Có người nói rằng mỗi ngày bước ra đường mà còn quay về nhà được là một niềm hạnh phúc lớn. Câu nói này dường như là một sự nhận thức được hậu quả đau thương và nặng nề do TNGT gây ra. Những hậu quả đó là sự mất mát về tính mạng con người, gánh nặng cho gia đình nạn nhân và những người có liên quan về tình cảm hoặc vấn đề kinh tế. Vậy vì lý do gì dẫn đến những hậu quả đáng tiếc trên ?  
Có rất nhiều lý do gây ra TNGT như sử dụng bia rượu quá mức quy định, chạy xe quá tốc độ, lấn tuyến, đánh võng, lạng lách, trong đó có nhiều trường hợp va chạm nhỏ nhưng vẫn xảy ra án mạng cho thiếu sự kiềm chế cảm xúc.

Tiêu biểu cho trường hợp này là vụ va chạm ngay vòng xoay Dân Chủ giữa 1 nam thanh niên và 2 cô gái. Vụ việc tưởng chừng đơn giản nhưng trong lúc “lời qua tiếng lại” một trong 2 cô gái đã dùng dao đâm vào người thanh niên gây thiệt mạng. Câu chuyện này đã tạo nên một làn sóng hoang mang, lo sợ trong lòng mỗi người dân. Bằng những kiến thức đời sống xã hội và đạo đức được rút ra từ Đạo Phật, chúng ta có thể làm gì để bảo vệ chính mình và người khác khi tham gia giao thông ?

 1. Hãy có ý thức chấp hành tốt luật lệ giao thông.

Hãy là một công nhân có ý thức. Những luật lệ được đặt ra như không điều khiển xe máy khi chưa đủ tuổi, đội mũ bảo hiểm đúng chất lượng, dừng đèn đỏ, không sử dụng bia rượu quá mức cho phép, không lấn tuyến, không chạy ngược chiều, bật đèn tín hiệu khi chuyển làn đường, chạy đúng tốc độ… là để bảo vệ tính mạng cho chúng ta.

 Nhưng thực tế, nhiều người rất hững hờ và xem thường, trong đó có rất nhiều bậc phụ huynh chở con bằng xe máy vi phạm luật giao thông. Trực tiếp biến thành một tấm gương xấu cho con trẻ noi theo nhưng vẫn tự hào về sự “khôn ngoan” của mình. Như vậy, thì đừng hỏi vì sao ở nước ta đối tượng gây TNGT ngày càng trẻ hóa.

Cũng vì sự thiếu hiểu biết này của người lớn, ít nhiều gì đã ảnh hưởng đến sự nhận thức của giới trẻ. Muốn có một xã hội văn minh, trước tiên người lớn chúng ta hãy cư xử và hành động văn minh trước. Huống chi việc chấp hành nghiêm túc các luật lệ giao thông là để bảo vệ mạng sống cho chính ta và người thân của ta.

Giáo dục con cái chấp hành luật lệ giao thông là điều nhất thiết phải làm của mỗi gia đình. Ở lứa tuổi từ 13, 14, các em rất dễ bốc đồng, thích tụ tập với bạn bè và dễ lây nhiễm những thói hư tật xấu. Điển hình như tụ tập đua xe, đi bão,… Không ít trường hợp thương vong đã xảy ra do nguyên nhân trên.

Vì vậy, việc dành thời gian giáo dục con cái tại nhà là rất quan trọng, bên cạnh những biện pháp cứng rắn chúng ta nên thường xuyên tâm sự giải thích, đưa ra những ví dụ về hậu quả do tai nạn gây ra để các em thực sự hiểu biết, nâng cao ý thức tự giác trong việc bảo vệ bản thân và những người khác khi cùng tham gia giao thông.

 2. Nhanh 1 giây – Chậm một đời. Đừng nên vội vã.

Không ít lần khi đang đứng đèn đỏ, thời gian vẫn còn khoảng 4,5 giây trước khi đèn chuyển sang màu xanh. Tôi bị các xe phía sau bấm kèn inh ỏi ra hiệu cho xe tôi chạy vượt lên phía trước. Tôi tự hỏi vì sao mọi người phải làm như vậy khi chúng ta đã đứng đợi vài mươi giây thì gấp gáp làm chi 4,5 giây còn lại ? 4,5 giây này không làm ta đi xa hơn được bao nhiêu. Trong khi làn đường bên kia xe vẫn chạy, biết đâu vì sự vô tình hấp tấp ta sẽ gây ra hậu quả khôn lường cho người khác hoặc cho bản thân mình.

Có những việc hoàn toàn nằm trong sự kiểm soát của ta như việc quyết định mình sẽ thảnh thơi, hạnh phúc khi lái xe hay nặng nề với hàng triệu ý nghĩ không tên trong đầu. Thiền Sư Thích Nhất Hạnh có nói : “Cuộc sống chỉ có trong giây phút hiện tại, hãy mỉm cười, hít thở và đi từ từ”.

Thật vậy, con người chúng ta luôn muốn tìm được hạnh phúc, bình an, nhưng hành động của ta lại luôn đi ngược với điều đó. Chúng ta luôn làm xáo trộn mọi thứ. Giờ làm việc này thì lại làm việc kia, giờ làm việc kia thì lại làm việc nọ. Hiếm khi nào ta thực sự hiện diện trong công việc mình đang làm.

Biết bao nhiêu vụ tai nạn đáng tiếc xảy ra, cướp đi tính mạng con người, mang lại nỗi thống khổ cho gia đình, người thân cũng vì sự hấp tấp, lơ là, không tập trung khi cầm lái. Có một câu nói rất hay: “Phía trước tay lái là sự sống, hãy lái xe bằng cả trái tim”. Thân người khó đắc, sự sống rất quý giá, nên khi có được ta nên biết quý trọng và gìn giữ.

 3. Đừng bỏ quên “đạo đức" khi tham gia giao thông.

 Có những vụ va chạm giao thông nhỏ, không gây thương thích nhưng cuối cùng vẫn có người tử vong đã gióng lên một hồi chuông báo động về đạo đức con người ngày nay. Một chú ở độ tuổi hơn 50 nói : “Không hiểu xã hội bây giờ như thế nào? xe đông qua quẹt lẫn nhau là chuyện bình thường, không có thương tích là mừng rồi. Vậy cớ  sao chỉ vì “lời qua tiếng lại”, lại có thể cướp đi mạng sống của một con người dễ dàng như vậy?” Câu than vãn của chú là sự xót xa trong lòng của nhiều người.  Vậy vì nguyên nhân gì đã dẫn đến những hành động tàn bạo, thiếu lương tri này?

Câu trả lời chính xác là vì sự chai lì cảm xúc, thiếu khả năng kiểm soát “cơn sân giận”. Trong xã hội hiện nay, đặc biệt là giới trẻ, các em bị ảnh hưởng rất nhiều từ việc thường xuyên xem phim truyện bạo lực, chơi game hành động, luôn xem “thế giới ảo” trên mạng là có thật, thích thế hiện phong cách bản thân, bốc đồng, ít nghe lời khuyên từ người lớn, dẫn đến sai lệch trong lối sống.

Đây là một vấn đề đặc biệt quan trọng mà các bậc phụ huynh cần quan tâm để có hướng giáo dục đúng đắn cho con trẻ, giúp con hiểu được sự quý giá của mạng sống và có ý thức trong việc bảo vệ bản thân và người khác.

 Trong Kinh Hoa Nghiêm có câu: “Nhất niệm sân tâm khởi, bá vạn chướng môn khai. Nhất sân chi hỏa, năng thiêu vạn khoảnh công đức chi sơn.” Có nghĩa là : “Một ý niệm giận hờn nổi lên thì trăm ngàn cửa nghiệp chướng đều mở ra. Lửa giận hờn một khi đã phát ra, có thể đốt cháy và làm tiêu tan muôn mẫu núi rừng công đức". 

Thế mới biết “cơn sân giận” có thể gây ra biết bao mất mát và đau thương nếu ta không biết cách nhận diện và chuyển hóa chúng. Hiểu được điều này, mỗi người trong chúng ta cần học và thực tập phương pháp quán chiếu cơn giận, nuôi dưỡng lòng yêu thương, đối xử hòa nhã với mọi người và luôn nhớ đến lời dạy của Đức Phật : “Mạng sống con người rất quý giá” để biết trân trọng mạng sống của chính mình và người khác".

Hòa thượng Thiện Siêu có một câu thơ rất ý nghĩa :

 “Một chút giận hai chút hờn, lận đận cả đời ri cũng khổ

Trăm điều xả, ngàn điều bỏ, thong dong tất dạ rứa mà vui. “

 Nghĩa là: mang trong lòng càng nhiều tham giận thì cuộc sống càng khổ não, ưu phiền. Nếu biết nhẫn nhịn, xả bỏ đi những tham giận đó, cuộc sống sẽ bình yên và tươi vui.

 Chúng ta nên biết ứng dụng những lời dạy của Đức Phật và các bậc trưởng bối đáng kính vào cuộc sống thường nhật, đặc biệt là khi tham gia giao thông, đừng vì vài lời nói khó nghe hay ánh nhìn thiếu thiện cảm mà mất đi sự kiềm chế bản thân, gây xung đột lẫn nhau.

Hãy luôn quán chiếu rằng “cơn sân giận” không mang đến lợi lạc mà có thể cướp đi hạnh phúc, gây đau khổ cho chính mình và người khác. Cuộc sống đã bộn bề những lo toan, nếu đã không thể thương yêu thì đừng nên gây oan trái cho nhau.

Hy vọng trong tương lai gần, nhờ vào sự nâng cao ý thức chấp hành luật lệ giao thông và áp dụng những bài học thực tiễn trong Đạo phật, đất nước của chúng ta sẽ thay đổi, giảm thiểu được TNGT, đường xá, xe cộ và vấn đề đạo đức sẽ không còn là nỗi hoang mang và ám ảnh trong lòng mỗi người dân chúng ta.
  Hoàng Yến - Vườn hoa Phật giáo
Quỳnh Như (Tuvien.com)