Phật Học

.

 

SỰ KHÁC NHAU CỦA LỜI CẦU NGUYỆN

Thích Chiếu Sáng

 

Nhân qủa hiện bày trong cuộc sống
Lòng thành mờ mịt lối đi về
Thoáng mất niềm tin miên mang mộng
Mơ màng trục lợi kiếp đam mê

 

Ánh nắng buôỉ trưa còn đang như thiêu đốt thì những cơn mưa vội vã lùa về làm dịu bớt những nóng bức ngột ngạt của khí trời vào Hạ. Thế là mùa Phật Đản thoáng hiện sân chùa, như thúc giục ai đó chuẩn bị đón chào sự ra đời của một bậc vĩ nhân. Lễ Phật Đản là truyền thống mang nét đẹp văn hóa đi vào cuộc đời, đến với Phật Đản chúng ta có thể lần tìm về cội nguồn của Phật Giáo đầy đủ những chứng tích hùng hồn và vẻ vang. Bao thế kỷ trôi qua, bánh xe lịch sử của Phật giáo đã và đang lăn qua từng thời đại, lăn theo dòng tiến hóa của con người và lăn mãi đến hôm nay. Những nơi nào có tổ chức lễ Phật Đản tức là những nơi đó đang thấm nhuần giáo pháp của Đức Phật, hương vị giải thoát hầu như lan tỏavào cuộc sống. Những người nào khi đã bước chân vào chùa trong mùa Phật Đản sẽ cảm thấy hòa nhịp sống vào dư âm của thanh thoát, từng bàn tay búp măng thon dài chắp lại như hoa sen vươn lên giữa bùn dơ nước đọng, ngát hương của lời kinh như nhắc nhở chuyển hóa những tâm hồn còn đang vẫn đục chuyện thế nhân. Lắng nghe lời cầu nguyện của các em nhỏ, lời thì thầm vái van của các cụ, chúng ta sẽ không thể phủ nhận tính thiêng liêng của ngày lễ Phật Đản, nó đã trở thành chất liệu sống mang theo bản sắc dân tộc, mang theo cả một hoài bão được thể hiện trong lời cầu nguyện trầm hùng. Thế thì lời cầu nguyện đối với Phật giáo là chánh tín hay mê tín?

 Thật vậy khi chúng ta đang đuổi theo một mục đích nào đó nhưng lại không tự tin vào khả năng của mình, thiếu vắng niềm tin, chúng ta sẽ yếu đuối trước hoàn cảnh, bất lực trong mọi việc làm. Khi đang bị bế tắc từ những công việc khó khăn, chúng ta lại không thể làm ốc đảo cho chính mình, bị hụt hẫng, vô vọng. Thay vào đó là sự than van khiếp nhược, lời than van đang muốn tìm cầu chỗ dựa bên ngoài, mong rằng sẽ giải  quyết vấn đề một cách dễ dàng hơn, chính vì thế họ hướng đến Phật trời, tưởng tượng như thần linh, cầu nguyện để giúp cho họ có một sức mạnh, một sự sáng suốt vượt qua mọi chướng ngại khó khăn. Khi con người đã đạt đến niềm tin tuyệt đối đôi khi cũng tạo nên một sức mạnh cho tâm hồn. Nhưng khi chúng ta dựa vào một thần quyền nào đó tức là chúng ta không thể vươn lên bằng chính khả năng phấn đấu của bản thân, mất đi ý chí, từ đó mọi sự thành công hay thất bại cũng nhờ vào sự trợ giúp của bàn tay vô hình nào đó. Như một anh chàng sinh viên chuẩn bị thi vào đại học, nhưng vì không tin vào khả năng học vấn của mình, cho nên mỗi ngày đi chùa cầu nguyện Phật trời gia hộ giúp cậu ta vượt qua kỳ thi này. Nếu cậu ta chỉ cầu nguyện suông, không nỗ lực ôn thi và chuẩn bị tốt những điều cần thiết thử hỏi cậu ta có đậu được hay không ?

            Trong một phương diện khác, do lòng tham lam cá nhân muốn thu lợi thật nhiều, chúng ta lại hướng đến đức Phật và cầu nguyện xin các Ngài chiếu cố đến lòng ích kỷ của mình. Đồng tiền sẽ trở thành vật sở hữu không thể thiếu, đồng tiền sẽ trở thành những ông chủ mà chính chúng ta là những kẻ tôi đòi. Kẻ đầy tớ mù quáng làm theo mệnh lệnh của ông chủ, bất chấp mọi thủ đoạn tàn ác, bất kể những hành vi lừa đảo để kiếm được tiền, vì có tiền là có tất cả. Có ngưòi lại mê mờ đến nỗi hứa hẹn đủ thứ với đức Phật, nếu cho con trúng một tờ vé số, con sẽ dùng một nữa số tiền kia vào việc bố thí cúng dường và cất chùa. Hoặc đi buôn lậu hàng quốc cấm thì cầu nguyện Phật, Bồ tát gia hộ vượt qua trạm hải quan, con sẽ cúng dường tam bảo. Tệ hại hơn nữa, có người dùng những mánh khóe tinh vi chiếm đoạt tài sản của người khác, làm cho họ uất ức sống cũng không được mà chết cũng không xong. Hoặc là đục khoét của công làm cho quốc khố bị hao hụt, nhân dân đồ thán. Thế rồi họ lại đem những vật phi nghĩa đó cúng dường Phật, Bồ Tát, nhờ oai lực của qúy Ngài xóa nợ tiêu nghiệp chướng.

             Những lời cầu nguyện vớ vẩn như thế, đã chứng minh rằng chúng ta không hiểu gì về nhân qủa của đạo Phật. Mọi lời nói hành động đều quy trách nhiệm cho chính mình, không thể đem vật chất tạm bợ ở thế giaan này để chạy tội hay là trốn tránh những qủa báo do mình gây ra. Đức Phật không phải là một thần linh hay là một thượng đế, cho nên không thể nào thuận theo những việc làm xằng bậy, càng không thể nào chấp nhận những lời hứa vu vơ, tuyệt đối không màng đến những vật phẩm chiếm đoạt của người khác.

             Chính vì thế, chúng ta cầu nguyện với lòng tham lam ích kỷ, thiếu vắng tự tin, mưu đồ trốn tránh nhân qủa mà chúng ta lại muốn được thỏa mãn, muốn được linh ứng, muốn được như ý sở cầu thì những lời cầu nguyện như thế đều là mê tín. Đối với xã hội hiện nay cũng không thể chấp nhận những điều như thế vì thiếu sự công bằng, đánh mất công lý. Huống chi đạo Phật đề xướng nhân qủa nghiệp báo, không thể trái ngược  với tông chỉ ban đầu. Nếu chúng ta đến với đạo Phật mà không hiểu giáo pháp của Phật thì vô tình chúng ta làm vẩn đục đạo Phật theo ý đồ tư lợi của mình, từ đó dẫn đến sự ngộ nhận về đaọ Phật bày trò mê tín, lừa dối tín đồ, vụ lơị cá nhân. Ai sẽ gánh lấy trách nhiệm khi đạo Phật không còn thuần túy trong hương vị giải thoát, không còn ngời sáng bằng tấm lòng vị tha, không còn lan tỏa bằng sức sống vượt lên trên của thói thường nhân ngã? Vậy thì chúng ta phải cầu nguyện như thế nào? 

            Chúng ta không nên tham danh trục lợi để cầu nguyện với mục đích vì cá nhân, chư Phật Bồ Tát không thể đáp ứng theo nhu cầu lợi ích thường tình. Một nén nhang, một vài qủa trái cây để bày tỏ một chút tâm thành của mình đối với các ngài thế là đã qúa đủ, cho nên cầu nguyện như thế nào mà thuận theo nhân qủa, ý thức rõ từng suy nghĩ và có trách nhiệm trong lời nói và hành động thì đó là cầu nguyện chánh tín chứ đừng có bao giờ vì những thứ lặt vặt này mà chúng ta laị cầu nguyện muốn ôm đồm nhiều thứ khác. Chúng ta không nên sợ hãi những hậu qủa mà trước kia mình đã vô tình hay cố ý tạo nghiệp. Sợ hãi khiến chúng ta tránh né, không dám đối diện với qủa báo, nếu như thế chúng ta gián tiếp phủ nhận tinh thần nhân qủa của đạo Phật.

             Hơn nữa, cầu nguyện là một lời chúc lành đôí với ngươì khác, cũng là tấm lòng của mình hướng đến những bậc trưởng bối. Những lời cầu nguyện không giống như sự ước muốn của thế nhân. Vì ước muốn mà không đươcï toại ý thì sẽ đau khổ, nỗi đau khổ này là do chính mình tự dày vò, đay nghiến. Cho nên vì người khác mà cầu nguyện cũng là đức tính vị tha, nhưng cũng phải tùy theo nghiệp phước của người đó nữa. Nếu trong qúa khứ họ đã vay tạo qúa nhiều nghiệp ác thì những lời chúc lành của chúng ta làm sao xóa sạch những tội chướng của họ. Vì vậy chúng ta nhất tâm cầu nguyện là để chuyển hóa tâm ý của họ hướng đến những điều thánh thiện, còn như cầu nguyện mà họ luôn được phước báo, tiêu trừ nghiệp chướng, thì điều này trái lại nhân qủa, không phù hợp với đạo Phật. Có khi chúng ta cầu nguyện rồi sau này họ cũng được một chút phước báo, nhưng những phước báo này là do đời trước họ gieo trồng nhân lành, chứ không phải vì lời cầu nguyện của chúng ta mà họ được giàu sang. Nếu những lời cầu nguyện có thể khiến cho người giàu sang, thì tại sao có những người chúng ta cũng cầu nguyện như thế mà họ vẫn cứ nghèo khổ cơm không no, áo không ấm. Nếu cầu nguyện mà có thể được như lòng mong muốn thì tinh thần nhân qủa không thể tồn tại suốt mấy ngàn năm qua, con người cũng không cần tạo phúc cho đời sau, cứ mặc tình làm ác, rồi nhờ người khác cầu nguyện có thể tiêu trừ nghiệp chướng, phú qúy giàu sang.Mặt khác có người cầu nguyện cho cá nhân mình lại không phải là mê tín. Đó là những người hướng đến chư Phật, Bồ Tát cầu nguyện sự giải thoát. Cầu nguyện giải thoát là một khao khát thể hội chân lý. Không phải là lòng tham cầu vật chất, chiếm hữu riêng tư. Muốn thể hội chân lý đi trên con đường giải thoát là phải xả bỏ tất cả, còn một chút tham đắm vào vật dục, tức là còn sự phiền trược vương mang, làm sao có thể quẳng gánh lo âu, thong dong tự tại. Nếu ngoài miệng chỉ là những lời cầu nguyện suông, trong lòng lại tìm nguồn lợi dưỡng, hưởng thụ cho thỏa mãn nhu cầu về thân xác, thì cũng là mê tín. Bởi vì chúng ta tự tạo ra mâu thuẫn giữa ngôn ngữ và hành động, thế thì tâm ý làm sao hợp nhất, làm sao có thể hòa nhập vào đức tính của chư phật, cho dù chúng ta có cầu nguyện suốt ngày, đảnh lễ cả một buổi, cũng không thể nào “Năng lễ sở lễ tánh không tịch”. 

            Còn có một cách cầu nguyện nữa mà vẫn sáng ngời chánh tín, lời cầu nguyện này như là hành trang đi theo chúng ta trên suốt lộ trình giải thoát, như nhắc nhở chúng ta cùng tất cả mọi loài mau quay về ánh đạo trí tuệ từ bi, đồng thời cũng là lời cầu nguyện luôn sách tấn và tháo gỡ những trói buộc về ngã nhân, đó là lời cầu nguyện hồi hướng sau cùng trong mỗi thời tụng kinh.

Nguyện đem công đức này
Hồi hướng cho tất cả
Chúng con và chúng sanh
Đều chứng thành phật qủa

             Tóm lại, cầu nguyện là đức tính cao thượng, là mặt hồ thu in bóng lưng trời, là con đường hoàn thành Bồ Tát đạo dẫn đến phật qủa. Nếu không có cầu nguyện thì chúng ta sẽ không biết “bỉ ngạn” ở nơi đâu để tìm về. Với công đức tu hành, có bao nhiêu lời cầu nguyện là có bấy nhiêu chướng ngại vật cần vượt qua. Nhưng bên cạnh đó đã có biết bao người lạm dụng cầu nguyện để thoả mãn lòng tham lam cho nên biến thành mê tín. Một khi đã mê mờ nhân qủa sẽ dẫn dắt chúng ta cầu nguyện một cách mù quáng, không còn tin vào khả năng của mình, né tránh sự thật, sợ hãi qủa báo, quay lưng với trách nhiệm về lời nói và hành động của bản thân. Nhận thức rõ cầu nguyện hợp với chánh pháp, chúng ta sẽ không còn lầm lũi đi vào lối mòn đoạn diệt không nhân qủa. Phán xét đúng đắn cầu nguyện , chúng ta sẽ vạch rõ tường tận đâu là chánh tín và thế nào là cội nguồn của mê tín. Một bước chân đi qua bằng sức mạnh kiên định, sẽ là một bước thành công trên con thuyền bát nhã xuống dòng đổ ra biển giác.

 

---o0o---

 

Cập nhật: 01-06-2005

 

 

 

Nguồn: www.quangduc.com

Về danh mục