Chùa tọa lạc ở số 243 đường Sư Vạn Hạnh, quận 10, thành phố Hồ Chí Minh.Vào năm 1948, Hòa thượng Thích Trí Hữu từ chùa Linh Ứng ở Ngũ Hành Sơn (Đà Nẵng) vào lập ngôi chùa nhỏ bằng cây lợp lá, mang tên Ứng Quang.
Mặt tiền chùa Ấn Quang
Đến năm 1950, Hòa thượng Thích Trí Hữu đã giao quyền quản lý ngôi chùa cho Hòa thượng Thích Thiện Hòa để hoằng dương Phật pháp. Hòa thượng Thích Thiện Hòa đã cho xây dựng ngôi chánh điện theo kiểu chùa Từ Đàm (Huế). Sau đó, Ngài cho xây tăng xá, giảng đường và nhà trù.
Năm 1951, Hòa thượng Thích Thiện Hòa đã vận động các trường Phật học Liên Hải, Mai Sơn, Sùng Đức và Ứng Quang hiệp nhất thành Phật học đường Nam Việt. Chùa Ứng Quang được đổi tên thành Ấn Quang, được chọn làm trụ sở của Phật học đường. Hòa thượng được bầu làm Tổng Giám đốc.
Ngày 14 và 15 tháng 7 năm Quý Tỵ (1953), chùa Ấn Quang tổ chức đại lễ khánh thành.
Năm 1955, Hòa thượng cho xây dãy lầu nhà Tổ và trai đường. Liên tục hai năm sau, Hòa thượng cho xây nhà in Sen Vàng, xưởng nhang Bồ Đề, thư viện, nhà xuất bản, nhà phát hành Hương Đạo. Năm 1959, Ngài cho xây lại dãy lầu giảng đường. Đến năm 1966, chánh điện được tôn tạo. Năm sau, lầu tăng xá, nhà trai được tái thiết. Kiến trúc chùa được xây dựng theo đồ án của kiến trúc sư Nguyễn Hữu Thiện.
Điện Phật được bài trí tôn nghiêm. Chính giữa tôn trí tượng đức Phật Thích Ca Mâu ni (do Phật tử Minh Dung tạc) và tháp Xá Lợi Phật. Phía sau đặt thờ hai tượng Hộ Pháp hai bên. Chùa có tượng Tổ sư Đạt Ma bằng gỗ và bộ tranh sơn mài Quan Âm, Văn Thù, Phổ Hiền do nghệ nhân Trương Văn Thanh (Đại đức Minh Tịnh) thực hiện.
Trong hơn một phần tư thế kỷ, Hòa thượng Thích Thiện Hòa (1907-1978) đã dành trọn tâm trí và công sức để tôn tạo ngôi chùa, mở trường Phật học đào tạo lớp tăng tài cho Giáo hội. Ngài thế danh Hứa Khắc Lợi, quy y thọ giới với Tổ Bửu Sơn ở chùa Long Triều (Chợ Lớn) năm 15 tuổi, xuất gia tại Phật học đường Lưỡng Xuyên (Trà Vinh) năm 28 tuổi. Năm 1952, Ngài hướng dẫn phái đoàn Giáo hội Tăng già Nam Việt tham dự Đại hội Thống nhất Tăng già Việt Nam tại chùa Quán Sứ (Hà Nội), được suy cử làm Trị Sự Trưởng Giáo hội Tăng già Toàn quốc. Năm 1965, Ngài được bầu làm Tổng Vụ trưởng Tổng vụ Tài chánh Kiến thiết Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống Nhất. Năm 1973, Ngài được suy tôn Phó Tăng Thống cho đến ngày viên tịch. Chùa là một trung tâm đào tạo nhiều tăng tài cho Phật giáo Việt Nam hiện đại, là trụ sở của Giáo hội Tăng già Nam Việt, văn phòng Viện Hóa Đạo và Viện Tăng Thống Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống Nhất trước đây.
Hiện nay, chùa đặt văn phòng 1 Ban Trị sự Phật giáo thành phố Hồ Chí Minh (văn phòng 2 đặt tại chùa Phổ Quang, quận Tân Bình). Chùa đã tổ chức trùng kiến xây dựng nhà Tổ và tăng xá vào ngày 07-3-2006. Trong khuôn viên chùa có phòng phát hành kinh sách và nhà tang lễ.
Chùa là nơi đón tiếp đông đảo Phật tử, du khách đến sinh hoạt, tham quan, lễ Phật thường xuyên.
Đoan Trang(Tuvien.com)
