Loạn... yoga
Yoga có bao nhiêu trường phái?
Ông Nguyễn Văn Phương - Trưởng bộ môn yoga - TP.HCM, thuộc HDSTP cho biết, sau một thời gian dài hoạt động, đem lại những lợi ích sức khỏe cho cộng đồng, có ba trường phái yoga gồm: Hatha yoga - kết hợp điều hòa âm dương giữa tinh thần và thể chất; Tantra yoga - du nhập từ Ấn Độ với sự vận động thể chất kết hợp động tác với xoa bóp, ăn chay và thiền; và những động tác yoga cơ bản của BS Nguyễn Khắc Viện đã được công nhận.
Thế nhưng, tại một CLB thể dục thẩm mỹ trên đường Hai Bà Trưng Q.1, giảng viên ở đây cho biết, có bốn môn phái chính là Tantra yoga, Raja yoga, Hatha yoga và Astaunga yoga. Ngoài ra, còn có những trường phái phụ như: Yogadance, yogahiphop, yoga năng lượng...
 |
Lớp Yoga của Hội Thể dục dưỡng sinh TP.HCM |
Còn ở chuỗi trung tâm thể hình CaliforniaWow Experience và Planet ở TP.HCM, ông SriSrinivas Suresh Kamal, người Ấn Độ, một yogi (người tập yoga) nổi tiếng cho biết, bậc thầy yoga là một vũ sư, vì vậy, sự kết hợp giữa yoga và âm nhạc là điều tất yếu. Theo ông, yoga có sáu trường phái chính, nhưng vì mỗi người có một thể chất khác nhau, lại sống trong hoàn cảnh, môi trường khác nhau, cũng như những nhu cầu cũng rất khác nhau, nên yoga phân thành... vô số kiểu khác nhau. Dự kiến, tại đây sẽ tổ chức thêm nhiều lớp yoga "độc nhất vô nhị” như yoga dance kiểu Bollywood dance (yoga kết hợp múa Ấn Độ), Folk dance (yoga kết hợp với điệu múa dân gian), Buangra dance (yoga kết hợp với các động tác xiếc)...
Thậm chí, nhiều phòng tập còn chiêu sinh cả lớp yoga dành cho các bà bầu với giá "cắt cổ", trên một triệu đồng/tháng. Gần đây, vài nơi còn xuất hiện dạy yoga kết hợp thiền.
Để tạo "phong cách" khác biệt, nhiều nơi thiết kế phòng tập rất đặc biệt, có phòng kín mít, trang bị máy xông hơi với nhiệt độ trong khoảng 40 độ C. Có phòng lại mở máy lạnh "quá hớp". Còn phòng tập ở Nguyễn Đình Chiểu, Q.3 thì mở nhạc êm dịu, phòng tập ở chung cư cao cấp Nguyễn Hữu Cảnh, Q.1 thì "chơi" nhạc giao hưởng...
 |
|
|
Huấn luyện viên - mỗi nơi mỗi kiểu
Có khoảng 70 huấn luyện viên "ra lò” từ HDSTP, sau thời gian học 5 năm, nhưng theo bà Trần Thị Minh Hiền - Tổng thư ký Liên đoàn thể dục TP.HCM, dù được học bài bản, nhưng thực tế, những HLV này vẫn chưa được cấp bằng chuyên môn dạy yoga.
Ở các phòng tập tư nhân thì việc tuyển chọn HLV khá dễ dàng. Đại diện Sở VH-TT-DL TP.HCM thừa nhận, có hơn 90% HLV yoga của phòng tập tư nhân là HLV... các môn thể dục thẩm mỹ, nhịp điệu. Khi xu hướng tập yoga phát triển rầm rộ, họ rủ nhau tham gia một hoặc hai khóa đào tạo yoga rồi về dạy lại. Một HLV thẩm mỹ ở Q.11 nói, đi học để nắm bắt cách hít thở, còn động tác thì có thể... tự chế.
Có rất nhiều trung tâm quảng cáo sự có mặt của các HLV chuyên nghiệp từ nước ngoài về giảng dạy, nhưng thực tế không ai chứng minh được là họ có bằng cấp quốc tế về chuyên môn.
Cụ thể như một trung tâm đào tạo HLV yoga ở đường T.H.L., Q.3, quảng cáo, thầy dạy là người nước ngoài. Học phí trên trời: khóa đào tạo ba tháng, gồm ba khóa: cơ bản, cấp II và cấp III 20triệu đồng/khóa. Học viên được hứa hẹn là sẽ có bằng cấp quốc tế và có việc làm với thu nhập 3 triệu đồng/tháng.
Do tâm lý chuộng ngoại, những lớp có người nước ngoài giảng dạy thu hút khá đông học viên. Sở VH-TT-DL TP.HCM dù biết họ không có bằng cấp chuyên môn cũng không can thiệp được. Vì họ chỉ cần xin được giấy phép đầu tư, là đã có thể mở cửa hoạt động. Vì thế, nhiều Spa, phòng tập đã thuê người nước ngoài đang sinh sống ở VN, có hiểu biết chút ít về yoga, thậm chí người nước ngoài đến du lịch cũng có thể trở thành... thầy dạy yoga...
Theo quy định, các sơ sở dạy yoga phải được Sở VH-TT-DL chứng nhận chuyên môn, nhưng đến thời điểm này, vẫn chưa có một cuộc rà soát nào được thực hiện. Ngoại trừ động thái là tháng mười tới, Sở sẽ mở lớp dạy yoga cho các HLV chuyên nghiệp. Bà Minh Hiền cho biết, ngành thể thao quản lý ở góc độ hoạt động phong trào. Riêng về chuyên môn, thì có quá nhiều trường phái, lại chưa có quy chế về bộ môn này, nên không thể cấp phép về tiêu chuẩn phòng ốc cũng như chuyên môn của HLV.
Tập yoga có thể "tẩu hỏa nhập ma"?
Theo tạp chí Time, hiện toàn thế giới có hơn 14 triệu người đang luyện tập yoga. Và số người phải phẫu thuật chỉnh hình, vật lý trị liệu và nắn khớp xương do tập luyện yoga cũng theo đó tăng lên. Ngay cả ở Mỹ, nơi có sự kiểm soát về chất lượng cao, cũng có 13.000 người phải vào viện điều trị các vết thương do tập yoga. BS Lê Trí Dũng - Phó GĐ Trung tâm Chấn thương - Chỉnh hình TP.HCM cho biết, HLV của mình không được học cơ bản về y tế, nên áp dụng một hình thức tập cho nhiều người. Yoga có lợi cho sức khỏe, nhưng nguyên tắc là phải phù hợp lứa tuổi: có bài tập dành riêng người già, có bài tập chỉ dành cho lớp trẻ, và phải đi từ thấp đến cao.
Ông Nguyễn Văn Phương cho biết: "Chấn thương khi tập yoga chủ yếu do tập luyện quá sức, nhất là đối với những người mới bắt đầu tập luyện. Trong khi đó, HLV không nhận thức được giới hạn cho phép của cơ thể từng học viên. Những ảnh hưởng thường gặp là đau xương khớp, có HV tập xong cảm thấy chóng mặt mà không biết nguyên nhân. Có người mất ngủ, rối loạn lưu thông máu. Ngoài ra, thiết kế phòng tập cũng phải theo chuẩn. Ví dụ nhiệt độ cao, phòng kín, dễ gây lây lan các bệnh cảm cúm. Riêng về lớp thiền, vẫn được lồng vào các lớp yoga, thì càng phải đề phòng, vì thiền là đỉnh cao của yoga, phải có quá trình luyện tập lâu dài nếu không sẽ dẫn đến "tẩu hỏa nhập ma".
Đức Phong (PNTPHCM)
Ngọc Sương (Tuvien.com)
