“Givemealeverlongenoughandafulcrumonwhichtoplaceit,andIshallmovetheworld”.Archimedes.TạmdịchtheoquanđiểmPhậtgiáo.“Hãychotôimộtđiểmtựatâmlinhvàđầyđủphươngtiện,tôisẽdichuyểnthếgiớinày...”
Chúngta, “nóiriêng” cóthểtùynghichọnbấtkìmộtcụmtừnàođểlàmnềntảnghuântuchochínhbảnthânmình,rồitừđóchúngtamang "phươngphápthựctiễnnày/thispracticalway” vàotrongxãhộiđươngthời. TrongkinhđiểncủaPhậtgiáo,nềntảngchosựgiáodụcđạođứcconngườiđểđiđếntiếntrìnhgiảithoátchínhlàGiới-Định-Tuệ. TrongbàithamluậncủathầyThíchQuangThạnhvớichủđề “PhậtHóaGiaĐình&ĐạoĐứcXãHội” tạiHộithảoHướngdẫnPhậttửToànquốcnăm2011tạiĐàNẵng,Thầyđãnhấnmạnhrằng: “PhươngthứcGiáodụcTuổitrẻPhậtGiáotrongthờiHộinhập” sẽmởramộtchântrờimới,đểtrợgiúpchoThanh-Thiếu-Niênluôncómộttráitim đầy nhiệthuyết,thấmđượmđượcgiátrị “Tài-Đức-Trí” củamộtngườihoànthiện. Sắctháicủabàithamluậnnàylà “GiáodụcTâmlý” và “GiáodụcPhậtgiáo”,trongđóThầykhẳngđịnhlấyGiới-Định-TuệlàmnềntảngchosựgiáodụctrongđạoPhật.
Ởđây,chúngtôixinnêura “bahạtgiống” hay “baphươngthức” chínhyếuđểlàmnềngiáodụctuổitrẻPhậtgiáongàynay.
I. Build: Layasolidfoundationandpracticeitscorevalues. (Xâydựng)/ PhảiđặtmộtnềntảngPhậtgiáovữngchắcvàthựchànhgiátrịcốtlõi.
Hãychọnbấtcứgiátrịnàotrongcácphápmônnhư:TamQuy-NgũGiới;TứVôLượngTâm (Từ-Bi-Hỷ-Xả);BátChánhĐạo;TứNhiếpPháp;Lụcđộ;v.v...mà “HÀNHTRÌ”,thìđómớilànềntảngvữngchắc. Sựthánhthiệnnàysẽmởcửachomộtnềngiáodụcnhânbản,hoànthiệnvàthíchđánghơn.
Hãytạomộtmôitrườngtốtchotuổitrẻ. Tuổitrẻcầncónhững “sânchơi” hay “điểmđến” lànhmạnh. TổchứcGĐPTlàmộtvídụ. TrongtổchứcGĐPT,sựgiáodụcđượcđặttrênnềntảngchủngtửvàhuântập. Ngoàira,ĐạoPhậtỨngDụng (EngagedBuddhism) -đãnêuraphươngthứcgiáodụcvàứngdụngrất hữu hiệu vàthựctiễn. Nóichung,nếuchúngtacómộtnềntảngbất thối chuyển;mộtđiểmtựavữngchắc;thìchúngtasẽcómộttươnglạirạngngời,mộthướngđimới,mộtmôitrườngsinhhoạtlànhmạnhcho giới trẻ. Vàcứthế,chúngtatiếptụcvậnhànhsựTUHỌCvàHÀNHTRÌnhữnggiátrịcốtlõiđạođứcđó,thìnềntảnggiáodụccủaPhậtgiáochotuổitrẻngày càngthêm vữngmạnh.
II. Transform: Metanoia-AshiftofMind (Chuyểnhóa) / Thayđổicáinhìn (perception) củamình. Beinnovative/!!!
TrongkinhPhápHoacódạy: “Tâmdẫnđầucácpháp,Tâmtạotác...”,ngàynaycácnhànghiêncứuvềgiáodụcnhưPeterSengenhấnmạnh: “Sựpháttriểntrongviệcgiáodụcbắtnguồntừsựchuyểnhóatâmthức” (Senge2000). NgàiDalaiLamatrongcuốnsáchNghệThuậtcủaHạnhphúc (TheArtofHappiness) cóchiasẻ “chỉđổicáchnhìncủamìnhkhôngthôicũngđủlàmcuộcsốngnhẹnhàngvàanvuihơn”.
Tuổitrẻnhưmộttờgiấytrắng,nênphảitạocơhộivàhuântậptuổitrẻ nhữngcáchnhìnđúngđắngnhằm chuyển hóacáchnhìn,cáchsuynghĩvàhànhđộngcủagiớitrẻ. AlbertEinsteincónói: “Onlyalifelivedforothersisalifeworthwhile”. Cuộcsốngvìngườikháclàcuộcsốngxứngđángnhất. “Mìnhphảichuyểnđổicácemtừlốisuynghĩvịkỷđếnvịtha,từcáihẹphòi,chỉbiếtchochínhmìnhtrongcái “tôi,cáicủatôi”,v.v...thànhcáicủa“chung,cáicủachúngtavàcủatấtcả”. Dạycácemphảinhậnthứcrằng,tựlợilợitha. Tựgiácvàgiácthađểcuốicùngđượcgiáchạnhviênmãn.” (tríchtrongtậpTâmBútcủaTrầnTrungĐạo,trang11).
Thêmvàođó,trongthuyếtĐầytớLãnhđạo (ServantLeadership),phụcvụnhânsinhlànềntảngcủalãnhđạo (Greenleaf,1977). TrongPhậtgiáođứcPhậtdạy: “PhụngsựchúngsanhlàcúngdườngChưPhật” tạmdịch “servicetoallsentientbeingsishonoringtotheBuddhas”. ChưTổlạidạy: “Nhấtnhậtbấttác, nhất nhậtbấtthực” nghĩalà “Mộtngàykhônglàm,mộtngàykhôngăn”. Vìthế,aitrongchúngtacũngphảitựchuyểnhóachínhmìnhtrướcquatưtưởng,suynghĩ,lờinóivàhànhđộngcủachínhmình. Cóthểlànhữngviệclàmthiếtthựctrongviệcphụcvụnhân sinhvàxã hộinhưgiúpđỡnhữngngườibệnhtật,giúpgiảmcácnạnnghèođói,làmgiảmđibấtcôngxãhội,giảmbớtônhiễmmôisinh,chămlongườigià,hướngdẫnthiếu nhi họctậpđạođức v.v...đólàsắctháicủasựlãnhđạovàgiáodụcthực tiễncóhiệu quả.
III. Act: Puttheideasintopractices. (Hànhđộng) / Đặtýtưởngvàohànhđộng.
Aitrongchúngta,từcánhânđếntổchức,cũngđềucónhữngýtưởng,ýkiếnhayvàđẹp. Nhữngýkiếnnàycầnđượcdunghòa,khaitriển,rồiđưavàothựctập. SựthínghiệmnàocũnglàbướcđầuchosựtiếnbộcủanhânloạinênđạoPhậtcủachúngtacóphươngthức “tùyduyên,bấtbiến” làvậy! Vídụ:khithấynhữngnơikháccótổchứccáckhóatuhọc,hộithảo,khóaniệmPhật,thiềnhành,v.v...đượcthànhcông,thìmìnhcũngnênhọchỏivàmangvềthửnghiệm,hòanhậpởbốicảnhđịaphươngcủamìnhnếuchophép. Chắchẳn,sauvàilầntổchức,nhữngkinhnghiệmđósẽđượccảitiếnvàgiàumạnhthêm. Cácnhàsinhvậthọcgọiđólàadaptationorevolution. Nóimộtcáchkháclà:Performance,Feedback,andRevision (Thựchiện,nhậnhiệusuất/chỉtrích,vàsửađổichotốthơn).
Haivídụdướiđâylàđiểnhình:
Vềphầntuhọcchotuổitrẻ: Ởtrongnước,cónhữngbuổiHộiTrạiTuổiTrẻvàCuộcSốngdothầyThíchNhậtTừđềxứngđượcrấtnhiềulợilạcvàthànhcông. Nhữngbuổihộithảovànhữngtrạivuichơi,huấnluyệnnhưvậyrấtcầnthiếtđểtạomộtnềntảngđạođứcvàhuântậpnhữngđứctínhtốtchotuổitrẻ. ỞHảingoại,sựtiênphongtổchứctrạiTuHọccủaGĐPTMiềnTịnhKhiếtởTuviệnMộcLan,Mississippinăm2011làmộtthànhcônglớnchotuổitrẻGĐPT.
Tuhọcđạichúng: Ởtrongnước,cónhữngkhóahọcởchùaHoằngPháp,TuviệnViênChiếu,TuviệnTrúcLâm,v.v...rấtthànhcôngchođạichúng. ỞHảingoại,GHPGVNTNHKthấysựthànhcôngtừcáckhóaTuhọctạiÂuChâuvàÚcĐạiLợi,nênđãphốihợpcùngCanadatổchứckhóaTuhọclầnđầutiêntạiBắcMỹnăm2011vàđạtđượcnhiềuthànhquảtốtđẹp. MặcdùđịadưvàbốicảnhởBắcMỹrấtkhácsovớiÚchoặcÂuChâu,nhưngchắcchắnsauvàilầntổchứcGiáohộisẽđượcthànhcôngmỹmãn. Nếuchúngtađềucóbảnlĩnhtốtđểthựchiệnnhữngýtưởngđó,khôngsớmthìmuộncũngsẽđượcđơmhoakếttrái.
Tómlại,tuổitrẻlàtuổiđầynhiệthuyếtvàcầnsự nângđỡcủangườilớn,hầugópphầnpháttriểnnhâncáchvàđạođức. Bahạtgiốngđólà: (1) Xâydựng -Phảiđặtmộtnền tảnggiáodục Phậtgiáovữngchắcvàthựchành nhữnggiá trịcốtlõi. (2) Chuyểnhoá -Thay đổinhậnthức củamìnhđểhướngthiệnvà(3) Thựchành-ĐặtýtưởngvàohànhđộngthựctiễnlànhữngphươngphápcụthểđểtriểnkhainhữnggiátrịgiáodụctrongPhậtgiáo. BằngnhữnggiátrịcốtlõicủaPhậtgiáonhư:BiTríDũng,TamVôLậuHọchayphươngdiệnVănTưTu,TàiĐứcTrí,v.v...chúngtacóthểgieohạtgiốnglànhchotuổitrẻPhậtgiáo,hầuchuyểnhóavànângđỡtuổitrẻcómộthướngđithánhthiện,thànhđạtvàcógiátrịxứngđángtrongcuộcsốngđểgiúpmình,giúpđờivànốitiếpconđườngcủaPhậttổ.
Trúc Loan (Tuvien.com)
