Tiểu sử HT Thích Giác Hải

I. Thân thế: Hòa thượng Thích thượng Giác hạ Hải, tự Thanh Thuần, đạo hiệu Tâm Quán, thế danh Phạm Văn Kiểm, sinh năm Đinh Mão (1927) tại làng Nguyên Hanh, Huyện Thường Tín, Tỉnh Hà Đông (nay là Quận Thường Tín, ngoại thành Hà Nội).

Thân phụ là cụ ông Phạm Văn Hách, thân mẫu là cụ bà Nguyễn Thị Ruyền.

Hòa thượng là con út trong gia đình có hai anh em trai.

II. Xuất gia tu học: Hòa thượng sinh ra trong gia đình nhiều đời tín Phật. Được sự dạy dỗ và hướng dẫn của song thân thời thơ ấu, cộng với căn lành Phật pháp được gieo trồng từ nhiều kiếp, lên 9 tuổi, Hòa thượng quy y với Sư cụ Thích Thanh Giá (người mà Hòa thượng gọi bằng chú) tại chùa Phú Đôi, thôn Phú Đôi, Hà Đông. Sau đó, Hòa thượng được giới thiệu đến chùa Trấn Quốc, xuất gia cầu pháp với Nghiệp sư là Sư tổ Thích Tâm Lợi (Sư tổ đời thứ 11), vì còn là Khu ô nên Tổ Thích Tâm Lợi đã cho y chỉ vào Hòa thượng Thích Thanh Tỉnh (Sư tổ đời thứ 12) để nhận ân giáo dưỡng và tu học.

Năm 16 tuổi, Hòa thượng thụ Sa di giới.

Năm 20 tuổi Hòa thượng thụ Tỳ kheo giới, từ đó được gần gũi, theo học với các bậc thạc đức tùng lâm thời bấy giờ, cũng như với các bậc cao tăng dòng Tào Động Tổ đình Trấn Quốc.

III. Hoằng pháp: Năm 1951, cơ duyên hoằng pháp đầy đủ, Hòa thượng nhận mệnh chư Tổ, chọn phương Nam làm nơi phát triển tư tưởng của Tổ đình Trấn Quốc. Vào đến Sài Gòn, Hòa thượng liền nhập trường Phật học đường Nam Việt chùa Ấn Quang. Sau đó, Hòa thượng đã cùng với Hòa thượng Thích Đức Hải kiến tạo ngôi Tam bảo chùa Giác Tâm.

Năm 1957, Hòa thượng sáng lập chùa Giác Hải và nghĩa trang Giác Tâm

Năm 1963, trong lúc Phật giáo gặp Pháp nạn, nhưng Hòa thượng không hề nản chí mà tiếp tục cùng đạo tràng tứ chúng gây dựng chùa Trấn Quốc để đẩy mạnh phong trào Phật giáo ở miền Nam, đồng thời tưởng nhớ về chốn Tổ ở miền Bắc.

Năm 1965, Hòa thượng thành lập Ban Tương tế Phật tử chi Vĩnh Nghiêm – Trấn Quốc, đồng thời đảm nhiệm chức vụ Trưởng Ban Nghi lễ Tổ đình Vĩnh Nghiêm. Những năm sau đó, Hòa thượng làm Chứng minh Đạo sư Môn phái Tổ đình Vĩnh Nghiêm.

Năm 2000, Hòa thượng được Chư tôn Đức Tăng Ni trong Môn phái Tổ đình Vĩnh Nghiêm suy cử đảm nhiệm chức vụ Trưởng Môn phái Tổ đình Vĩnh Nghiêm. Trong cương vị này, Hòa thượng rất coi trọng việc bảo vệ và giữ gìn tông phong của Môn phái Tổ đình Vĩnh Nghiêm.

Năm 2002, tại Đại hội Phật giáo Nhiệm kỳ V, Hòa thượng được suy tôn làm Thành viên Hội đồng Chứng minh Trung ương GHPGVN.

IV. Những năm cuối đời:Với tư tưởng Đạo pháp và Dân tộc, Hòa thượng đã quyết tâm xây dựng chùa Giác Hải tại Bình Hưng Hòa thành ngôi Việt Nam Quốc Tổ Tự, nhằm xiển dương giáo lý nhà Phật và nêu bật tinh thần của chư vị anh hùng có công khai mở non sông đất nước. Chính tư tưởng này đã giúp ngài trụ vững trên mảnh đất miền Nam trong những năm tháng khó khăn nhất.

Hòa thượng được tặng thưởng Huân chương Kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Huy chương vì sự nghiệp đại đoàn kết toàn dân và nhiều bằng khen, bằng tuyên dương công đức trong các lĩnh vực từ thiện xã hội.

Hòa thượng là người cương trực, thẳng thắn và công tâm trong mọi việc của Môn phái Tổ đình Vĩnh Nghiêm. Và trong độ chúng, Hòa thượng là người nhiều lòng từ bi thương xót, bất cứ ai còn chí xuất gia, mong muốn tu học thì Hòa thượng cũng đều bao dung che chở. Mặc dù tuổi cao sức yếu nhưng nếu ai có chí lập thân danh, Hòa thượng cũng sẵn sàng giúp đỡ để chúng đệ tử ra ngoài hoằng pháp. Chính vì vậy, chúng tử chúng tôn của Hòa thượng ngày một thêm đông và giữ cương vị trụ trì ở nhiều nơi.

Hòa thượng còn được tứ chúng biết đến với tư cách của một người hiếu tử. Khi Tổ vào Nam, mặc dù có nhiều đệ tử, nhưng Hòa thượng vẫn đích thân hàng ngày hầu hạ Tổ từ những việc nhỏ nhất, và khi Tổ viên tịch, Hòa thượng là người đứng ra lo chu toàn tốt đẹp mọi sự lễ nghi.

V. Thuận thế vô thường: Mặc dù tâm nguyện xây dựng công trình quy mô, hoành tráng ngôi Việt Nam Quốc Tổ Tự chưa thành như ý nguyện, nhưng tất cả những tâm huyết trong suốt thời gian còn lại Hòa thượng đều dành cho ngôi chùa này và kỳ vọng chúng tử chúng tôn sẽ hoàn thành ý nguyện đó. Ý tưởng và hoài bão mà Hòa thượng đã ghi nhớ mang theo qua lời dặn của chư Tổ trong suốt quá trình hoằng hóa ở phương Nam, luôn luôn đúng với tinh thần và tông phong Tổ đình Trấn Quốc: Dân tộc còn thì đạo pháp còn, dân tộc mất thì đạo pháp suy vong.

Hòa thượng luôn nỗ lực đi theo con đường của chư Bồ tát là lấy lợi sinh làm bản hoài. Tinh thần ấy Hòa thượng đã giữ vững cho đến ngày lâm trọng bệnh và viên tịch vào lúc 17 giờ 30 phút ngày 17 tháng 2 năm Kỷ Sửu (13/3/2009). Hòa thượng trụ thế: 83 năm, hạ lạp: 62 mùa an cư kiết hạ.

Nam mô Tào Động phái, Trấn Quốc đường thượng, thập tam thế khai sơn Giác Tâm tự, Giác Hải tự, Trấn Quốc tự, Nguyên Hanh tháp, Ma ha Tỳ kheo Bồ tát giới Pháp húy Thích Giác Hải, Tự Thanh Thuần, Hiệu Tâm Quán, Hòa thượng Giác linh thuyền tọa hạ, tác đại chứng minh.