“Cóngườilúctuổicònbé,bỏchatrốnđiởlâunơixứkhác,hoặcmười,haimươinămchođếnnămmươinăm,tuổiđãlớnlạithêmnghèokhổ,rongruổikhắpnơiđểtìmcơmănáomặc,langthangtìnhcờhướngvềnướcmình”(KinhPhápHoa,phẩmTínGiải,thứ4).
Đâylàthânphậnconngườicủamỗichúngta,lưulạcxanhà,đóikhátvềtâmlinhmàthậmchíchưahềđặtracâuhỏi:Talàai?Quênhàtaởđâu?Talangthangcùngkhổởchốnnàyđểlàmgì?Rồichếttavềđâu?
Tạisaochúngtathếnàymàcholànghèokhổ?Nghèokhổvìđểcómộtchỗở,đểcóthứcăn,đểcónhữngnhucầuhàngngày,chúngtaphảilàmviệcmỗingày.Khisinhra,chúngtakhôngcógì,vàdầulàmviệccảđời,tíchtrữđượcmộtkhốitàisảnlớn,khichếtchúngtacũngkhôngmangtheođượcgì,dùchỉmộtxunhỏ.
Trongkhiđó,ngườichagiàucóvàquyềnuyvôlượng,vẫnhằngnhớcon,chođếnmộthôm,gãcùngkhổlầnhồiđếnlãnhđịachaở.
“Bấygiờ,kẻcùngkhổtrongbướcđườngkiếmănlầnhồitìnhcờđếnnhàngườicha,bènđứngngoàicổng;xathấyngườichangồigiườngsưtử;chuỗingọcchâubáunghìnvạnđểtrangnghiêm;xungquanhlàcáchàngBà-la-môn,Sát-đế-lợi,cưsĩcungkínhbaoquanh,kẻhầungườihạ…oaiđứcthếlựcrấtlớn,bènsanhlònglosợ,hốihậnđãđếnnhànày”.
Chúngtađãnghenóitừkinhđiển,từcácvịthầy,rằng“tấtcảchúngsanhđềucóPhậttánh”,nghĩalàchúngtacùngmộtPhậttánhvớiPhật,chúngtalàconruộtcủaPhật.Nhưngkhiđứngtrướcngôinhàcủachínhmình,thấytừxangườichacủamình,tấtcảnằmngoàitrítưởngtượng,chonênlosợvàhốihậnđãđếntrướcnhàNhưLai.
Vìthóiquen,tứclànghiệp,lâuđờicùngkhổcủamình,đứngtừxathấyPhậttánhquásứcxánlạn,quánhiềuthứquýbáuvàđầythếlực,phầnnhiềuchúngtađềulosợ,hốihận.LosợvìcáihạnhbaođờibaokiếpnayđingượcvớisựvinhquangvàthếlựccủaPhậttánh.Nhàmình,chỗngồicủamìnhchỉcáchtrămbướcmàlosợvìđãquênnhà,quênmìnhquálâu,cứtưởngmìnhlàngườicùngkhổ,khôngchakhôngnhà.Cáilàmchomìnhnghèocũngchínhlàýtưởngrằngtalàmộtcuộcđờihữuhạn,từđónhữnggìlàcủatađềuítỏivàvôthường.
“Chàngcùngkhổvộibỏchỗấyđểđiđếnxómnghèokiếmsống.‘Nếutađứngđâylâuhọsẽbứcbáchtalàm’,gãnghĩnhưthếliềnbỏchạy.Trưởnggiảsaingườihầuđuổitheobắtlại,gãcùngkhổlớntiếngkêuoan,sợquángấtxỉungãxuốngđất.Ngườichabảochớcưỡngépđemđến,lấynướclạnhtướitrênmặtchotỉnhlại,đừngnóigìvớinó.Vìngườichabiếtconmìnhýchíhạliệt,biếtsựgiàusangoaiquyềnlàmconkhiếpsợ”.
Sợhãiđếnngấtxỉuvìkhôngthểtừbỏniềmtinsailầmđãđượchuântậptừbaođờinayrằngmìnhchỉlàkẻthấphèn,hạliệt.Vìđãlâutinrằngbảnchấtcủamìnhlàbốntướngta,người,chúngsanh,thọmạnghạnhẹpnênsợhãicáibảnchấtPhậttánhbaolavôhạncủamình.Ta,talàngười,talàchúngsanh,tacómộtthọmạnggiớihạnchínhlàsựnghèonànkhốnkhổcủakiếpngườilangthangnổitrôikiếmănquangàytrongsanhtử.
“Sauđóôngtrưởnggiảbàyraphươngtiện,thuêđứaconkhốncùngấyhốtphân.Mộtngàymuốnđếngầncon,ôngphảicởichuỗingọc,yphụctốtđẹp,giảdạngbầncùngmớigầnconđược.Lầnlần,cungcấpthêmchogãcùngkhổtiền,đồănvànóivớianhtarằngôngxemanhnhưcon.Nhưnggãcùngkhổvẫncòntựchomìnhlàkhách.Liêntụcnhưvậyhaimươinămlàmnghềhốtphân,mớidầndầntinmàravàokhôngngạisợ,nhưngvẫnởnguyênchỗcũ”.
CáitavàcáicủatacàngđượccủngcốthìtựtimặccảmđốivớiPhậttánhcủachínhmìnhcànglớn,dođómàcósựsợhãihốihận.Sựbámchấpvàocáitavàcáicủatahạnhẹpcànglớnthìsựnghèokhổcànglớn;nhưbỏkhoảngkhônggianbaolamànhậnlấykhoảngkhônggiantrongmộttổtòvò.CáimặccảmtựtithấpkémnàyphảinhờnhữngphươngtiệnPhậtgiáomớidầndầnxóabỏđược.
NhữngthànhcôngvôthườnglạicòntạoranghiệpmớicủaconngườisanhtửchúngtasovớiđịavịvàtàisảnthậtsựtrongPhậttánhcủachúngtathìchỉlànghề“hốtphân”.
“RồiTrưởnggiảcóbệnh,tựbiếtkhôngcònsốngbaolâunữa,bảovớiđứaconcùngkhổrằng:‘Tacórấtnhiềuvàngbạcchâubáu,khochứadầydẫy,cầncóngườiđểgiaocho,giữgìn,ngươiphảibiếttấtcả.Lòngtanhưvậyngươinênthểtheoýta.Vìsaothế?Naytacùngngươibènlàkhôngkhác,nêngắngdụngtâm,chớđểmấtmát’.Khiấygãcùngkhổnhậnlời,nhưngkhôngcóýmonglấydùchỉđángbữaăn.Gãvẫnởtạichỗcũ,tâmhạliệtvẫnchưabỏđược”.
Sựsợsệtchínhmìnhlàdotâmhạliệtbaođời.Đólàtựvọngtưởngramộtcáitahữuhạn,mộttrungtâmgiảtạotrongđờisốngchânthậtkhôngcótrungtâm.Cáitatrungtâmấyvìlàmộtphầntửgiớihạnnêncósốngcóchết,cólênxuống,chuyểndời.Rồiđểphụcvụchocáitagiảtạoấylạisanhratham,sân,si,kiêumạn,đốkỵ.Thếgiớibaolađượcnhìntừcáitaấytrởthànhphânmảnh,theomộtchiềukíchcáitahạnhẹpđểthànhmộtthếgiớicủata,xungđộtvớithếgiớichânthậtkhôngcóchiềukích.
Sựchấpngãchấpphápđãtạoramộtcáitanhỏhẹpvàthếgiớinhỏhẹpcủacáita.Đâylàđiềukinhnóilàsựnghèokhổbầncùngcủagãcùngkhổlangthangphiêudạt.SựchấpngãchấppháptạothànhnhữngthóiquenkiêncốgiớihạnlạiđờisốngbaolavôhạnmàkinhnóilàNhưLaithọlượngvàNhưLaithầnlực.NghiệpchướnglànhữngthóiquenlàmchechướngchúngtavớithựctạiviênmãntoànkhắpmàkinhgọilàNhưLai.
Nhưmộtgiọtnướctrongđạidươngtựvọngtưởngmìnhlàmộtgiọtnướcriêngbiệt,khácbiệtvớitấtcả,màlâuđờiquênmìnhvốnlàđạidương.Mộtgiọtnướcthìcótrôinổi,tanrã,cótavàcáicủata,cókhổđauvìtavàvìcáicủata.NhữnglờidạythànhkinhđiểncủaĐứcPhậtlàđểchúngtathôivọngtưởngấy,đểnhìnrasựthậtmuônđờirằngchúngtakhôngphảilànhữnggiọtnước,màchúngtalàđạidương.Giọtnướclàmộtvớiđạidương.
Tómtắt,chínhchấpngãvàchấppháplànhữngchechướngdomỗingườitựxâytựtạođãngăncảnkhôngchochúngtalàmộtvớithếgiớiPhápHoagiàucóvôlượngvàquyềnlựcvôlượng.ChonêntấtcảcácphápmônPhậtgiáolàđểgiúpchúngtaphábỏnhữngchechướngnày.ĐạoPhậtlàvôngãvàvôpháp.Chúngtacàngvôngãvôphápbaonhiêu,thếgiớiPhápHoasẽhiệnrachochúngtabấynhiêu.
“Khibiếtrằngtâmýconđãdầndầnthôngthái,thànhtựuchílớn,tựchêtâmmìnhngàytrước.Đếngiờsắpchết,ônggọitấtcảmọingườiđếnđểtuyênbố,cácngườinênrõ,đâylàconta,dotasanhra.Đãởtrongthànhcủatalạibỏtatrốnđitrôinổikhổsởhơnnămmươinăm.Nóvốntênấy,còntatênấy.Xưataởtạithànhnàylolắngtìmkiếmbỗnggiờđâygặpđượcnó.Nóthậtlàconta,tathậtlàchanó.Naytacótấtcảbaonhiêucủacảiđềulàcủaconta. Khiấy,gãcùngkhổnghechanóinhưthếliềnrấthoanhỷ,đượcđiềuchưatừngcó,nghĩrằng:Tavốnkhôngcólòngmongcầu,naykhotàngquýbáunàytựnhiênmàđến”.
Chúngtathấyquátrìnhnhậndạnglạichínhmìnhquảrấtkhókhăn,dùluônluôncóphươngtiệncủangườichatrongmỗigiaiđoạn.Chúngtalànhữnggãcùngkhổlangthang,vàĐứcPhậtvớiđạitrívàđạibi,ngườichakhôngthểnàobỏcon,khôngthểnàobỏchúngsanh,đãlàmtấtcảphươngtiệnđểdìudắtchúngtavềlạiquênhà,bướcvàonhàcủamình,chấpnhậnmìnhthậtsựlàPhậttánh,khôngphảilàmộtthângiớihạntrongkhoảngtrămnăm,khôngphảilàmộttâmbịtróibuộctrongvũnglầycủaphiềnnãokhổđaukhôngdứt.
TrongphầnngườixưagọilàBổnmôngiảngvềbảntánhvốncócủachúngta,chúngtathấyrằngmìnhđangsốngkhôngchỉtrongthọmạngmộttrămnămcủanghiệpriêngcủamình,màtrongNhưLaithọlượng,nghĩalàtrongthọlượngvôcùngvìkhôngcóbắtđầuvàchấmdứt.Tâmchúngtakhôngphảichỉkinhnghiệmmôtkhoảngrấtnhỏcủađờisống,màlàtấtcảvũtrụ,làNhưLaithầnlực,sứcnăngđộngcủatấtcảvũtrụ.
Tinhiểuđượcnhưthế,đólàconđườngtrởvềnhàcha.
ThếgiớiPhápHoahaynhàchavốnnhưvậy (MườiNhưthị, phẩm Phươngtiện, thứ2),nghĩalàvốncósẵn,chonênsựtrởvềnhànhanhhaychậmlàtùynơichúngta.Cáitrìkéo,đeonặngnơithântâmchúngtalàchấpngãvàchấppháp. TinhiểuthếgiớiPhápHoavốncósẵn,đangbaobọcchúngtavàtinhiểurằngngãvàpháplàkhôngthậtcó,sựtinhiểuấykhiếnchúngtathấyxưanaymìnhvẫnởquênhà,vẫnlàconcủaTrưởnggiảĐứcPhật,vàchuyệnlangthangcùngkhổsuốtmấychụcnămchỉlà“giấcmộnghômqua”.
(TạpchíVănHóaPhậtGiáosố250)
Ngọc Sương (Tuvien.com)
