Vai trò của việc "kết ấn" trong Khí công & Tĩnh toạ tự chữa bệnh -Lương y Võ Hà
Xin cầu nguyện cho các bịnh nhân được bình phục, để được có cơ hội tu học, thoát khỏi khổ đau sinh tử luân hồi.
Chìa khóa đã giúp các bịnh nhân thành công trong việc chữa trị là NIỀM TIN và Ý CHÍ THỰC HÀNH.
Ghi chú: Chúng tôi với tinh thần giúp người không vụ lợi. Xin quý vị xem xét các tài liệu và chọn lựa cách thực hành thích hợp cho mình. Chúng tôi, cùng các tác giả đóng góp, xin được miễn trách nhiệm về những tài liệu trong trang nhà này. Kính mong sự thông cảm và hoan hỷ.
Quý vị khi dùng các bài thuốc dưới đây với kết quả tốt hay không, xin vui lòng gởi báo kết quả qua mục bình luận bên dưới để chúng ta có thể cùng kiểm chứng và đăng tải tính chính xác của các bài thuốc.
Có một số bài là file *.PDF , nên Qúy vị hãy download phần Adobe Reader về và cài đặt mới xem được.
VAI
TRÒ CỦA VIỆC "KẾT ẤN"
TRONG KHÍ CÔNG & TĨNH
TỌA TỰ CHỮA BỆNH
Lương y Võ Hà
Ấn thường
được thể hiện trong các
tranh, tượng của nhiều
nền văn hóa khác nhau.
Đặc biệt khi nói đến khí
công và
tĩnh tọa, nhiều người
thường liên tưởng ngay
đến các vị đạo sư hoặc
những nhà
khí công ngồi thiền, hai
tay bắt ấn! Tại sao phải
bắt ấn? Phải chăng
ấn chỉ liên
quan
đến những điều huyền bí,
mê
tín, không giải thích
được? Bài
viết sau
đây sẽ đề cập đến ý
nghĩa và
tác
động khí hóa của ấn
trong việc luyện tập khí
công và
tĩnh tọa tự chữa bệnh.
MỖI NGÓN TAY LÀ MỘT
BIỂU TƯỢNG THU NHỎ CỦA
CƠ THỂ
Án ma liệu pháp
có lẽ là một hình thức
trị bệnh tồn tại sớm
nhất trong xã hội loài
người. Liệu pháp này
xuất phát từ những kinh
nghiệm ngẫu nhiên day,
ấn, bấm hoặc xoa bóp vào
những vùng hoặc những
điểm nhất định ở ngoài
da
để đạt được hiệu quả
giảm đau trên
những bộ phận ở xa hoặc
sâu hơn trong cơ thể.
Dần dần những nghiên cứu
về hiệu ứng toàn
tức sinh vật và
phản xạ thần kinh
đã
làm sáng tỏ và phát
triển thêm kinh nghiệm
của người xưa. Những kết
quả nghiên cứu này cũng
phù hợp với quan
điểm truyền thống về
Thiên nhân tương
ứng. Con người
và vũ trụ là
đồng thể. Con người là
một vũ trụ thu nhỏ. Xa
hơn, mỗi một bộ phận
riêng biệt của cơ thể
cũng lại là một tiểu vũ
trụ có những
điểm tương đồng, tương
ứng
với cái toàn thể của cơ
thể *. Nổi
bật nhất trong số những
vùng phản xạ, những vũ
trụ thu nhỏ là hai lòng
bàn tay và cả những ngón
tay, với các
đầu ngón tay là
cơ quan xúc giác chủ
yếu, nơi tập hợp những
đầu mút thần kinh vô cùng
tinh tế và cũng là nơi
khởi
đầu (Tĩnh
huyệt) của những
đường kinh Dương.
Có thể nói mỗi ngón
tay
đều có đầy đủ đặc tính
của cả cơ thể. Đầu ngón
tay ứng với phần đỉnh
đầu. Phần dưới của các
ngón, nơi tiếp giáp giữa
ngón tay và
bàn tay ứng với phần hạ
bàn; Ba
đốt ngón tay tính từ đầu
ngón trở xuống lần lượt
tương ứng với 3 phần
thượng tiêu,
trung tiêu và hạ tiêu
của cơ thể. Do
đó về mặt khí hóa, kết
ấn hay bắt ấn là
tác
động vào
đầu ngón tay, hoặc các
gốc ngón tay cũng đồng
nghĩa với kích hoạt
những huyệt ở vùng
đỉnh đầu hoặc vùng
xương cùng, hai khu vực
thu, xả và giao hòa giữa
nội khí của cơ thể với
thiên khí hoặc
địa khí của vũ trụ bên
ngoài.
MỘT SỐ HIỆU ỨNG KHÍ
HÓA CỦA ẤN
Kích hoạt thăng
giáng theo quy luật tự
nhiên.
Theo học thuyết kinh lạc
của y học cổ truyền, các
đường kinh Dương đi từ
trên
giáng xuống và các
đường kinh Âm đi từ dưới
thăng lên.
Do
đó khi cơ thể ở trong tình
trạng thư giãn thích
hợp, nếu tác
động vào
các
đầu đường kinh thì
kinh khí của các
đường kinh sẽ lên
hoặc xuống theo
đúng quy luật của nó.
Như vậy, khi ta ấn vào
các
đầu ngón tay là
đã
tác
động trực tiếp vào
Tĩnh huyệt của một
đường kinh Dương và
cả huyệt Bách hội ở
đỉnh đầu - nơi tập hợp
của các đường kinh Dương
- nên
có tác
động giáng khí. Ngược
lại, nếu ta tác động vào
gốc các ngón tay sẽ kích
hoạt hai huyệt Trường
cường và Hội âm ở vùng
xương cùng và các
đường kinh Âm nên
có tác dụng thăng
khí. Y học cổ truyền cho
rằng
"thống tất bất thông,
thông tất bất thống".
Hơn nữa, nếu các kinh
mạch thông suốt thì
những tạng phủ tương ứng
cũng hoạt
động điều hòa
và cơ thể khỏe mạnh. Do
đó, tác động thăng giáng
luân lưu ở các đường
kinh có ý nghĩa rất quan
trọng trong việc dưỡng
sinh và
chữa bệnh.
Thiên Bệnh lý của Nội
kinh có ghi "trăm
bệnh sinh ra đều do nơi
khí”.
Đặc biệt là
ở thời
đại ngày
nay, tính cạnh tranh cao
và nhịp sống quá nhanh
khiến con người thường
xuyên phải lo lắng, căng
thẳng. Chính những cảm
xúc âm tính dai dẳng đã
dẫn
đến khí uất, khí nghịch
- là
đầu mối của nhiều thứ
bệnh. Trong điều kiện này,
nhất là ở giai
đoạn đầu khi bệnh còn
chưa gây ra những tổn
thương thực thể thì chỉ
cần
điều hòa
khí hóa, cân bằng âm
dương, làm cho dương
giáng, âm thăng,
giải tỏa tình
trạng khí uất, khí
nghịch là
đủ để phục hồi sức khỏe.
Trong những trường hợp này,
thư giãn và bắt ấn có lẽ
là phương pháp nhanh,
hiệu quả và thuận tự
nhiên nhất trong việc
tái lập tình trạng khí
hóa bình thường.
Khai mở một huyệt vị,
khai thông một
đường kinh, tăng cường
nội khí
.
Y học truyền thống và
khí công cổ
đại đều cho rằng con
người và
vũ trụ thăng
giáng, giao hòa
thông qua hô hấp
"hô tiếp thiên căn,
hấp thu địa khí”.
Sự giao hòa này diễn ra
chủ yếu ở hai khu vực
đỉnh đầu và
xương cùng. Khi ta tác
động vào
đầu ngón tay và
gốc ngón tay cũng là
gián tiếp kích hoạt sự
thu, xả ở những huyệt
tương ứng như Bách hội ở
đỉnh đầu, Hội âm và
Trường cường ở vùng
xương cùng. Sự kích hoạt
của ấn có tác dụng lợi
dụng thiên khí và
địa khí làm
mạnh dòng chảy của kinh
mạch, qua
đó có thể khai thông một
đường kinh, một huyệt vị
hoặc tăng cường nội khí
trong cơ thể. Ngoài
ra khi Nhâm
Đốc đã
được thông, động tác bắt
ấn mỗi lần tập sẽ rút
ngắn thời gian sinh khí
và
tăng
cường chân khí để sử
dụng cho nhiều mục đích
khác nhau.
NHỮNG ĐỐI ỨNG KHÁC
NHAU GIỮA NAM VÀ NỮ TRÊN
LÒNG BÀN TAY
Do những dị biệt về
tính âm dương giữa nam
và nữ, nam thuộc dương
và nữ thuộc âm, nên vị
trí tương ứng giữa hai
huyệt Trường cường và
Hội âm trên hai bàn tay
phải và trái cũng tương
phản nhau.
Ở nam, thiên khí từ
đỉnh đầu qua nửa bên
phải cơ thể xuống chân
phải,
địa khí theo chân trái
đi lên,
qua nửa bên trái cơ thể
chạy lên
đầu. Phần gốc các ngón
tay thuộc tay trái ứng
với huyệt Trường cường,
phần gốc các ngón tay
thuộc tay phải ứng với
Hội âm. Ở nữ, thiên
khí từ
đỉnh đầu qua nửa bên
trái cơ thể xuống chân
trái,
địa khí theo chân phải
qua nửa bên
phải cơ thể chạy lên
đầu. Phần gốc các ngón
tay thuộc tay phải của
người nữ ứng với huyệt
Trường cường, phần gốc
các ngón tay trái ứng
với huyệt Hội âm.
Sự khác biệt trên cần
được lưu ý để không tác
động nhầm lẫn vào
Trường cường. Trường
cường là gốc của chân
Hỏa, chỉ
được kích hoạt khi cần
thiết và
có giới hạn. Trường
cường chỉ nên
được khai mở và
phát triển
đồng bộ với sự phát
triển của Nhâm Đốc và
hệ kinh mạch chung. Trên
thực tế, khi Nhâm
Đốc đã
được khai thông, chỉ cần
tác động vào
các
đầu ngón tay, thiên
khí sẽ tràn xuống theo
mạch Nhâm. Khi
đến cuối mạch Nhâm, tự
khắc sẽ kích hoạt Trường
cường đưa chân hỏa lên
mạch
Đốc, tuần hoàn
thành một vòng Tiểu châu
thiên mà không nhất
thiết phải kích hoạt vào
gốc các ngón tay.
Ngoài ra, việc nắm
vững quy luật thăng
giáng ở mỗi bên,
bên phải hoặc bên trái
còn có thể vận dụng
để phát triển thành
vòng
Đại châu thiên
bằng cách hít vào từ
đỉnh đầu theo mạch Nhâm
xuống chân phải (nam), và
thở ra từ chân trái
đi lên
theo mạch
Đốc đến tận đỉnh đầu. Do
đó có cách nói hít một
hơi chân khí từ Bách hội
thông suốt đến đầu ngón
chân cái, hoặc ngược lại
từ đầu ngón chân cái lên
đến tận đỉnh đầu.
MỘT VÀI ẤN TIÊU BIỂU
Đầu
ngón cái chạm
nhẹ đầu ngón trỏ
ở cả hai bàn
tay. Ngón trỏ là
ngón ở gần ngón
cái nhất. Do
đó chỉ cần cong
nhẹ hai ngón để
hai đầu ngón
chạm nhau là
đủ để kết thành
ấn, dễ tạo tình
trạng buông lỏng
cơ hai bàn tay
hơn so với
động tác đưa đầu
ngón tay cái xa
hơn để chạm với
những đầu ngón
khác như ngón
giữa và
áp út. Nói chung
giống như các ấn
tác
động vào
đầu ngón tay
khác, ấn này
có thể bổ sung
kinh khí cho
những
đường kinh dương
vì
Bách hội là
huyệt hội của
những
đường kinh Dương
và
mạch
Đốc. Ngoài
ra kèm theo
động tác đầu
lưỡi chạm nướu
răng trên
để thông Nhâm
Đốc, thiên
khí từ Bách hội
cũng sẽ tràn
xuống mạch Nhâm
là bể chứa của
các kinh Âm. Do
đó ấn có tác
dụng vào
cả hai mạch Nhâm
Đốc để tăng
cường nội khí.
(Hình
1)
Đầu
ngón cái tay
phải chạm đầu
ngón áp út. Đầu
ngón cái tay
trái chạm đầu
ngón giữa. Bên
cạnh hiệu ứng
chung thu Thiên
khí và giáng
khí, ấn này kích
hoạt trực tiếp
vào huyệt Quan
xung ở gốc móng
ngón tay áp út,
Tĩnh huyệt của
kinh Thiếu dương
Đởm và
Tam tiêu và
huyệt Trung xung
ở
đầu móng ngón
tay giữa, Tĩnh
huyệt của kinh
Quyết âm can &
Tâm bào
lạc. Do
đó ấn có tác
dụng rất tốt
trong việc sơ
tiết Can khí,
thư giải khí uất
trong những
chứng bệnh do
căng thẳng tâm
lý lâu ngày
làm rối loạn
thần kinh giao
cảm, dẫn
đến nhức đầu,
mất ngủ, đau cơ,
hay cáu gắt, suy
nhược thần kinh,
rối loạn kinh
nguyệt, rối loạn
tiêu
hóa...(Hình 2).
Hai
bàn tay
đan chéo nhau
sát tận gốc các
ngón tay đặt
trước bụng dưới,
lòng
bàn tay
để ngửa, hai đầu
ngón tay cái
chạm nhau. Các
ngón tay chạm
nhau ở sát phần
gốc và
lòng bàn tay
để ngửa đã
tác
động vào
các kinh Âm và
có tác dụng thăng
khí. Đây là
một trong những
ấn thường
được sử dụng
trong khi tĩnh
tọa. Ấn có công
năng thu âm khí
và
hóa khí. Huyệt
Hội âm sẽ
được kích hoạt,
mạch Nhâm sẽ đi
lên
từ Hội âm, hướng
năng
lực tính dục
thăng hoa lên
phía trên
để tái bổ sung
cho cơ thể (Hình
3).
Đầu
ngón cái tay
phải chạm đầu
ngón áp út tay
phải. Đầu ngón
cái tay trái
chạm gốc ngón áp
út tay trái
(nam). Ấn này
phối hợp giữa
Thiên khí từ
Bách hội giáng
xuống theo mạch
Nhâm và chơn Hỏa
thăng
lên
từ Trường cường
trên mạch
Đốc, một lên
một xuống nối
thành vòng Tiểu
châu thiên. Vì
là ấn kích hoạt
chơn Hỏa nên chỉ
sử dụng giới hạn
trong vài phút
hoặc vài chục
vòng Tiểu châu
thiên trước khi
tĩnh tọa hay
chuyển sang các
ấn bình thường ở
đầu các ngón tay
(Hình
4).
Đầu
ngón tay cái
chạm gốc ngón
tay áp út, bao
các ngón còn
lại chung quanh
ngón cái và nắm
chặt thành
quyền. Hai bàn
tay giống nhau.
Ở ấn này,
đầu ngón cái
chạm gốc ngón áp
út ở cả hai tay
đã
kích hoạt Hội âm
và Trường cường,
động tác nắm các
ngón tay thành
quyền quanh ngón
cái có tác dụng
tập trung nội
khí vào hai trục
trung tâm, tức
hai mạch Nhâm
Đốc nên
là một ấn tăng
cường chân khí
khá mạnh. Ấn có
công năng làm
ấm người, tăng
sự can đảm, tăng
cường chính khí
để chống lại tà
khí nên thường
được gọi là
Kim cang quyền
ấn. Có lẽ
đây là
lý do khiến dân
gian có tập tục
nắm chặt ngón
tay cái khi cảm
thấy sợ sệt, mất
bình tĩnh hoặc
ban
đêm
phải
đi qua những nơi
tối tăm, lạnh
lẽo (Hình
5).
Áp
hai bàn tay vào
nhau,
đan chéo hai
ngón áp út và
ngón út của hai
bàn tay, hai
ngón tay giữa
thẳng lên, hai
đầu ngón giữa áp
vào
nhau, hai ngón
tay trỏ chạm vào
lưng lóng giữa
của ngón tay
giữa cùng bên,
hai
đầu ngón cái cùng
áp lên lóng giữa
của ngón tay áp
út bên phải. Ở
ấn này, hai ngón
trỏ tác
động vào
chỗ giao liên
của hai lóng
đầu và
lóng giữa của
ngón giữa, và
hai
đầu ngón cái tác
động vào
lóng giữa ngón
áp út phải nên
có tác dụng tập
trung chơn khí
vào khu vực giao
tiếp giữa trung
tiêu và thượng
tiêu. Trên thực
tế, khi bắt ấn
này, nội khí
toàn thân sẽ
hướng về huyệt
Cưu vĩ. Cưu vĩ
nằm trên mạch
Nhâm, phía dưới
chỗ gặp nhau của
hai bờ sườn,
tương ứng với
Luân xa 4 của
khí công Ấn
Độ. Nơi đây có
một biệt lạc
thông với mạch
Đốc. Cưu vĩ là
mộ huyệt của
Tâm. Trong châm
cứu học, Cưu vĩ
có tác dụng trấn
kinh,
định thần, thư
thái lồng ngực.
Do đó ấn này
có tên gọi là ấn
định tâm (Hình
6).
Tóm lại có thể nói ấn
bao gồm nhiều hình thức,
nhiều tư thế khác nhau
của những ngón tay,
riêng lẻ hoặc phối hợp
cả hai bàn tay, nhằm
điều chỉnh khí hóa, định
tâm an thần hoặc tăng
cường chân khí.
Để kết thúc bài
này, người viết xin ghi
lại một trường hợp
đáng suy ngẫm về kinh
nghiệm bắt ấn. Bà
dì của tôi xuất thân từ
gia
đình
lao
động nghèo.
Bà không
được học hành,
cũng không có thói quen
tập thể dục hoặc chăm
sóc sức khỏe tử tế như
chúng ta ngày
nay. Khoảng 50 tuổi bà
đã
xuất hiện triệu chứng áp
huyết cao.
Đã
vậy bà còn thích
ăn cơm với thịt hoặc cá
kho mặn. Đến khoảng 80
tuổi, bà
đã
trải qua 3 lần bị tai
biến não. May mắn là cả
3 lần
đều đã
vượt qua và phục hồi tốt
sau một thời gian
điều trị bằng khí công và
Đông dược. Sau lần thứ
ba, chúng tôi hướng dẫn
và
thuyết phục bà thực hành
một "chiêu" duy nhất và
dễ nhất: bắt ấn.
Vẫn những thói quen
cũ,
ăn uống không kiêng
kỵ, thích
ăn mặn, không thích tập
dưỡng sinh. Chỉ khác là
khi rỗi rảnh hoặc thấy
trong người "khó ở", bà
lại ngồi tựa ghế hoặc
dựa lưng vào tường thư
giãn và bắt ấn.
Đầu ngón tay cái chạm
đầu các ngón tay khác,
ngón nào
cũng
được. Trên
thực tế, bà thường chụm
cả ba
đầu các ngón tay cái,
ngón trỏ và
ngón giữa lại với nhau.
Không biết có phải nhờ
"chiêu" bắt ấn này hay
không, chỉ biết là bà
đã
sống khỏe mạnh,
đi lại bình
thường, tinh thần vẫn
minh mẫn
đến những ngày
cuối
đời. Bà
thọ 90 tuổi. Ra
đi nhẹ nhàng.
Đặc biệt là
trong khoảng 10 năm
sau cùng,
kể từ khi bà chịu thực
hành bắt ấn, bà không
phải nằm viện ngày
nào./.