Lễ giỗ lần thứ 996 Quốc sư Vạn Hạnh tại chùa Tiêu

“Thiền sư Vạn Hạnh (? - 1018) - đời thứ 12, dòng Tỳ Ni Đa Lưu Chi

Vạn Hạnh thiền sư họ Nguyễn, người châu Cổ Pháp, hương Dịch Bảng, phủ Thiên Đức (nay là làng Đình Bảng, Từ Sơn, Bắc Ninh), xuất thân trong một gia đình đời đời tín Phật. Thuở nhỏ, ngài đã có tư chất khác thường, tinh thông Tam học, nghiên cứu trăm luận, xem thường công danh.

Năm 21 tuổi, xuất gia với Thiền Ông ở chùa Lục Tổ. Ngài thuộc thế hệ thứ bảy, dòng thiền Tỳ Ni Đa Lưu Chi của chùa Pháp Vân. Sau khi thầy viên tịch, Thiền sư dốc chí luyện tập môn Tổng trì Tam muội, từ đó lời nào ngài nói ra cũng đều rất ứng nghiệm.

Thiền sư Vạn Hạnh chính là người đã dày công giáo dưỡng Lý Thái Tổ (1010-1028) ở trong chùa từ nhỏ, lúc vua còn là chú tiểu Lý Công Uẩn, theo nghĩa phụ Lý Khánh Văn đến chùa Tiêu Sơn học đạo. Khi thấy Lê Long Đĩnh bạo ngược, trăm họ sống trong cảnh lầm than, bấy giờ Lý Công Uẩn đang giữ chức Điện tiền chỉ huy sứ nhà Lê, Thiền sư đã vận động quần thần trong triều suy tôn Lý Công Uẩn lên ngôi vua, sáng lập ra nhà Lý. Về sau, cũng chính Thiền sư đã tham mưu cho Lý Thái Tổ trong việc dời đô, từ kinh đô Hoa Lư về Thăng Long, để tính kế phồn thịnh muôn đời cho con cháu.

Ngày rằm tháng 5 năm 1018, khi công hạnh đã viên mãn, Thiền sư gọi đồ chúng lại dặn dò, đọc bài kệ (bên dưới) rồi thị tịch.

“Thân như điện ảnh hữu hoàn vô

Vạn mộc xuân vinh thu hựu khô

Nhậm vận thịnh suy vô bố úy

Thịnh suy như lộ thảo đầu phô”

DỊCH NGHĨA:

(Thân như bóng chớp có rồi không

Cây cối xuân tươi, thu héo hon

Nhìn cuộc thịnh suy đừng sợ hãi

Thịnh suy: ngọn cỏ giọt sương hồng).

Vua Lý Thái Tổ và tất cả triều thần nhà Lý đến làm lễ trà-tỳ, thỉnh xá-lợi của ngài về thờ tại chùa Tiêu Sơn (Bắc Ninh).

… Vai trò giúp cho vua Lý Thái Tổ khai sáng một triều đại mới, Thiền sư Vạn Hạnh đã làm tròn trách nhiệm người công dân đối với đất nước, một người con Phật đối với Đạo pháp. Chính ngài là đứa con dân tộc và thấm nhuần đạo pháp để rồi đảm nhận một trách nhiệm của dân tộc là giúp Lý Công Uẩn lên ngôi và đảm nhận sứ mạng của Như Lai là đem Phật pháp vào đời. Nhờ vậy dưới triều đại nhà Lý vững chắc và thịnh vượng ngự trị hơn 200 năm nhờ thực thi tinh thần Phật giáo Việt Nam, dân tộc Việt Nam…”.

(Trích Tiểu sử Quốc sư Vạn Hạnh)