Giai điệu tháng Tư
Khoảng năm 1966, lúc ấy tôi còn là cậu bé con, da trắng, mặt thanh, dáng người mảnh khảnh, hợp với cái tên con gái của cha mẹ đặt cho. Thời gian này khắp vùng quận Ba, Đà Nẵng chưa có trường trung học công, tôi theo học lớp đệ thất (1) duy nhất của Trường Bồ Đề An Hải, được xem là chi nhánh của Trường Bồ Đề Đà Nẵng bên kia sông Hàn, có quy mô khá lớn ở miền Trung.
Chỉ vỏn vẹn có một lục cá nguyệt (2), học trong môi trường ấm lời kinh kệ, thơm ngát hương trầm, thuộc khuôn viên ngôi chùa An Hải bên này sông Hàn, tôi được tiếp cận giáo lý đạo Phật. Có thầy L. dạy Việt văn, thầy R. dạy Sử-Địa, đều là những huynh trưởng trong Gia đình Phật tử. Thầy L. có tinh thần dân tộc cao, bộc lộ rõ qua các bài giảng cổ văn, kim văn sinh động trong lớp. Nghe nói mấy năm sau đó thầy L. thoát ly theo cách mạng. Trong chùa có chú Hảo mảnh mai như con gái, nụ cười tươi khoe môi đỏ, chỏm tóc trên đầu được nuôi thật dài, vắt bên tai duyên dáng. Ngồi bàn đầu, ngay sát bên cạnh tôi là chú Mẫn, lớn tuổi, to cao, bộc trực, đeo kính cận dày cộp, sẵn sàng tranh luận với giáo sư trong lớp cho đến khi đuối lý mới thôi. Sau này nghe nói chú Mẫn sớm trụ trì một ngôi chùa trong miền
Gia đình Phật tử An Hải sinh hoạt đều đặn. Không khí tưng bừng trước mỗi mùa Phật đản càng thêm sôi nổi với kỳ thi giáo lý dành cho các oanh vũ trong vùng. Có câu đố mẹo trong một kỳ thi “Nói rằng Phật Thích Ca có vợ đúng hay sai?”. Thật bất ngờ khi câu trả lời rằng Phật có vợ là công chúa Da Du Đà La và con là La Hầu La lại không được điểm - vì Thái tử Tất Đạt Đa thì có vợ con, còn Phật Thích Ca thì không.
Mấy mươi năm rồi trong tôi cứ còn mãi băn khoăn: chỉ là vấn đề chữ nghĩa, hay phải quan niệm phân biệt Thái tử Tất Đạt Đa và Đức Phật Thích Ca như thế?
Giai điệu tháng Tư của một thời học trò Bồ Đề vùng biển cát “…Tất Đạt Đa thái tử con vua Tịnh Phạn. Thời niên thiếu, sống trong cung vàng êm ấm, thương chúng sanh, nghiêng mình khoác áo nâu sồng…”. Lời hát bấy lâu trầm tích trong tâm tưởng của người mải lo chuyện áo cơm, những ngày này bỗng lại trổi lên dạt dào.
Chạnh nhớ những chiếc xe hoa tự tạo chào mừng Phật đản. Những chiếc xe hoa làm bằng hộp thiếc úp ngược, bốn bánh là mấy nắp lon sữa bò, xe được kéo bằng sợi dây gai, thay cho rực rỡ đèn màu là ánh nến lung linh.
Từng được tròn mắt chiêm ngưỡng các đoàn xe hoa thực sự lộng lẫy, diễu hành trên đường phố miền Trung vào những đêm rằm tháng Tư cổ tích, chiếc xe hoa trẻ con của tôi cũng phong phú nội dung không kém. Voi trắng nhiều ngà (làm bằng bông gòn) với Hoàng hậu Ma Gia huyền ảo giữa màn treo trướng rủ. Hình ảnh Thái tử Tất Đạt Đa vung kiếm tự xuống tóc, truyền Xa Nặc quay về triều nhắn gởi lại vua cha và vợ con đang còn say giấc trong cung. Bóng Kiền Trắc tung vó qua dòng A-nô-ma cuộn sóng, mang trên lưng vị thái tử xuất gia tìm đạo, cùng người hầu tín cẩn phía sau… Những chiếc xe hoa từng sáng bừng những giấc mơ trẻ thơ một thuở.
Gần nửa thế kỷ trôi qua, tóc đã sớm bạc trắng đầu. Mùa Phật đản 2009 sắp đến, nghĩ về những chiếc xe hoa thắp nến ngày xưa, trong tôi như vẫn êm êm tiếng nhã nhạc của một vườn Lâm Tỳ Ni với hào quang rực rỡ dưới tàng cây Vô ưu cùng bảy đóa sen hồng nâng gót ngọc…
Hình ảnh những người bạn tu hành học cùng lớp nhỏ ngày xưa cũng được dịp tái hiện. Tiếng kinh kệ công phu của các tiểu cùng trang lứa một thời lại như âm vang đâu đây. Tiếng chuông chùa ngát hương trầm, ngân vọng từ quá khứ ngót nửa đời người, vẫn còn ngân mãi…
Sài Gòn, mùa Phật đản 2009- PL.2553
VŨ VĂN OANH
1 Nay là lớp sáu 2 Nay gọi là học kỳ
Ngọc Sương (Tuvien.com)
