Sau khi qua đời, sư bà Diệu Không (1905-1997) đã để lại cuốn hồi ký kể lại cuộc đời của mình từ khi còn là quận chúa Hồ Thị Hạnh sống trong gia đình đại thần Hồ Đắc Trung cho đến lúc xuất gia theo đạo Phật. Vừa qua, hồi ký này đã được xuất bản với tiêu đề Đường thiền sen nở do hai tác giả Lê Ngân, Hồ Đắc Hoài biên soạn (NXB Lao Động - Trung tâm Văn hóa ngôn ngữ Đông Tây ấn hành). Báo Thanh Niên xin giới thiệu một số nội dung của tác phẩm.

Sau ngày thống nhất đất nước (1975), sư bà Diệu Không có viết tập hồi ký Vua Duy Tân và gia đình Hồ Đắc Trung (chưa xuất bản). Về sự kiện sau ngày vua Duy Tân bị bắt vì cuộc khởi nghĩa vũ trang do Quang Phục Hội khởi xướng bị bại lộ, sư bà kể:

Sau ngày ngồi lên ngôi báu, Khải Định ngỏ lời cầu hôn với tiểu thư Hồ Thị Chỉ con gái Thượng thư Hồ Đắc Trung, và với tình thế bắt buộc không thể khác, Hồ Thị Chỉ buộc phải vào cung nhận danh hiệu “Ân phi” (nhị giai phi). Thượng thư Hồ Đắc Trung trở thành “quốc trượng” (cha vợ vua) uy quyền rất lớn.

Khoảng năm 1924, lúc Hồ Thị Hạnh tròn 19 tuổi, quận chúa có chuyến xuất ngoại đầu tiên trong đời. Năm đó nhà vua nước Cao Miên láng giềng (nay là Campuchia) băng hà. Nam triều cử quận công Hồ Đắc Trung làm sứ thần đại diện sang viếng tang. Cùng đi có một bác sĩ, một phiên dịch, một lái xe và cô con gái cưng Hồ Thị Hạnh theo hầu cha.

Huế chào đón làn gió mới của Cách mạng tháng Tám 1945 chưa được bao lâu thì bị quân đội Pháp quay lại đánh chiếm lập lại chế độ cai trị. Pháp và tay sai ráo riết truy lùng bắt bớ những ai tình nghi đã theo Việt Minh, số người trong giáo hội Phật giáo cũng không ngoại lệ.

Năm 1977, Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam tổ chức đại hội đầu tiên sau ngày đất nước thống nhất. Trong số đại biểu toàn quốc tham dự đại hội có bốn anh em ruột.

Ai đã từng lớn lên trên mảnh đất miền Trung, mới thấm thía hết nỗi cơ cằn, cực nhọc… Mùa nắng khắc nghiệt với những đợt gió tràn về. Nóng đến độ, nước sông ngày thường ngập đầu, hè lại khô rang, hai bên bờ không còn là bờ dòng sông nữa. Lũ con nít có thể chạy qua chạy về mà không “tốn công tốn sức” bơi qua.

Cho đến bây giờ, nhắc đến mùa Phật Đản 2508 1964 rất ít ai còn nhớ cảnh sắc huy hoàng và quy mô ngày ấy, nhất là lứa

GN - Rơm làm nên mái nhà tranh hiền hòa, yên tĩnh. Rơm là nhiên liệu nấu nướng hàng ngày...

GN - Mùa Phật đản năm nay lại về, tôi treo trước nhà mình những chiếc lồng đèn và một dây cờ ngũ sắc...

GNO - Món xôi nấm thơm mùi rau răm và mè rang có vị dẻo của cơm nếp, dai của nấm sẽ làm chắc bụng...

GNO - Cuộc sống với bộn bề lo toan, nhất là những ngày cận Tết, công việc làm cho người trẻ tuổi quên...

GNO - Tính đến nay, có lẽ cũng đã mười mấy năm rồi mới lại được nếm vị ngòn ngọt, thơm béo của bánh này...

Tuổi thơ tôi là những năm tháng gắn liền với ngôi chùa quê bé nhỏ, tường cũ rêu phong, vì kèo thì mối ăn mọt đục, mái gói in đậm màu thời gian Chùa dẫu liêu xiêu, tình quê vẫn ấm áp, linh thiêng nơi cõi lòng, là chốn quy ngưỡng của bao thế hệ

GN - Trung thu trong ký ức của tôi không có lồng đèn con gà, con thỏ; chỉ có mấy cây đèn cầy xanh đỏ...

GNO - Cứ mỗi độ xuân về gia đình tôi lại cùng nhau làm những món mứt handmade để cùng đón xuân.

GN - Tôi bâng khuâng đứng trên Di Luân đường - nơi buổi sáng thứ Hai đầu tuần làm lễ chào cờ...

NSGN - Phật giáo chú trọng vào tính nguyên vẹn vốn có của thực phẩm, nhấn mạnh vào sự nuôi dưỡng lâu dài và ý nghĩa cho sức khỏe tâm linh, tình cảm xã hội...

Normal 0 false false false MicrosoftInternetExplorer4 /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable{mso-style-name:"Table Normal";mso-tstyle-rowband-size:0;mso-tstyle-colband-size:0;mso-style-noshow:yes;mso-style-parent:"";mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt;mso-para-margin:0in;mso-para-margin-bottom:.0001pt;mso-pagination:widow-orphan;font-size:10.0pt;font-family:"Times New Roman";mso-ansi-language:#0400;mso-fareast-language:#0400;mso-bidi-language:#0400;} Giác Ngộ - Rong ruổi trên những nẻo đường quê tháng 8, chợt tiếng trốngmúa lân trong ngõ nhà ai rộn lên từng hồi làm lòng tôi chợt thấy xuyến xao baonỗi niềm nhớ...

Mùa này, buổi chiều thường hay có mưa, mưa rào rạt một lúc rồi tạnh liền, lại hửng nắng vàng. Gió rất nhẹ, làm lay lay những bông hoa mận cạnh vườn, rồi rơi tả tơi thành một vùng trắng xóa trước sân. Lũ trẻ lơ mơ nhớ về những lời dạy của Sư sáng nay, có những điều, những khái niệm bọn chúng chưa thật sự nắm bắt được, nhưng vẫn cười, vẫn nói, rộn ràng và giòn tan.