“Đờicủamộtngườitucũngchỉbằngmộtchútnướcnàythôi,nếunhưngườiđócốtìnhnóidối.Đờicủamộtngườitucũngđangvấtbỏđinhưvầynếunhưngườiđócốtìnhnóidối.Đờicủamộtngườitucũngtrởnêntrốngrỗngnhưcáithaunàynếunhưngườiđócốtìnhnóidối.”
Kinhđiểnkhôngđềcậpnhiềuđếnmốiquanhệcha-congiữaĐứcPhậtvàLaHầuLa,nhưngrảirácvẫncóđểlạinhữngdấuhiệuthúvịđánglưuývềviệcĐứcPhậtđãdẫndắtLaHầuLanhưthếnàotrênconđườngtrưởngthành.
MặcdầutrướccảcáckinhđiểnnàyđãcónhữngmẩuchuyệnnóivềviệcLaHầuLađãtrởthànhđồđệcủaĐứcPhậtnhưthếnào,nhưngphầnlớnnhữngtìnhtiếtnàynằmtrong3bàiphápmànếutagomcảlạivớinhau,thìđóchínhlàmộttiếntrìnhliêntụccủaconđườngdẫntớigiácngộ:
lúcLaHầuLa7tuổi,ĐứcPhậtdạychoconvềđạođức;lúcLaHầuLa10tuổi,ĐứcPhậtdạychoconthiền;vàlúc20tuổi,Ngàidạyvềtuệgiácgiảithoát.QuátrìnhtrưởngthànhcủaLaHầuLa,vìvậy,điliềnvớitiếntrìnhgiácngộ.
Trướchếtđólàbàihọcvềlòngchínhtrựcmàngàiđãdạychoconmình
ĐẠOĐỨC
CâuchuyệnđầutiênkểvềLaHầuLađượcĐứcPhậtdạyvềlòngchínhtrực.Lúclên8tuổi,LaHầuLađãcólầnnóidối.KinhGiáogiớiLaHầuLa(TrungBộkinh,61)kểrằngsaukhitọathiềnxong,ĐứcPhậtđếntìmcon.
LaHầuLalấyghếmờiThếtônngồi,rồimangđếnmộtthaunướcchoNgàirửachân,theophongtụcthờiấy.Saukhirửachânxong,ĐứcPhậthỏi:
-Này,LaHầuLa,concóthấychútnướccònlạitrongcáithaunàykhông?
-Dạ,concóthấy.LaHầuLathưa.
-Đờicủamộtngườitucũngchỉbằngmộtchútnướcnàythôi,nếunhưngườiđócố tìnhnóidối.
TôitưởngtượngLaHầuLađỏmặtlên.
Sauđó,ĐứcPhậtđổhếtnướctrongthauravànói:
-Đờicủamộtngườitucũngđangvấtbỏđinhưvầynếunhưngườiđócốtìnhnóidối.
Xong,ĐứcPhậtlậtcáithauúpxuốngvànói:
-Đờicủamộtngườitusẽtrởnênđảolộnnhưvầynếunhưngườiđócốtìnhnóidối.
Và,đểnhấnmạnhthêmnữa,ĐứcPhậtlậtngửacáithautrởlạivànói:
-Đờicủamộtngườitucũngtrởnêntrốngrỗngnhưcáithaunàynếunhưngườiđócốtìnhnóidối.
Sauđó,NgàidạyLaHầuLa:
-Đốivớimộtngườicốtìnhnóidối,khôngcómộttộilỗixấuxanàomàngườiđókhôngthểlàm.Vìvậy,LaHầuLa,conhãytậpđừngbaogiờnóidối,chodùđólàmộtlờinóiđùa.
Câuchuyệntrênđâynhắcnhởtôirằngnhữnglờilamắnggiậndữvớiconcáithậtrachỉcósứcmạnhmàkhôngcónộilực.
ĐứcPhậtđãrấtbìnhtĩnh,chọnthờiđiểmđúnglúcđểdạydỗmàkhôngtrừngphạthaynổigiậnvớiLaHầuLa.
Saubàithuyếtgiảngngắnmànghiêmkhắc,rõràngvềviệcnóidốiđó,tôitưởngtượngLaHầuLađãlắngnghehơn.Sauđó,ĐứcPhậtchỉdẫnLaHầuLalàmsaođểsuyxétmọihànhđộngcủamình.
-Cáigươngdùngđểlàmgì?Ngàihỏi.
-BạchĐứcThếTôn,gươngdùngđểsoi.LaHầuLađáp
ĐứcPhậtlạidạy:
-Trongkhichuẩnbịlàmđiềugìbằngthân,khẩu,ý,conphảiquánchiếu:hànhđộngnàycógâytổnhạichomìnhhoặcchokẻkháckhông.
Nếu,saukhisuyxét,conthấyrằnghànhđộngđósẽcóhại,thìconhãyđừnglàm.Cònnếuconthấyrằnghànhđộngđócóíchlợichoconvàchokẻkhác,thìconhãylàm.
Chợtnhậnrarằngthayvìdạychoconmìnhnhậnbiếtsựkhácbiệttuyệtđốigiữađúngvàsai,ĐứcPhậtđãdạychoconsuyngẫmvềlợiíchvàcóhại.
Điềunàyđòihỏicảsựtựtrilẫnlòngbimẫn.Đặtnềntảngcủađạođứcdựatrên“cólợi”hay“cóhại”giúpgiảithoátđờisốngđạođứccủatakhỏinhữngkháiniệmtrừutượngvànhữngýniệmchẳngănnhậpgìtớihậuquảcủaviệctalàm.
“Cólợi”và“cóhại”cũnggiúpchoconngườinhậnbiếtmụctiêucủamình.Nhữngđiềutalàmsẽtrởthànhhoặclànghịchduyên,hoặclàthuậnduyêntrênconđườngtađi.
VHPG(Tổnghợp)
Thanh Vân (Tuvien.com) 
