Phiêu bạt ngàn trùng, cầu tìm ngàn cõi, lần theo dấu mộng, bay bổng chín tầng, lặn sâu không đáy, rồi bất ngờ oà ra trước cái bình thường sẵn có: tiếng ngói chạm tre, mưa rơi dội nóc, giọt nước gợn ao, hoa nở bên vườn…

	Tròn đầy hạt lứt

Ðầu năm bàn chuyện:

Tròn đầy hạt lứt

Sáng sớm Tết thôn quê, đến thăm nhà bạn, hai bên bờ đường ruộng mạ non hây hây trong khí lạnh còn vương năm cũ… Im ắng chẳng thấy ai, mùi hương trầm thoảng nhẹ dường như tỏa ra từ những đóa mai vàng nở rộ giữa nhà gợi ấm trong tâm. Lặng lẽ ra sau, hương cơm mới dậy lên mỗi bước… Ở góc chái bên hè, cô gái ngồi chăm chú đun từng nắm rơm vào bếp chẳng biết có người. Nhìn một lúc rồi lên tiếng: “Chăm chỉ quá há!”. Cô quay đầu nở nụ cười bừng tươi đôi má ửng hồng: “Em nấu cơm gạo lứt để cúng đầu năm”, giọng nhẹ êm không chút rộn ràng, mà sao lá trúc lao xao thập thò góc cửa…

Tôi ngồi ngẫm nghĩ người xưa

Đã từng bắt gặp nắng mưa phi thường

Tôi đi tôi đứng dặm trường

Tìm thơ bất chợt bên đường thấy hoa. (1)

Hạt gạo cũng thế, đối với người tự thấy mình là “thiện tri thức” hoặc “đủ đầy”, đó chỉ là vật tầm thường ăn cho qua bữa, chẳng đáng chú tâm.

Sư Tuyết Phong thời nhà Đường Trung Quốc lo việc bếp, một hôm đãi gạo, Thầy trụ trì đến thấy sư gạn cả cát lẫn gạo bỏ đi bèn hỏi:

- Đãi cát bỏ gạo hay đãi gạo bỏ cát?

Sư Tuyết Phong đáp:

- Gạo cát cùng bỏ.

Thầy hỏi:

- (Như vậy) Đại chúng lấy gì ăn?

Sư liền lật úp thau đãi gạo. Thầy bèn khuyên sư đi học nơi khác(2).

Khi học Đạo, người ta thường mong muốn giải quyết phần “tâm”, coi thường phần “vật”, cố với những điều xa xôi khó nắm, mà không màng xem những gì gần gũi trong tầm. Đâu biết hạt gạo, hạt cải cũng như đóa hoa, cành tre và mỗi sự mỗi vật dù nhỏ nhoi trong thiên nhiên đều ẩn hàm Chân pháp, Thực tướng, Bản lai diện mục của sự sống vô thủy vô chung, của Chân như trùng trùng hiển hiện.

Thiên ngoại mích tâm nan định thể

Nhân gian thực quế khởi thành tùng

Càn khôn tận thị mao đầu thượng

Nhật nguyệt bao hàm giới tử trung.(3)

Dịch:

Ngoài trời tìm tâm thật khó thấy,

Thế gian trồng quế đâu thành tùng.

Đầu lông trùm cả càn khôn thảy,

Hạt cải bao gồm nhật nguyệt trong.(3)

Thật ra, muốn biết thì tâm phải định. Đức Phật dạy: “Có tâm định sẽ thấy được thực tướng của sự vật”. Tâm định là tâm lắng yên, tương tự như nước phải lắng yên mới cho thấy rõ những gì trong nước. Nếu nước xao động thì không thấy vật hoặc thấy lờ mờ biến dạng. Cũng vậy, khi tâm người vọng động, miên man luận lý, dập dồn ảo tưởng, chấp kiến thì không thể thấy nhìn chính xác. Chỉ khi nào tâm thật sự lắng yên, chăm chú tập trung vào một việc mới có thể hiểu biết rõ ràng và thực hành thông suốt. Điều này càng đúng trong việc nấu ăn.

Theo Thiền tông, nấu ăn là một cách tu, là phương tiện xóa bỏ tình trạng phân hai “chủ và khách”, “ta và người”, “tâm và vật”, “cao quý và tầm thường” để thấy được trạng thái nhất như, tương đồng, tương bổ giữa bản thân và những “cái khác”.

Phản văn tự kỷ mỗi thường quan

Thẩm sát tư duy tử tế khan

Mạc giáo mộng trung tầm tri khách

Tương lai diện thượng đổ sư nhan. (4)

Dịch:

Hàng ngày quán lại chính nơi mình

Xét nét kỹ càng chớ dễ khinh

Trong mộng tìm chi người tri khách

Mặt thầy sẽ thấy trên mặt mình.(4)

Với ý thức đó mới có thể nấu một nồi cơm gạo lứt đúng mức. Trước khi nấu phải đãi gạo. Vậy là chú tâm vào một việc duy nhất là chỉ lấy có gạo khi rửa bỏ bụi dơ, lượm sạch sạn cát, lúa trấu, hạt hư, v.v… Nếu trong lúc làm công việc cần tế nhị này mà nghĩ tưởng nhiều điều thì chắc chắn kết quả như Sư Tuyết Phong. Rồi khi nấu, phải chú tâm đến nước để dùng cho vừa phải, chú tâm đến lửa để tăng giảm tùy thời, chú tâm đặt nồi cho ngay ngắn, chú tâm đậy vung, phủ vải hoặc lá chuối cho kín hơi, v.v… Phải hết sức chú tâm, chú tâm cao độ. Phải hoàn toàn sống thực với bổn phận mình làm. Nhờ thế, hạt gạo lứt sẽ bày lộ công năng trọn vẹn tròn đầy. Nhưng chưa đủ, lúc ăn cũng phải chú tâm như lời Phật dạy: “Này chư Tỳ kheo, trong việc ăn uống thì Tỳ kheo phải ăn, uống, nếm, nhai trong sự hiểu biết rõ ràng”(5). Khi đó, gạo lứt mới thật sự là diệu dược nuôi thân, là diệu phương giải trừ phiền não.

Kể từ gạo lứt muối mè

Dưa chua cải muối đi về kỷ nguyên

Mở đầu cách mệnh cường kiên

Ohsawa chữa bệnh điên thật tài

Tôi từ tiếp nhận lai rai

Thuần thanh cảnh giới quai nhai dị thường

Biến hình biến thể phi dương

Xuân hương xuân sắc xuân hường bốc cao

A đầu tỳ tử hoàng mao

Du dương tài điệu thơ dào dạt dâng

Đôi lời ngỏ với lý lân

Mừng Xuân muôn dặm tử phần tái sinh.(6)

Chân Phương

(1) Thơ Bùi Giáng, Tuyết Băng Vô Tận Xứ, Nxb. Văn Nghệ 2007. (2) Theo “Thiền sư Trung Hoa” của Sư Thanh Từ. (3) Kệ của Sư Khánh Hỷ đời nhà Lý; lời dịch của Sư Thanh Từ. (4) Kệ của Sư Hương Hải thời Chúa Nguyễn, lời dịch của Sư Thanh Từ. (5) Kinh Đại Tứ Niệm Xứ, đoạn “Tỉnh Giác”. (6) Thơ Bùi Giáng, di cảo, tư liệu Thanh Hoài.


Về Menu

Tròn đầy hạt lứt

니얀다 나나 キーパーグローブ 김판기디시 ベネッセビースタジオ デコトラ センターコンソール自作 Понятийный аппарат и 아니 우르페 境界杭をさす 彩乃らん ガザミは あいちの四季の魚 や 꿈의 무용단단 주강사 시수 护法 Excel 日付の比較 나의 천사 나의 웬수 المحافظةعلىالصحة 나혼자만레벨업갤러리 남영우 微量アルブミン尿 糖尿病 烈焰升腾吧 네이버호텔 七五三 小山 Canh kiểm 노아나 디시 超人力霸王盲盒 농업광전지 国交省 数量 농촌진흥청 ÐºÐ²Ð¾Ñ ÐºÐ 彰化 鐵板燒 농협케미칼 อยากถามว าทาสอส 누누스터디 彼得兔 電影 뉴하프노모 сталин с гитлером фото 彼得潘 心得 다리만곡증 кто придумал нобелевскую モネ展 神戸 대운 5년 디시 後妻業 とは 대출 잘나오는 은행 디시 後藤 慎一郎 대학원 비만 디시 自動吸排気弁 徐脈 甲状腺 데브4 muôn màu ý nghĩa của cuộc sống độc 디시 라푼젤 得喪版 差分 유니티 확인하는중