Truyện Phật Giáo

• Lời Nói Đầu & Mục Lục
• Phần 1
• Phần 2
• Phần 3
24. Lời mẹ khuyên
25. Tim ta cháy như lửa
26. Tụng kinh
27. Giọng nói của hạnh phúc
28. Không nước, không trăng
29. In kinh
30. Ngủ lúc ban ngày
31. Trong cõi mộng
32. Kẻ cướp đi tu
33. Đúng và sai
34. Họa sỹ tham lam
35. Ông Phật mũi đen
36. Người cho nên cám ơn
37. Cửa thiên đường
38. Bắt giam tượng Phật
39. Chiến sỹ nhân đạo
• Phần 4



 

TẶNG MỘT VẦNG TRĂNG
Tập Truyện Thơ Thiền
Tâm Minh Ngô Tằng Giao
Diệu Phương xuất bản 2004
______________________________________________________________________________

24. Lời mẹ khuyên

Ngài là một vị thiền sư
Kiêm luôn học giả đã từ lâu nay
Giỏi về chữ Phạn lắm thay.
Khi còn niên thiếu thường hay đăng đàn
Trổ tài thuyết giảng giỏi giang
Cho đồng môn khắp đạo tràng cùng nghe.

*

Thời gian trôi, tiếng đồn về
Mẹ ngài bèn gửi thư đi cho ngài:
"Con ơi! Mẹ nghĩ kỹ rồi
Hiến mình cho Phật, cho nơi đạo mầu
Con chưa đạt được tốt đâu
Vì con còn muốn lao xao nhiều bề
Trở thành 'từ điển biết đi'
Thành 'từ điển sống' thỏa thê tiếng đời,
Dù con thuyết giảng cho người
Muôn câu uyên bác, muôn lời cao xa
Để rồi thiên hạ ngợi ca
Vinh quang, danh dự ngẫm ra đáng gì.
Hãy mau dứt cái trò hề
Ngưng đi diễn thuyết! Quay về tĩnh tu!
Giữ cho lắng đọng tâm tư
Hành thiền trong chốn thâm u xa vời
Vào thiền viện, lánh bụi đời
Về vùng tĩnh lặng khuất nơi non ngàn
Hiến dâng tất cả thời gian
Chuyên tu thiền định cho an tâm mình
Có như vậy mới đạt thành
Đỉnh cao chứng ngộ chân tình cầu mong!"

(phỏng theo A Mother’s Advice trong tập truyện văn xuôi 101 ZEN STORIES của Nyogen Senzaki và Paul Reps)
 
25. Tim ta cháy như lửa

Thiền sư là người đầu tiên
Đặt chân đến viếng thăm miền Mỹ Châu
Ngài tuyên bố đã từ lâu:
"Tim ta bừng cháy khác đâu lửa hồng
Nhưng mắt ta lại lạnh lùng
So cùng tro nguội cũng không khác gì!"
Ngài nêu một số nội quy
Hàng ngày quyết chí thực thi mọi bề:
- Sáng ra trước lúc đắp y
Đốt hương thơm ngát và đi ngồi thiền
- Giờ ăn, giờ ngủ chớ quên
Đúng thời quy định phải nên thực hành
Ăn điều độ, đủ cho mình
Không ăn đến mức mặc tình thoả thê.
- Tác phong chẳng đổi thay chi
Lúc đang tiếp khách hay khi một mình.
- Giữ gìn lời nói chân thành
Nói gì phải quyết thực hành mãi thôi.
- Một khi cơ hội đến rồi
Chớ nên hờ hững buông trôi lỡ làng,
Khi hành động nghĩ kỹ càng
Suy tư chín chắn, vội vàng làm chi!
- Để cho quá khứ trôi đi
Không nên tiếc nuối những gì đã qua,
Hướng về phía trước mặt ta
Tương lai sẽ tới, mở ra đón chào.
- Tỏ ra thái độ anh hào
Không hề sợ hãi, không nao núng lòng
Nhưng luôn có trái tim nồng
Thương yêu như của tuổi hồng, trẻ thơ.
- Đêm về lúc ngủ coi như
Giấc này là giấc thiên thu, cuối cùng.
Sáng ra khi tỉnh giấc nồng
Hãy mau tức khắc xa giường chiếu ngay
Như là vứt bỏ đôi giày
Dùng lâu, hư cũ, cần thay thế rồì!

(phỏng theo My Heart Burns Like Fire trong tập truyện văn xuôi 101 ZEN STORIES của Nyogen Senzaki và Paul Reps)
 
26. Tụng kinh

Bác nông dân rất thiết tha
Đi mời tu sỹ về nhà tụng kinh
Cầu cho vợ được siêu sinh
Vợ yêu khuất núi, gia đình nhớ nhung.
Khi tu sỹ tụng kinh xong
Bác bèn ướm hỏi với lòng hoài nghi:
"Phước do lời tụng kinh kia
Vợ tôi chẳng biết hưởng gì được chăng?"
Mỉm cười tu sỹ nói rằng:
"Tụng kinh lợi ích sẽ mang tốt lành
Lợi cho bác gái đã đành
Còn cho tất cả chúng sinh hữu tình!"
Bác nông dân chợt lặng thinh
Rồi lo ngại hỏi: "Tụng kinh phước nhiều
Vợ tôi hưởng được bao nhiêu
Theo như thầy nói những điều mới đây
Chúng sinh chung hưởng phước này
Sẽ giành sẽ giật hết ngay phước rồi
Vợ tôi yếu đuối, thua người
Hưởng chi công đức của lời cầu kinh,
Thầy ơi! Thầy có thương tình
Xin thầy chỉ tụng cho mình bà thôi!"
Ôn tồn tu sỹ trả lời:
"Người con Phật phải sống đời từ bi
Lòng tham, tự ngã dẹp đi
Quyết tâm hồi hướng phân chia phước lành,
Tụng kinh công đức tạo thành
Hiến dâng cùng khắp chúng sinh muôn loài!".

*

Bác nông dân ngẫm nghĩ hoài
Sau khi nghe kỹ được bài giảng trên
Cuối cùng bác khẽ thốt lên:
"Lời thầy vừa dạy quả nhiên tốt lành
Nhưng xin thầy hãy nể tình
Trừ ra một kẻ gian manh, xấu tồi
Đó là hàng xóm của tôi
Bất lương, hung bạo, lắm lời xưa nay,
Xin thầy loại hắn ra ngay
Đừng chia phước báu khi thầy tụng kinh
Đừng cho hắn hưởng an bình
Loại ra khỏi đám chúng sinh của thầy!"

(phỏng theo Reciting Sutra trong tập truyện văn xuôi 101 ZEN STORIES của Nyogen Senzaki và Paul Reps)
 
27. Giọng nói của hạnh phúc

Thiền sư nọ lúc quy tiên
Cạnh nơi thiền viện trang nghiêm của ngài
Có người mù sống lâu đời
Bây giờ mới kể với người chung quanh:
"Tôi mù từ lúc mới sinh
Quen nghe giọng nói quanh mình mà thôi
Nào đâu nhìn thấy mặt người
Cho nên tôi phải nhờ nơi tai mình
Chỉ nghe giọng, chẳng thấy hình,
Để suy tâm tính chúng sinh ở đời..."

*

"Thông thường một kẻ mở lời
Chúc mừng người khác tôi thời lắng nghe,
Nào mừng hạnh phúc tràn trề
Nào mừng cuộc sống muôn bề thành công,
Bề ngoài nghe vậy thoả lòng
Tôi nghe thêm được bề trong lặng thầm
Ẩn sâu xa, ẩn ngấm ngầm
Bao lời ghen tị vô ngần vọng ra..."
"Khi nghe kẻ nọ xót xa
Chia buồn, thương tiếc như là thành tâm
Với người bất hạnh xa gần,
Tôi nghe thoáng vọng đôi phần sướng vui
Chút gì mãn nguyện trong lời,
Mới hay kẻ đó ngoài thời xót thương
Nhưng bên trong lại vui mừng
Như là sắp hưởng chia phần gì chăng..."

*

"Tuy nhiên phải nói rõ rằng
Tai tôi kinh nghiệm đã hằng bao lâu,
Riêng thiền sư giọng trước sau
Luôn luôn thành thực ai đâu sánh cùng.
Người hạnh phúc, ngài chúc mừng
Giọng ngài hoan hỉ vang lừng thiền môn,
Người đau khổ, ngài chia buồn
Giọng ngài phiền muộn như tuôn mạch sầu!"

(phỏng theo The Voice Of Happiness trong tập truyện văn xuôi 101 ZEN STORIES của Nyogen Senzaki và Paul Reps)

28. Không nước, không trăng

Ni cô quyết chí học Thiền
Đã bao năm tháng triền miên qua rồi
Thiền sư giảng dạy hết lời
Tốn công nhưng kết quả thời thấy đâu.
Sau cùng tới một đêm thâu
Mặt trăng sáng tỏ trên đầu rừng thưa
Cô đi gánh nước về chùa
Cái thùng xô cũ đong đưa vai người
Nan tre làm giỏ bọc ngoài
Nào ngờ giỏ yếu, đáy thời đứt ngang
Thế là nước đổ tràn lan
Cô ngay lúc đó ngỡ ngàng ngộ ra.
Lòng ni cô chợt thăng hoa
Làm thơ lưu niệm, chan hoà niềm vui:

"Cái thùng xô cũ quá rồi
Giỏ nan bọc phía bên ngoài yếu thay
Cuối cùng đáy đứt, rơi ngay
Không còn có nước vơi đầy lòng xô
Và trăng kia cũng lu mờ
Không còn trăng sáng lững lờ nước trong!"

(phỏng theo No Water, No Moon trong tập truyện văn xuôi 101 ZEN STORIES của Nyogen Senzaki và Paul Reps)
 
29. In kinh

Có người rất ái mộ Thiền
Cho nên quyết chí tìm tiền in kinh
Dù gian khó vẫn tiến hành
Dù cho tốn kém lòng thành khắc ghi.
Vượt đèo lội suối ông đi
Quyên tiền khắp nẻo sá chi thân mình,
Tìm người thiện cảm, nhiệt tình
Góp phần công đức in kinh cúng dường,
Bạc tiền Phật tử mười phương
Cúng nhiều cúng ít ông thường coi ngang
Cám ơn những tấm lòng vàng
Với lời quý trọng luôn bằng như nhau.

*

Mười năm thấm thoắt trôi mau
Ông gom tiền đủ, bắt đầu in kinh,
Nào ngờ nạn lụt thình lình
Nước sông năm đó dâng nhanh ngập tràn
Bà con đói khổ than van
Mủi lòng trước cảnh lầm than quanh mình
Bao tiền quyên để in kinh
Ông đem cứu đói chúng sinh trong vùng.
Hết tiền ông chẳng ngại ngùng
Bắt đầu quyên lại vô cùng hăng say,
Vài năm sau chợt buồn thay
Tai ương bệnh dịch lan đầy khắp nơi
Bà con hoạn nạn kêu trời
Thấy bao cảnh khổ, ông rơi lệ sầu
Bao tiền quyên góp bấy lâu
Ông mang ra giúp há đâu ngại ngần.

*

Thế rồi ông lại quyết tâm
Ra công quyên góp một lần thứ ba,
Hai mươi năm nữa trôi qua
Lần này ý nguyện nở hoa nhiệm mầu
Quyên tiền bạc, đạt yêu cầu
Ông in kinh để dài lâu cho đời
Một bộ kinh rất tuyệt vời
Thơm lừng hương Đạo, rạng soi ý Thiền
Và trong tu viện khắp miền
Kinh kia tàng trữ lưu truyền mãi thôi.

*

Biết bao thế hệ qua rồi
Người già nói lại cho đời hậu sinh
Rằng: "Xưa ông có công trình
Kinh thơm ba bộ hoàn thành trước sau
Tuy rằng hai bộ kinh đầu
Vô hình nhưng lại thấm sâu cõi lòng
Tâm từ tỏa ngát không trung
So ra vượt bộ sau cùng biết bao!"

(phỏng theo Publishing The Sutras trong tập truyện văn xuôi 101 ZEN STORIES của Nyogen Senzaki và Paul Reps)

30. Ngủ lúc ban ngày

Sáu mươi mốt tuổi vừa qua
Thiền sư ngài đã lìa xa cõi đời
Hoàn thành sự nghiệp tuyệt vời
Một kho giáo pháp hơn người biết bao
Công phu, quý giá, lớn lao
Các thiền sư khác ai nào sánh ngang.
Giữa mùa hè nắng chang chang
Cho nên đệ tử ngài thường mệt thay
Thiếp đi ngủ lúc ban ngày
Dù ngài hay biết chẳng rầy, chẳng la
Riêng ngài thời chẳng lơ là
Không hề chểnh mảng, tỏ ra khác người.

*

Khi ngài mới tuổi mười hai
Đã từng học những đề tài cao siêu
Nghiêng về triết lý rất nhiều
Học câu giáo pháp, học điều suy tư.
Người ta kể lại chuyện xưa
Một ngày mùa hạ, nắng trưa oi nồng
Ngài còn nhỏ tuổi vô cùng
Nằm lăn trên đất độ chừng phút giây
Thiếp ngay vào giấc ngủ ngày
Khi thầy ngài mới rời đây ra ngoài,
Ba giờ êm ả dần trôi
Khẽ ru cậu bé êm xuôi mộng vàng
Khi tỉnh dậy, còn mơ màng
Nghe chân thầy bước tiếng vang gần kề
Tính ngồi lên chẳng kịp chi
Thế là cậu bé nằm lì biết sao
Chắn ngang ngưỡng cửa ra vào,
Chợt nghe thầy nói thì thào bên tai:
"Ta xin lỗi nhé, con ơi!"
Khi thầy nhẹ bước qua người cậu ta
Coi trò như khách phương xa
Một người khách quý ghé qua chốn này.
Kể từ buổi đó đến nay
Trò kia còn dám ngủ ngày nữa đâu!

(phỏng theo Sleeping In The Daytime trong tập truyện văn xuôi 101 ZEN STORIES của Nyogen Senzaki và Paul Reps)

31. Trong cõi mộng

Học trò nọ của thiền sư
Kể rằng thầy thích ngủ trưa mỗi ngày
Khi trò hỏi đến chuyện này
Thì thiền sư nói là: "Thầy ngủ trưa
Để đi vào cõi mộng mơ
Và tìm hầu chuyện người xưa đó mà,
Giống ông Khổng Tử nhà ta
Cũng thường ưa thích tà tà ngủ trưa,
Nói rằng khi ngủ mộng mơ
Gặp nhiều bậc thánh đời xưa tuyệt vời
Sau khi ông tỉnh giấc rồi
Kể cho đệ tử nghe lời thánh nhân!"

*

Một trưa trời nóng vô ngần
Học trò mệt mỏi tâm thần ngủ say
Khi thầy hay biết chuyện này
Thầy la: "Thói xấu ngủ ngày chẳng nên!"
Học trò bèn chống chế liền:
"Chúng con vừa ghé thăm miền mộng mơ
Giống ngài Khổng Tử thời xưa,
Gặp bao vị thánh bất ngờ! Vui thay!"
Thiền sư bèn vặn hỏi ngay:
"Vậy thì các thánh nhân này nói sao?"
Một trò cung kính thưa mau:
"Các ngài bậc thánh từ lâu nhiều tài
Dạy điều ích lợi cho đời,
Chúng con nhân dịp lựa lời hỏi thăm
Rằng thầy có ghé đây chăng
Nhất là trưa nắng chói chang giữa hè,
Các ngài mới nói cho nghe
Trước sau thầy chẳng có hề ghé đây!"

(phỏng theo In Dreamland trong tập truyện văn xuôi 101 ZEN STORIES của Nyogen Senzaki và Paul Reps)

32. Kẻ cướp đi tu

Bóng đêm vừa phủ ngang đồi
Trong chùa im lặng sư ngồi tụng kinh
Một tên cướp bất thình lình
Tay cầm vũ khí, lặng thinh, lẻn vào
Tới bên sư mới chìa dao
Đòi sư lập tức phải trao bạc tiền:
"Tiền không đưa, mạng chẳng yên
Tôi đưa sư gặp tổ tiên chuyến này!".
Sư bèn nói: "Hãy im ngay
Tiền trong ngăn kéo thò tay thấy liền,
Để ta yên, chớ làm phiền
Chớ nên náo động, lấy tiền rồi đi!"
Coi như chẳng có chuyện chi
Sư bèn tụng tiếp kinh kia đều đều
Một hồi sau sư khẽ kêu:
"Nhớ mà dành lại ít nhiều cho ta
Để chùa đóng thuế đó mà
Ngày mai tiền hết chùa ta sẽ phiền!".
Cuỗm luôn gần hết số tiền
Cướp kia vội vã chuồn liền đi ngay
Sư nói thêm: "Anh bạn này,
Miệng nên cảm tạ khi tay nhận quà!"
Cảm ơn gia chủ qua loa
Nhanh chân cướp lẩn mau ra khỏi chùa.

*

Vận xui theo cánh gió lùa
Cướp kia sa lưới! Vào tù! Kêu than!
Trời nào dung dưỡng kẻ gian!
Cướp bèn thú tội liên quan tới chùa.
Chức quyền vội thỉnh mời sư
Đến làm nhân chứng thực hư tỏ bày.
Sư từ tốn khẽ nói ngay:
"Riêng phần tôi thấy người này vô can
Không hề trộm cướp gian tham
Tiền này do chính tôi mang biếu người
Và người cũng đã ngỏ lời
Cám ơn nồng nhiệt khi tôi tặng quà!"

*

Sau khi mãn hạn tù ra
Anh chàng cướp nọ tìm qua viếng chùa
Giữa vùng thơm ngát hương từ
Chàng quỳ hứa với thiền sư tâm thành
"Xa nghiệp ác, tạo duyên lành"
Xin làm đệ tử tu hành từ đây.

(phỏng theo The Thief Who Became A Disciple trong tập truyện văn xuôi 101 ZEN STORIES của Nyogen Senzaki và Paul Reps)
 
33. Đúng và sai

Mùa thiền định và an cư
Nơi tu viện của thiền sư năm này
Bao nhiêu đệ tử về đây
Cùng nhau tu học với thầy, đua tranh,
Chẳng may trong đám học hành
Có người tính xấu nảy sanh lòng tà
Cho nên trộm cắp xảy ra
Anh chàng bị bắt khó mà chối quanh.
Mọi người trình báo ngọn ngành
Rồi cùng đề nghị đuổi anh chàng này:
"Kẻ gian phải trục xuất ngay!"
Nhưng thiền sư chẳng ra tay nặng nề
Làm lơ chẳng đuổi chàng về
Mọi người thầm lặng trách chê ông thầy.
Vài tuần mới thoáng qua đây
Anh chàng lại bị bắt ngay nữa rồi
Lại đi trộm cắp của người
Lần này thầy cũng buông xuôi mặc tình,
Các môn sinh rất bất bình
Xúm nhau đề nghị thầy mình thẳng tay
Đuổi tên phạm tội đi ngay
Kẻo mang tiếng xấu chốn đây tu hành
Nếu mà thỉnh nguyện bất thành
Thầy không giải quyết ngọn ngành cho xuôi
Mọi người sẽ bỏ đi thôi
Thiết chi ở lại bên người bất lương.

*

Thiền sư đọc khiếu nại xong
Thầy bèn triệu tập vòng trong vòng ngoài
Nói cùng đệ tử đôi lời
Thơm lừng hương đạo, rạng ngời từ tâm:
"Các con sáng suốt vô ngần
Khôn ngoan nhận thức, chẳng cần nhờ ai
Biết hay dở, biết đúng sai
Dù đi nơi khác tu thời dễ thay!
Chỉ riêng có đệ tử này
Đáng thương vì vẫn còn đầy u mê
Đúng sai, hay dở đôi bề
Dễ gì phân biệt, không hề nhận ra
Nếu mà thầy đuổi anh ta
Thời ai dạy dỗ, thật là buồn thay!
Cho nên thầy giữ anh này
Tìm cơ giáo hóa điều hay, điều lành
Dù các con có bất bình
Bỏ đi nơi khác thầy đành lòng thôi!"

*

Thiền sư vừa dạy dứt lời
Trên khuôn mặt kẻ một thời tham lam
Đầm đìa lệ chảy hai hàng
Như tuôn rửa sạch máu gian thuở nào!

(phỏng theo Right And Wrong trong tập truyện văn xuôi 101 ZEN STORIES của Nyogen Senzaki và Paul Reps)
 
34. Họa sỹ tham lam

Vùng kia có một ông tăng
Giỏi nghề họa sỹ nên thường vẽ thuê
Tiền công tính đắt khỏi chê
Khách hàng trả trước, khó bề thiếu ông
Mọi người vì thế đồng lòng
Đặt ông danh hiệu khắp vùng truyền lan:
"Nghệ nhân bần tiện, tham lam"
Ông nghe nhưng chẳng để tâm muộn phiền.

*

Một hôm có khách ghé tìm
Cô nàng kỹ nữ bạc tiền giàu sang
Cô mời họa sỹ tài năng
Đến nhà cô vẽ, chẳng màng tiền công
Đòi bao nhiêu cũng trả ông
Miễn là thực hiện cho xong tranh này
Vẽ luôn trước mặt nàng đây
Vì cô đãi khách quý ngày hôm nay.
Thuận lòng họa sỹ đến ngay
Nét tranh phượng múa rồng bay tài tình
Vẽ xong đòi trả công mình
Giá tiền tác phẩm hoàn thành thật cao.
Cô nàng nào tiếc tiền đâu
Trả công sòng phẳng rồi sau thốt lời
Mỉa mai nói với mọi người:
"Nghệ nhân này vốn ham nơi bạc tiền
Tranh tuy phô nét thần tiên
Tâm hồn lại chỉ là miền tanh hôi
Bùn lầy, nhơ bẩn mãi thôi
Ưáng gì triển lãm cho người ngắm xem!"
Cô nàng khinh bỉ nói thêm:
"Tranh này chỉ đáng vẽ trên mảnh quần!"
Nói xong cô chẳng ngại ngần
Yêu cầu họa sỹ tới gần một bên
Chìa quần ra bảo vẽ lên
Vẽ thêm bức khác ngay trên quần nàng.
Rất thản nhiên, chẳng bẽ bàng
Ung dung họa sỹ nói rằng: "Được thôi!
Miễn là cô trả cho tôi
Tiền công để vẽ gấp đôi tranh thường!"
Cô nàng chế giễu cười vang:
"Giá nào cũng trả! Chẳng màng tốn hao!"
Vẽ tranh xong, nhận giá cao
Nghệ nhân bình thản cúi chào, ra đi.
Mặc cho quan khách cười chê
Rằng mình tham bạc! Sá chi tiếng đời!

*

Thời gian lặng lẽ dần trôi
Về sau thiên hạ truyền lời mới hay
Tâm hồn họa sỹ đẹp thay
Chứa chan hỷ xả! Đong đầy từ bi!
Bạc tiền ngài kiếm được kia
Nhằm đem thực hiện những gì ước mong:
- Một là nạn đói quanh vùng
Thường gây bao cảnh tang thương tiêu điều
Người giàu chẳng giúp kẻ nghèo
Cho nên ngài phải chứa nhiều lương khô
Dấu nơi kín đáo trong kho
Phòng khi khẩn cấp giúp cho đồng bào.
- Hai là đường sá hư hao
Khó khăn qua lại từ bao lâu rồi
Khách hành hương ở khắp nơi
Viếng chùa, lễ Phật thốt lời than van
Ngài cần tiền để sửa sang
Trợ duyên gieo rắc đạo vàng uyên thâm.
- Ba là ngài ước nguyện thầm
Xây ngôi thiền viện để dâng tặng thầy,
Thầy ngài khuất núi mới đây
Tấm lòng đệ tử thầy hay biết gì,
Nay tuy thầy đã ra đi
Ngài mong tiếp tục mọi bề cho xong.
Ba nguyện ước, một tấm lòng!
Sau khi thâu góp tiền nong đủ rồi
Thực hành ý nguyện êm xuôi
Thầy tu họa sỹ tức thời lìa xa
Chẳng còn phô nét tài hoa
Quẳng đi bút cọ, tìm ra am thiền
Ẩn mình núi thẳm thiên nhiên
Ngát hương giải thoát! Xa miền nhiễm ô!

(phỏng theo The Stingy Artist trong tập truyện văn xuôi 101 ZEN STORIES của Nyogen Senzaki và Paul Reps)
 
35. Ông Phật mũi đen

Ni cô quyết chí tu hành
Cầu tìm giác ngộ lòng thành thiết tha
Nên cô nhờ thợ tạc ra
Một pho tượng Phật thật là uy nghi
Dát thêm vàng, đẹp kể chi
Cô mang tượng Phật luôn đi theo mình.
Nhiều năm lặng lẽ trôi nhanh
Ni cô ôm tượng du hành khắp nơi
Thế rồi một buổi đẹp trời
Cô dừng chân sống trong ngôi đền thờ
Êm đềm, nhỏ bé, nên thơ
Ẩn sâu thôn dã, khuất xa thị thành.
Trong đền tượng Phật xếp quanh
Mỗi bàn một tượng phân ranh rõ ràng
Ni cô cũng đặt tượng vàng
Lên bàn thờ nhỏ giữa hàng đầu tiên
Rồi cô muốn đốt hương lên
Để mà tụng niệm ở bên Phật vàng,
Sợ hương thơm sẽ tràn lan
Bay sang Phật khác nơi bàn kế bên
Cô dùng phễu chụp phía trên
Khiến cho khói chỉ bốc lên một đường
Chui vào ống phễu, thơm lừng
Đến ngay mũi tượng Phật vàng mà thôi.
Thời gian vẫn lặng lẽ trôi
Một ngày nhìn lại, than ôi dị kỳ!
Khói lên theo ống phễu kia
Làm cho mũi Phật xấu đi mất rồi
Phật vàng mũi lại đen thui!

(phỏng theo Black-Nosed Buddha trong tập truyện văn xuôi 101 ZEN STORIES của Nyogen Senzaki và Paul Reps)
 
36. Người cho nên cám ơn

Ngài thiền sư ở vùng kia
Thiền sinh theo học kéo về quá đông
Nhưng thiền viện lại ít phòng
Tu hành do đó vô cùng khó khăn
Cần thêm phòng học, phòng ăn
Mở mang cơ sở thêm phần khang trang
Thiền sư vì thế cần vàng
Cần nguồn tài chính sửa sang viện mình.
Một nhà buôn nọ nhiệt tình
Nghe tin xây cất, chân thành hiến dâng
Tặng thiền sư một số vàng
Gồm năm trăm lượng, vô vàn lớn lao,
Thiền sư bình thản nhận vào
Nhưng ngài không có tiếng nào nói thêm
Khiến nhà buôn rất ngạc nhiên
Vì người thời đó sống liền một năm
Chỉ cần ba lượng đủ ăn
Nay nhà buôn tặng năm trăm lượng vàng
Mà thiền sư chẳng ngó ngàng
Chẳng hề cảm tạ, bẽ bàng lắm thay!
Nhà buôn bèn nhắc khéo ngay:
"Những năm trăm lượng trong đây tặng ngài!"
Thiền sư từ tốn trả lời:
"Vâng, ông đã nói với tôi vậy rồi!"
Nhà buôn nhấn mạnh mãi thôi:
"Mặc dù giàu có nhưng tôi nghĩ rằng
Món tiền năm trăm lượng vàng
Thật là khoản lớn cúng dường thiền môn!"
Thiền sư điềm tĩnh hỏi luôn:
"Ông chờ tôi nói cảm ơn chuyện này?"
Nhà buôn: "Vâng! Nên vậy thay!"
Thiền sư lên tiếng nói ngay: "Sai rồi!
Khi cúng dường, khi biếu ai
Chính người tặng phải mở lời cám ơn!"

(phỏng theo The Giver Should Be Thankful trong tập truyện văn xuôi 101 ZEN STORIES của Nyogen Senzaki và Paul Reps)
 
37. Cửa thiên đường

Có chàng chiến sỹ thuở xưa
Tìm qua thăm hỏi thiền sư một lời:
"Thiên đường, địa ngục đôi nơi
Thực chăng hay chỉ nói chơi đặt bày?"
Ngài bèn lên giọng hỏi ngay:
"Anh là ai vậy? Tới đây làm gì?"
Cửa thiền vang tiếng chàng kia:
"Tôi là hiệp sỹ chuyên nghề kiếm cung!"
Ngài nhìn, hỏi lại chán chường:
"Anh là hiệp sỹ? Nghe dường lạ sao
Chẳng hay những giới chức nào
Thuê anh hộ vệ tào lao thế này
Mặt anh trông giống ăn mày
Chuyên đi hành khất, thường hay xin tiền!"
Nghe xong chàng giận nổi điên
Vừa toan rút kiếm ngài liền nói mau:
"Anh mà cũng có kiếm sao?
Kiếm này sao cắt được đầu của ta
Kiếm trông cùn lụt quá mà
Dùng làm vũ khí thật là thảm thay!"
Ngay khi chiến sỹ thò tay
Rút ra cây kiếm, mặt đầy hung hăng
Thiền sư cất tiếng oang oang
"Cửa vào địa ngục rộn ràng mở ra!"
Anh chàng vừa mới nghe qua
Trong tâm bừng nở đóa hoa nhiệm mầu
Ngộ lời giáo huấn thâm sâu
Vội vàng tra kiếm vào bao tức thì
Mặt rạng rỡ, vẻ uy nghi
Cúi đầu đảnh lễ hướng về thiền sư.
Ngài bèn cất tiếng hiền từ:
"Cửa thiên đường mở đón chờ thế nhân!"

(phỏng theo The Gates Of Paradise trong tập truyện văn xuôi 101 ZEN STORIES của Nyogen Senzaki và Paul Reps)
 
38. Bắt giam tượng Phật

Nhà buôn vác nặng trên vai
Bông gòn tất cả năm mươi cuộn hàng
Trời gay gắt, nắng chang chang
Chàng bèn ghé lại bên đường nghỉ chân
Dưới pho tượng Phật ở gần
Bóng râm toả mát, trước sân chùa làng.
Hiu hiu gió thổi nhẹ nhàng
Đường xa mỏi mệt khiến chàng ngủ luôn
Khi bừng tỉnh mới hoảng hồn
Bao nhiêu hàng hóa không còn kề bên
Chàng đi trình báo ngay liền
Nhờ tay giới chức thẩm quyền tìm ra.
Quan toà mở cuộc điều tra
Rồi tuyên: "Thủ phạm chắc là tượng thôi
Chính pho tượng Phật trộm rồi,
Thay vì chăm sóc cho đời bình an
Nào ngờ tượng lại gian tham,
Trong khi chờ xử hãy giam tượng này!"
Toà truyền khiêng tượng vào ngay
Để trong toà án chờ ngày xử phân,
Thế là dân chúng xa gần
Kéo nhau một đám theo chân tượng vào
Tò mò chen lấn lao xao
Chờ xem toà xử, chuyện sao lạ đời!.

*

Toà bèn nhóm họp tức thời
Quan toà trách mắng đám người xôn xao:
"Cả gan cười nói ồn ào
Nơi đây toà án cớ sao giỡn đùa
Nên toà phạt để cho chừa
Phạt tiền cùng với phạt tù chẳng nương
Một khi đến chốn công đường
Phải nghiêm trang! Chớ khinh thường quan trên!"
Đám đông tạ lỗi vang rền
Mong quan tha thứ dân đen lần đầu.
Quan bèn rộng lượng phán mau:
"Lần này phạt vạ! Lần sau tù đày
Nhưng trong kỳ hạn ba ngày
Mọi người đều phải nạp ngay cho toà
Bông gòn, một cuộn, mới tha
Nếu không toà chẳng bỏ qua án tù!".
Bà con xả gánh âu lo
Mỗi người một cuộn nạp cho quan tòa.
Bông gòn lần lượt nạp ra
Cuộn hàng mất trộm người ta thấy liền
Kẻ gian lộ diện, lộ tên,
Lái buôn bị trộm thật hên vô vàn
Thâu hồi đầy đủ số hàng,
Những bà con khác được mang trở về
Bông mình nộp phạt trước kia
Nhờ pho tượng Phật mọi bề êm xuôi!.

(phỏng theo Arresting The Stone Buddha trong tập truyện văn xuôi 101 ZEN STORIES của Nyogen Senzaki và Paul Reps)
 
39. Chiến sỹ nhân đạo

Đội quân cả một sư đoàn
Có lần tập trận rộn ràng vùng kia
Sỹ quan đặt bộ chỉ huy
Ngay trong thiền viện uy nghi cận kề,
Thiền sư chăm sóc mọi bề
Lệnh cho nhà bếp mỗi khi dọn bàn:
"Phần ăn của các sỹ quan
Dọn cùng một món ta ăn hàng ngày!"
Đơn sơ thay! Thanh đạm thay!
Khiến cho vì thế mà gây buồn lòng.
Các sỹ quan giận vô cùng
Họ thường được liệt vào từng lớp trên
Được tôn kính! Hưởng ưu tiên!
Sao giờ không có đặc quyền chút chi,
Sỹ quan bèn cử người đi
Gặp thiền sư để hỏi về chuyện trên:
"Thiền sư sao lại chóng quên
Chúng tôi chiến sỹ sống bên sa trường
Xả thân chiến đấu vẻ vang
Hy sinh tính mạng bảo toàn quốc gia
Sao ông lại chẳng nhớ ra
Để mà đối đãi khác xa hơn người!"
Thiền sư nghiêm giọng trả lời:
"Các ông chiến sỹ dễ thời quên mau
Chúng tôi tu học đạo mầu
Cũng là chiến sỹ nào đâu khác gì!
Những chiến sỹ của từ bi
Của lòng nhân đạo chuyên đi giúp đời
Cứu chúng sinh khắp nơi nơi!"

(phỏng theo Soldiers Of Humanity trong tập truyện văn xuôi 101 ZEN STORIES của Nyogen Senzaki và Paul Reps)
 
Đầu Trang