Tình yêu nam nữ bây giờ được xếp vào khổ đế và tập đế, vì thương và ghét cả hai đều đau khổ bởi vì đều do tham ái gây ra. Muốn là khổ. Muốn mà không được cũng khổ. Ngay cả khi có được cái mà bạn muốn, cũng là đau khổ nữa, bởi vì khi được chúng, bạn lại lo sợ sẽ mất chúng.
Làm sao có thể sống hạnh phúc khi tâm đầy lo sợ? Diệt đế và đạo đế chính là kim chỉ nam hướng cho tình yêu thoát khỏi bóng tối khổ đau.
     
Tuy đã biết tình yêu nam nữ cũng có thể vùi dập tâm hồn xuống vũng bùn khổ đau, nếu tình yêu đã từng giúp tâm hồn ấy thăng hoa; nhưng đâu đây trên những con phố vẫn luôn có những đôi nam nữ dập dìu bên nhau. Điều đó dễ hiểu. Còn sống với cùng nhau trên hành tinh nhỏ bé, là còn cần đến sự trìu mến yêu thương của con người. 
     
Thật vậy, khi ai đó trao tình yêu cho ai khác, hạnh phúc dấy lên từ tâm hồn họ, và lúc ấy họ được hưởng nhiều hạnh phúc nhất. Và tình yêu khi lan tỏa giữa người và người, điều đó sẽ thật tuyệt vời. Nhưng tại sao tình yêu lại thường không bền vững, gây cho con người bao lo lắng, khổ đau sau vị ngọt khó cưỡng ấy? 
     
Vì nếu ta yêu ai chủ yếu vì vẻ quyến rũ, dù đó là vẻ ngoài hay những đặc điểm bên ngoài của họ, thì những cảm giác của ta về họ sẽ bay đi cùng thời gian, khi đó tình thế có thể đổi khác hoàn toàn, cho dù vẫn là con người ấy. Đó là lý do tại sao những quan hệ gắn bó chỉ dựa trên sự quyến rũ hầu như không bao giờ bền.
    
Vậy nên, những người yêu nhau cần có chính kiến, nghĩa là sự hiểu biết sáng suốt, đúng sự thật về nền tảng của tình yêu. Một tình yêu đích thực phải chứa đựng tình thương và có nguyện vọng hiến tặng và chia sẻ để nâng đỡ cuộc đời lẫn nhau. Có thể đã từng lầm tưởng tình yêu là cung bậc cao hơn tình thương. Thực ra, tình yêu nghiêng về phía hưởng thụ, còn tình thương nghiêng về phía trách nhiệm.
    
Trong mối liên hệ tình cảm lứa đôi, nếu tình yêu lấn át tình thương, thì tình cảm ấy như lửa rơm bạo phát bạo tàn, còn nếu tình thương ấy lấn át được tình yêu, thì tình cảm ấy như lửa than mãi âm ỉ cháy. 
 
Dù khởi điểm của tình cảm có thể là tiếng sét ái tình, nhưng nếu ta biết nhận diện và buông bỏ những đòi hỏi không cần thiết, để quan tâm đến cuộc đời của người mình thương, để hiểu những khó khăn hay ước mơ của họ mà giúp đỡ, thì ta sẽ có tình yêu chân thật.
    
Vậy khi ta có được tình yêu chân thật nhờ hành động theo chính kiến, bây giờ để giữ được tình yêu tốt đẹp đó trong tim của hai người, ta cần có gì? Đó là chính tinh tấn. Vì tình yêu cũng như một loại cây xanh, nếu ta không biết cách chăm sóc dưỡng nuôi, hoặc thừa hoặc thiếu, thì sẽ héo tàn hoặc lụi bại.
     
Cảm xúc thỏa mãn trong chuyện tình cảm, ai mà không thích? Nhưng sự thỏa mãn phải đi liền với trách nhiệm thì ta mới có thể giữ gìn tình cảm lâu dài được. Nếu ranh giới cái Tôi được tháo tung để nhường chỗ cho người ấy thật sự, thì trách nhiệm dìu dắt nhau đi về hướng thảnh thơi và có hạnh phúc chân thật không phải là gánh nặng miễn cưỡng.
    
Vậy ta cần tích cực làm những gì để cùng người mình thương được hạnh phúc an lạc? Đó là cùng nhìn về một phía tốt đẹp dể hướng thiện, là quan tâm chia sẻ với nhau và giữ lòng chung thủy và chữ tín. Như có câu Phật ngôn: “ Bhariya parama sakha – vợ là người bạn quý nhất của chồng”, người con gái cũng có thể người bạn đáng quý nhất của người con trai mình thương. Riêng trong bài kinh Singalovadasutta có dạy bổn phận người chồng/bạn trai phải đối xử với vợ/bạn gái cho tương xứng với sự cao quý của một người con gái. 

Vì Phật giáo không coi hàng phụ nữ thấp kém hơn người nam, hay thiếu khả năng, hoặc có khả năng nhưng kém hơn người nam. Sự thật, Phật giáo xem con người đều có giá trị ngang hàng nhau, có tự do và quyền lợi như nhau, chỉ có chỗ khác biệt nhận thức của con người tu Phật là thiện  hay ác.      Thật vậy, người phụ nữ là sự phản ánh về người đàn ông của cô ấy. Như câu chuyện nam tài tử điện ảnh Brad Pitt đã giúp đỡ vượt qua thời gian khó khăn nhất cuộc đời, gây xúc động cho mọi người:    “Vợ tôi bị ốm. Cô ấy luôn luôn lo lắng về những vấn đề trong công việc, cuộc sống cá nhân, những thất bại của chính mình và vấn đề con cái. Cô ấy đã sụt mất 30 pounds trong khi suốt 35 năm qua chỉ cân nặng khoảng 90 pounds thôi. Cô ấy đã trở nên gầy gò, và liên tục khóc lóc. Vợ tôi không phải là một người phụ nữ hạnh phúc.Cô ấy đã phải chịu đựng những cơn nhức đầu liên miên, đau tim và các dây thần kinh bị chèn ở lưng và xương sườn không ngừng đau nhức. Cô ấy không ngủ được, chỉ chợp mắt một chút vào buổi sáng và trở nên mệt mỏi nhanh chóng sau một ngày. Mối quan hệ của chúng tôi đã ở trên bờ vực của sự đổ vỡ. 

Ừ, nhan sắc của vợ tôi cũng đã tàn phai, cô ấy đã có bọng mắt, đầu tóc rối bời, và không còn chăm sóc bản thân nữa. Cô ấy từ chối các lời mời đóng phim và không nhận bất kỳ vai nào. Tôi đã mất hy vọng và nghĩ rằng chúng tôi sẽ sớm phải chia tay … Nhưng sau đó tôi đã quyết định phải làm điều gì đó. Sau tất cả, tôi đã có được người phụ nữ tuyệt vời nhất trên đời này. 

Vợ tôi là người phụ nữ lý tưởng của hơn một nửa số đàn ông và phụ nữ trên trái đất. Và tôi là người được phép ngủ bên cạnh và ôm lấy đôi vai của cô ấy. 

Tôi bắt đầu động viên cô ấy với những đóa hoa, nụ hôn và những lời dỗ dành. Tôi cố gắng làm cô ấy bất ngờ và hài lòng từng giây từng phút. Tôi đã dành cho cô ấy mọi thứ và sống vì cô ấy. Tôi đã nói chuyện trước công chúng về vợ mình. 

Tôi đã chia sẻ mọi chủ đề theo hướng suy nghĩ của cô ấy. Tôi khen ngợi vợ mình trước mặt cô ấy và bạn bè của chúng tôi. Có lẽ bạn sẽ không tin, nhưng vợ tôi đã tràn đầy sức sống trở lại. 

Cô ấy thậm chí đã trở nên tuyệt vời hơn cả trước đây. Cô ấy tăng cân, không còn phiền muộn và cô ấy yêu tôi nhiều hơn hơn bao giờ hết. Tôi không thể lý giải được tình yêu to lớn đó”.
  Diệu Hòa - Vườn hoa Phật giáo  
Minh Thư (Tuvien.com)