Tác dụng của chất xơ trong điều trị ung thư ruột kết

Liệu chất xơ có tác dụng chống lại ung thư ruột kết
hay không vẫn đang là một vấn đề còn nhiều tranh cãi? - Ảnh minh họa

Kết quả nghiên cứu trên chuột cho thấy, những con chuột được cho ăn kiêng với hàm lượng chất xơ cao và có vi khuẩn chuyển hóa chất xơ thành butyrate trong ruột có tỷ lệ khối u giảm khoảng 75% so với chuột không áp dụng chế độ ăn kiêng và không có butyrate trong ruột. Tuy nhiên, nếu chỉ chế độ ăn kiêng giàu chất xơ mà không có vi khuẩn sản xuất butyrate thì cũng không thể chống lại ung thư ruột kết. Và chế độ ăn kiêng nghèo chất xơ mà có thêm vi khuẩn sản xuất butyrate đi nữa cũng không thể giúp chống lại ung thư ruột kết.

Giáo sư Scott Bultman, Đại học Y khoa Bắc California đã báo cáo tại cuộc họp của Hiệp hội Nghiên cứu Ung thư Hoa Kỳ (The American Association for Cancer Research): “Nghiên cứu chỉ ra rằng không phải chất xơ có tác dụng bảo vệ cơ thể khỏi ung thư. Chính sự kết hợp giữa chất xơ và loại vi khuẩn phù hợp trong ruột (vi khuẩn giúp chuyển hóa chất xơ thành butyrate) mới giúp chống lại ung thư”.

Cụ thể, các tế bào ruột khỏe mạnh sử dụng butyrate như một nguồn năng lượng còn ung thư thì không (tế bào ung thư sử dụng đường glucose). Vì tế bào ung thư không thể sử dụng butyrate trong ruột làm năng lượng nên chúng sẽ bị tự hủy.

Còn ở người thì sao?

Liệu chất xơ có tác dụng chống lại ung thư ruột kết hay không vẫn đang là một vấn đề còn nhiều tranh cãi. Chỉ một số nghiên cứu gợi ý mối liên hệ giữa chế độ ăn kiêng giàu chất xơ và giảm nguy cơ ung thư. Giáo sư Bultman khẳng định: “Các nghiên cứu trên không cung cấp thông tin về các loại vi khuẩn trong ruột và có thể chính sự khác biệt về các vi khuẩn có trong ruột sẽ tác động đến kết quả của ăn kiêng giàu chất xơ đối với ung thư ruột kết”.

Đối với một số người trong ruột có một số loại vi khuẩn giúp chuyển hóa chất xơ thành butyrate và tỷ lệ này cao thấp khác nhau đối với từng người. Thực tế, các nghiên cứu gần đây cho thấy, những người khỏe mạnh sẽ có mức độ vi khuẩn giúp chuyển hóa chất xơ thành butyrate cao hơn người đang mắc chứng ung thư ruột kết.

Các thực phẩm tăng cường

Giáo sư Bultman lưu ý rằng, đối với hầu hết mọi người thì chế độ ăn kiêng giàu chất xơ sẽ giúp thúc đẩy vi khuẩn sản xuất butyrate một cách tự nhiên. Tuy nhiên, một số gen làm ngăn chặn mức độ tăng cường vi khuẩn giúp chuyển hóa butyrate, thậm chí nếu có áp dụng chế độ ăn kiêng giàu chất xơ đi chăng nữa.

Nếu nghiên cứu xác chứng rằng butyrate giúp ngăn ngừa ung thư ruột kết ở người thì có lẽ thực phẩm sẽ là nguồn bổ sung butyrate hay bổ sung vi khuẩn chuyển hóa butyrate. Liệu pháp này có thể áp dụng đối với những người không có khả năng tăng cường vi khuẩn chuyển hóa chất xơ thành butyrate một cách tự nhiên hoặc những người không thích ăn chất xơ.

Tuy nhiên, các nhà sản xuất cần nghiên cứu ra phương thức bổ sung butyrate vào thực phẩm sao cho dễ sử dụng vì butyrate là hợp chất có mùi khó chịu.

Trần Trọng Hiếu
(Theo The Live Science)