Ngoại tôi

Ngoại tôi - Ảnh chỉ mang tính minh họa

Tôi nhớ có lần, ngoại ngồi uống trà một mình, nhìn mấy cây kiểng ngoài sân rồi ngâm bài thơ, mà mãi sau này tôi mới biết đó là bài Cáo tật thị chúng (Cáo bệnh, bảo mọi người) của Thiền sư Mãn Giác:

“Xuân đi, trăm hoa rụng,

Xuân đến, trăm hoa cười.

Trước mắt việc đi mãi,

Trên đầu già đến rồi.

Chớ bảo xuân tàn hoa rụng hết,

Đêm qua sân trước một cành mai”.

Ngoại đọc xong, tôi buột miệng hỏi: Bài thơ đó có ý nghĩa gì mà nghe hay vậy, ngoại? Ngoại nhìn tôi, mỉm cười: Bằng tuổi ngoại con sẽ biết.

Mùa xuân, cây cối đâm chồi nảy lộc. Bụi tre ngoại trồng sau hè ra những búp măng non, mập mạp. Dì tôi bảo tôi mang dao ra chặt vài cái vô hầm canh ăn. Ngoại nghe được, mắng dì tôi: “Cúc, không được chặt, có đói, tao cũng không ăn...”. Đó là lần đầu tiên và cũng là lần cuối cùng tôi thấy ngoại giận.

Năm đó, ngoại bệnh nặng, các cậu, các dì đến bên ngoại. Nhưng ngoại cũng không còn nhận ra ai. Đột nhiên, ngoại kêu lên, giọng ngoại đứt quãng: “Cúc… đừng chặt măng… con. Nhà mình được dựng lên bằng tre đó, con…”. Rồi ngoại ra đi.

Khi ngoại đi rồi, tôi và dì mới hiểu vì sao ngoại không cho chặt măng. Dì tôi mếu máo: “Vậy mà có lần dì trách ngoại không biết măng nhà có cái gì mà ngoại không cho chặt”.

Hơn mười năm kể từ khi ngoại mất, tôi không còn được nghe ngoại kể chuyện, đọc thơ. Những lúc về thăm nhà ngoại thấy bộ ghế ngoại hay ngồi, thấy tách trà ngoại hay uống, tôi bỗng nhớ ngoại ghê gớm. Bụi tre của ngoại nay đã dày mịt. Hai ba năm, cái chái bếp nhà ngoại bị mục, các dượng tôi lại chặt tre ngoại trồng để dựng lại.