“Lấyviệcsátsinhđểlàmmâmcaocỗđầychẳngkhácnàochấtthêmgánhnặng,tộilỗilênvonglinhngườiđãkhuất.Chínhvìthế,khicúngvàongàylễVuLan,concháunêncúngôngbà,chamẹbằnglễchay.Tuyệtđốitránhviệcsátsinh”,hòathượngThíchBảoNghiêmchobiết.
Hỏi:Thưathầy,ngàylễVuLanđangđếngần.Theotruyềnthống,đâylàngàyngườiviệtbàytỏlòngbiếtơn,nhớvềôngbà,chamẹ.Vậy,tronggiáolýnhàPhật,chữ"Hiếu"đượchiểunhưthếnào?
HòathượngThíchBảoNghiêm: Chúngtabiếtrằng,chữ"Hiếu"củađạoPhậtvàlònghiếuđạocủangườiViệtNamluônđượccoitrọngbậcnhất.PhậtgiáođãdunhậpvàoViệtNamđượchơn2000năm,dođó,tưtưởng,quanniệmvàcáchhànhxửhiếuđạocủangườiViệtvàchữ"Hiếu"tronggiáolýPhậtgiáogầnnhauvàcóthểcoilàmột.TrongKinhđiển,ĐứcPhậtrấtđềcaohiếuđạo.ĐứcPhậtcũnglàmộtngườiconcóhiếu.Trongcácđiềuphúc,khôngcóđiềuphúcnàolớnbằngconcáicóhiếuvớichamẹ.Vàngượclại,trongcácđiềutội,bấthiếulàtộinặngnhất.
Hỏi: Hiệnnay,ngườitathườngcúnglễVuLanvàongàyRằmtháng7nhưngcáchcúngthìmỗinơi,mỗingườimộtkiểu...Cóngườicúngbằngcỗmặn,cóngườicúngchay...VậytheoquanđiểmnhàPhậtthìlễcúngngàynaynhưthếnàomớiđúngđạo?
HòathượngThíchBảoNghiêm: Trêntinhthầnhiếuđạo,ĐứcPhậtcódạyrằng,ngườiconcóhiếulàngườiconbiếtvânglờivàtheosựhướngnghiệpcủachamẹ.Lúcchamẹcònsốngthìlochămsóc,lúcchamẹthácđithìlolễcầusiêu.Đâylàviệcrấtđơngiảnnhưngcầnnhấtlàcáitâm,sựthànhýcủamỗingười.Nhưngsaunày,mộtbộphậnkhôngnhỏngườiViệtlạibiếnlễVuLanthànhmộtnghilễbáođápnhưngmanghìnhthứcphàmtụcnhiềuhơn.
VídụnhưRằmtháng7,nhànàocũnglàmmộtmâmcỗcúngthậthoànhtrángvàđặtlênbanthờđểlàmlễ.Ngườitaquanniệmrằng,ngàynàycácvonglinhđượcxátội,cửangụcđượcmở,chamẹ,ôngbàcủahọcóthểvềnhàđểnhậnsựhiếukínhcủaconcháu.Concháuthinhaulàmmâmcao,cỗđầyđểcầucúng,báođáp.Vàhọtựnhủvớinhaurằng,lễcàngtocàngtốt,càngthểhiệnsựhiếulễ.
Tuynhiên,dướiconmắtvàgiáolýcủanhàPhậtthìviệclàmtrênlạisinhracáitộichoôngbà,chamẹ,ngườiđãthác.Bởikhicònsống,ôngbà,chamẹcủahọcũnggâyratộikhisátsinh,cúnglễmặnvàongàyRằm.Vàbâygiờ,concháucủahọlạitiếptụcsátsinhđểcúngôngbà,chamẹkhiếnchotộilỗicủahọcàngthêmnặng.TheoquanniệmcủangườiViệtthìkhicúngphảiđầyđủ"4bát,6đĩa"mớilàcỗto,mớiđầyđủ."4bát,6đĩa"đồngnghĩavới10món,họphảisátsanh10convật.TrongkinhPhậtcónóilàmnhưvậylà"tộichồngtội",chẳngkhácnàochamẹ,ôngbàhọđanggánhnặng,leodốccaovàotrờinắng.Concháukhôngnhữngkhôngđỡmàcòntiếptụcchấtthêmđồđạc.Chínhvìthế,khicúngvàongàylễVuLan,concháunêncúngôngbà,chamẹbằnglễchay.Tuyệtđốitránhviệcsátsinh.
Hỏi: ThầycóthểnóicụthểhơntrongngàylễVuLan,ngườidânmuốncúngởnhàthìnênsắmsửanhữngvậtphẩmgì?
HòathượngThíchBảoNghiêm: Ôngchatacódạyrằng"tráchbỏgiỗchứkhôngaitráchgiỗmọn".Chonên,việccầucúngngàynay,dùgiàuhaynghèo,cácgiachủchỉcầnbátcơm,quảtrứng,tượngtrưngchosựtinhkhiết,thanhcaođạmbạclàđủ.Quantrọnglàởlòngthànhcủamỗingười.Cúngtổtiên,cúngPhật,Trờicũngvậy,điềucốtlàtỏlòngthànhkínhcủamình.Khôngcúngnhữnglễvậtmangtínhvậtchấtđểcầukhấn,vìđiềuđótỏcáitâmcủangườivụlợi.
Ngoàiviệccúnglễchay,đểtỏlòngthànhkính,biếtơnđếnôngbà,chamẹđãkhuất,concháunênlàmnhữngcôngviệcgì?Đểthểhiệnlòngbiếtơn,báođápngườiđãkhuất,concháunênchúýlàmviệcthiện,bốthíchongườinghèo,giúpđỡngườikhốnkhổ.Ngoàira,đểtưởngnhớđếnôngbà,chamẹđãkhuấtnúi,thếhệsaunênnhắcnhởchoconcháusốngnoigươngtheotruyềnthốnghiếuđạocủangườiViệt.
Đấylàsựtưởngnhớ,sựbáođáplớnnhấtđốivớingườiđãnhắmmắt,xuôitay.Cònởchùa,chúngtôikhuyêncácPhậttửnênlàmviệcphúctrongtháng7nàynhưcúngdường,bốthí,chiasẻchonhữngngườikhổđauhaylênchùatụngkinhlễbáiđểcầusựsiêuthoátchoôngbà,tổtiên;cầuphúcchochamẹsốngthọ,khỏemạnh.Đấylàýnghĩacủachữ"Hiếu"trongmùaVuLannày.CứđếnlễVuLan,trêncáctuyếnđườnglạinườmnượpngườimuavàngmãđểđốtchochamẹ,ôngbà.Quanđiểmcủathầynhưthếnàovềvấnđềnày?
Ngườidânthờihiệnđạicóquanniệm"trầnsao,âmvậy".Lúcsốngcónhàcửa,xemáy,ôtô,điềuhòatủlạnh...thìlúcthácđicũngcầnphảicónhữngthứđó.Thếnên,họthinhauđốtvàngmã,xemáy,ôtôgiấy...nhưmộtcáchbáohiếu"hiệuquả"nhất.TrongquanniệmcủaPhậtgiáo,nhữnghànhđộngđókhônghềcólợiíchgìcả.Vìkhingườitathácđi,thầnthứccóthểtrởlạidângianđầuthailàmngườihoặcvãngsinhPhậtquốc,khôngaimuốnngườithâncủamìnhthácsinhvàocảnhgiớikhổđau.Aicũngmuốnngườithâncủamìnhkhimấtđi,thầnthứcđượcvềcảnhgiớianlànhcủanhàPhật.MàcảnhgiớicủaPhậtthìkhôngcầnphảinhữngđồvàngmãnhưthế.
Rõràngviệcngườicònsốngđốtvàngmãchongườiđãkhuấtchẳngkhácnàoluônnghĩrằngngườikhuấtđãvềcảnhgiớikhổđau.TronggiáolýnhàPhậtkhôngdạynhưvậy.Chínhvìthế,mùaVuLan,tấtcảcáctăngni,PhậttửđềugiảithíchchongườidânnếuhiếukínhvớichamẹthìchỉcầnhươnghoalễPhật,làmviệcthiệnvàconcháuhọpmặtnhaulạiđểcùngcầunguyệnchongườiđãmấtsiêuthoát.Đốtvàngmãvừatốnkémtiềnbạc,lạicóthểsinhrahỏahoạnvànhạobángcuộcsốngcủangườiquácố.Tôitừngthấykhôngítngườirathànhphố,đểchamẹởnôngthôncơmniêu,nướclọnhưngkhichamẹmấtthìcúnglễlinhđìnhlắm.Vôhìnhtrung,đãkhôngđốitốtvớichamẹlúcsống,lạikhôngcungkính,hiếuthảokhihọđãvềthếgiớibênkia.
Hỏi: Thưathầy,khôngítngườidânrấtmuốnlênchùađểhươngkhói,cầukhấnchongườiquácốtronglễVuLan?Tuynhiênhọkhôngbiếtnênlàmthếnàovàlễlạtrasao?
HòathượngThíchBảoNghiêm: ViệclênchùalễPhậtmùaVuLankhôngcógìkhókhăncả.Ngườidâncóthểthamgiacầucúng,tụngkinhvàphóngsinhlàmphúcởcácchùa.Bêncạnhđó,nênviếttêntuổicủangườiquácốđểđọctrướcbànthờPhật,cầuxinđượcsựtiếpđộ.Đólàlờicầunguyệnthànhýcủamỗingười,giúpchocácvonglinhvềcõilành.
Hỏi: NhâncâuchuyệnngàyXátộivongnhân,cóngườichorằngcác"vongdữ"thìnênđược"nhốt"lạiđểtránhlàmhạichongườiđangsống.QuanđiểmcủanhàPhậtvềvấnđềnàynhưthếnào?
HòathượngThíchBảoNghiêm: Tôirấtbuồnvềcáchsuynghĩnàycủamộtsốngườidânhiệnnay.Tôitừngnghenhữngcâuchuyệnnhưconlàmlễ"nhốtvong"mẹ,cháulàmlễnhốtvongôngbàvìsợrằnghọchếtvàongày,giờdữsẽbắtcácconcháuđitheo.NhàPhậtkhôngcóvàkhôngchấpnhậnquanniệmnày.Tôichorằng,chẳngcóchamẹ,ôngbànàokhithácđilạiquayvềhãmhạiconcháucả.Cáchlàmnàykhôngnhữngthểhiệnsựmêtíndịđoanmàcònmangcảhàmýphỉbángvonglinhcủangườiđãchết.
Xincảmơnthầy!
Đoan Trang(Tuvien.com)
