Thơ Phật Giáo

 
THẾ TÔN CA
(Tuyển tập Thơ gồm 12.000 câu về cuộc đời của Ðức Phật)
 

Tâm Nhiên Nguyễn Ðức
Tu Viện Quảng Ðức, Melbourne, Úc Châu
Chùa Cổ Lâm, Seattle, USA 
Ấn hành 2003

 --- o0o --- 

PHẦN 5 Chương 21  Vua Ba Tư Nặc, Thắng Man Chương 22  Ðại Báo Ân Cha Mẹ Chương 23  Triết Gia Tu Bồ Ðề Chương 24  Phú Lâu Na, Ca Chiên Diên Chương 25  Thục Nữ Tỳ Xá Khư

 

Chương 21 ^

 

VUA BA TƯ NẶC, THẮNG MAN

 

Kiều Tát La sớm hôm nay

Nơi hoàng cung bỗng lộng đầy gió reo

Líu lo chim hót bay vèo

Ngậm sương giọt nắng vàng gieo xuống cành

Thành đô lộ bóng trời xanh

Bên sông không khí trong lành ngân nga

Cha của thái tử Kỳ Đà

Vua Ba Tư Nặc ngắm hoa lá cười

Vui chân cất bước dạo chơi

Sân Rồng hoan hỷ uy ngời đức dung

Thấy con kính mộ tôn sùng

Nương theo Phật mở bao dung vô ngần

Thì hết lòng tạ tri ân

Cũng xin quy ngưỡng an thần dưỡng tâm

Lành thay hương đạo vị trầm

Khôn ngăn bừng dậy trong thâm cảm này

Bên vườn Thượng Uyển quanh đây

Đạo ca thoảng vọng vang đầy trí thông

Hương bay lãng đãng nhạc lồng

Lộng hồ phơi phới ngời trông thấy gì?

Góp lời tuế nguyệt huyền vi

Nghĩ sâu xa lẽ sống tỳ kheo an

An cư vừa mãn hạ tàn

Nhà vua cung thỉnh mời tăng ni về

Cúng dường ngũ vị phủ phê

Gieo trồng cội phúc Bồ Ðề khiêm cung

Thọ trai xong bữa tiệc tùng

Phật ngồi thư thả ung dung vững vàng

Vua Ba Tư Nặc nghiêm trang

Hồi lâu đứng dậy rộn ràng vấn tâm:

“- Bạch Thế Tôn! Trẫm nghĩ thầm

Thân này khi chết xuống âm phủ rồi

Thì tâm này cũng thế thôi

Chết là mất hẳn muôn đời hay sao?

Nghìn thu dưới đáy huyệt mồ

Phải chăng cát bụi hư vô phủ tràn?

Vậy đâu vĩnh cửu lạc an

Vượt ngoài sinh diệt Niết Bàn đến đi?

Kiến Tánh thành Phật là gì?

Cầu Như Lai giải mối nghi trong lòng”

Trầm hùng thư thái thong dong

Pháp âm như tiếng chuông đồng vọng vang:

“- Thưa đại vương! Có phải rằng

Thân già cỗi với thời gian lần hồi

Ngày qua tháng lại mòn hơi

Dần dà tàn tạ rã rời từng giây

Trẻ rồi già yếu hao gầy

Như lửa hết củi lụi bay tro tàn

Cái thân này cũng bất an

Mỏi mòn kiệt quệ võ vàng thế thôi

Tuy nhiên trong cái suy đồi

Của thân hoại diệt vẫn tươi thắm hồng

Vượt ngoài cả có và không

Vầng trăng Tuệ Giác nơi lòng sáng soi

Cái Tánh Thấy của tâm hoài

Vẫn không tan biến chẳng toi mạng gì

Bản lai thanh tịnh linh tri

Vốn không hình tướng vô nghì vô biên

Mà thường trước mặt hiện tiền

Xưa nay bằng hữu như nhiên tuyệt trù

Này đại vương! Cũng ví như

Sông Hằng Ngài đã thấy từ thuở xưa

Trải qua mấy chục năm thừa

Bây giờ thấy lại như xưa chớ gì?

Cái thấy ấy chẳng khác chi

Đâu có già trẻ hay phì ốm sao?

Tất nhiên chẳng diệt mất nào

Vẫn luôn sống động ra vô bây giờ

Tánh Nghe Tánh Thấy ban sơ

Cũng như Tánh Biết hiện sờ sờ đây

Kiến Tánh là Thấy Tánh này

Ở nơi tai mắt mũi ngay đang là

Chính sáu căn chẳng đâu xa

Mắt tai mũi lưỡi thân và thức thôi

Sáu căn là gốc luân hồi

Cũng là gốc của an vui Niết Bàn

Nếu thấy nghe mãi mê man

Chạy nghe chụp bắt sáu trần huyễn hư

Sắc thanh hương vị lu bù

Thì khôn lường nghiệp cứ lu bu hoài

Nghiệp do mình tạo chớ ai

Vậy nên tỉnh thức dứt ngoài trong đi

Cũng ngay nơi đó tức thì

Biết xoay trở lại với Tri Giác ngần

Không chạy theo những phù vân

Sáu căn chẳng dính sáu trần rỗng rang

Là đường về cõi Niết Bàn

Tuyệt thay ngay giữa thế gian cận kề

Cũng cùng trong Thấy và Nghe

Bên thì vướng bên chẳng hề kẹt chi

Do mê do tỉnh chớ gì

Tự mình quyết định mà đi ra vào

Thân tuy trộn lẫn hư vô

Biến thành cây cỏ bụi mờ sương tan

Nhưng Tâm Tánh chẳng hoại tàn

Tùy theo nghiệp báo mà sang chỗ rồi

Chỗ này chốn nọ muôn nơi

Tánh kia trùm khắp biển trời hư không

Bao la hòa nhập huyền đồng

Thường xuyên cảm ứng với công đức liền

Thân sinh và diệt theo duyên

Còn Tâm Tánh vượt ngoài miền diệt sinh

Tâm tức Tánh của chính mình

Cũng như muôn vật chúng sinh muôn loài

Vốn vô hình vẫn chiếu soi

Như nguồn năng lượng trong ngoài thái hư

Như bầu không khí tuyệt trù

Vẫn hằng hữu suốt thiên thu vô cùng

Từ vô thủy đến vô chung

Chưa từng sinh diệt trên vùng nhất nguyên

Tánh Không là Tánh Phật huyền

Không hai chẳng khác y nhiên đấy mà

Kiến Tánh thành Phật đâu xa

Ngay nơi Thực Tại đang là đây thôi

Khi thấy Tánh tức Phật rồi

Vốn là Bất Nhị ở nơi chốn này

Phiền não tức Bồ Ðề đây

Chúng sinh tức Phật vẹn đầy Pháp Thân

Tự Tánh thanh tịnh vô ngần

Nhất Như vạn pháp chẳng phân biệt gì

Phật là Tuệ Giác vô vi

Là Tâm tỉnh thức tức thì xả buông

Phải chứng nghiệm tới cội nguồn

Chứ ngôn ngữ chẳng diễn nôm được nào

Thấy bằng trực giác tối cao

Không nương phương tiện mới vào Chơn Tâm

Lìa văn tự bỏ truy tầm

Hoát nhiên hiện cái uyên thâm sờ sờ

Bừng tỏ ngộ cõi ban sơ

Nhiệm mầu thấu rõ bất ngờ Tánh Không

Tánh là nguyên lý đại đồng

Bất sanh bất diệt vốn mông mênh rồi

Như hư không lồng lộng phơi

Bao la vô tận muôn đời muôn phương

Từ hạt bụi ở ven đường

Núi sông suối thác trùng dương mây ngàn

Đến chim trời rộn hót vang

Con người con vật vô vàn sinh linh

Tánh luôn hiện hữu trong mình

Làm cho hiển lộ ánh minh quang này

Phàm hay thánh tỉnh hay say

Dung hòa nhập hết vẹn đầy trong tâm

Tội hay phúc đúng hay lầm

Dữ hiền thiện ác hòa âm chung tình

Mọi sự đều do Tâm sinh

Tâm không thì cả muôn hình cũng không

Tâm vô sở trụ phiêu bồng

 Muôn sai ngàn biệt cùng thông suốt liền

Giữa trùng trùng khởi nhân duyên

Như như bất động chẳng phiền âu lo

Tùy nghi ứng dụng vai trò

Tuyệt nhiên không cột trói o ép gì

Thực ra chẳng đến chẳng đi

Con đường mây nổi chỉ tùy duyên thôi

Giữa đời mà bất nhiễm đời

Làm sao bụi bặm còn bôi bám vào?

Tâm tức cảnh hữu tức vô

Hiện tượng tức bản thể nào khác đâu

Sinh tức diệt đều nhiệm mầu

Nhập thế xuất thế như nhau đề huề

Một là tất cả lê thê

Tất cả là một chốn về Tâm ca

Thưa đại vương! Tuyệt đối là

Kiến Tánh thành Phật chẳng xa xôi gì

Khi dừng lại tham sân si

Tự nhiên hiển lộ Tâm kỳ diệu kia

Chánh biến tri thấy đầm đìa

Duy tâm sở hiện đây kia nọ này

Vạn vật đồng nhất thể đây

Nhân tâm trực chỉ nhập đầy Chân Như

Sự sự vô ngại giải trừ

Chiêm bao tan biến chuyện hư ảo tàn

Này đại vương chớ hoang mang

Ngay nơi phiền não Niết Bàn mở ra

Tín tâm thâm thiết chan hòa

Viên dung lý sự không ta không người

Chơn Tâm vĩnh cửu an vui

Ngàn phương vi vút muôn đời phiêu nhiên

Chẳng nói Phật chớ luận thiền

Tiêu dao diệu dụng cùng Nguyên Tánh này

Bản Lai Diện Mục xưa nay

Hãy về sống lại với đầy tuệ minh”

Vua Ba Tư Nặc giật mình

Mới hay rằng có tánh Linh Giác mầu

Là Chơn Tâm tựa ngọc châu

Ẩn trong vi diệu chiếu bầu Tánh Không

Xưa nay mình chạy lòng vòng

Ở ngoài tâm ấy chẳng trông thấy gì

Chỉ toàn là những tham si

Vọng cuồng ám phủ đen sì âm u

Chẳng hay vạn pháp đều từ

Chơn Tâm biến hiện vô tư muôn hình

Ngắn dài cao thấp nhục vinh

Đều từ tự tánh nơi mình sinh ra

Thiên hình vạn trạng chỉ là

Hóa thân từ gốc sâu xa tâm ngời

Tất cả do tâm tạo thôi

Khổ vui sinh tử luân hồi cũng tâm

Thế cho nên chuyển mê lầm

Dời sang tỉnh thức dứt tham si cuồng

Qua miền mới lạ luôn luôn

Suối lòng hạnh phúc về nguồn đâu xa

Vua Ba Tư Nặc cười xòa

Dưới trên niềm nở lại qua ân cần

Hết rồi lưỡng lự phân vân

Hân hoan nhập thế để gần gũi hơn

Thành đô lộ ánh trăng tròn

Chiếu đến dã tận cô thôn xóm nghèo

Lên cao nguyên biếc thông reo

Xuống bình nguyên lúa trổ dìu dặt hương

Từ biển xa đến phố phường

Dân tình trăm họ cùng nương nhau mà

Chẳng thấy người khác với ta

Tha hồ nhập cuộc đại hòa điệu chơi

Nhập vào trật tự đất trời

Luân lưu sinh động không nơi chốn dừng

Như là con suối mùa xuân

Hoa trôi nước chảy trăng rừng gió sông

Không còn chướng ngại nơi lòng

Thì trăm đối nghịch đều thông suốt liền

Ngai vàng lầu ngọc thản nhiên

Nhờ toàn dân khắp mọi miền đấy thôi

Hoàng cung rung ánh Mặt Trời

Ngời trên đất nước thường vui ca này

Vua Ba Tư Nặc lành thay!

Có cô con gái vẹn đầy nghĩa nhân

Tâm hồn phóng khoáng vô ngần

Thắng Man công chúa thanh tân đại từ

Giữa biển đời quá hoang vu

Đang chơi vơi chợt thấy Từ Phụ kia

Ồ bờ hải đảo xanh kìa

Ghé vào trú ngụ sớm khuya an toàn

Phu nhân diễm tuyệt Thắng Man

Vợ vua Hữu Xứng huy hoàng một phương

Kiên trinh tình cảm phi thường

Vô cùng vô tận nguồn thương yêu đời

Vô biên vô lượng chao ơi!

Phát tâm rúng chuyển cả trời đất vang

Ly kỳ chấn động thênh thang Ðại Thừa

Sớm nay ráo tạnh cơn mưa

Kỳ Viên tịnh xá cũng vừa nắng lên

Thắng Man quỳ xuống bên thềm

Thưa cùng Từ Phụ lời mênh mông lời:

“ - Bạch Thế Tôn! Hồn mở phơi

Con xin đáp lễ muôn đời Như Lai

Đi trong sinh tử đêm dài

Tuyệt vời được Phật dẫn soi chỉ đường

Còn hơn là ánh Thái Dương

Chiếu tan bóng tối tỏ tường gai chông

Vô vàn tán thán nhiệt nồng

Hồng ân Phật độ qua sông tới bờ

Phát ba đại nguyện căn cơ

Và mười đại thọ xóa mờ mịt tâm

Chánh Pháp Trí đạt cung cầm

Lối về tối thượng hòa âm muôn trùng

Hòa Thực Tại bước khiêm cung

Giải vây đày đọa phá bùn vỡ mê

Để trên cuộc lữ tư bề

Chỉ cho nhân loại biết quê quán mình

Là nơi Tuệ Giác quang minh

Như Lai thường trụ giữa tình yêu đây

Chút sinh mạng vô thường này

Chỉ là giả hợp như mây ngang trời

Những tài sản cũng thế thôi

Tựa phù du thoảng tan vời vợi sương

Xem thân mạng tài sản thường

Hộ trì Chánh Pháp xiển dương Ðại Thừa

Dốc tâm chí nguyện sau xưa

Con đường duy nhất Phật Thừa hướng theo

Vì Thế Tôn thuyết những điều

Thanh Văn Duyên Giác là theo nhu cầu

Dành cho căn trí chưa sâu

Nên bày phương tiện ngõ hầu qua nhanh

Đến Bồ Tát cũng hóa thành

Thành trì ảo hiện mong manh tạm nhờ

Chớ lầm chấp chặt cứng đơ

Vô tình phỉ bang cả bờ cao siêu

Bờ Nhất Thừa bến muôn chiều

Làm sao tất cả cùng tiêu dao hòa

Về nương tựa Phật Thích Ca

Là nương tựa chính ruột rà tâm linh

Pháp Thân thường trụ nơi mình

Từ vô lượng kiếp vốn minh mẫn rồi

Bồ Tát đạo vào muôn nơi

Trí bi tùy thuận chuyển đời ghét ganh

Bố thí ái ngữ lợi hành

Và đồng sự nữa là thanh thoát lòng

Bốn nhiếp sự như suối trong

Làm tươi nhuận mát bao dòng nhân sinh

Hiểu sâu sắc rằng chính mình

Sẵn Như Lai tạng chẳng sinh diệt gì

Pháp Thân không đến không đi

Vượt ngoài sinh tử ồ kỳ tuyệt thay!

Ơi vĩnh cửu giữa tâm này

Như tình yêu đó ngõ mây trắng về

Quy y là trở lại quê

Gieo trồng hạt giống Bồ Ðề trong tim

Tình yêu có thể nhận chìm

Con người xuống đáy vũng chiêm bao sình

Nhưng tình yêu cũng hiển linh

Ngọt ngào hương vị của tình siêu nhiên

Như Lai tạng ngát diệu huyền

Giống tình yêu ấy từ nguyên sơ rồi

Đại bi tâm thấm nghìn nơi

Muôn loài vạn vật đất trời quanh đây

Trên sa mạc sinh tử này

Khô cằn nắng lửa cháy dây dưa hoài

Tình yêu như suối khoan thai

Chảy về làm dịu muôn loài hân hoan

Cơn mưa Chánh Pháp tuôn tràn

Cho đời tắm gội chứa chan cỗi nguồn

Con về kính lễ Thế Tôn

Nơi trầm tịnh biếc trong hồn thẳm sâu

Như Lai mật ý nhiệm mầu

Không từ đâu chẳng đến đâu bao giờ

Cúng dường một trái tim thơ

Là con sám hối mịt mờ nghiệp duyên

Reo vui tùy hỷ trăm miền

Chuyển bao đạo pháp về yên ổn đời

Hết lòng học Phật nơi nơi

Ngay từng giọt lệ nụ cười quanh đây

Chúng sinh tùy thuận vui vầy

Xin hồi hướng khắp trời mây ngọn ngành

Tuyệt thay tất cả chúng sanh

Cuối cùng rồi sẽ trở thành Phật thôi

Chuyến xe duy nhất đây rồi

Là Ðại Thừa chở về nơi Niết Bàn

Những sự tướng ở thế gian

Không còn trở ngại dễ dàng vượt qua

Thênh thang trực ngộ nhập hòa

Cái tri kiến Phật thấy ra chính mình

Chưa từng hoen ố vô minh

Chưa từng lem luốc lầy sình nhiễm ô

Mà thanh tịnh tự thuở nào

Ở ngay trước mắt ra vô diệu kỳ

Như Lai là chỗ quy y

Trở về nương tựa không gì khác hơn

Khắp mười phương cõi sinh tồn

Phải qua cánh cửa vô môn Nhất Thừa

Cỗi nguồn hạnh phúc sau xưa

Là quy hồi chốn Phật Thừa Viên dung

Đại bi đại trí đại hùng

Như Lai tối thượng đường Trung Đạo về

Pháp Thân bất diệt là quê

Giữa tâm vô lượng con thề nguyện nương

Nhất Thừa ấy chính là đường

Mà Phật tuyên thuyết xiển dương rốt cùng

Ba nghìn thế giới về chung

Con xin kính mộ tao phùng Thế Tôn”

Lặng mỉm cười giọng ôn tồn

Như Lai tán thán nghĩa son sắt bày:

“- Này Thắng Nan! Hy hữu thay!

Ðại Thừa tâm nguyện đủ đầy cơ duyên

Đúng là vậy đó chân truyền

Pháp Thân thường trụ từ thiên cổ rồi

Để ta thọ ký ngay thôi

Sẽ thành Phật hiệu diệu ngời Phổ Quang

Bản nhiên tuyệt đối vô vàn

Là con siêu việt thế gian pháp thường”

Phu nhân cảm kích kính thương

Dưới chân Từ Phụ vô lường tín tâm

Khôn cùng rung động âm thầm

Trong giây phút thấy nghìn thâm cảm nhiều

Bằng trí huệ và tình yêu

Thắng Man chan chứa lòng trìu mến dâng

Cúng dường Tam Bảo vô ngần

Và ban phước lộc đến dân chúng hoài

Được là đệ tử Như Lai

Là con đích thực của Ngài tuyệt thay!

Tình yêu và trí tuệ này

Đấy nguồn động lực về xoay chuyển đời

Dưới kia còn lắm chơi vơi

Còn nhiều máu lệ rã rời đáng thương

Ơi chao! Khổ lụy đoan trường

Ngập trời tang chế thê lương tối sầm

Bởi cuồng dại mãi oái oăm

Mà nghìn cơn lốc thổi gầm thét vang

Gây bao thảm khốc kinh hoàng

Đất bằng dậy sóng hỗn mang loạn ngầu

Đảo điên phiền não vì đâu

Xúi người bắt bóng mộng sầu huyễn hư?

Chạy theo ảo ảnh danh từ

Đuổi tìm vọng tưởng riêng tư vẽ vời

Vì thương nước mắt còn rơi

Nguyện xin hứng hết lệ đời đó đây

Với tình yêu trí tuệ này

Thắng Man trang trải từng giây phút giờ

 

 

 

Chương 22 ^

 

ĐẠI BÁO ÂN CHA MẸ

 

Xanh ngần đất mộng trời thơ

Chiều thu nắng nhạt sương lờ lững qua

Tiếng thơ vọng giữa ruột rà

Tưởng lời mẹ gọi thiết tha đêm ngày

Một vùng túng bách quanh đây

Bầu không khí thoảng hương đầy bay sang

Ven đồi lối nhỏ thanh nhàn

Bồng tênh lên xuống cười an lạc hồn

Bốn mùa hoa rộ núi non

Đất lành chim đậu hót ròn rã chơi

Sương bay là ý không lời

Suối tràn nhạc gió ngõ phơi phới lòng

Dưới kia biêng biếc dòng sông

Vô tư lự uốn lượn vòng xa xa

Mắt xanh xanh ngát giang hà

Nửa vàng nắng dịu nửa pha ráng trời

Kỳ Viên tịnh xá hòa vui

Ven triền dốc quyện tiếng cười xôn xao

Đầu gành cuối bãi rạt rào

Rộn ràng thưa thốt nôn nao đạo tràng

Mùa thu lễ hội Vu Lan

An cư tự tứ muôn vàn thọ ân

Chư thiền sư bậc đại thần

Tựu về trước ngõ đầu sân quanh đồi

Cổng tùng mở cánh mây trôi

Gót chân đất tịnh cũng bồi hồi theo

Từ dân dã đến vương triều

Ai ai cũng dự hội yêu thương này

Do vì tuần trước xót thay!

Mục Kiền Liên thấy mẹ đày đọa thân

Chết rồi mà khổ rợn ngần

Rơi vào ngục quỷ ma quân kinh hoàng

Chao ơi! Bầm ruột tím gan

Cơm đưa tới miệng hóa toàn lửa thôi

Quặn lòng đau nhức từng hồi

Bên lò sùng sục nước sôi lửa bừng

Lệ nhòa thương mẹ rưng rưng

Kiền Liên sững sốt khôn cùng xót xa

Nên về cầu khẩn Phật Đà

Làm sao cứu mẹ thoát ra ngục tù?

Phật dùng tuệ nhãn thiên thu

Thấy bà nghiệp nặng gây từ kiếp xưa

Rằng: “Keo kiệt với lọc lừa

Lại thêm ác khẩu chanh chua gạt lường

Buông lời gieo họa tai ương

Nói xuyên tạc ý nên thường ghét ganh

Lửa sân hận bốc tam bành

Cháy bùng lục tặc mắng đanh đá người

Nên giờ chịu quả báo thôi

Gieo ác gặt ác luật trời tránh đâu?

Nghiệp nhân hung dữ từ đầu

Bây chừ nhận quả là đau đớn này

Tuy nhiên muốn thoát nạn đây

Khỏi vòng nóng lửa đọa đày gớm ghê

Chỉ còn một cách là về

Nhờ ơn thượng đức độ mê vong hồn

Nhờ thần lực của chư tôn

Và bao thánh chúng cùng dồn sức chung

Tạo nên linh ứng cực cùng

Công năng mặc chiếu vỡ bung giam cầm

Nhất là ông phải thành tâm

Cầu siêu cho mẹ thoát hầm âm ty

Thì mới mong ngục A Tỳ

Mở ra một lối mà di chuyển dời

Ngày rằm tháng bảy tới nơi

Là ngày tự tứ thỉnh mời chư tăng

Trang nghiêm tiếp dẫn trai đàn

Thì vong linh mẹ sẽ thăng hoa liền”

Nên hôm nay đầy đủ duyên

Dưới quê trên phố khắp miền lên đây

Về như chim hót rộn bầy

Reo xanh mắt lá rừng cây mây sà

Dưới khe sâu vẳng ngân nga

Tiếng thần chú niệm trên tòa Mật Tông

Nhất tâm thâm thiết huyền đồng

Mạn đà la phép thần thông cứu người

Linh quang Bát Nhã chiếu nơi

A Tỳ xuyên thấu rực ngời đại bi

Chân ngôn nguyện lực hộ trì

Của toàn đại chúng uy nghi lạ lùng

Đà la ni chuyển ma cung

Khi nghe diệu nghĩa tuyệt cùng hiển linh

Mẹ Thanh Đề thoát ngục hình

Lên cung trời mới hóa sinh nhẹ nhàng

Nương phương tiện mở tâm an

Hàm bao mật ý đạo tràng vị tha

Mục Kiền Liên đại hiếu hòa

Tâm thành chuyển động Phật ma trời người

Phận làm con nhớ ai ơi!

Ơn cha nghĩa mẹ cao vời sơn xuyên

Thừa cơ hội ấy Phật liền

Thuyết về đạo hiếu từ duyên khởi này:

“- Hỡi chư vị! Vì xưa nay

Nhiều đời lắm kiếp nghiệp đầy hư không

Cao như mây núi chất chồng

Dày như mặt đất biển sông tuyệt mù

Từng làm cát bụi phù du

Từng làm chim chóc bay vù hót vang

Từng làm cát bụi phù du

Từng làm chim chóc bay vù hót vang

Từng là quyến thuộc họ hàng

Ông bà cha mẹ con ngoan cháu hiền

Từng là chồng vợ triền miên

Anh em bè bạn láng giềng nhau thôi

Trong dòng sinh tử luân hồi

Sinh sinh hóa hóa chao ôi trùng trùng

Cũng vì cái nghiệp riêng chung

Dẫn đi sáu cõi chập chùng xuống lên

Nên bây giờ phải đáp đền

Công cha nghĩa mẹ dưới trên phụng thờ

Đến nay gặp lại chờ hờ hững suông

Mẹ cha là cội suối nguồn

Để mình gieo nghiệp thiện luôn luôn mà

Hết lòng phụng hiến thiết tha

Tinh thần đến vật chất và đức tin

Giúp cha mẹ nhớ giữ gìn

Niềm vui chánh pháp làm in dấu vào

Trong từng đức hạnh thanh cao

Giữa đời thường bước ra vào lương tâm

Đừng sa tà kiến lạc lầm

Để theo trí tuệ về thâm tình này

Giúp mẹ cha xóa bỏ ngay

Tham sân tật đố xưa rày còn vương

Thay vào bố thí cúng dường

Biết trì năm giới biết thương cảm nhiều

Quy y Tam Bảo làm theo

Xả tâm mê tín buông điều dị đoan

Giúp cha mẹ hướng Niết Bàn

Thoát ly sinh tử mang mang luân hồi

Với tinh thần rất thảnh thơi

Nhẹ nhàng hoan hỷ nụ cười trổ hoa

Mới là đạo hiếu thuận hòa

Mới là thương mẹ kính cha hiện tiền”

Gió trầm thoảng ngát Kỳ Viên

Nắng thơm tịnh xá hoa huyền diệu hương

Chim tha ngọn cỏ qua vườn

Bướm tung bay múa điệu vươn cánh hồng

Rồi Thế Tôn tiếp thong dong

Nói về nghiệp báo xoay vòng lê thê:

“- Hỡi chư vị! Quá nặng nề

Cõi người ta đó vì mê vọng kìa

Đã từ muôn kiếp xưa kia

Thâm căn cố đế chẳng lìa ái ân

Nên tạo nghiệp mắc nợ nần

Lỡ vay nhau phải trả nhân quả đều

Gieo hiền rắc dữ bao nhiêu

Là bấy nhiêu gặt ít nhiều đấy thôi

An nhiên tự tại giữa đời

Hay chìm đắm mãi nổi trôi chòng chành

Đều do ở nghiệp mà sanh

Nghiệp là cố ý khi hành động ra

Từ thân khẩu ý đây mà

Nghĩ làm hay nói do ta khởi đầu

Nghiệp thân chẳng thể tránh đâu

Giết người cướp của sẽ nhầu nát tan

Khẩu nghiệp ăn nói xiêu quàng

Đặt điều giá họa vu oan cho người

Hàm hồ mắng ngược chửi xuôi

Moi gan móc ruột bằng lời độc cay

Và chính nơi ý nghiệp này

Dấy bao tệ hại mãi xoay chuyển hoài

Lộn nhào quá khứ tương lai

Trời người vật đủ sáu loài tái sinh

Qua nhiều đời kiếp lình bình

Trôi trong mộng tử túy sinh mơ màng

Mẹ cha gia tộc cưu mang

Chung trong nghiệp báo vô vàn xưa nay

Nhận nghiệp để chuyển nghiệp này

Chuyển tam thế mộng từ ngay nơi mình

Một lần dốc hết bình sinh

Đương đầu ráng chịu cực hình oái ăm

Trái ngang oan khốc đều cầm

Đi xem đối nghịch đến thăm phũ phàng

Mỉm cười với mọi đa đoan

Gây trăm nghiệp ác nhận ngàn điêu linh

Trùng trùng nghiệp cũng do mình

Cho nên có thể chuyển linh động mà

Phải một phen lặng nghe ra

Khổ đau xin uống lệ nhòa máu tim

Nguyện thề trả hết mọi niềm

Đã vay mượn trước nên im lặng cười

Biết nghiệp thì chuyển như chơi

Ồ! Trong tức khắc liền dời đổi ngay

Chuyển từ mê vọng chấp này

Sang bờ Tỉnh Thức ở đây bây giờ

Thân khẩu ý lặng đơn sơ

An lành chánh niệm từng giờ phút qua

Cũng ngay đó giữa đang là

Ra vào thanh thản hát ca chung tình

Dĩ nhiên chân thiện hiển sinh

Với niềm hạnh phúc cùng mình mến yêu”

Thế Tôn vừa nói đôi điều

Về ba nghiệp chướng hàm hiu hắt đời

Thì ra cũng tại mình thôi

Vậy đừng oán trách chi trời đất cao

Trách chi khi tự thuở nào

Do mình dấy tạo biết bao não nề

Nhân và quả chẳng lầm mê

Khéo mà tác ý chớ hề nghiệp gieo

Ngoài hiên nghiêng bóng xế chiều

Dăm con bướm lượn sà theo áo vàng

Quanh hồ nước gợn mênh mang

Sen hồng lay động nồng nàn hương ngâm

Tâm hòa hiếu chiếu nguyệt rằm

Vu Lan nghĩa nặng tình thâm khôn dò

Làm chi cũng hồi hướng cho

Công lao trời biển chuyến đò song thân

Mẹ và cha đẹp tuyệt trần

Đẹp như sự sống đầy thân thiết này

Vì con nằm đất ăn chay

Cưu mang chín tháng mười ngày ân sâu

Sinh thành dưỡng dục khấn cầu

Tai qua nạn khỏi đừng đau ốm gì

Tay mềm chân yếu tập đi

Tập ăn tập nói thôi thì khỏi chê

Cha và mẹ rất cận kề

Để mình thoải mái mãi mê chơi hoài

Dù trăm đá nát vàng phai

Vẫn luôn luôn nhớ ơn hoài song thân

Vu Lan thắng hội tẩy trần

Là ngày xá tội vong nhân nghĩa huyền

Theo cùng đức Mục Kiền Liên

Về bên chân mẹ ơi hiền dịu sao

Uống từng giọt sữa ngọt ngào

Hòa trong tim máu thành bao nhiêu luồng

Luồng sinh khí mới trào tuôn

Chảy về vi diệu suối nguồn bao dung

Mẹ và cha quá tuyệt cùng

Muôn chiều chí cốt hồn rung cảm hồn

Dù đi cuối biển đầu non

Cũng không qua hết vẹn tròn thâm ân

Dẫu cho mãn kiếp hồng trần

Cũng không sao đáp nỗi ân cao vời

Tình cha nghĩa mẹ chao ơi!

Thiêng liêng ráo bớt lệ đời khổ đau

Ngồi đây bay biến ưu sầu

Bên dòng sông mẹ nghe sâu thẳm tình

Tình thơ như suối nguồn kinh

Để soi thử bóng xem mình ra sao?

Trăm năm còn có chi nào

Ngoài vầng trăng mẹ ca dao bây giờ

Mẹ là suối nhạc nguồn thơ

Khơi dòng sáng tạo vô bờ bến qua

Kể từ luống cải nương cà

Kể từ bông bí ươm hoa trái vàng

Vồng rau liếp sắn khoai lang

Ruộng dưa rẫy đậu leo giàn mướp giăng

Ca dao mẹ vẫn thường hằng

Cảm hoài lai láng khôn ngăn bồi hồi

Từ bập bẹ ở trong nôi

Lời đầu tiên nói trên đời: Mẹ ơi!

Mẹ như ánh sáng mặt trời

Khơi dòng máu chảy nồng hơi thở này

Dẫu rằng hết tuổi thơ ngây

Càng khôn lớn lại càng đầy nhớ ơn

Ơn sâu nghĩa nặng trĩu hồn

Thâm ân đó suốt đời con đáp hoài

Mẹ là bóng lặng trăng soi

Xua tan u tối dặm dài con đi

Vô ngần nhẫn nhục kiên trì

Trước bao nhiêu chuyện sân si xô bồ

Mẹ sinh ra cõi tự do

Cho con chạy nhảy tha hồ dạo rong

Trăm năm vẫn mẹ ẳm bồng

Ơi bàn tay mẹ bao dung vẹn toàn

Như là thơ chảy miên man

Uống hoài không hết vô vàn suối thương

Như là nhạc hát miên trường

Kể sao cho xiết văn chương cũng đành

Nguồn ca dao mẹ long lanh

Cho con tắm gội từ ngành ngọn xưa

Tung tăng xoắn xuýt nô đùa

Quanh vườn thơ dại tối khuya sớm chiều

Vỗ về đùm bọc chắt chiu

Hy sinh thầm lặng dắt dìu khuyên răn

Mẹ giành bên ướt nhọc nhằn

Nhường cho bên ráo con lăn suốt đời

Cả gia tài cũng trao thôi

Trao luôn ruột đất lòng trời cho con

Dẫu mai mẹ mất hay còn

Sá chi còn mất vẫn son sắt hoài

Vẫn vầng trăng biếc chiếu soi

Song thân phụ mẫu thành bài ca dao

Nuôi con bằng nắng mưa rào

Bằng yêu thương rộng công lao vô vàn

Mẹ con sinh giữa hợp tan

Cho nên cũng vội đôi đàng âm dương

Mới hay đây cõi vô thường

Biết sao mà nói lời thương cảm buồn?

Ơi hình ảnh mẹ luôn luôn

Hiện ngời ý tưởng trong nguồn tâm tư

Nụ cười ánh mắt hiền từ

Mùa ca dao nhẹ bước thư thả về

Dáng gầy vạt nắng chiều quê

Vườn rau ngõ trước sau hè trổ bông

Bờ tre giếng nước hương lồng

Mẹ về thấp thoáng bên song cửa nhà

Từ ngày vĩnh cửu mẹ qua

Là từng hơi thở con hòa âm đây

Vẫn nghe sâu lắng vẹn đầy

Thiêng liêng tình mẹ xưa nay nhiệm mầu

Mẹ và thơ mãi nghìn sau

Bao dùng cùng tuyệt bắc cầu muôn nơi

Những âm thanh của cuộc đời

Tiếng cười hay giọt lệ rơi dập dồn

Lắng nghe từ độ Phổ Môn

Mẹ hiền Quán Thế Âm còn mãi đây

Vẫn thiên thu cõi bụi này

Mẹ về dang rộng cánh tay đại từ

Vô ngần tật xấu thói hư

Mẹ đều yêu hết giải trừ nguy nan

Những thằng con quá hoang đàng

Giang hồ tứ chiếng cứ lang thang hoài

Nghiệp thơ nghiệp mộng đeo đai

Cho nên lận đận dặm dài lêu bêu

Dù sao mẹ cũng thương nhiều

Suốt bình sinh ngại con yêu lạc đường

Tình xanh thẳm khắp nghìn phương

Thường xuyên phù hộ vô lường vô biên

Biết bao phép lạ diễm huyền

Cho thơ mở cuộc phiêu nhiên thượng thừa

Mẹ chừ là nắng là mưa

Là thiên cổ động bốn mùa gió trăng

Vẫn nuôi con mãi thường hằng

Trong từng điệu thở hay ăn nói cười

Trần gian một thuở về chơi

Rồi đi như áng mây trời phiêu nhiên

Vô thường thôi có chi phiền

Chúng con thầm hiểu nên yên tịnh hồn

Nghìn thu trong cõi vô ngôn

Còn vang vọng mãi suối nguồn bao dung

Giữa đôi bờ mộng thực cùng

Gặp nhau trên nẻo đường Trung Đạo về

Mẹ chừ là suối là khe

Là sông biển chảy muôn bề nghìn phương

Cho con xanh thắm dặm trường

Ngày đêm cảm niệm qua hương khói ngời

Chỉ còn thoảng giọng cười thôi

Của cha văng vẳng bồi hồi trong tâm

Kể từ cha khuất bóng thầm

Bên kia thế giới ngùi âm vọng rền

Bên này trôi dạt lênh đênh

Còn con tiếp cuộc chơi bềnh bồng rong

Sóng đôi bờ vỗ ngập lòng

Nhấp nhô giữa có và không đăng trình

Theo dòng nghiệp thức phiêu linh

Nhớ cha là nhớ nghĩa tình kính thương

Thôi từ nay khắp nẻo đường

Thầm dâng tất cả niềm thương kính này

Mẹ cha đã khuất ngàn mây

Hay còn dương thế vẫn đầy đủ trong

Vẫn nguyên vẹn ở nơi lòng

Không hề xa cách giữa mông mênh hòa

Bài thơ dâng tặng Mẹ Cha

Hai miền sinh tử đều là như nhau

Sống và chết một nhịp cầu

Bắc qua hơi thở trong sâu thẳm hồn

Nghìn năm thầm lặng sắt son

Mẹ hiền ơi! Vẫn mãi còn Quán Âm

Tình thiêng chuyển hóa mê lầm

Đưa con về tận nguồn Tâm nhiệm huyền

Vu Lan cùng Mục Kiền Liên

Viếng thăm phụ mẫu hiện tiền an khang

Rồi đi tảo mộ bia vàng

Hương trầm tâm sự nghĩa trang giao hòa

Đóa Hồng tưởng niệm mẹ cha

Xin cài lên áo để mà tri ân

Bốn ân đức lớn vô ngần

Là ân Cha Mẹ mãi trân trọng hằng

Ân Tam Bảo Phật Pháp Tăng

Lạy muôn vạn kiếp ơn dằng dặc ơn

Từ khi gặp Phật chuyển hồn

Mịt mù vọng tưởng sang chơn nghĩa bừng

Huy hoàng nắng hát ngàn xuân

Mưa ca hòa điệu trên từng bước mây

Ân Đất Nước quê hương này

Bao tiền nhân đã chung xây dựng nhiều

Máu xương thấm ruột đất yêu

Địa cầu hoằng vĩ bao điều nhớ ghi

Hai vầng nhật nguyệt thầm  thì

Lời vô thanh ánh ngời thi ca tình

Và ân Nhân Loại chúng sinh

Liên quan mật thiết nuôi mình lớn lên

Ơi chao! Vô lượng không duyềnh

Cúi xin lạy tạ cùng trên dưới chào

Mục Kiền Liên hiếu hạnh cao

Là gương ngời sáng dạt dào báo ân

Nghìn năm thâm cảm nhập thần

Tâm tư lắng đọng thầm dâng hiến lòng

 

 

 

Chương 23 ^

 

TRIẾT GIA TU BỒ ĐỀ

 

Nước trăng chẳng có chẳng không

Chỉ do tâm tạo mà lồng lộng nhiên

Tâm Không rộng khắp phương huyền

Chẳng đâu ngằn mé về uyên viễn hồn

Vút trời đỉnh núi chon von

Bước thêm bước nữa mây vờn lướt qua

Ha ha rúng động sơn hà

Cười vang một trận tan ba nghiệp trần

Thân khẩu ý nhẹ phù vân

Phiêu diêu đâu cũng thấy gần gũi ghê

Đại hiền giả Tu Bồ Đề

Triết gia cự phách thường nghe lẫy lừng

Luận bàn diệu lý tuyệt luân

Núi tư tưởng vượt băng rừng ngữ ngôn

Lướt trên sóng gió sinh tồn

Chọc trời khuấy nước dời non biển ngàn

Con nhà tỷ phú giàu sang

Mà không hưởng thụ chẳng màng đến chi

Cho và bỏ bất cứ gì

Của mình sẵn có thật hy hữu lòng

Lòng phóng khoáng ngát vô song

Với tình tha thiết nhiệt nồng lạ thaý

Khi Ðức Phật đến nơi này

Tự nhiên cảm hứng chàng ngay tức thời

Giã từ xứ sở như chơi

Đăng trình giũ áo bụi đời xuất gia

Viễn hành theo bóng Phật Đà

Ra đi cái vụt vút qua chính mình

Mấy lời tâm phúc uy linh

Thế Tôn đã chuyển hóa tình sâu xa

Tu Bồ Đề dễ nhập hòa

Nghe liền trực ngộ bao la lẽ huyền

Khép phù hoa mở siêu nhiên

Vân du hào hứng trăm miền gió trăng

Dọc theo lưu vực sông Hằng

Phật du hóa tận chốn băng giá nào

Sơn thôn cằn cỗi quạnh khô

Vượt qua rừng suối thác gào cô đơn

Lại về tịnh xá nhẹ vờn

Ngồi nghe sự sống từ Chơn Không này

Tan sương đầu núi hương bay

Cánh hồng hoa nắng lượn đầy bướm xinh

Tu Bồ Đề đến một mình

Y vàng loang ánh bình minh gió lùa

Thềm tịch mịch trước giậu thưa

Quỳ tham vấn hỏi thượng thừa mở khơi:

“- Bạch Thế Tôn! Nếu một người

Phát tâm vô thượng cầu nơi Niết Bàn

Làm sao mà trụ tâm an

Và làm sao để phục hàng Diệu Tâm?”

Kỳ Viên Tịnh Xá lặng đằm

Trầm vang giọng nói nghe thâm hậu từ

Như Lai cười nhẹ khoan thư

Ngữ ngôn uyển chuyển giải trừ mối nghi:

“- Tu Bồ Đề! Chẳng khó gì

Người cầu Chánh Giác hãy ghi nhớ rằng

Nên sanh tâm rộng thênh thang

Nguyện độ tất cả vô vàn chúng sinh

Mà tuyệt nhiên không chấp mình

Đã ra công sức cứu sinh linh nào

Độ muôn vọng tưởng lao xao

Từ trong mình đó chuyển vào Vô Sanh

Đó là hàng phục tâm lành

Ngã nhơn thọ giả chúng sanh đều trừ

Đưa bốn tướng vào Vô Dư

Niết Bàn tịch mịch đại từ đại bi

Còn muốn an trụ tâm thì

Thực hành bố thí không y dựa vào

Không trụ lớn nhỏ thấp cao

Sắc thanh hương vị xúc nào cũng không

Không dính mắc chẳng vương lòng

Sáu căn trần thức dung thông vẹn toàn

Hòa diệu dụng bước rỗng rang

Bố thí là xả buông ngàn vọng tâm

Cười vô sở trụ u trầm

Tâm vi diệu ấy cõi thâm thúy về

Vô sở đắc chẳng ngộ mê

Vạn pháp là Phật Pháp hề chẳng hai

Thiên thu vạn vật muôn loài

Tự Tánh Bất Nhị không sai biệt gì

Ngay nơi ăn nói đứng đi

Mà không chấp thật tức thì an nhiên

Bố thí thì lìa tướng liền

Quên mình để giúp là yên ổn rồi

Choc ho và chỉ cho thôi

Giúp người chẳng thấy có người thọ ơn

Bận lòng chi việc mất còn

Ý tà niệm chánh như cơn gió vù

Giữa ngàn muôn sự lu bu

Đều do duyên hợp chớ mù mịt theo

Bóng mây giả tạm bay vèo

Nếu mà buộc dính liền treo mạng mình

Kìa hài nhi mới sơ sinh

Cái thân ngũ uẩn chưa hình dung ra

Sắc thọ tưởng hình thức và

Biết bao nhiêu thứ gần xa cấu thành

Chút thân bèo bọt mong manh

Nương nhau qua lại mới thành xôn xao

Có ai độc lập đâu nào

Nhờ duyên với nghiệp từ bao kiếp rồi

Vậy nên thương cảm nhau thôi

Nhún nhường khiêm tốn tránh lời chê bai

Mình và nhân thể một loài

Vốn cùng bản thể chẳng sai khác gì

Tự Tánh Thanh Tịnh vô vi

Muôn chiều siêu việt cực kỳ Tánh Không

Tánh Không chẳng đỏ xanh hồng

Ngoài đối đãi có và không có này

Chưa từng sinh diệt xưa nay

Mà luôn diệu dụng hiển bày hàm dung

Từ vô thủy đến vô cùng

Ba nghìn thế giới đều chung hợp hòa

Từ vĩnh cửu đến sát na

Luôn luôn mới mẻ như là trường xuân

Thường hằng đâu có chỗ dừng

Chẳng ngằn mé chỉ tương ưng hiện hành

Là nguồn sống động tinh anh

Cho đời với đạo tựu thành hòa ca

Gốc rễ mọi thống khổ là

Khư khư ôm giữ cái ta của mình

Là ngã chấp dẫm vô minh

Khiến xui lục dục thất tình mãi thôi

Khổ đau chừng đó nhiều rồi

Hãy quay về trú ở nơi chính lòng

Nơi miền Diệu Hữu Chơn Không

Vượt qua sinh tử thoát vòng trầm luân

Nụ cười Bát Nhã trổ bừng

Xóa tan mộng mị làm ngưng mơ màng

Vì muôn sự vật thế gian

Vô thường hư huyễn như làn khói sương

Không có tự thể miên trường

Chỉ là giả hợp gá nương dựa vào

Nương nhau biến hiện lao xao

Tạo thành hiện tượng lào xào có ra

Do tư tưởng phân biệt mà

Gán tên để gọi rằng a b này

Thực ra muôn vật xưa nay

Đều do tâm tạo đặt bày cả thôi

Chính ngay tâm cũng huyễn rồi

Huống chi thân xác “của tôi” mà lầm

Chỉ toàn huyễn mộng thân tâm

Chấp càng là thật sẽ trầm kha luôn

Lên miền Tuyệt Đối cội nguồn

Dung thông mộng thực xả buông hết liền

Để mà như thị hàn huyên

Tha hồ tâm sự mối giềng Tánh Không

Tánh Không thần diệu phiêu bồng

Là phương thuốc chữa bệnh mông mênh sầu

Giải và trừ hết khổ đau

Âu lo sợ hãi cùng nhầu rã rơi

Xa lìa mọi ý nghĩa đời

Viên dung Trung Đạo về khơi mở hòa

Cả hữu vô cũng vượt qua

Rậm rì ý niệm chỉ là nhị nguyên

Sạch dơ thêm bớt dữ hiền

Hơn thua phải trái chia riêng rẽ vì

Ý niệm phân biệt thị phi

Hãy mau quét sạch tức thì nhập vô

Thực tại vạn hữu rạt rào

Không tăng không giảm từ bao giờ rồi

Không thành chẳng hoại chi nơi

Đến đi sinh tử luân hồi cũng không

Kìa xem sóng lượn bềnh bồng

Nhấp nhô lên xuống giữa mênh mông ngàn

Trùng dương đại hải thênh thang

Ví như Tự Tánh huy hoàng Bất Sinh

Còn sóng và nước rập rình

Chỉ là hiện tượng cứ sinh diệt hoài

Nước và sóng vốn không hai

Nên sinh diệt ấy đâu ngoài nhất nguyên

Con người sống ở hiện tiền

Cũng như vậy đó chớ điên đảo sầu

Mọi sợ hãi chớ lo âu

Vì không hiểu được mối sầu Bất Sinh

Đứng trên tục đế phàm tình

Thì thấy vạn pháp có sinh diệt hoài

Nhưng trên chân đế Như Lai

Bất sinh bất diệt thấy hài hòa luôn

Ấy là Bản Thể gốc nguồn

Tánh Không diệu dụng từ muôn thu rồi

Chúng sinh vạn hữu sinh sôi

Càn khôn vũ trụ cùng nhồi trộn nhau

Chung trong thiên địa một bầu

Lô nhô lớn bé lau chau đủ đầy

Thấy ra cái toàn thể đây

Từ tâm chiếu hiện hiển bày tánh Không”

Lời Thế Tôn thuyết nhiệt nồng

Mở ra thế giới ngoài trong tuyệt vời

Bồi hồi Tuệ Giác bừng phơi

Tu Bồ Đề vội đôi lời cảm rung:

“ - Bạch Thế Tôn! Nghĩ cho cùng

Phải chăng muôn sự đều Không Tánh vì?

Ngã và vô ngã đều phi

Đều siêu việt hết tức thì rõ ra

Nhất Chân pháp giới đang là

Từ hạt bụi đến hằng sa cõi miền

Vô ngần rất mực thuần nhiên

Không ma quỷ chẳng thánh hiền phàm phu

Tướng vạn hữu khởi dậy từ

Nơi nguyên tánh lộng phiêu du bềnh bồng

Tánh vạn pháp vốn là không

Mà tương ưng với nơi lòng diệu thâm

Tánh và tướng tương giao thầm

Trong niềm sâu lắng chẳng xâm phạm gì

“Cái tôi” là những nếp si

Nổi lên ngã tưởng thường nhì nhằng theo

Chấp “cái tôi” thì khổ nhiều

Vì luôn thay đổi trớ trêu lộn nhào

Mọi chấp trước đều chiêm bao

Bởi hiện tượng giới như bào ảnh trôi

Bạch Thế Tôn! Con hiểu rồi

Từ đây thấy mạch nguồn nơi Tâm Thiền

Trong giây phút đủ vô biên

Tự thân là đất trời huyền diệu kia

Chơn Không vô sở trụ về

Thênh thanh Bát Nhã là quê quán mình

Về không chỗ trú phiêu linh

Và không chỗ được muôn tình gần xa”

Tu Bồ Đề nhẹ cười khà

Cùng chim lảnh lót hót ca trên cành

Gió tràn lay động thiên thanh

Hỡi mây trắng lượn mấy nhành về đâu?

Suối ơi! Xanh nhé một màu

Chảy trong veo thấm niềm sâu thẳm tình

Và hoa ơi! Ngát hương trinh

Trang nghiêm cõi giới hữu tình vô tư

Tu Bồ Đề chợt gật gù:

“- Có nên nhìn thấy rằng Như Lai này

Là ba hai tướng hảo đây

Hay là chẳng phải giải bày giùm cho?”

Thế Tôn trầm hậu khôn dò

Uy nghi phong thái tự do mỉm cười

Đưa tay nhặt đóa hoa rơi

Rồi thư thả giọng vang ngời sáng tim:

“- Này hiền giả! Chớ nên nhìn

Ba mươi hai tướng mà tin tưởng gần

Nếu nhìn ta qua sắc thân

Hay thanh âm vọng trong ngần ngân nga

Thì kẻ ấy lạc nẻo tà

Chẳng khi nào thấy được ta bao giờ

Âm thanh sắc tướng như mơ

Chỉ là hoa đốm hiện mờ ảo bông

Như Lai chẳng dị chẳng đồng

Chẳng từ đâu đến cũng không chỗ về

Lìa huyễn tướng bỏ chấp mê

Dứt đi hủy nhục hay đề cao ai

Trong không theo vọng và ngoài

Sáu trần nhẹ quét chẳng coi trọng gì

Chập chùng vạn pháp hữu vi

Quán như sóng dựng tức thì bọt tan

Như chớp lóe như sương tàn

Quán thường nhiên vậy sẽ an ổn hoài

Tu Bồ Đề thấy Như Lai

Mà qua hình tướng thì hoài công thôi

Qua âm thanh cũng sai rồi

Vô tình cố chấp lầm rơi đạo tà

Không bao giờ thấy được ta

Là Tâm Tánh Giác đại hòa điệu chung

Là Pháp Thân bất diệt cùng

Chơn Không Diệu Hữu về Trung Đạo này

Như Lai chẳng đó chẳng đây

Chẳng đi chẳng đến mà đầy gần xa

Là Tự Tánh thanh tịnh hòa

Trong từng giây phút sát na hiện tiền

Là Phật Tánh hằng như nhiên

Sờ sờ vốn sẵn diệu huyền muôn năm

Ai ai cũng có thâm trầm

Nhận đi ngay ở trong tâm thức mình

Như như bất động quang minh

Chớ không phải sắc thân hình tướng kia

Trùng trùng pháp hữu vi kìa

Như mộng huyễn bọt nước tia nắng rời

Như bóng lấp lánh sương rơi

Thường quán như thị thì ngời sáng lên

Hữu Vi pháp tựa mây duyềnh

Trôi phiêu phưỡng dạt bấp bênh vô thường

Sáu căn trần thức dựa nương

Sinh ra giả tạm những tuồng cảnh thôi

Biết huyễn hóa nên mỉm cười

Thong dong không chấp dính nơi căn trần

Chấp gì thế sự phù vân

Mãi hoài thiên diễn cứ vần xoay luôn

Hãy quay về với cội nguồn

Ngọn ngành Tánh Giác đầu truông dốc lòng

Thường hằng lấp lánh xanh trong

Ơi chao! Vô tướng phiêu bồng lâng lâng

Phải chăng Ông Chủ rất gần

Hay là vô vị Chân Nhân đây rồi?

Con Người Bất về chơi

Phù du cát bụi giữa đời thênh thang

Đại hòa điệu bước thanh nhàn

An nhiên thể nhập thế gian pháp cười

Tu Bồ Đề! Phương tiện thôi

Chớ nên chấp thật mà rời rã thân

Quét tan lớp lớp bụi trần

Đã che ánh mắt của nhân sinh mờ

Nhiệm mầu vạn hữu ban sơ

Ở ngay trước mắt sờ sờ suốt trong

Không với sắc lặng huyền đồng

Không tức sắc sắc tức không ấy mà

Vì từ tâm tạo tác ra

Nên sắc không cũng đều là như nhau

Đều chung huyễn hóa một bầu

Thấy ra như mộng thì sau trước đồng

Thấy thân ngũ uẩn là không

Không là chi hết nên bồng tênh đi

Lìa mọi đối đãi so bì

Chỉ là hoa đốm viễn ly sạch lầm

Sắc có là đối với tâm

Chỉ do đối đãi âm thầm tạo ra

Vốn không thực thể chi mà

Cho nên hình sắc chẳng qua sương lồng

Vậy thì sắc tức là Không

Rõ ràng như thế giữa lòng hết nghi

Còn Thọ có đối với gì

Phải chăng là cảnh để ghi nhớ vào?

Nếu không đối tượng lao xao

Thì Thọ mất bóng chớ nào có đâu?

Tưởng kia nổi dậy bởi đầu

Dựa theo đối tượng trước sau lòng vòng

Tưởng hoài đủ chuyện viễn vông

Nào đâu thực thể mà lòng vướng theo?

Hành do có niệm dập dìu

Trong thầm kín nghĩ bao nhiêu điều gì?

Lăng xăng chẳng có thực chi

Nếu lìa đối tượng tức thì bặt ngay

Và Thức là phân biệt này

Cũng nương đối tượng mà loay hoay hoài

Quán sâu vào tận bản lai

Thì đâu có thật trong ngoài rỗng không

Sắc thọ tưởng hành thức đồng

Vốn là ngũ uẩn giai không đấy mà

Vậy cái gì gọi là ta

Mà luôn mê chấp đậm đà quanh năm?

Thấy sinh tử bởi mê lầm

Xui từ cảm giác loạn tâm chấp này

Ngày đêm hoạt động lăn quay

Theo cơn gió vọng nên đầy bão giông

Sao chưa dừng lại nơi lòng

Viễn ly điên đảo thoát phong ba nhầu

Vượt hạnh phúc với khổ đau

Thở phào Vô Ngã qua cầu tung tăng

Bên kia bến Diệu Giác hằng

Tự bao giờ vẫn vầng trăng sáng ngời

Phàm phu tức Phật đó thôi

Phiền não tức Bồ Ðề rồi chẳng hai

Vô vàn vạn vật muôn loài

Tự Tánh Bất Nhị chẳng sai biệt gì

Vô thượng Chánh Giác chi chi

Cũng không chấp thật vậy thì như nhiên

Tâm Vô Sở Trụ là Thiền

Viễn ly rốt ráo hiện nguyên sơ ngần

Vầng trăng Bát Nhã huyền chân

Vẫn thường chiếu diệu xa gần mở khơi

Không ngoài ý nghĩa cuộc đời

Sống sao cho trọn chính nơi tâm mình”

Lời Thế Tôn sáng quang minh

Bừng lên tỏ suốt muôn tình cách ngăn

Tu Bồ Đề lướt cánh bằng

Vút trời đại trí thượng căn sẵn sàng

Nên nghe Phật thuyết Kim Cang

Tâm liền khai ngộ huy hoàng mênh mông

Tung hoành ngang dọc tang bồng

Lấy Tâm làm chủ lấy Không làm nhà

Lấy bất định pháp hát ca

Rung ngân đại địa sơ hà bốn phương

Bước qua thôn ổ phố phường

Tâm ngôn lộ tuyệt chẳng nương tựa gì

Thường xuyên tri huyễn tức ly

Xa lìa chấp chặt lặng trì giải Không

Thỏng tay vào cõi bụi hồng

San bằng hầm hố gai chông độ đời

Nơi tướng mà lìa tướng thôi

Ấy là vô tướng nhẹ vời tự nhiên

Nơi niệm mà lìa niệm liền

Ấy là vô niệm từ uyên mặc này

Đã về đã tới nơi đây

Chốn  không chỗ trụ giữa ngày tháng năm

Tương dung vô ngại cung cầm

Cùng tương nhiếp dẫn hòa âm nhập thần

Nhập vô vi diệu Pháp Thân

Cực kỳ linh động giữa trần gian chơi

Tu Bồ Đề lặng mỉm cười

Chuyển bao khổ đế về nơi nhiệm mầu

 

 

 

Chương 24 ^

 

PHÚ LÂU NA, CA CHIÊN DIÊN

 

Sông Hằng lặng lẽ trầm sâu

Cuốn nghìn dặm thẳm dưới bầu trời xanh

Rong rêu dầu bãi cuối gành

Những dòng suối chảy về thanh lương ngời

Lượn lờ róc rách xanh trôi

Xanh dìu dịu thoảng vang lời gió ngân

Trăm năm trong cõi bụi trần

Nào ai khơi mạch nguồn Chân Như này?

Vì còn trăm đắng ngàn cay

Còn đau đớn phận còn đầy đọa duyên

Với bao xung đột ưu phiền

Bởi lầm chấp thật nên điên đảo nhiều

Lầm bao nhiêu chấp bấy nhiêu

Ôi phù sinh ngập lắm điều thê lương

Nào ai vạch lối mở đường

Chỉ ra manh mối bi thương nỗi đời?

Làm hồi sinh khắp nơi nơi

Cho người thưởng thức hương trời tự do

Nào ai tháo gỡ tơ vò

Rối bời chằng chịt quanh co giăng mù?

Từ khi xuất hiện Đạo Sư

Như luồng gió lạ thổi từ phương Tâm

Thì nhân gian ngát trăng rằm

Sáng bừng tỏ suốt nghìn năm giữa lòng

Là niềm khích lệ mênh mông

Bao người cảm kích đã nồng nhiệt ca

Hát vang khúc dạo tâm hòa

Khai thông bế tắc trầm kha muôn chiều

Thế Tôn khơi dậy thương yêu

Chuyển sầu khổ lụy thành nhiều an vui

Núi sông lộng múa reo cười

Trên ngàn cung bậc ngân phơi phới tình

Sương hoàng hôn nắng bình minh

Cỏ cây trỗi hát nghiêng mình đón xuân

Lòng như bát ngát biển rừng

Thấm cơn mưa pháp hàm ân sâu dày

Phải là đại phước duyên may

Được nghe Chánh Pháp tỏ bày viên dung

Muốn cho khắp cả muôn trùng

Hưởng nguồn vui mới hòa chung vẹn tròn

Biết bao đệ tử Thế Tôn

Lên đường uy dũng hùng hồn tuyên dương

Phú Lâu Na bậc phi thường

Biện tài thuyết pháp đảm đương tuyệt vời

Lời lời khai thị như chơi

Tới đâu là cảm hóa người biết tu

Quê hương ngoài đảo xa mù

Lớn lên giữa biển ngàn ru sóng nhòa

Xuất thân nghề nghiệp thương gia

Ra vào lục địa dần dà mới quen

Một hôm nghe tiếng đồn rằng

Có bậc Toàn Giác công năng siêu quần

Đang về phố biển dừng chân

Phú Lâu Na rộn nghe thần thức kêu

Từ thân cắt ái một chiều

Làm tha phương khách tỳ kheo nhập đoàn

Dứt ràng buộc mở thênh thang

Lên đường theo ánh đạo vàng viễn du

Ngàn phương hoằng hóa tuyệt trù

Khế cơ khế lý y như Phật rồi

Nhiệt tình sung mãn khôn vơi

Quan san nghìn dặm thương đời nên siêng

Trèo non lội suối trăm miền

Truyền trao diệu nghĩa uyên nguyên vô bờ

Thuận tánh khí tùy căn cơ

Để mà hóa độ hết ngờ vực chi

Lợi sanh uyển chuyển cực kỳ

Nhiều phương tiện khéo tinh vi lạ thường

Tín tâm trầm biếc thiên lương

Nên không mệt mỏi chán chường thối lui

Suốt thông vững chãi chắc nùi

Gần xa cứu khổ ban vui khắp cùng

Bệnh nào thuốc nấy riêng chung

Tùy duyên chuyển hóa qua vùng tịnh yên

Thuận theo đối tượng dữ hiền

Mà thầy khai thị để siêng năng hành

Ai ai cũng cảm thụ nhanh

Những lời như suối mát lành thanh tân

Hết còn lưỡng lự tần ngần

Trước bao nghiệp báo và nhân quả này

Pháp luân thường chuyển đó đây

Sắt son một dạ đủ đầy kiên trinh

Nẻo mù tăm thiếu lửa tình

Chẳng ngần ngại đến thắp sinh khí nhiều

Dặm phù hoa thừa trớ trêu

Cũng hay ghé lại gỡ điều thị phi

Xứ người đất lạ nếp kỳ

Nếu không nhẫn nại ắt đi ngậm ngùi

Phú Lâu Na vẫn an vui

Dẫu gian nan lắm chẳng lùi khó khăn

Ví như đến chỗ cộc cằn

Bị người hủy nhục hung hăng đánh đòn

Bị người phỉ báng ác ôn

Thì thầy vẫn thấy họ còn lương tâm

Dẫu cho bị bắt giam cầm

Vẫn luôn luôn giữ từ tâm khôn lường

Giá như bị chém thịt xương

Cũng xin cảm tạ vô thường đến mau

Không sợ hãi chẳng mong cầu

Cho nên bất cứ ở đâu cũng hòa

Một nụ cười Phú Lâu Na

Nở bừng theo gót chân hòa quyện hương

Bất bạo động là lập trường

Đến đi qua lại mười phương ân cần

Đạo như nước biển triều dâng

Ai ai cũng được có phần như nhau

Biển dung chứa mọi đục ngầu

Của trăm sông suối vàng nâu đổ về

Đạo mầu cũng vậy chở che

Người người đền đến Bồ Ðề lạc an

Đại dương dậy sóng vỗ tràn

Chứa trong lòng biển cơn man diệu vời

Ở đâu biển cũng mặn thôi

Giống như đạo lý muôn đời vị đây

Là một vị Giải Thoát này

Cội nguồn cảm hứng xưa nay ngát lòng

Phú Lâu Na thấy mênh mông

Kho tàng vô tận mở lồng lộng ra

Đại bi tâm thấm chan hòa

Ném mình vào cuộc trần sa độ người

Cuộc đi để mà đi thôi

Con đường tỉnh thức mộng đời chiêm bao

Lòng như biển lớn dâng trào

Chẳng còn phân biệt mà bao dung tròn

Xứng danh sứ giả Thế Tôn

Giúp người tỉnh giấc mê hồn vía bay

Thân như gió thoảng qua ngày

Quên mình du hóa đó đây chẳng ngừng

Sương ngàn thẫm ướt vai lưng

Dấu chân lả cánh hoa rừng nhẹ thênh

Chí tình nhạy cảm khôn duyềnh

Căn cơ rõ biết cho nên thuận tùy

Ngay trong đại chúng tăng ni

Thầy còn khuyên giải bất kỳ là ai

Nếu như vị ấy chẳng hoài

Không màng chi đến những sai lỗi lầm

Hững hờ chẳng khởi nhiệt tâm

Lơ là chểnh mảng cứ trầm trầm khan

Tháp ngà khép kín mơ màng

Mặc ai chết đuối kêu vang bên ngoài

Mãi nằm nhắm mắt bịt tai

Không nghe tiếng khóc đêm dài tử sinh

Tự tung tự tác riêng mình

Tô bồi vị kỷ trong vinh hoa dồn

Tìm hưởng thụ ngủ ăn ngon

Kết thân quyến thế cúi lòn dựa hơi

Thảm thay! Phí uổng cuộc đời

Thanh bần khất sĩ than ôi ra gì?

Phú Lâu Na vận thần uy

Lời trung trực giải khuyên tỳ kheo mê

Bỏ tâm tà vạy quay về

Bến bờ giác ngộ cùng che chở liền

Dù trực ngôn vẫn tùy duyên

Khiến ai cũng phục bậc hiền trí cao

Ai không mến chuộng đâu nào

Trước lời tâm huyết gởi trao tấm lòng

Tuyệt vời độc đáo vô song

Có gì vĩ đại qua dòng ngữ ngôn

Huy hoàng sáng chói thần hồn

Bốn phương nhuần thấm tình son sắt tình

Tình yêu không hại sinh linh

Thương muôn loài vật quanh mình sống chung

Từ bi và trí tuệ cùng

Luôn luôn hàm dưỡng bổ sung giúp đời

Ở đâu bất cứ nơi nơi

Tuyệt không cướp giật của người lạ thân

Dù tài sản hay tinh thần

Cũng không trộm cắp mà trân trọng nhiều

Chuyện tà dâm đắm hồn xiêu

Chớ nên xâm phạm gây điều xấu xa

Sống cho chơn chất thật thà

Chớ đừng nói dối điêu ngoa gạt lường

Dùng lời ái ngữ hiền lương

Dữ dằn chửi bới thôi nhường nhịn đi

Và không uống rượu li bì

Say sưa điên đảo đến si dại khờ

Rượu vào quả thật ngu ngơ

Hồn xiêu phách lạc bước đờ đẫn ngây

Ngã nghiêng xốc xếch lầy nhầy

Hồ đồ lạng quạng dễ gây hấn càng

Đó là năm giới bảo ban

Phú Lâu Na thuyết cho hàng nhân sinh

Đưa người về bến quê mình

Sau mùa lưu lạc mãi linh đinh hoài

Đưa người theo bước Như Lai

Quy y Tam Bảo tụng bài kinh Tâm

Phật Pháp Tăng khó truy tầm

Đại duyên đại phước mới thâm cảm này

Dễ gì gặp Thế Tôn đây

Nghìn năm một thuở lộ bày hóa thân

Mặt trời Tuệ Giác rực ngần

Soi đường tỏ lối cho nhân gian về

Pháp âm trầm vỡ tan mê

Vang rung chuyển dội bốn bề nghìn phương

Theo chư tăng rộn lên đường

Thắp bất tuyệt xiển dương đạo mầu

Hướng về Tam Bảo cao sâu

Chỗ nương tựa vững dưới bầu trời xanh

Giữa đời bão tố tan tành

Kiếp người yếu ớt mong manh nhằm gì

Hãy nhờ năng lực Đại Bi

Tự tâm Tam Bảo hộ trì ngay cho

Phú Lâu Na dắt sang bờ

Sông xanh hạnh phúc tự do bao người

Qua miền Diệu Giác an vui

Trời thơ đất mộng mỉm cười tử sinh

Sung sướng thay thấy được mình

Vốn là bát ngát tâm linh huy hoàng

Đoạn trường xưa nhẹ rỗng rang

Nản lòng thất chí cũng tàn tro bay

Thấy ra Thực Tại hiển bày

Diệu kỳ chi lạ ở ngay bây giờ

Đâu không là nhạc là thơ

Đâu không Tịnh Độ trên bờ biển dâu

Thấy ra vạn hữu nhiệm mầu

Nhờ công đức của Phú Lâu Na mà

Lại thêm một trái tim hoa

Làu thông đến tận ruột rà cổ kim

Uyên thâm xuyên suốt nỗi niềm

Dù sâu kín phủ trong im lặng huyền

Là luân sư Ca Chiên Diên

Thực tình kính nể khắp miền nước non

Thượng lưu trí thức rực hồn

Từ giai cấp Bà La Môn sang giàu

Lớn lên trong cảnh ngọc châu

Thiếu gì kẻ hạ người hầu bao quanh

Tài danh lừng lẫy kinh thành

Bằng ngôn từ quét tan nhanh mịt mù

Phụ thân là bậc quốc sư

Vút cao quyền thế kết sù đại gia

Sư phụ là A Tư Đà

Khuyên chàng đến Phật Thích Ca học Thiền

Vốn thượng đẳng đại căn duyên

Nên bao phú quý chẳng xiềng xích chi

Xem vinh hoa chẳng ra gì

Ca Chiên Diên vút ra đi cái vèo

Hào hùng tung cánh phiêu diêu

Đại Bàng lướt gió dậy triều âm vang

Ẩn sâu trong lắng sẵn sàng

Nên khi gặp Phật tân can sáng bừng

Nhập vào tạng thức nghĩa chân

Thiên tài khai ngộ vô ngần tuyệt thay!

Chứng A La Hán quả đầy

Xứng danh đại sĩ rồng bay phi phàm

Rồi thì ngược Bắc xuôi Nam

Hoằng dương diệu pháp Cồ Đàm bốn phương

Mọi luận triết đều am tường

Thi ca đạo lý văn chương dung hòa

Đã thấu thị lẽ sâu xa

Nên thầy dễ độ những Bà Là Môn

Đường tơ kẽ tóc trong hồn

Chỉ ra manh mối cỏn con rối bù

Vấn đề hiểm hóc kỳ khu

Cất lên dăm tiếng giải trừ ra ngay

Danh vang khắp cõi sơn hà

Nhiều nơi tìm đến bàn xa luận gần

Nhìn sâu hiểu rộng giải phân

Ngõ đời ngách đạo tháo dần mối nghi

Lòng trong xanh bớt đen sì

Yêu đời trở lại hết bi quan rồi

Bao vấn nạn giảng như chơi

Nói năng lưu loát hiện ngời sáng ngay

Luận sư hùng biện diễn bày

Vô cùng khúc chiết xưa nay rõ ràng

Phá tà chấp dẹp nghi nan

Không hề nao núng trước ngàn khắc xung

Đơn thân hành cước muôn trùng

Vô quy đi mãi vô chung là nhà

Một chiều phiêu dạt làng xa

Gặp cô thôn nữ khóc nhòa lệ khô

Đứng bên sông nước cuộn trào

Sắp như nhảy xuống ơi chao lạc lầm

Vì sao đến nỗi thương tâm

Muốn đi tự vẫn chắc bầm ruột gan?

Thì ra nghèo khổ lụy nàng

Đoạn trường cơ cực nhiều tan vỡ rồi

Áo cơm rách rưới lôi thôi

Làm thân đày tớ cho người hẩm hiu

Cùng đời mạt kiếp tiêu điều

Xót thân tủi phận mãi điêu đứng hoài

Thiết chi mà sống với ai

Thôi thì Chín Suối trội ngoài hư vô

Lời thầy lay chuyển truyền vào

Tạo nên thần lực hết lao đao vùi:

“- Này cô! Sao lại chẳng vui

Buồn chi thảm thế ngậm ngùi nước mây

Đã mang cái nghiệp thân này

Ai không nghèo khổ hay cay đắng sầu?

Nỗi bất hạnh tránh được đâu

Chi hơn ráng chịu ngõ hầu vượt qua

Gắng tu phước đức thực thà

Mở lòng bố thí rộng ra mọi người

Ai bố thí mình cũng vui

Ấy là tùy hỷ sẽ dời chuyển theo

Kìa sông nước chảy quá nhiều

Múc đi bố thí trong veo bát đầy”

Mỉm cười hết mặc cảm ngay

Người con gái vội dâng thầy nước sông

Chợt nghe vơi nhẹ nỗi lòng

Quỳ xin cảm tạ lẽ thông suốt mầu

Rồi một ngày dừng chân lâu

Nơi nhà phú hộ đang sầu bệnh thân

Đau nằm thoi thóp bần thần

Mong manh điệu thở phù vân hao mòn:

“- Này phú hộ! Nhớ Thế Tôn

Hồng danh Tam Bảo niệm dồn sức luôn

Nhất tâm bất loạn thành luồng

Gió bay thuyên giảm bớt run rẩy này”

Tùy bệnh cho thuốc lành thay!

Ca Chiên Diên xứng bậc thầy bảo ban

Người giàu có kẻ cơ hàn

Đều thương cảm hết mà trang trải lời

Gậy thiền vạch lối muôn nơi

Chèo thuyền Bát Nhã đưa người qua sông

Vào thực tế để hòa đồng

Nhân tình thế sự mà  không nhiễm trần

Miền xuôi mạn ngược dấn thân

Tùy theo tập quán xa gần thuyết minh

Ứng cơ tiếp vật thần tình

Khai tâm mở trí quần sinh giao hòa

Lựa lời phù hợp sâu xa

Đất lề quê thói đâu mà chẳng hay

Thích nghi hoàn cảnh nọ này

Mưa hòa gió thuận đó đây ân cần

Luận đàm phá vọng hiển chân

Ngữ ngôn xuất quỷ nhập thần như chơi

Nguyên do tranh cãi chuyện đời

Là vì chấp thật vào nơi hão huyền

Ai ai cũng thấy biết riêng

Tưởng rằng mình đúng nên liền cãi nhau

Thua hơn lộn ngược đuôi đầu

Cãi ương cãi bướng trước sau rối bù

Con người thường chấp khư khư

Giống như những gã đui mù rờ voi

Uổng công phí sức cãi hoài

Không ai chịu nhận phần sai về mình

Thương đời còn lắm u minh

Sông mê bể khổ vô tình trầm luân

Ca Chiên Diên lại băng rừng

Xuống quê lên phố gây hưng phấn nhiều

Bằng tâm vô lượng thương yêu

Giải lầm chấp rụng trừ điều vướng rơi

Xóa đi biên kiến rạc rời

Chỉ ra Bản Thể vốn tươi thắm hồng

Một chiều chợt đức Thế Tôn

Gọi vời hai vị ôn tồn hỏi thăm:

“- Này nhị vị! Hãy thâm trầm

Tiếp xúc nhận diện với tâm rõ ràng

Y kinh giải nghĩa Phật oan

Ly kinh một chữ ắt toàn lời ma

Hai bên đừng kẹt mới là

Dung thông nhị đế lại qua nhịp cầu

Tục đế thì nói khổ đau

Nhưng chân đế chẳng có sầu khổ chi

Lời pháp thoại phải thuận tùy

Theo từng phong tục như y pháp ngời

Tục đế thì tựa mây trôi

Có mà như huyễn liên hồi đổi thay

Là sự thật tương đối này

Có sinh và diệt từng giây phút hoài

Còn chân đế chẳng tàn phai

Sự thật tuyệt đối vượt ngoài diệt sinh

Tùy theo đối tượng thuyết trình

Cho người hiểu được tánh Minh Giác thường

Tánh Không rỗng lặng như gương

Chiếu tan hết những chán chường phủ vây

Nương theo bản xứ nọ này

Khéo linh động ứng cùng đây đó kìa

Dùng lời ái ngữ xẻ chia

Tháo đinh nhổ chốt đặng lìa khổ thôi

Phải khế cơ khế lý rồi

Hòa chung nhập thể  để khôi phục lòng

Quy hồi Tự Tánh hư không

Thở phào vô lậu cười lồng lộng vang

Niềm vui xuất thế hoàn toàn

Thoát ly sinh tử ngay đang là này

Tục đế chân đế cũng đây

Tinh thần Bất Nhị giải bày rõ ra

Phương tiện thiện xảo dung hòa

Ngôn từ lý luận cùng ca hát bừng

Làm sao hiển lộ Tâm Xuân

Cho đời trỗi dậy vui mừng nơi nơi”

Thế Tôn nhắn nhủ đôi lời

Mỗi người lãnh hội lòng phơi phới liền

Phú Lâu Na Ca Chiên Diên

Hai tâm hồn một mối giềng ngữ ngôn

Thường xuyên chuyển hóa sinh tồn

Quét tan bản ngã sạch hon héo đời

 

 

 

Chương 25  ^

 

THỤC NỮ TỲ XÁ KHƯ

 

Cuối xuân đường rải hoa phơi

Đồi cao đã nhuốm màu trời hạ ngân

Đất trầm vang sáng xanh ngần

Nơi thành Xá Vệ toàn dân vui vầy

Vì năm nay Phật về đây

An cư kiết hạ sau ngày du phương

Kỳ hoa dị thảo quanh vườn

Đông Viên tu viện ngát hương bay rờn

Bên dòng sông lộng từng cơn

Gió vàng mưa nắng chẳng sờn tháng năm

Chùa thơ trổ biếc nguyệt rằm

Nghìn thu đã thấy từ Tâm Như ngời

Từ lá rụng đến hoa rơi

Thấy ra sáu cõi ba đời pháp không

Chùa thơ mở cánh cửa lòng

Ra vào vô ngại cười thong dong về

Chừng nghe nhật nguyệt chở che

Về đây rợp bóng Bồ Ðề gió reo

Dạo quanh phơ phất sân chiều

Ồ hoa tâm trổ bên liêu ngạt ngào

Hương ngàn an tịnh xinh sao

Phơi bày mây trắng lặng dào dạt sương

Chim ca hoa nở cúng dường

Lối mòn sỏi đá hòa tương trợ thần

Ôi nguồn muôn thuở từ tâm

Hoài vang vọng mãi mái trầm thảo lư

Suối thiền uyên áo tuyệt trù

Chảy vô vi xuống cõi như nhiên miền

Thanh bình tịnh xá Đông Viên

Ai về sẽ thấy gậy thiền sư qua

Lên đồi đất đỏ bóng tà

Xuống nương rẫy mới ngân nga nhạc trời

Chùa thơ mở nhẹ hồn phơi

Dưới cành trúc liễu chiều vời vợi đi

Cỏ hoa đâu có nói gì

Mà nghe mật ngữ từ vi tiếu này

Cười thương từng ngọn lá cây

Từng hòn đá sỏi cũng đầy thiết tha

Hồ sen lặng nở trắng ngà

Nhìn hoa cảm biết hiểu ra chính mình

Mỗi chúng ta là sen xinh

Trong hồ đời chớ dính sình lầy kia

Lầy tham si hãy chia lìa

Vượt sinh tử mộng thoát bia mộ sầu

Không từ đâu chẳng đến đâu

Nhập cùng thực tại nhiệm mầu ngay đây

Chùa thơ thở ngát hương đầy

Bên thềm hiên lộng gió mây ngút ngàn

Đồi cao hào phóng phong quàng

Dưới kia nghi ngút khói hoàng hôn rơi

Giữa không gian trắng mây trời

Và thời gian trắng dòng trôi lững lờ

Tóc đời cũng sớm bạc phơ

Bao năm ngó lại sững sờ ai đây?

Hỏi trời cao đất thấp dày

Núi sông nín lặng cỏ cây lắc đầu

Thốt nhiên bùng vỡ niềm đau

Thấy ra diện mục ban đầu bản lai

Trăm năm một cuộc lữ dài

Thoảng qua như giọt sương mai nhẹ vù

Ố! Từ cát bụi phù du

Đến chim bướm lượn sương mù rác hoa

Tiêu điều hay rực rỡ hòa

Nhờ Phật đó mới thấy ra nhẹ nhàng

Chùa thơ lồng lộng rỗng rang

Như trời đất rộng như càn khôn cao

Xuống lên qua lại ra vào

Ở đâu cũng cảm biết bao nhiệm mầu

Sống là thể hiện với nhau

Đồng thanh tương ứng ngõ hầu trợ duyên

Tỳ Xá Khư đẹp dịu hiền

Hiền như Bồ Tát  như tiên nữ ngời

Chỉ cần thoáng nụ cười thôi

Là cô đã cảm hóa rồi nhân sinh

Là cô khơi mở bao tình

Cho lòng xanh biếc nguyên trinh lạ lùng

Tỳ Xá Khư nhẹ khiêm cung

Xuống lên với bạn vui cùng siêng năng

Là đại thí chủ thường hằng

Tặng trao phẩm vật cho tăng ni cần

Phước nhiều thuần thiện hiến dâng

Lên ngôi Tam Bảo vô ngần nhân duyên

Tỳ Xá Khư đủ phúc hiền

Cúng dường tịnh xá Đông Viên đây này

Phía đông thành Xá Vệ đây

Bên con sông rộng nước đầy bến xanh

Làm nơi khất sĩ tu hành

Dịu trời nắng hạ ơi thanh tịnh đằm

Ngày qua tháng lại lo chăm

Thuốc men y áo lặng trầm tuệ minh

Chí cao chót vót trọn tình

Tâm thành hạnh ngộ cùng tinh túy này

Tinh hoa Phật Pháp lành thay!

Trăm phiền não trút từ ngày biết tu

Đã tàn u ám mịt mù

Và nghe rụng hết những tư tưởng mờ

Cúi hồn soi thấu căn cơ

Bên hồ sen lặng bất ngờ cảm rung

Tỳ Xá Khư tuyệt vô cùng

Bao tâm huyết đổ dồn cung kính chào

Mới thành nên cảnh chùa cao

Trên đồi mây lẫn khói vào sương ra

Bướm trên về hót chan hòa

Cùng thiên nhiên nhập hồn hoa thắm màu

Trúc đào giao hội lòng nhau

Khi dừng chân lại bên cầu ao xinh

Chùa thơ khép cánh thanh bình

An cư ba tháng vàng linh cảm ngời

Từ hoa lá trổ niềm vui

Hòa theo điệu thở nụ cười đơn sơ

Ơi hương trầm lắng ven bờ

Sông Hằng lấp lánh thành thơ mộng về

Chùa thơ mở cổng hồn quê

Bốn phương tám hướng trăm bề pháp ca

Đông tây kim cổ giao hòa

Nơi tình yêu của tài hoa thiên tài

Xưa nay thấu thị là ai?

Thiền sư thi sĩ mãi hoài ra vô

Tịch nhiên mây khói lẫn vào

Chùa sương lãng đãng mà nao nức lòng

Ô kìa bát ngát hư không

Xuất thần những bước nhẹ bồng tênh qua

Dưới kia phù thế nhạt nhòa

Đã rơi sạch bụi phôi pha hết rồi

Đồi nghiêng triền dốc sương trôi

Đưa tay hứng lấy giọt bồi hồi thơ

Thấy nghìn thu giữa bây giờ

Chao ơi! Trời đất như sơ ngộ hồn

Phật ngồi trầm mặc trên non

Vang lời pháp thoại mãi còn vô biên

Lời không lời quá siêu huyền

Hiểu ra mật ý từ Nguyên Tánh ngời

Chùa thơ vô thủy nằm phơi

Trên cành gió thoảng hát lời vô chung

Đồi cao phong thái đại hùng

Thế Tôn tự tại mãi rung động hòa

Nhập cùng Bản Thể bao la

Vô vi bình đẳng chẳng tà chánh chi

Mây bay nước chảy nhu mì

Ngày lên đêm xuống đến đi thanh nhàn

Chùa thơ rực ánh hào quang

Ngàn vô minh diệt Niết Bàn hiện ra

Tỳ Xá Khư lặng ruột rà

Cảm sau xưa giữa thiết tha bây giờ

Ồ! Bông lau trắng phất phơ

Thở cùng vũ trụ bên bờ sương trôi

Nghe hồn thiêng sông núi cười

Vang trong thiên địa kìa chơi vơi lồng

Lâng lâng thần trí như không

Lẫn vi vu quyện tiếng lòng mông mênh

Bên chân núi dựng vững bền

Cạnh sông hồ biếc cùng trên dưới rừng

Chùa thơ một cõi Nguyên Xuân

Rực ngời diễm tuyệt quá chừng đẹp thay!

Mười phương đều thọ ân này

Ân Tam Bảo chuyển duyên may phước nhiều

Không thấp hèn chẳng cao siêu

Pháp môn Tâm địa sớm chiều vọng vang

Xôn xao trổ nắng hoa vàng

Ngát hương trầm tịnh bay chan chứa tình

Từ bao giờ thấm nguồn kinh

Như Lai quyền giáo tùy trình độ trao

Truyền tâm pháp yếu dẫn vào

Sáu Ba La Mật xiết bao diệu vời

Chùa thơ thở nhẹ thảnh thơi

Ra vào lên xuống nắng ngời mưa bay

Tỳ Xá Khư thể hiện đầy

Hộ trì đắc lực đó đây ân cần

Bên ni chúng cũng hiến dâng

Từ vật chất đến tinh thần nhủ khuyên

Đứng ra hòa giải mối phiền

Ni cô xích mích chuyện riêng tư sầu

Mời y sỹ lúc ốm đau

Thuốc thang săn sóc luôn hầu hạ bên

Tâm quảng đại chí sâu bền

Hết lòng cung phụng dưới trên tôn sùng

Nhún nhường từ tốn khiêm cung

Đoan trang phẩm hạnh hòa cùng thế gian

Lời tế nhị nói dịu dàng

Tánh tình lịch duyệt đảm đang mọi bề

Khoan dung đâu dám nỡ chê

Dù người sai trái chẳng hề trách chi

Tỳ Xá Khư mật hạnh trì

Pháp môn Lục Độ ồ hy hữu rồi

Trải lòng từ khắp mọi nơi

Đem cho của cải tặng người chung quanh

Làm tất cả mọi việc lành

Phát ban thực phẩm giúp nhanh kẻ nghèo

Nhất là phụng sự tỳ kheo

Tăng ni hai chúng thảy đều cúng dâng

Bố thí pháp cũng chuyên cần

Trao vô úy đến cho dân chúng nhờ

Tháo dần bao nỗi bơ vơ

Từ từ dẫn dắt qua bờ bến vui

Quên mình phục vụ con người

Biết bao bố thí không ngơi nghỉ gì

Vững niềm dung thứ từ bi

Trước sau nhã nhặn lặng trì giới tâm

Sống đời chánh trực âm thầm

Sao cho toàn hảo chẳng xâm phạm nào

Thân khẩu ý giữ thanh cao

Công dung ngôn hạnh ai nào sánh hơn?

Phật Pháp Tăng lặng thấm hồn

Quy y thường trụ mãi son sắt hoài

Nên dù nghịch cảnh trần ai

Hay bao mâu thuẫn cũng hài hòa qua

Vô ngân nhẫn nhục thật thà

Sáng bừng đức tính vị tha nhân từ

Nữ cư sĩ Tỳ Xá Khư

Ơi chao! Độ lượng tuyệt trù bao dung

Hoàn toàn khiêm hạ lạ lùng

Kính trên nhường dưới vui chung một lòng

Tuyệt nhiên lặng lẽ dung thông

Không hề giận dữ theo vòng hơn thua

Chẳng mắng nhiếc kẻ lọc lừa

Mà thương xót họ vì chưa hiểu nhiều

Người tệ bạc càng mến yêu

Vẫn thường thân cận nói điều nghĩa chân

Không ngừng nỗ lực tinh thần

Tiến lên thể hiện niềm ân tạ Người

Nhủ mình tinh tấn mãi thôi

Quyết tu tập chẳng kể thời gian chi

Lấy thiền định để nghiêm trì

Khôn dao động trước những tri kiến nào

Giữ tâm thầm hội tối cao

Để cùng trí tuệ nhập vào bao la

Thế cho nên giữa ta bà

Nàng an nhiên được gần xa đón mừng

Ở đâu cũng ngát hồn xuân

Khi chân vừa đến liền bừng reo vang

Vô lường phước báu sẵn sàng

Tận cùng phụng hiến để trang trải đều

Một chiều Ðức Phật thân yêu

Giảng Tam Pháp Ấn dăm điều diệu thâm:

“- Này Xá Khư! Hạnh thanh trầm

Dồi dào bố thí từ tâm bi hùng

Phước điền gieo xuống vô chung

Không cần đáp lại quả cùng tuyệt ghi

Có ba pháp ấn diệu kỳ

Cửa vào giải thoát để đi cứu đời

Pháp môn nào cũn thế thôi

Cũng y như đó chẳng dời đổi thay

Không Vô Tướng Vô Nguyện naà

Là ba cánh cửa xưa nay chung đồng

Không có nghĩa là rỗng không

Không có tự ngã giữa lòng nhân gian

Trùng trùng muôn pháp vô vàn

Nương nhau có mặt tương quan xa gần

Nên đừng chấp giả chấp nhân

Thật hay hư cũng căn trần thức sinh

Do nhân duyên khởi nên hình

Rồi từ duyên diệt lung linh thôi mà

Quán thân ngũ uẩn sâu xa

Cũng không tự thể chỉ là nương nhau

Quán vạn pháp đủ muôn màu

Không gì riêng biệt trước sau hợp thành

Quán toàn pháp giới chúng sanh

Ồ! Vô tướng trạng chẳng ngành ngọn chi

Thấy Tánh Không vạn pháp thì

Vượt tham đắm nọ thoát si mê này

Cửa thứ hai Vô Tướng đây

Thấy ngàn hiện tượng cũng đầy gá nương

Dựa vào nhau mà tỏ tường

Mà cùng hiển lộ cùng tương nhập hòa

Cùng tương tức để hiện ra

Cái này cái nọ đều là huyễn thôi

Có không sinh diệt từng hồi

Thấp cao đẹp xấu tới lui mất còn

Thảy đều giả tướng bôn chôn

Của phân biệt trí ngụy hồn đây kia

Với đệ nhất nghĩa đế kìa

Tự thân Thực Tại đâu chi phân gì

Vậy nên vạn pháp chi chi

Vốn không thật tướng chẳng gì lạ đâu

Quán vô tướng thấy nhiệm mầu

Tan đi ý niệm trước sau một nhiều

Tan đi vinh nhục ghét yêu

Khen chê được mất như triều sóng vang

Cửa thứ ba mở huy hoàng

Là Vô Nguyện cõi miền an tịnh lòng

Vô Nguyện vì đã mênh mông

Không gì thiếu thốn mà hòng đuổi theo

Con người thường chối bỏ nghèo

Chạy theo giàu có lêu bêu mơ màng

Đuổi theo giải thoát mang mang

Trốn sinh tử rượt Niết Bàn rối tung

Chẳng hay tất cả đều cùng

Trong các pháp đã có chung nhau rồi

Sinh tử tức Niết Bàn thôi

Không hai thực thể chẳng rời tỉnh mê

Phiền não cũng tức Bồ Ðề

Chỉ cần chứng nhập thầm nghe lại mình

Quán duyên khởi với duyên sinh

Để chiêm nghiệm cái siêu hình bên trong

Biết xoay ánh sánh vô lòng

Ngay đây đầy đủ cả mông mênh hòa

Phật tại Tâm chứ đâu xa

Thôi đừng chạy khắp sơn hà đông tây

Vô nguyện là dừng lại này

Tự nhiên liền chấm dứt ngay truy tầm

Cười an trú cõi Diệu Tâm

Chưa từng sinh diệt vẫn trầm tịnh luôn

Không sinh không diệt cỗi nguồn

Niết Bàn tuyệt đối từ muôn năm rồi

Sẵn bày đâu có xa xôi

Ngay trong lòng đó tự đời thuở nao

Thanh bình an lạc ra vào

Nhận đi thôi chớ chạy lao đao tìm

Tỳ Xá Khư! Từ con tim

Đã về đã tới trọn niềm hân hoan

Phước lành bố thí vô vàn

Trổ bông công đức bừng ngan ngát đầy

Lắng lòng xanh lãnh hội đây

Tiếp về thể hiện giữa ngày tháng năm”

Người thục nữ xúc động thầm

Rưng rưng dung sắc lặng thâm cảm ngời

Nắng chiều phiêu phưỡng hương phơi

Bay trong vi diệu nghĩa đời thiên thu

Lạy hồng ân Phật đại từ

Chỉ ra nhận thức và tư duy huyền

Bên thềm chùa rộng Đông Viên

Ngàn hoa cỏ hát lời thiền tâm ca

Không Vô Tướng Vô Nguyện là

Ba cửa giải thoát mở ra Niết Bàn

Nơi mình vốn đã tịnh an

Ngay từng hơi thở nhẹ nhàng thảnh thơi

Tỳ Xá Khư mỉm nụ cười

Đơn sơ mà mới tinh khôi lạ kỳ

Nói làm bất cứ việc chi

Thảy đều hạnh phúc tức thì ngay đây

Không Vô Tướng Vô Nguyện này

Vào ra hòa điệu từng giây phút bừng

Là thực tại cái tương ưng

Sống cho trọn vẹn đến cùng tuyệt thôi

Sự sống vốn mầu nhiệm rồi

Mong cầu chi nữa tận nơi chốn nào?

Không đòi hỏi chẳng ước ao

Ngay đang là đó thở phào Bất Sinh

Tỳ Xá Khư tự nhắc mình

Hành Tam Pháp Ấn với trinh nguyên lòng

Xem mọi sự đều như Không

Để thương yêu lớn thêm nồng thắm hơn

Chùa thơ mở cổng mây vờn

Hạ vàng lấp lánh quan sơn dã miền

 

Xem tiếp phần 6

 

--- o0o --- 

 

[Mục Lục] [Phần 1] [Phần 2]

 [Phần 3] [Phần 4] [Phần 5] [Phần 6]

 

--- o0o --- 
 

Vi tính: Đông Phương - Quảng Hiệp
Trình bày: Linh Thoại

Cập nhật: 01-01-2004