Làng Phú Thị trước kia có tên là “làng Sủi” nên chùa được nhân dân nơi đây thường gọi là chùa Sủi, chùa còn có tên là “Đại Dương Tự” hay “ Đại Dương Sùng Phúc Tự”, chùa được Dương Phi Ỷ Lan ở Dương Xá dựng vào năm 1115.
Chùa Sủi hiện là một di tích lịch sử cấp quốc gia, tọa lạc tại Làng Phú Thị, xã Phú Thị, huyện Gia Lâm. Trụ trì hiện nay là: Đại đức Thích Thanh Phương. Chùa được xây dựng theo kiểu chữ Đinh, gồm 7 gian tiền đường, 3 gian hậu cung và dãy hành lang mỗi bên có 7 gian. Chùa Sủi tự bản thân nó đã là một danh lam chứa đựng nhiều yếu tố lịch sử và kiến trúc, lại nằm liền với ngôi đình làng khang trang thờ vị tướng có công giúp vua Đinh dựng nghiệp đế vương. Tượng thờ tại chùa đều có niên đại vào khoảng thế kỷ 17, 18, 19. Trong 73 pho tượng tại chùa có nhiều pho tượng có giá trị về thẩm mỹ tiêu biểu cho nền nghệ thuật điêu khắc Việt Nam thời Lê. Nơi đây trước Cách mạng tháng tám năm 1945, cũng như trong kháng chiến chống Pháp chùa là nơi hội họp của các tổ chức Cách mạng, chính dưới gốc cây Si có từ 600 đến 700 năm tuổi đã diễn ra lễ ra mắt đoàn thanh niên Phú Thị, sau 1945 nơi đây mở các lớp bình dân học vụ, xóa mù chữ và diễn ra nhiều hoạt động khác. Trong kháng chiến chống Mỹ chùa và đình là nơi chú quân của nhiều đơn vị bộ đội, nơi sơ tán của Bệnh viện đa khoa huyện Gia Lâm, sau đó là trường đào tạo cán bộ. Chùa đã trải qua nhiều đời trụ trì, kế vị trụ trì cho đến nay là Đại đức Thích Thanh Phương. Từ 1992 đến 2005 Đại đức đã phối hợp với chính quyền địa phương tổ chức đại trùng tu toàn bộ ngôi chùa và đền gồm: Đại điện, Tổ đường, Niệm Phật Đường và các công trình khác theo lối kiến trúc cổ truyền, hiện chùa còn lưu giữ một số cổ vật như; cổ chuông, khánh, ván, kinh... Hiện nay Đại đức là Ủy viên Ban hoằng pháp Hà Nội. Năm 2009, Đại đức đã làm lễ đặt đá khởi công xây dựng chùa Tịnh Viện Vân Sơn xã Hồ Sơn, huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc, dự kiến hoàn thành vào năm 2015 (diện tích 36ha).
Bài và ảnh Đình Quang
Đoan Trang(Tuvien.com)