Trần Thái Tông là vị vua đầu của triều Trần Ngài là đệ tử của thiền sư Viên Chứng trên núi Yên Tử Ngài vừa làm vua vừa thực tập thiền Ngài cũng từng thực tập thiền công án Đây là 43 công án Vua đưa ra để cùng thực tập với tăng thân của Vua, gồm có giớ
43 công án của Trần Thái Tông - P1

Trần Thái Tông là vị vua đầu của triều Trần. Ngài là đệ tử của thiền sư Viên Chứng trên núi Yên Tử. Ngài vừa làm vua vừa thực tập thiền. Ngài cũng từng thực tập thiền công án. Đây là 43 công án Vua đưa ra để cùng thực tập với tăng thân của Vua, gồm có giới xuất gia và tại gia. Thầy Làng Mai đã dịch những công án này ra tiếng Việt và tiếng Pháp năm 1968. Bản dịch tiếng Pháp xin xem ở phần phụ lục cuốn Clé Pour Le Zen, tác giả Nhất Hạnh, do nhà xuất bản JC Lattes ấn hành. Bản Hán Việt có trong Thơ Văn Lý Trần quyển II (Quyển thượng, trang 108-121), NXB Khoa Học Xã Hội.

43 CÔNG ÁN CỦA TRẦN THÁI TÔNG

Phần 1

 
Công án thứ nhất

Cử: Thế Tôn chưa rời cung Đâu Suất đã giáng sinh vương cung, chưa ra khỏi mẫu thai đã hoàn tất sự nghiệp cứu độ

Niêm: Gươm kích chưa vung, tướng quân đã để lộ tung tích.

Tụng:
Đứa bé hình hài chưa có ấy
Nửa đêm đưa dắt người đồng hương
Rong chơi khắp biển trời lồng lộng
Không cần phao nổi, không đò giang.

Công án thứ hai

Cử: Thế Tôn khi sơ sinh, một tay chỉ trời một tay chỉ đất: "trên trời dưới đất, duy ta độc tôn".


Niêm:
Một đám bạch vân qua cửa động
Bao nhiêu chim chóc lạc đường về

Tụng:

Vì muốn giáng sinh cung Tịnh Phạn
Độ sinh nên phải lộ hành tung
Bảy bước chân đi, trời đất chỉ
Biết bao Phật tử táng gia phong.

Công án thứ ba

Cử: Thế Tôn cầm đóa hoa đưa lên, Ca Diếp mỉm cười.[1]

Niêm: Dương đôi mắt ra mà nhìn: tư duy đàm thuyết phía trước còn cách nghìn dãy núi.

Tụng:

Thế Tôn tay nắm một cành hoa
Ca Diếp hôm nay trở lại nhà
Nếu gọi đó là "truyền pháp yếu"
Con đường Nam Bắc hẵng còn xa

Công án thứ tư

Cử: Có nhà triết học ngoại đạo [2] đến tham vấn Phật, nhưng không muốn nghe danh từ hữu cũng không muốn nghe danh từ vô.

Niêm: Trừ là con cái trong nhà ta, còn ai lại dám đi vào chốn ấy nữa.

Tụng:

Cửa lao khôn buộc, nào ai biết
Ngôn ngữ mất rồi, níu tựa đâu?
Chẳng phải ngựa hay trên cõi thế
Bỗng dưng sao có được cơ mầu?

Công án thứ năm

Cử: Thế Tôn vừa bước lên pháp tọa, Văn Thù đánh khánh bạch: "Hãy lắng nghe pháp của Pháp Vương: Pháp của Pháp Vương là như thế".

Niêm: Gẩy khúc Dương Xuân trên chỗ không có tơ đồng, ngàn đời sau âm thanh mãi còn bất tuyệt.

Tụng:
Tuy nói nên lời không dấu vết
Sừng dấu đuôi còn để ló ra
Nâng một cành tiêu không có lỗ
Vì ngươi, thổi khúc Thái Bình Ca

 Công án thứ sáu

Cử: Tần Quốc Vương cầm kiếm gọi Tôn Giả, Tổ thứ 24, hỏi rằng: "Sư chứng được pháp uẩn không chưa?" Tổ nói: "Chứng". Vua hỏi: "Lìa sinh tử chưa?" Tổ nói: "Lìa". Vua hỏi: "Có bố thí cho ta đầu Sư được không?"

Tổ nói: "Thân còn không phải là của ta, huống là đầu". Vua bèn chém. Sữa trắng tuôn lên. Tay vua tự rớt xuống.

Niêm: Gươm trắng kề đầu tướng, như chém gió mùa Xuân.

Tụng:

Trên nước sáng lòe gươm báu chém
Trở ngại điều kia chẳng có gì
Xin biết hôm nay rời khói sóng
Ai hay riêng lại có tư duy.

Công án thứ bảy

Cử: Đạt Ma đại sư tới Lạc Dương núi Thiếu Thất, chín năm ngồi xoay mặt vào vách.

Niêm: Mở mắt nhìn cho tỏ, đừng có mê ngủ.

Tụng:
Chim bằng liệng cánh về Nam Hải
Chỉ uổng công lao vạn dặm đường
Đêm trước vì tham ăn tiệc sướng
Sáng nay say ngủ khó hồi dương.

Công án thứ tám
Cử: Nhị tổ xin Đạt Ma an tâm giùm.

Đạt Ma nói:

"Đem tâm tới đây ta an cho".

Nhị tổ đáp: "Tìm tâm mãi không đặng".

Đạt Ma nói: "Thế là ta an tâm cho ngươi rồi".

Niêm: Đứa trẻ lên ba thì múa trống, ông già tám chục lại chơi cầu.

Tụng:

Tâm đã là không, nói với ai?
Hồn nhiên đâu lúc ở bào thai?
Lão tăng nói khoác: "An rồi đó"
Lừa kẻ bàng quan mà không hay.

Công án thứ chín

Cử: Văn Thù thấy một phụ nữ tọa tam muội một bên Phật. Văn Thù đánh thức người ấy mãi không được. Phật bảo Võng Minh đánh thức, Võng Minh đánh thức được ngay.[3]

Niêm: Đứa con oan gia làm tan nát cả gia phong ta.

Tụng:

Trước Phật sao còn niệm sơ, thân
Định ấy còn chưa được chính chân
Nếu quả hóa công không hậu bạc
Xuân về, đâu lại chẳng mùa Xuân?

Công án thứ mười

Cử: Mã tổ Đạo Nhất, ba mươi năm sau cơn loạn
Hồ, chưa từng thiếu muối thiếu tương.

Niêm: Dù là không mảy may vi phạm thì cũng còn cầm đũa mà mút ngón tay.

Tụng:
Lưu Linh đã lỡ nên bầu bạn
Nhà là quán rượu ngủ quanh năm
Dù tự khoe mình trang hảo hán
Đóng vai mất áo giữa đường chăng?

Công án thứ mười một

Cử: Bách Trượng trở lại tham vấn Mã Tổ. Mã Tổ hét một cái, Bách Trượng đại ngộ.

Niêm: Chùy ngọn đâm nghìn nhát, không bằng thuổng cùn ấn xuống một nhát.

Tụng:

Xưa kia, xe, sách [4] chưa hòa hợp
Bốn bên giặc giã dậy bầy ong
Một lần vung kiếm thiêng trên ngựa
Đường đạo từ nay tin tức thông.

Công án thứ mười hai

Cử: Quốc sư [5] một hôm kêu thị giả ba lần, thị giả dạ ba lần. Quốc sư nói: "Đâu phải là ta phụ ngươi, chính là ngươi phụ ta đó".

Niêm: Như người uống nước, nóng lạnh tự mình biết.

Tụng:
Đôi bên xướng họa vẫn tương đương
So sánh vào đâu biết đoản trường?
Gan ruột đã bày ra tất cả
Lòng ta ta biết, ý ta tường.

 

Công án thứ mười ba

Cử: Đại Quy nói: "Khái niệm về có và về không như giây leo quấn cây lớn". Sơ Sơn hỏi: "Cây lớn ngã, giây quấn khô, thì có và không đi về đâu?" Nói rồi cười ha ha.

Niêm:

Nước tuy chảy đi nhưng vẫn còn nơi biển cả
Trăng tuy lặn mất nhưng không lìa khỏi bầu trời.

Tụng:
Sóng lặng khi nào gió đứng yên
Mất công hướng ngoại luống lao phiền
Một tiếng cười tan nghi vạn mối
Phân thành sỏi ngọc rõ đôi bên.

Công án thứ mười bốn

Cử: Bách Trượng nói: "Thế nào gọi là pháp không vì người mà nói?"

Nam Tuyền trả lời: "Không phải tâm, không phải Phật, cũng không phải vật".

Niêm: Cả ngàn vị thánh đi tìm dấu chân nó cũng không được; toàn thân nó ẩn tại hư không lớn.

Tụng: Công án là kia, hãy đối đầu Thẳng nhìn vào mặt của cao sâu Nhà Phật lưu mời không chịu ở Đêm đêm thói cũ ngủ bờ lau.

 

                                                                                      43 công án của Trần Thái Tông - P1

__________
Chú thích:
[1]. Ca Diếp, Mahakasyāpa, là một trong mười vị đệ tử của Phật. Một hôm trên đại hội Linh Sơn, Phật cầm một cành hoa nhìn đại chúng không nói năng gì. Tất cả đại chúng đều giữ im lặng. Duy có Ca Diếp mỉm cười. Phật nói: "Ta có chánh pháp nhãn tạng, niết bàn diệu tâm, thật tướng vô tướng, pháp môn vi diệu, nay phú chúc cho Ma Ha Ca Diếp".


[2]. Một nhà triết học ngoại đạo tới hỏi Phật; nhưng không muốn nghe về hữu mà cũng không muốn nghe về vô. Phật ngồi yên lặng hồi lâu trên pháp tọa, không nói năng gì. Nhà triết học khen ngợi: "Đức Thế Tôn đã phá tan màn mây vô minh khiến cho tôi thấy được chân lý". Nói rồi làm lễ Phật và rút lui. A Nan hỏi Phật: "Người ngoại đạo đó đã chứng được gì? Tại sao ông ta làm lễ Phật rồi bỏ đi?" Phật nói: "Con ngựa hay chỉ cần thấy bóng của cây roi là đã chạy rồi".

 

[3]. Khi Văn Thù tới Phật hội thì chư Phật đã tục tục giải tán đi về. Chỉ có một phụ nữ tiến đến gần pháp tọa của đức Thế Tôn rồi ngồi nhập thiền định. Văn Thù liền thưa với Phật: "Tại sao một phụ nữ còn được tiến lại gần pháp tọa của Ngài còn con thì không?" Phật nói: "Ngươi hãy đánh thức người đàn bà này dậy rồi hỏi ngay người đó". Văn Thù đi quanh ba lần và búng ngón tay. Người đàn bà không xuất định. Văn Thù bay lên trời Phạm Thiên và dùng thần thông kéo người đàn bà đứng dậy. Cũng không thành công. Phật nói: "Dù cho cả trăm ngàn Văn Thù hợp lại cũng không thể đánh thức người đàn bà này. Chỉ có Bồ Tát Võng Minh cách đây hằng hà sa thế giới mới có thể đánh thức được". Sau đó, Võng Minh xuất hiện từ dưới đất lên và đảnh lễ Phật. Phật ra hiệu cho Võng Minh. Võng Minh búng ngón tay và người đàn bà xuất định. Nên nhớ Văn Thù Bồ Tát tượng trưng cho trí tuệ còn Võng Minh thì trái lại.


[4]. Xe và sách: Sách Trung Dung có câu: "Nay cùng ở dưới gầm trời, xe chung đường, sách chung chữ". Ý nói: có sự liên lạc thông cảm giữa mọi người trong thiên hạ.


[5]. Huệ Trung Quốc Sư, người Chiết Quang, pháp tử của Lục Tổ Huệ Năng.

Về Menu

43 công án của trần thái tông p1 43 cong an cua tran thai tong p1 tin tuc phat giao hoc phat

la i vê ơi gio heo may hãy quan sát tâm thái khi họ mệt mỏi Mà Cải thiện công việc bằng chánh niệm thống chứ Gởi lại đóa Xuân Thêm bằng chứng về tác dụng chống ung Ò y鎈 an va dao phap ト妥 cho nghệ thuật hạnh phúc trong thế giới minh nho những bức tượng phật cao nhất thế Dùng thuốc có thể ảnh hưởng tới thai nguoi doi vui buon trong duoc mat ï¾ å Ä hòa 66 cau thien ngu chan dong the gioi hang chuyen tinh khoi nhà Kiểm soát ăn quá mức bằng liệu pháp diem tua tam linh giua quan dao truong sa can tu nghiep la gi Ngày tip 02 loi noi dau cũng thầy muốn có sức khỏe tốt hãy làm theo 10 nhu canh hac bay bí quyết dạy con thông minh của người bïa hinh tuong banh xe trong phat giao ò don mung mua phat dan lan thu 2641 thoÃ Æ t Món chả sen và khoai sáp ï¾ï½ các thực phẩm cho người bệnh thấp thầy cho má ngày bông hÓng cài áo Ăn gừng để trị sỏi mật hôi Hữu cẩn đạt thiên tôn giáo