Muôn vẻ ăn chay

Nhiều thực khách mới của thức ăn chay kể thi thoảng ngán thịt, bạn bè rủ ăn chay cho lạ miệng. Mấy bữa đầu, họ về nhà cũng cảm thấy xót ruột như thiếu gì đó, nhưng riết rồi quen, lâu không ăn chay lại thấy nhớ. Có lẽ chưa bao giờ TP.HCM lại nhiều quán ăn chay với nhiều phong cách Tây, Hoa, Việt và nhiều đẳng cấp, giá cả như hiện nay...

Ăn chay bình dân

Hiện thực khách chay đông nhất vẫn là những người ăn chay vì tín ngưỡng. TP.HCM cũng có nhiều quán chuyên bán thức ăn chay có thể đáp ứng nhu cầu ăn uống của đối tượng này, kể cả người kiêng khem vì sức khỏe. Đa số quán chay truyền thống này nằm gần các cơ sở Phật giáo hoặc có biển hiệu gần gũi với tôn giáo như quán Thanh Tâm (Hoàng Văn Thụ, Q.Tân Bình), Thuyền Viên, Hiển Đạt (Nguyễn Văn Đậu, Q.Phú Nhuận), Thiên Nhiên (Lê Quang Định, Q.Bình Thạnh), Pháp Hoa (Nguyễn Trãi, Q.1), Thuận Ý (Q.8)...

Ngay giao lộ Hoàng Văn Thụ - Cộng Hòa, quán chay Thanh Tâm tuy mới mở nhưng cũng khá đông khách, nhất là người đi viếng chùa kế bên. Chủ quán, anh Nguyễn Văn Khôi, đang dạy ở Trường đại học Ngoại thương. Thực đơn Thanh Tâm có 40 món với giá chỉ từ 5.000-15.000 đồng/món. Quán mở cửa cả ngày, thuận tiện cho khách qua đường, gọi món ăn nhanh. Anh Bùi Hữu Hùng, quản lý quán, khẳng định tuy bình dân nhưng chất lượng thực phẩm vẫn bảo đảm an toàn, bổ dưỡng cao. "Ngoài ăn chay tâm linh, nhiều người đang bớt ăn thịt, cá vì quan tâm sức khỏe. Nếu quán chay chỉ nghĩa là không có thịt, mà thức ăn lại thiếu an toàn thì làm sao có khách".

Chay không là kiêng khem

Phục vụ ở quán Hoa Đông như một nhà hàng sang trọng - Ảnh: T.T.D.

Trong đó, nhà hàng Việt Chay là địa chỉ khá nổi tiếng trong khuôn viên chùa Vĩnh Nghiêm. Thực khách sau khi viếng chùa, mua kinh tượng có thể dừng chân trong nhà hàng. Bản thân Việt Chay cũng hấp dẫn nhờ phương tiện, phong cách phục vụ khá lịch sự, chuyên nghiệp như một nhà hàng cao cấp.

Ngay khi bước vào, khách sẽ được nhân viên chắp tay chào theo kiểu nhà Phật. Ngoài hai khu phòng lạnh, Việt Chay có hai hành lang cho thực khách thích ngồi ngoài trời ngắm sen, ngửi hương trầm và nghe tiếng chuông chùa. Anh Nguyễn Phương Hoàng Hải, quản lý ca nhà hàng Việt Chay, cho biết thực đơn có hơn 100 món với giá trung bình từ 18.000-45.000 đồng/món. Còn đôi bạn trẻ Nguyễn Hoàng Thi, Trần Thị Ân - đang làm việc văn phòng, hay ăn trưa ở nhà hàng này - tâm sự: "Ban đầu, tụi mình cũng không thích ăn chay, mà chỉ mê ngồi nghe nhạc kinh, ngắm thư pháp để giải tỏa căng thẳng công việc. Tuy nhiên, ăn chay riết rồi mê luôn, tuần nào cũng phải ghé vài lần...".

Ngoài ăn uống, thư giãn, nhiều nhà hàng chay hiện còn phục vụ cả đám cưới. Chị Nguyễn Thị Trang Đài - giám đốc nhà hàng chay Hoa Đăng (đường Huỳnh Khương Ninh) - kể nhà hàng đã phục vụ nhiều đám cưới vui. Khách dự tiệc cưới cũng được đãi bảy món hẳn hoi, từ xúp rong biển, gỏi Hoa Đăng, cơm sen, gà nấu đậu, lẩu shukiyaki... Nhiều thực khách cứ tưởng gà, cá, khi hỏi mới biết chỉ là rau, củ, quả. Còn tiệc giỗ, sinh nhật, họp mặt, bàn bạc công việc thì Hoa Đăng được đặt bàn liên tục.

Theo chị Đài, xu hướng ăn chay hiện đang mở rộng và ngày càng cầu kỳ, kén chọn hơn cả ăn mặn. Cũng như Việt Chay, Hoa Đăng có nguồn cung cấp thực phẩm an toàn riêng. Thực đơn hoàn toàn không bột ngọt và các gia vị không tốt cho sức khỏe. Chị Đài kể nhiều khách nước ngoài không chỉ quan tâm an toàn, bổ dưỡng của thức ăn mà còn chú ý cả ý thức bảo vệ môi trường của nhà hàng. Vì vậy, Hoa Đăng chọn slogan của mình là "Bổ dưỡng và tinh khiết".

Hiện nay, ngoài Việt Chay, Hoa Đăng, nhiều địa chỉ bán đồ chay khác cũng bắt đầu chú trọng phong cách, chất lượng phục vụ cao cấp như Nàng Tấm, Thái Nhân. Đặc biệt, thực đơn của các khách sạn, nhà hàng nổi tiếng ở TP.HCM cũng đang xuất hiện ngày càng nhiều hơn các món chay. Bác Nguyễn Thái Hòa - Việt kiều Pháp về nghỉ hè ở quê hương - tâm sự rất thích điều này. Khách sạn đáp ứng tại chỗ được nhu cầu ăn chay sẽ rất thuận tiện cho khách nghỉ, nhất là nguồn rau, củ, quả của VN rẻ và đa dạng rất hấp dẫn người nước ngoài... 

Chay vào bếp gia đình

Hình ảnh mới mẻ là nhiều cửa hàng, siêu thị đang mở rộng khu bán đồ chay cùng với khách hàng ngày càng đông dần. Ở Co.op Mart, đường 19, Q.Bình Tân, khách hàng Nguyễn Thị Thu kể hồi khó khăn, cứ tính toán cuối tuần "cải thiện" thịt cho bữa ăn gia đình. Nhưng gần đây, chị đã đổi lại bằng bữa chay. "Thật ra, nấu món chay bổ dưỡng, ngon miệng cũng cầu kỳ, tốn kém lắm. Tôi phải học hỏi sách vở, kinh nghiệm để bày mâm ăn hấp dẫn chồng con".

Theo chị Thu, nếu không biết nấu hoặc cẩu thả, món ăn chay có thể thành món... ăn hại. Chỉ nước tương, rau muống thì thiếu sức lao động. Nguy hiểm hơn, nhiều bà bếp thay vị ngọt, béo thịt, cá bằng bỏ quá nhiều bột ngọt và dầu ăn, gia vị cũng không tốt cho sức khỏe. Đặc biệt, tình hình nhiều rau, củ, quả có dư lượng thuốc trừ sâu thì người nội trợ cũng phải biết lựa chọn cho an toàn.

Ngoài mục đích lạ miệng, sức khỏe, hiện nhiều gia đình đang thường xuyên tăng bữa ăn chay ở nhà vì những lý do khác. Chị Trần Thị Phượng, nhà ở đường Cách Mạng Tháng Tám, tâm sự: "Hôm rồi tôi lên chùa nghe sư thầy giảng chỉ ăn chay thì không thể đến miền Phật. Ăn chay để nuôi dưỡng tâm thiện, cân bằng tinh thần, biết yêu thương, hòa nhã. Nó đem đến hạnh phúc cho mình và bình an cho mọi người!". Thế là về nhà, chị lặng lẽ tuần hai ngày nấu món chay cho gia đình ăn. Ban đầu, mấy đứa nhỏ chê, nhưng giờ chúng lại mê...