LƯỢC GIẢI BỔN MÔN PHÁP HOA KINH

HT Thích Trí Quảng

--- o0o ---

Chương I

 

Ý NGHĨA BỔN MÔN PHÁP HOA 

Đức Phật giảng nói nhiều vô số, thường được tiêu biểu bằng con số 84.000 pháp môn tu. Tuy nhiên, trước khi Niết bàn, Đức Phật lại phủ nhận tất cả. Ngài khẳng định rằng chưa từng nói một lời. Đứng trước hai lời dạy hoàn toàn trái ngược này, người tu hành phải biết tổng hợp cả hai vấn đề mà Phật đưa ra để thấy được điều gì là chân lý và điều nào cần phủ nhận, ngõ hầu tìm được pháp thích hợp với mình, vận dụng lợi lạc trong cuộc sống.

Trên căn bản tìm pháp tương ưng để tu, nếu hành trì đúng sẽ đạt đến cứu cánh Phật quả ; ngược lại, tu sai pháp chỉ chuốc lấy khổ đau. Đức Phật thường ví pháp như thuyền bè đưa chúng ta qua sông mê bể khổ, đừng dại dột đội thuyền mà đi.

Riêng tôi, thuở nhỏ cũng phạm lỗi lầm này. Vì hết lòng thương đạo, tôi luôn luôn tâm niệm phải bảo vệ đạo pháp. Thực ra, lớp người trẻ thường có ý niệm sống chết cho đạo, để bảo vệ đạo pháp trường tồn. Tuy nhiên, về sau trưởng thành, nhờ thọ trì chánh pháp và được minh sư khai ngộ, tôi mới nhận ra ý niệm đó mặc dù tốt, nhưng hoàn toàn sai lầm. Nếu tôi mang bệnh cố chấp, chắc chắn không thể tiến tu được như ngày nay.

Thật vậy, khi chúng ta khư khư giữ ý nghĩ bảo vệ đạo pháp, ai động đến cái chúng ta muốn bảo vệ thì tham sân nổi dậy liền. Không biết đạo pháp chúng ta bảo vệ được đến đâu, nhưng trước mắt thấy rõ chúng ta đã đi ngược lại lời Phật dạy. Từ ý niệm tốt ban đầu khởi lên, nay trở thành sân hận, bực tức, nói lời thô tục, thậm chí muốn hại người nào chống lại ý kiến của ta, nghĩa là chúng ta đã phát sinh ý niệm đối kháng và muốn tiêu diệt người khác ý mình. Đó chính là ác tâm đã sanh ra chỉ vì muốn bảo vệ đạo pháp. Ai có ý trái lại, chúng ta sẵn sàng ăn thua. Nếu sức yếu, không chống nổi, nhưng có người khác hại được họ, chúng ta vô cùng sung sướng. Như vậy, chỉ tu sai một chút, nhận lầm giặc là con, khổ sẽ chồng chất thêm khổ và cửa địa ngục mở ra chào đón chúng ta. Thiết nghĩ, Đức Phật e ngại chúng ta rơi vô bệnh cố chấp này mà Ngài phủ nhận trong kinh Văn Thù rằng suốt 49 năm, Phật chưa nói một lời.

Khi rời Việt Nam sang Nhật, nhờ Thiền sư khai ngộ, tôi nhận được ý niệm hoàn toàn khác hẳn trước kia, Phật bảo vệ, che chở chúng ta, không phải chúng ta bảo vệ Phật pháp. Thật sự, chư Phật, Bồ tát, Hộ pháp Long thiên mới bảo vệ được đạo pháp. Chúng ta chưa thoát khỏi sự chi phối của đói khát, nóng lạnh, nói cho cùng, không tự bảo vệ nổi bản thân mình, nói chi đến khả năng bảo vệ đạo pháp.

 Riêng tôi, tự cảm thấy mình nhỏ bé trước vũ trụ bao la và trở về thực tế cuộc sống, còn biết bao quy luật chi phối liên hệ hỗ tương chằng chịt giữa ta và người, giữa ta và xã hội, giữa quốc gia này với quốc gia khác, cho đến sự hiện hữu cộng tồn giữa các loài sống chung trên trái đất này. Quả thật có vô số vấn đề tồn tại nằm ngoài tầm hiểu biết và vượt khỏi khả năng hành động của chúng ta.

Tuy nhiên, sống trong biển sanh tử không chút an toàn này, tôi vẫn cảm nhận hoàn toàn an lạc trong pháp Phật. Từ đó, một lòng lo tu hành, thẳng tiến trên con đường giải thoát mà Đức Phật vạch ra. Mỗi ngày, an trụ trong pháp Như Lai, kinh Duy Ma gọi là ăn cơm Hương Tích, tâm hồn cảm thấy thanh thản, đạo đức, trí tuệ  của chúng ta lớn dần. Đến một ngày nào, dìu dắt được người tiến tu đạo hạnh, tự biết mình đã trưởng thành trên đường đạo.

Chúng ta ý thức sâu sắc rằng pháp Phật rất nhiều và không cố định, không nên chấp chặt pháp nào, nhưng cũng không rời bỏ pháp. Cộng cả hai để tìm được pháp tu vượt sông mê bể khổ, đến cứu cánh Niết bàn. Trách nhiệm ở chúng ta phải tự tìm. Đức Phật đưa ra ý này hay ý khác nhằm giúp chúng ta tìm được pháp tương ưng, Ngài không làm thế cho ta được.

Đầu tiên, tôi tìm trong văn tự ngữ ngôn của 84.000 pháp môn tu là các phương thuốc chữa bịnh cho chúng ta. Tìm xong, tôi đưa vị thuốc Phật vào biển khổ trần lao cho tác động. Tôi nhận ra được ý Phật dạy rằng Ngài không nói lời gì và trở lại thực tế, có pháp tu riêng cho mỗi người khác nhau.

Pháp tôi hành trì là Bổn môn Pháp Hoa, biến dạng từ thọ trì 28 phẩm kinh Pháp Hoa và Hồng danh Pháp Hoa. Từng giai đoạn tu, tôi thấy pháp khác. Quả đúng như Phật dạy không có pháp cố định nào dẫn đến Vô thượng Đẳng giác.

Tiến tu, chúng ta nhận được các pháp khác nhau, vì mỗi lần có thay đổi pháp, đưa đến kết quả nhận thức và cuộc đời của chúng ta cũng thay đổi theo, tiến từ xấu đến tốt. Trên bước đường tu, khởi đầu không ai biết đến chúng ta, lần lần tu càng lâu, đạo đức và tri thức càng thăng hoa, được người quý mến kính trọng, chứng tỏ chúng ta đã đi đúng con đường giải thoát. Ngược lại, có người mới xuất gia, tự cho mình là thầy thiên hạ, xem ai cũng là “con” mình, để rồi hưởng hết phước, phải đọa.

Bổn môn Pháp Hoa được hoàn thành năm 1990, nhưng có thể những năm sau, tôi thăng tiến trên đường đạo sẽ gặt hái những nhận thức khác cao hơn. Tuy nhiên, cũng có thể tôi đánh mất những gì tu tạo được, nếu bị tụt hậu. Lên hay xuống, tốt hay xấu, hãy để cho thời gian trả lời.

Đối với tôi, mới tu thì xem giáo lý là khuôn vàng thước ngọc, không thể thay đổi. Trên đường tu, với thời gian, tri thức phát triển, nhận ra được pháp Phật và kiến thức loài người từng bước đổi khác theo thời đại. Từ đó, pháp Phật cũng có giá trị tùy người, tùy chỗ, tùy lúc, không bao giờ có tác dụng giống nhau. Nếu rời bỏ pháp Như Lai, chỉ lấy nhận thức của con người, chúng ta đã lạc đường, không còn là đệ tử Phật. Tuy nhiên, người chấp Phật pháp, mà không phù hợp thực tế, cũng rớt vô bịnh giáo điều như Tổ thường quở : Y kinh giải nghĩa, Phật oan tam thế. Người tu lấy pháp Phật rọi vô nhận thức thế gian để thấy rõ yêu cầu của chúng sanh, đưa ra giải đáp đúng đắn cho họ. Từng thời kỳ, vào biển khổ tiếp xúc với chúng sanh mới thấy được chân lý.

Trong quá trình hành đạo, bước đầu, tôi thọ trì 28 phẩm, sau đó, tôi hành trì pháp sám hối Hồng danh Pháp Hoa và đến Bổn môn Pháp Hoa. Trên đường tu học, có thể nghiệm pháp thì tri kiến thay đổi theo thời gian, nghĩa là tôi đã kết hợp Phật pháp và nhận thức con người.

Riêng Tăng Ni Phật tử, mỗi người phải có sở đắc riêng. Tôi mong quý vị làm thế nào đạt kết quả tốt. Đức Phật không muốn tôi lệ thuộc Ngài và tôi cũng không muốn quý vị bị ràng buộc vì tôi, chỉ mong mọi người tự phát triển, làm lợi ích cho đời.

Có người nghi ngờ rằng Bổn môn Pháp Hoa quá ngắn, chỉ có 7 phẩm so với bộ kinh Pháp Hoa 28 phẩm có từ trước, không biết tụng ít vậy có phước không, có linh nghiệm hay có đầy đủ ý nghĩa chăng ? Trái lại, cũng có người nhận xét Bổn môn ngắn gọn, dễ tụng, không chiếm nhiều thì giờ và có thể thuộc lòng, ở đâu cũng suy nghĩ, đọc thầm được.

Đối với tôi, nhiều ít, khó dễ, không quan trọng, vấn đề chính yếu làm thế nào đạt hiệu quả trong công phu tu tập. Giá trị hiệu quả được đặt trên năm tiêu chuẩn để chúng ta tiến tu.

Trước tiên, thọ trì bộ kinh nào của Phật, không riêng gì kinh Pháp Hoa, chúng ta phải cảm thấy an vui. Nương tựa bộ kinh đó, chúng ta sống bình yên. Nói rộng hơn, bước đầu tu, phải tìm chùa, nơi đó chúng ta cảm thấy tâm hồn thanh thản ; sống chung với vị minh sư, nhận được giải thoát và tìm kinh nào thọ trì cảm thấy an vui. Không phải chùa nào cũng tới, thầy nào cũng theo và kinh nào cũng thọ trì. Vì căn lành chúng ta chỉ phát được là nhờ thích hợp với chùa, với pháp tu và vị đạo sư hướng dẫn.

Kế đến, căn cứ theo phẩm Dược Vương Bồ tát bổn sự, Đức Phật dạy người tụng kinh Pháp Hoa phải được lợi ích : muốn sanh Tịnh độ hay sanh cõi Trời sẽ được như ý, muốn có của báu sẽ có, người bịnh sẽ được khoẻ mạnh... Tâm yên, thân khỏe là hiệu quả của việc thọ trì được kinh. Khi chưa tu, không ai kết bạn với ta. Tu được chánh pháp,  bạn tốt thì tốt hơn, người chưa tốt trở thành tốt và người thù nghịch phải thương ta.  Sở dĩ được như vậy vì trước khi tu, nghiệp chướng trần lao dán chặt vào tâm và thể hiện ra cuộc sống của chúng ta. Người nhìn thấy ta là thấy khối nghiệp ác, khiến họ phải sợ, tránh. Nay nhờ pháp Như Lai tẩy sạch chướng nghiệp nhơ bẩn, đem Phật vào tâm. Lúc đó, người thấy ta qua màn kính lọc là Phật, pháp, tự nhiên họ phải cảm tình. Vì vậy, trì kinh mà buồn giận, ốm đau, người thân từ bỏ thì không nên tiếp tục.

Ngoài ra, người trì kinh xem quyền lợi vật chất thế gian như mộng huyễn bào ảnh, không thực còn mãi, nên không để tâm. Mặc dù không quan tâm đến vật chất, họ không thiếu thốn thứ gì của thế gian, vì đã sử dụng được kho báu Như Lai, một thánh tài vô tận. Trên căn bản phước báu vô lượng như vậy, hành giả Pháp Hoa có đủ tất cả những gì từ cõi người cho đến cõi trời. Sau cùng, người tu Pháp Hoa mỗi ngày tăng trưởng Phật huệ, đạt đến hiểu biết chính xác hơn. Ai tu theo kinh Pháp Hoa có được năm hoặc ít nhất một hiệu quả như trên mới nên tiếp tục.

Trước khi thọ trì Bổn môn, tôi đã từng thọ trì bộ kinh Pháp Hoa 28 phẩm bằng tất cả lòng thành và cũng đã đạt nhiều kết quả tốt đẹp ngoài sức tưởng tượng. Thọ trì lâu ngày, cảm tình của tôi với kinh Pháp Hoa càng sâu đậm hơn. Tôi quan sát xem các bậc tiền bối tu thế nào và kết quả ra sao để rút kinh nghiệm ứng dụng trong cuộc sống bản thân, thấy được pháp nào lợi ích, tôi mang ra giảng dạy và gần đây tôi hình thành Bổn môn Pháp Hoa.

Bổn môn Pháp Hoa là pháp hành trì của chính tôi, tôi không phiên dịch từ bất cứ bộ kinh nào. Vì là pháp tu, tuy ít, nhưng mang tính tổng hợp, nên phải hiểu rộng là dung hóa tất cả pháp Phật. Về phần văn kinh, tôi đã tham khảo 3 dịch bản kinh Pháp Hoa của Trung Quốc, 10 bản dịch của Nhật Bản, một bản của Triều Tiên, một bản tiếng Anh, một bản tiếng Pháp và Phạn bản. Tôi chỉ rút những ý quan trọng thiết yếu và đúc kết lại thành Bổn môn Pháp Hoa. Về phần luận giải kinh Pháp Hoa của các danh Tăng để lại, tôi chọn hai tác phẩm quan trọng nhất làm đối tượng nghiên cứu tu hành, đó là Pháp Hoa tam đại bộ của Trí Giả Đại sư và Tuyển tập dị văn của Nhật Liên Thánh nhân.

Theo tôi, hai vị Thánh Tăng này có nhận thức đặc sắc về kinh Pháp Hoa. Các Ngài là biểu tượng kiểu mẫu mà tôi nương theo thâm nhập vào tạng bí yếu Như Lai. Tôi xin giới thiệu đôi nét về hai vị này để quý vị có khái niệm sơ về ý nghĩa Tích môn và Bổn môn của các bậc cao đức tiền bối đã chủ xướng.

Ngài Trí Giả được giới trí thức tôn kính là Tích môn đại sư vì Ngài có thể giảng kinh rộng đến độ không thể nào nắm cho hết được. Ngài là danh Tăng đời Tùy của Trung Quốc, có sức thuyết phục đến độ vua Trần phải ra lịnh triều đình ngưng họp để nghe Ngài giảng kinh Pháp Hoa. Suốt 3 tháng, Ngài chỉ giảng một chữ Diệu, cho đến suốt 8 năm ở Kim Lăng chỉ giảng ý nghĩa của 5 chữ: Diệu Pháp Liên Hoa Kinh. Điều này chứng minh Ngài đã triển khai về mặt Tích môn hay giáo nghĩa một cách sâu xa vô cùng. Cả một nhận thức gặt hái trong quá trình tu hành của Ngài được đúc kết thành bộ Pháp Hoa huyền nghĩa, làm nền tảng cho người muốn nghiên cứu tu hành theo Pháp Hoa.

Tinh thần Tích môn và Bổn môn do Trí Giả phát hiện và giảng dạy trước tiên. Ngài chia kinh Pháp Hoa làm hai phần: Tích môn từ phẩm 1 đến 14 và phẩm 15 đến 28 thuộc Bổn môn.

Ngài Trí Giả theo hướng tu từ Tích môn sang Bổn môn, hay từ sự kiện lịch sử có thật tiến vào thế giới tâm linh ; nói khác, đi theo Đức Phật Thích Ca trên cuộc đời để tìm về Pháp thân Ngài. Tu theo chiều hướng thuận như vậy dễ hiểu.

 Ngài Nhật Liên thì chủ trương trái lại, bắt đầu từ cội gốc Bổn môn đi ngược về hiện thực, nghĩa là chú trọng đến Phật thường trú Pháp thân, theo Phật vĩnh hằng đó tu mới hiểu rõ được Phật sanh thân ứng hiện trên cuộc đời.

Mặc dù đề xướng pháp tu hoàn toàn trái ngược, cả hai vị đều nhấn mạnh đến phần ứng dụng kinh Pháp Hoa trong cuộc sống. Trí Giả dạy thọ trì kinh Pháp Hoa từ phẩm 1 đến phẩm 28. Nhật Liên đứng lập trường Bổn môn dạy thọ trì ngược lại, từ phẩm 28 đến phẩm 1. Ngài Nhật Liên cho rằng cách tu của Trí Giả ở lập trường Tích môn hoàn toàn đúng cho chúng đương cơ ở thời Phật tại thế được trực tiếp nghe Phật thuyết pháp. Đối với người hậu thế hay chúng ta, Nhật Liên chủ trương tu theo Bổn môn Pháp Hoa. Ngài dạy tụng ngược từ phẩm 28 trở về phẩm 1, không tụng bằng ngôn ngữ văn tự, nhưng tụng bằng Phật ngữ của thường trú Pháp thân và theo Ngài, Đức Phật vẫn đang hiện hữu ở ngay đây với chúng ta. Đó cũng là vấn đề đặt ra cho hành giả Pháp Hoa sau Phật Niết bàn.

5 chữ Diệu Pháp Liên Hoa Kinh do Trí Giả triển khai, được đệ tử là Quán Đảnh đúc kết lại thành 10 tập. Khi luận giải đó được truyền sang Nhật Bản ở thế kỷ XII, tức cách 500 năm sau, 5 chữ này lại được Nhật Liên đổi thành pháp tu Ngũ tự đề mục. Nhật Liên không giảng rộng như Trí Giả, nhưng đề xướng thọ trì 5 chữ Diệu Pháp Liên Hoa Kinh như thế nào cho có hiệu quả, sanh được 5 phước và thấy được toàn bộ những gì Phật thuyết, thấy đủ nhân hạnh quả đức của chư Phật mười phương.

Sang Nhật Bản tu học, được biết về pháp hành trì Ngũ tự đề mục của Nhật Liên, thoạt đầu tôi cũng cảm thấy lo âu giống như các Phật tử Việt Nam ; vì nghĩ rằng nếu chỉ tụng quá ít như vậy, làm sao đủ được bộ kinh Pháp Hoa và không đầy đủ thì không thể có được công đức. Bất ngờ tôi gặp một danh Tăng Nhật cảnh giác tôi rằng : “Nếu Thầy tu theo Pháp Hoa, nhưng chấp kinh Pháp Hoa thì cũng sẽ trở thành phá kinh Pháp Hoa”.  Lời nhắc nhở ấy là đề mục khiến tôi tỏ ngộ. Nếu nắm bắt được cốt tủy kinh và theo đó hành trì có kết quả, chúng ta mới hưởng được tinh túy của kinh Pháp Hoa mà người xưa diễn tả là “Vô biên diệu nghĩa quảng hàm tàng”, dùng đó để tươi nhuận cuộc sống, mới tiêu biểu cho Bổn môn Pháp Hoa.

Thế nào là tu kinh Pháp Hoa và chấp kinh Pháp Hoa ? Người tôn trọng tuyệt đối kinh Pháp Hoa và  siêng năng đọc tụng, cứ nghĩ rằng như vậy là tu Pháp Hoa, nhưng càng tu họ càng phiền muộn, dữ tợn, nghèo khổ, khó tánh. Người này chẳng những chấp Pháp Hoa mà còn rơi vào hạng phá pháp, làm cho người kinh sợ, không dám tu theo. Họ đã làm ngược lại những điều Phật dạy rằng tu Pháp Hoa phải thọ trì được yếu chỉ kinh và thể hiện thành cuộc sống có 5 phước báu.

Đức Phật khẳng định người có một niệm tâm hoan hỷ  với kinh Pháp Hoa, được công đức lớn hơn người bố thí, nhẫn nhục trong vô số kiếp. Chúng ta cần lưu ý điều này, đừng ôm đồm nhiều quá, để rồi bị kẹt trong pháp tu, đánh mất niệm tâm sẽ trở thành điên đảo vọng tưởng. Như vậy, không còn dính líu gì đến Phật, mà cứ ngỡ mình đang thọ trì Pháp Hoa.

Chắc chắn không thể nói 28 phẩm kinh Pháp Hoa là Pháp Hoa. Thật vậy, khi Phật tu hành đạo Bồ tát, thọ trì đến 200 muôn ức bài kệ Pháp Hoa. Ngày nay, chúng ta tìm được mấy bài kệ trong 28 phẩm kinh. Chúng ta không thể nào tìm đủ 200 muôn ức bài kệ. Vậy làm cách nào để có đủ kinh cho chúng ta tu ? Ngô Thừa Ân viết truyện Tây Du ký diễn tả ý nghĩa thiếu kinh qua hình ảnh Ngài Đường Huyền Trang thỉnh kinh làm rớt xuống sông một số và một số khác bị dính trên đá. Chúng ta tu hành muốn có đủ kinh phải lặn trong biển mà tìm, phải đục trong đá mới thấy ; nói cách khác, muốn tìm cốt lõi kinh, phải đi vào trần lao. Ý này được Phật dạy trong kinh Pháp Hoa qua câu : Nhứt thiết thế gian tư sanh sự nghiệp, nghĩa là có vào sanh tử, sống trong biển khổ, mới phát hiện được 200 muôn ức bài kệ kinh Pháp Hoa là cái gì.

Theo Phật, tất cả sinh hoạt của các loài hữu tình, vô tình đều là Pháp Hoa, không có gì không phải Pháp Hoa mới là Pháp Hoa. Có như vậy, Pháp Hoa mới tiêu biểu cho Tối thượng thừa viên giáo. Vì viên nghĩa là tròn đủ, nên phải bao hàm tất cả ; nếu tách riêng ra một nhóm nhỏ của chúng ta để giữ gìn và loại bỏ tất cả những thứ còn lại, không thể nào là Pháp Hoa. Trên căn bản ấy, có dấn thân vào biển khổ mới tìm được chân kinh ; nếu không, chỉ biết kinh trên ngữ ngôn, lý thuyết.

Từ nghĩa đó, thọ trì kinh Pháp Hoa không có nghĩa là ôm bộ kinh lên chùa tụng từ ngày này sang ngày khác, năm này sang năm nọ. Tụng xong, đói bụng đi kiếm ăn và không được cho ăn, liền gây “Tại sao kẻ ở không lại cho ăn, còn tôi tu hành mệt gần chết, sớm chiều lo kinh kệ mà lại bị bỏ đói. Coi chừng bị tội ngập đầu !”. Hình ảnh này tượng trưng cho mẫu người chấp kinh, chấp pháp nặng.

Chúng ta thể hiện tinh thần nhứt thiết thế gian tư sanh sự nghiệp, làm việc gì ở trần gian có lợi cho ta và tất cả loài, đó là Pháp Hoa, là chiếc cầu đưa ta đến với Phật. Vì Phật có tâm đại bi và chúng ta làm việc bằng hạnh đại bi. Hạnh đại bi của ta tương ưng với tâm đại bi Phật, ta và Phật gặp nhau trong tương đồng đó. Hiểu như vậy, người tu theo Pháp Hoa ở hoàn cảnh nào cũng tu, không phải về chùa tu, ở nhà không tu. Chờ tới chùa mới tu thì trong đời quý vị có được bao nhiêu ngày tu, bao nhiêu ngày tạo tội. Như vậy tội chúng ta tạo và cái tu của chúng ta chênh lệch quá nhiều; tu cách đó bảo đảm đọa địa ngục.

Tu theo Viên thừa, theo kinh Pháp Hoa, chúng ta tu trong một niệm tâm, nhưng niệm tâm này di chuyển khắp vũ trụ. Tâm chuyển đến đâu, biến nơi đó thành thanh tịnh, đến được với Phật. Lúc ấy, tất cả thu thành một niệm và trong một niệm thông được tất cả. Thành tựu một niệm tâm như vậy vượt hơn khổ công tu pháp khác. Trên thành quả ấy, không thấy họ tụng kinh mà thực là tu Pháp Hoa vì cuộc sống mỗi ngày tốt đẹp thêm : trí tuệ phát huy, tình thương tăng trưởng, hảo tướng trang nghiêm, phước đức dồi dào.

Có một niệm tâm tương ưng với Phật và bằng niệm tâm đó đi vào cuộc đời, đó là hành giả Pháp Hoa. Lúc ấy, ở chùa hay ở nhà, ở trường học, xí nghiệp, nông trường, v.v..., bất cứ chỗ nào chúng ta tới cũng tu, chúng ta khác hơn người ở điểm đó. Và tu theo Pháp Hoa, nên dù ở nơi nào, phản ứng tự nhiên của ta cũng là phản ứng của hành giả Pháp Hoa ; không phải tụng kinh ở chùa xong, ra ngoài sẵn sàng gây gổ, nói xấu, hại người. Chúng ta đến với Phật để nuôi dưỡng tâm đại bi của mình và sử dụng tâm đại bi đó với chúng sanh, không phải dùng tâm đại bi cho Phật.

Đến chùa lễ Phật, nghe pháp, đưa hình ảnh, lời lẽ và ý tưởng thánh thiện vào lòng. Trên đường về nhà, những gì tiếp thu được từ đạo giải thoát của Phật cùng đi theo chúng ta, lúc nào cũng sống trong tâm chúng ta và thể hiện ra cuộc sống, như vậy mới thực là tu. Trong khoảng thời gian đi từ chùa về nhà, chúng ta đang suy niệm, đang sống với pháp Như Lai, nhờ vậy mọi người nhìn ta, họ thấy pháp Như Lai nên dễ dàng sanh thiện cảm.

 Điều này dễ kiểm chứng trong thực tế. Có người nói với tôi rằng họ đi chùa lễ Phật về, gặp người bình thường không ưa họ, nhưng sao tự nhiên lại tử tế với họ. Sự thật, họ cảm tình với ta là cảm tình với pháp Phật ; nên khi chúng ta làm tắt mất niệm tâm đại bi, sẽ rơi trở lại con người phàm phu thực của mình, họ không thương kính giống như lúc ta còn giữ được niệm tâm thanh tịnh.

Chính tôi cũng chứng nghiệm pháp tu này. Một hôm, tôi đi xe xích-lô và Phật tử đã trả tiền xe trước. Trên đường đi, anh đạp xe hỏi tôi tu được bao lâu. Tôi trả lời ba, bốn chục năm gì đó. Về đến chùa, anh lấy tiền trả lại tôi. Anh nói : “Con là người đạo Thiên Chúa. Con nghĩ  Thầy là người Chúa đã chọn !”.  Thật ra, trên suốt quãng đường đi, tôi chỉ suy nghĩ về anh với tâm đại bi. Chính nguồn tình thương thanh tịnh đó đã tác động, khiến anh cảm thấy gần gũi với tôi, xóa mất hàng rào khác biệt tôn giáo.

Trên tinh thần ấy, chúng ta tu theo Pháp Hoa, hình thức bên ngoài thế nào cũng được, miễn người có cảm tình tốt và xem hiện hữu của ta lợi ích cần thiết là đủ. Sống, tu với tâm niệm ấy, mọi liên hệ giữa ta và người, ta và xã hội, đều là pháp ; không phải chúng ta dành riêng pháp Phật ở chỗ cố định và những cái khác bị cô lập. Nếu ở chùa tốt, về gia đình đối nghịch với người thân và ra xã hội không ai chấp nhận, rõ ràng chúng ta phá pháp, sống ngược lại ý Phật dạy.

Ngài Nhật Liên muốn giúp chúng ta tránh những sai lầm trên, đã nhấn mạnh đến tầm quan trọng của ý nghĩa Bổn môn trên bước đường tu, cố tìm cho được tinh ba của pháp Phật mới có khả năng nuôi dưỡng giới thân huệ mạng của chúng ta.

Nhật Liên Thánh nhân (Nichiren Shonin) sống trong thời kỳ mà tình hình chính trị  nước Nhật có nhiều biến động. Ngoài ra, lại thêm những trận động đất, bão tố, nạn đói, nạn dịch tàn phá khốc liệt. Riêng trong giới Phật giáo, các sư chống đối nhau dữ dội.

Từ hoàn cảnh khắc nghiệt như vậy, Nhật Liên đưa ra tư tưởng đổi mới trong Lập chánh an quốc luận. Ngài vạch ra nguyên nhân sâu xa của những thảm họa trên là vì mọi người không hiểu biết chân giáo của kinh Pháp Hoa hay Bổn môn Pháp Hoa, chỉ tu theo hình thức bề ngoài, dẫn đến sự thịnh hành của tà giáo. Để chấm dứt thảm họa nội chiến và ngoại xâm, cần phải lập tức quay về với Nhất thừa giáo của kinh Pháp Hoa. Kiến nghị của Ngài về cải tổ luật pháp, thực hiện công bằng và trị an cho quốc gia đã được quan Nhiếp chánh thực hiện.

Sau một tháng thực hiện kiến nghị của Nhật Liên, các sư còn nhiều tham sân bị đụng chạm quyền lợi, họ khởi ác tâm hại Ngài. Vào nửa đêm, họ đốt cháy thảo am của Ngài. Tương truyền, chiều hôm đó, một đàn khỉ trắng xuất hiện, đến kéo vạt áo Ngài. Sự kỳ lạ ấy khiến Ngài lần theo đường mòn cùng bầy khỉ. Lúc Ngài quay về thì thảo am đã bị thiêu rụi trong lửa đỏ.

Sau đó, Ngài tiếp tục du hành truyền giáo, giảng kinh Pháp Hoa và bị thọ nạn thêm 4 lần nữa. Năm 1268, khi đại diện triều đình Mông Cổ đến yêu sách Nhật Bản phải quy hàng, Ngài đề nghị quân đội chính phủ và các ngôi đền có thế lực phải lập tức từ bỏ sự cuồng tín và đặt trọn niềm tin vào chánh giáo Pháp Hoa. Kết quả nhiều kẻ đối nghịch quay về với Ngài.

Sau đó, vì âm mưu của những người theo phái Jodo, Nhật Liên bị bắt và bị kết án tử hình. Đó là lần thọ nạn thứ ba. Khi hành quyết Ngài, thanh gươm của tên đao phủ tự nhiên nẹt lửa và gãy làm 3 đoạn, khiến bọn lính kinh hoàng bỏ chạy. Ngài lại bị đày ra đảo Sado, một vùng khí hậu khắc nghiệt, quanh năm chỉ toàn băng tuyết.

Cuối cùng, Ngài đã thoát khỏi tai họa một cách mầu nhiệm. Sau đó, Ngài được rước về đất liền và được tôn kính như bậc Thánh Tăng. Ngài bắt đầu tuyên giảng Bổn môn Pháp Hoa phát xuất từ tâm ngộ đạo của Ngài.

Nhật Liên đề ra pháp tu Bổn môn, nghĩa là tu từ chân tâm, khác với tu Tích môn hay hình thức. Ngài chủ trương phải làm sao để ngộ bản tâm, không chú trọng hình thức vì dễ sanh phiền não, rớt qua tà đạo. Dù ở trong ngành nghề nào, khoác áo cư sĩ hay xuất gia đều phải phát triển nội tâm để hành đạo và tìm về an trú với Đức Phật không sanh diệt.

Ngài đặt trọn niềm tin sắt đá đối với Đức Phật thường trú và chuyên niệm Nam mô Diệu Pháp Liên Hoa kinh. Theo Ngài, đó là bí yếu của Phật nhằm giúp cho chúng ta thấy rõ thật tướng các pháp, phát sanh trí tuệ và đạo đức, trở về được với Bổn Phật thường trú, bất sanh bất diệt.

Trên đường hành đạo, uy đức của Ngài đã thuyết phục được những kẻ hung ác, thậm chí đến người cuồng tín thuộc phái Jodo định giết Ngài, sau cũng hồi tâm, xin làm đệ tử.

Tính đến nay, Ngài Nhật Liên đã viên tịch trên 700 năm, nhưng số tín đồ tu theo Bổn môn Pháp Hoa của Ngài có trên 40 triệu. Họ tự đặt mình sống theo lời chỉ giáo của Ngài, nhiệt tình trong việc xây dựng đất nước Nhật Bản theo mô hình Pháp Hoa.

Nhật Liên được tôn danh là Bổn môn đại sư. Ngài triển khai phần tiềm ẩn sâu xa của kinh Pháp Hoa, không căn cứ trên 28 phẩm kinh, nhưng căn cứ trên tam đại bí pháp.

Theo Ngài, tam đại bí pháp gồm Bổn môn bổn tôn, Bổn môn đề mục và Bổn môn giới đàn ; kết hợp được ba pháp này mới thực sự hình thành nên Bổn môn, không phải Bổn môn nằm trong phẩm 15 đến phẩm 28 kinh Pháp Hoa.

Bổn môn là bí pháp, nên ai tu hành mới hiểu kinh, sống được với kinh. Bổn môn bổn tôn, Bổn môn đề mục và Bổn môn giới đàn, chính là Tam bảo của Bổn môn, khác với Tam bảo của Tích môn.

Trước hết, Bổn môn bổn tôn chỉ cho vị giáo chủ mà chúng ta tôn thờ, đối tượng tín ngưỡng này nhất định cần thiết. Khi Phật tại thế, chúng ta theo tu học với Ngài và Phật Niết bàn, chúng ta đúc tượng Ngài để thờ phượng, lễ lạy. Về vấn đề này, Ngài Nhật Liên chủ trương phải tìm Phật thường trú vĩnh hằng mới có khả năng cứu độ chúng ta và mới là đối tượng cho chúng ta hướng tâm quy ngưỡng.

Thật vậy, nhìn sâu bề trong, ở dạng đắc đạo, tức nhìn về Bổn môn, sẽ thấy con người thực của Đức Phật kết tinh bằng đạo đức và trí tuệ do vô lượng kiếp tu hành và đã thành Phật từ lâu xa. Vì vậy, khi cốt lõi đạo đức, trí tuệ ấy đem đặt vô ngũ uẩn thân nào thì ngũ uẩn đó biến thành Phật ; nên ngũ uẩn thân Phật không quan trọng, ví như chiếc áo bên ngoài thay đổi tùy ý. Phần quan trọng chính là đạo đức, trí tuệ viên mãn của Đức Phật thực, đã thành Phật từ lâu xa, gọi là Bổn môn bổn tôn. Từ Bổn môn bổn tôn tiêu biểu cho Phật thực hiện ra Đức Thích Ca Mâu Ni ở Ta Bà là Phật ứng hiện trên cuộc đời, tuy hai nhưng thực là một. Có thể tạm ví dụ cho dễ hiểu, như tài tử đóng vai nào đó trên sân khấu và họ trở về cuộc sống thường nhật, cũng là một người.

Trên tinh thần ấy, chúng ta tôn thờ Đức Thích Ca, tức tôn thờ hiểu biết siêu tuyệt, khả năng cứu nhân độ thế toàn hảo và đức tánh trầm mặc vô cùng của Ngài. Chúng ta lần theo dấu vết tốt đẹp ấy của Đấng Vô thượng Năng nhơn hiện hữu trên cuộc đời để tìm về cội nguồn thấy được Đức Phật thực hằng hữu bất tử có khả năng che chở chúng ta. Theo tu với Đức Phật đó là theo Bổn môn bổn tôn, nhất định sẽ đắc đạo.

Thật vậy, Đức Phật thường trú vĩnh hằng nhờ tu chứng Pháp thân Tỳ Lô Giá Na. Pháp thân này thông qua tâm chúng ta bằng sợi dây vô hình. Tuy nhiên, vì mãi sống với vọng thức, chúng ta không thể thấy Pháp thân. Pháp thân Tỳ Lô Giá Na của Thích Ca Như Lai và Pháp thân của ta cũng là một. Nếu tâm ta thanh tịnh ngang qua tâm Tỳ Lô Giá Na, sẽ nhận được lực Phật gia bị ; nhờ đó trí tuệ bừng sáng, lời nói chân thật đúng đắn và có thân hảo tướng trang nghiêm, khiến người khác trông thấy cũng phát tâm theo.

Giữa Phật và chúng ta có mối liên hệ mật thiết giống như đài truyền hình đưa âm thanh và hình ảnh xuống tất cả máy. Đức Phật cũng vậy, Ngài trải tâm từ và trí tuệ đến cho tất cả người có nhân duyên căn lành, họ đều nương nhờ Phật đức, Phật huệ nuôi lớn Phật tâm của họ và dõi theo cõi vĩnh hằng của bổn Phật.

Riêng tôi, cảm nhận được Đức Phật thường hằng mãi mãi và luôn thao thức mình từ cõi nào đến đây, làm xong việc phải biết rõ chỗ trở về; thiết nghĩ đó là việc duy nhất chính yếu của người tu. Khi ngăn chặn được nguồn tình bể ái, chúng ta có thể trở về cội gốc chơn tánh của mình. Ngược lại, để cho tình ái si mê quấn chặt, dĩ nhiên đời đời trôi lăn trong sanh tử khổ đau.

Phật Pháp thân vĩnh hằng, bất sanh bất diệt, quá cao xa, chúng ta chưa thể vói tới được, nên phải qua trung gian gọi là Bổn môn giới đàn, đảnh lễ để thâm nhập. Bổn môn giới đàn nhằm chỉ cho giới đàn vô tướng.

Khi tu, từ giới đàn hữu tướng được xem như phương tiện dẫn chúng ta vào giới đàn vô tướng hay siêu thức ; nói cách khác, nương theo hình thức bên ngoài bố trí đầy đủ như  tượng Phật, Bồ tát, Hộ pháp thiện thần để dẫn nhập vào Bổn môn giới đàn. Ngài Nhật Liên gọi Bổn môn giới đàn là đại mạn trà la, tức tổng thể của vũ trụ. Ở thế giới mầu nhiệm đó có Bổn Phật, không thể dùng mắt thường thấy được, chỉ dùng nhân duyên căn lành mới có thể thâm nhập thế giới bao la ấy, làm bạn lữ với các Bồ tát đang trụ nơi đó.

Người tu Bổn môn sinh hoạt với vô tướng giới đàn, không nặng hình thức, nên phải bố trí giới đàn vô tướng bằng tâm. Dùng tâm thanh tịnh của ta ngang qua tâm của người cùng tu, ta chỉ tiếp thu tâm niệm tốt của họ, cái xấu bị loại bỏ. Như vậy, chúng ta sẽ có pháp lữ đồng hành tạo thành sức mạnh, vì tu một mình không làm được việc, phải có quyến thuộc đông, nhưng đông mà tạp chúng cũng không được. Phải lựa người cùng tu Bổn môn và trong những người này, chúng ta gạn lọc lại, còn người đồng hạnh. Chúng ta cầu mong luôn có Bồ tát đồng hạnh, đồng nguyện, ai nghĩ giống, làm giống ta, xin hãy đến chung cùng hợp tác Phật sự. Trên căn bản những người đồng hạnh kết thành giới đàn vô tướng, tuy họ không sống cùng trụ xứ với ta, nhưng thông qua tâm đồng độ cảm, đồng việc làm, dẫn đến tác động tốt cho việc tu hành của chúng ta, coi như họ đang ở chung trong giới đàn.

Đối với người tu Bổn môn, lấy Bồ tát mười phương làm bạn lữ, mặc dù các Ngài không làm cùng việc, cũng ảnh hưởng tốt cho chúng ta. Khi tâm duyên với Phật, pháp và Bồ tát đồng hạnh, tạo thành lực bất tư nghì. Theo kinh nghiệm của tôi, Bồ tát Tùng địa dũng xuất không thấy được bằng mắt lại hết sức quan trọng, trợ lực cho tôi thành tựu nhiều việc hơn là người trần gian. Vì người đời hứa hẹn đủ thứ, nhưng đó chỉ là vọng tưởng giả dối, đừng tin tưởng nhờ họ cho uổng công. Bồ tát Tùng địa dũng xuất không hứa hẹn gì, nhưng sẵn sàng tác động tốt và nhất là bất ngờ đến giúp chúng ta hết lòng. Nỗ lực tu, dùng tâm thanh tịnh ngang qua Phật, pháp và Bồ tát đồng hành, chúng ta sẽ tiếp nhận được lực vô hình lớn lao không cùng tận mà các Ngài không hề bắt chẹt hay đòi hỏi chúng ta điều gì như người thế gian hữu hình.

Để thâm nhập Bổn môn giới đàn, diện kiến Bổn môn bổn tôn, hành giả sử dụng pháp Bổn môn đề mục, tức chỉ niệm Nam mô Diệu Pháp Liên Hoa kinh, vì đề mục này bao gồm trọn vẹn tinh yếu của pháp Phật.

Tóm lại, tu Bổn môn hay cánh cửa tâm chúng ta mở rộng thì không có gì không đẹp. Đức Phật dạy rằng tâm có khả năng thông tất cả pháp giới, từ cõi Trời Hữu Đảnh cho đến địa ngục A Tỳ, không đâu mà tâm không đến được. Bước theo lộ trình Bổn môn là nỗ lực phát huy năng lực kỳ diệu của tâm, thấy được cả ba đời mười phương Phật và các Bồ tát đang hành đạo tiến về Vô thượng đẳng giác, thấy các loài hữu tình chúng sanh không ai không thành Phật. Cuối cùng đến cùng tột nguồn tâm, gặp Phật gốc hay Phật thường trú vĩnh hằng ở Thường Tịch Quang tịnh độ cùng tất cả Bồ tát kim sắc thân, đầy đủ 32 tướng tốt, thành tựu mọi việc khó nhất.

--- o0o ---

Mục Lục|Chương I |Chương II |Chương III

--- o0o ---

Trình bày: Nhị Tường

Cập nhật: 01-4-2005

 

 

Nguồn: www.quangduc.com

Về danh mục

phật lam the nao de ven toan le nghia Phụ nữ cũng có nguy cơ tim mạch tương Người vi Hoi 10 điều tuổi trẻ thường lãng phí Ăn nhiều rau củ quả để sống lâu gieo y nghia le via duc phat a di da Leo Đường cũng độc hại như thuốc lá Tóm Hoa Daisy chÒ cùng chiêm nghiệm những lời dạy sau Chất xơ ngăn ngừa huyết áp cao Giảm một nửa nguy cơ suy tim nhờ thay Caffeine làm tăng nguy cơ sẩy Củ hành và những công dụng tuyệt vời biết yêu là đau nhưng sao vẫn cố Nghiện chụp ảnh tự sướng có Những mẹo vặt để nấu khoai tây ngon SÃ c Đi bộ ít hay nhiều đều tốt cho sức những điều nên biết về tam tai và cúng dao duc va van hoa tu Khổ qua có nhiều công dụng tốt chua shwedagon câu hỏi về sự chứng ngộ niết bàn to ma 5 tan o thai lan thanh tuu cao ca cua trai tim Bệnh loãng xương không chỉ gặp ở nữ Đi bộ 20 phút mỗi ngày để giảm viêm đừng vì đó mà làm khổ chính mình năm mới Sóc sứ Lễ húy kỵ lần thứ 83 Tổ Phước nhị Ä Æ làm thơ Chẩn đoán đau nửa đầu bằng xét bo thi ba ban ve dao phat cung nguyen cong tru Lễ húy kỵ lần thứ 106 Tổ sư Minh khi gap kho khan con hay nho tuong den phat tim hieu ve nhung tuong tot la ky cua duc phat Đau do lở miệng triệu chứng và điều Lược khảo về quan hệ thầy trò hang ngan ngon nen lung linh tuong nho ve cha va Vitamin dạng sủi có thể gây hỏng răng chanh ngu trong phat giao