|
Y khoa thường thức
Lan Hương sưu tầm
43.- Những điều cần nhớ khi mang, vác
Bạn vừa nhấc một vật lên. Bỗng thấy nhói một cái. Thế là cơn đau xuất hiện. Nếu
bạn đã từng đau lưng, phải biết đề phòng.
Muốn tránh các hiện tượng như trên, khi nhấc một vật gì, bạn phải nhớ:
- Không nhấc vật nặng quá.
- Không cúi thấp quá thắt lưng để nhặt một vật gì đó.
- Không nhấc vật nặng khi cong lưng. Khi vác cũng vậy.
- KHÔNG NHẤC VẬT KHI Ở tư thế xoắn xương sống. Muốn nhấc vật đó lên, bạn hãy
quay toàn người, từ đầu tới chân, mặt nhìn về phía vật nặng.
- KHÔNG CỐ NHẤC MỘT VẬT ĐỂ Ở trên cao quá đầu mình.
- Không nhấc nhanh, không giật mạnh vật lên.
- Khi nhấc hai tay, nên phân phối các vật cho 2 bên đều nặng như nhau.
- Không một tay bế con, một tay nhấc vật để lên cao. Hãy đặt con xuống, rồi
dùng 2 tay nhấc vật.
- Cần phải hết sức chú ý khi nhấc vật nặng mà lại đi giầy cao gót. Tốt nhất
là cởi giầy ra.
- Khi nhấc vật, nên đứng dạng chân cho vững.
- Không nhấc vật nặng, nếu bạn có bệnh đau lưng hay đã từng bị đau lưng.
Khi nhấc vật, nên nhớ:
- Đi giầy chắc chắn, không đi giầy cao gót.
- ĐỨNG Ở tư thế vững chãi, ngay gần vật, rồi mới nhấc lên
- Chùng đầu gối xuống rồi nhấc vật lên
- Chú ý sứ dụng bắp thịt bụng và mông khi nhấc
- Chú ý phối hợp bắp thịt đùi và chân để đỡ vật
- Nhấc vật lên, sát với thân người
- Chùng đầu gối, trước khi nhấc
- Nhấc từ từ, nếu cần nhờ người đỡ giúp
- Khi phải di chuyển vật, hãy nghĩ xem có phương pháp gì ngoài việc phải mang
vác hay không?
44.- Điểm đau của đấu thủ khi chơi quần vợt
Những người chơi quần vợt - nhất là những người mới chơi - THƯỜNG HAY BỊ ĐAU
KHUỶU TAY VÀ CĂNG TAY. CÓ nhiều nguyên nhân như sau:
- Dùng vợt nặng quá
- DÂY CĂNG Ở mặt vợt hẹp quá
- Banh cũ, bẹp
- Tay vợt không cân đối với mặt vợt
Khi đánh banh, chưa biết sử dụng sức mạnh phối hợp của cánh tay với toàn thân,
nên cánh tay phải làm việc quá sức
Để giảm đau, nên:
- CHƯỜM NƯỚC ĐÁ VÀO CHỖ ĐAU Ở cổ và khuỷu tay trong 2-3 ngày.
- Uống aspirin.
Nếu bị đau liền trong 3 tuần, không đỡ, nên đi bác sĩ để được chiếu X-quang hoặc
uống thêm thuốc, hoặc chích thuốc có steroid:
- Phải đợi thật hết đau rồi mới được chơi lại.
- Mang nịt bảo vệ cổ tay.
- Luyện tập tay và cổ tay bằng cách nhấc từ từ vật nhẹ để làm căng cổ tay
- Úp cổ tay và bàn tay xuống mặt bàn rồi nhấc bàn tay lên trong khi cổ TAY
VẪN SÁT MẶT BÀN. Úp bàn tay xuống rồi lại nhấc lên từ 10-40 lần trong mỗi lần
tập.
45.- Trị chứng giãn tĩnh mạch
NHỮNG TĨNH MẠCH Ở chân hay bị nổi lên, căng phồng nhìn rõ dưới lớp da kể CẢ Ở
KHỚP sau đầu gối làm người bệnh có cảm giác đi lại nặng nề hơn.
Đề phòng bệnh này:
- Khi ngồi, không nên bắt chéo chân.
- Tránh đứng lâu một chỗ. Nếu công việc buộc phải đứng, nên dồn sức nặng sang
một chân và đổi chân luôn luôn.
- Không mặc quần áo chật, bó cổ tay, cổ chân, khuỷu tay, khuỷu chân, đùi,
hông.
- Ăn nhiều trái cây và thực phẩm dễ tiêu, sự táo bón dễ làm các mạch máu bị
giãn.
LUÔN CHÚ Ý VIỆC VẬN ĐỘNG CHÂN Ở mọi tư thế. Thí dụ: khi ngồi có thể quay bàn
chân, nhấc bàn chân, cẳng chân, đá ra phía trước, phía sau, duỗi bàn chân thẳng
để ngón đụng sàn, gác chân lên 1 ghế phía trước v.v..
Chứng giãn tĩnh mạch không có gì nguy hiểm. Nếu thấy đau ở MỘT TĨNH MẠCH NÀO THÌ
mới cần hỏi bác sĩ.
46.- Để tránh có mùi hôi chân
Mùi hôi chân thật khó chịu và lẽ dĩ nhiên là khó... ngửi! NÓ DAI DẲNG, ẢNH HƯỞNG
TỚI LỚP DA Ở các kẽ ngón chân, nhất là giữa ngón 3 và ngón 4. Bạn cũng nên biết
rằng, nó lây đấy.
Những người hay bị lây là những người thường đi chân ĐẤT, TẠI NHỮNG PHÒNG TẮM
CÔNG CỘNG, Ở hồ bơi, nơi tập thể dục đã để cho bụi, mốc, nấm từ những bàn chân
có mùi khác bám vào chân mình. Nói chung, những người chăm TỚI CÁC CÂU LẠC BỘ
THỂ DỤC DỄ BỊ, NÊN Ở Mỹ, người ta gọi chứng này là "mùi chân lực sĩ".
Nếu chân bạn có mùi thì nên:
- Rửa chân ít nhất là 2 lấn mỗi ngày, rửa kỹ các kẽ chân rồi lau khô.
- Đi giầy có lỗ thoáng hoặc dép hơn là giầy bí hơi.
- Nếu có điều kiện, nên thay đổi giầy mỗi ngày.
Chú ý: Người có bệnh tiểu đường càng cần giữ gìn cẩn thận cho chân không có mùi
để tránh bị viêm nhiêm vì vi khuẩn. Người có bệnh tiểu đường cần giữ chân và
móng chân thật kỹ.
47.- Sừng và chai chân
Sừng và chai chân cấu tạo giống nhau, chỉ khác nhau ở VỊ TRÍ. SỪNG LÀ LỚP DA
CỨNG THƯỜNG CÓ Ở NHỮNG ĐẦU XƯƠNG, TRÊN NGÓN CHÂN, Ở mắt cá chân còn chai ở DƯỚI
BÀN CHÂN, THƯỜNG Ở DƯỚI NGÓN chân cái, phần thịt tiếp giáp với cổ ngón cái, gót
chân. Nguyên nhân do bàn chân có chỗ gồ
ghề, khi ta đi giầy chật, da chỗ chân bị cọ sát hàng ngày bị cứng lại và dày
lên. Không được dùng lưỡi dao cạo râu (lưỡi lam) hoặc các vật gì sắc để cắt mỏng
sừng và chai.
Cũng không nên dùng bất kỳ hoá chất mạnh nào để làm việc này vì như vậy, có thể
làm chân bị viêm, nhiễm.
Nên:
- Đi giầy vừa khớp với chân. Không làm các ngón chân bó.
- Ngâm chân nước nóng để các chỗ sừng và chai mềm
- Dùng vật đệm - có bán ngoài các cửa hàng - đệm vào chỗ sừng và chai
- Nếu những số sừng và chai bị bong, đắp khăn hay gạc tẩm dung dịch 5-10%
a-xít salicylic và băng lại. Nếu chỗ bong tiếp tục bị đau, nên đi khám bác sĩ.
Nhiều khi phần sừng và chai ăn sâu xuống các mô thịt như có rễ, phải dùng tới
thuốc đặc trị để cậy được lớp rễ lên.
- Nếu lớp chai dày quá, có thể ngâm nước nóng rồi lấy đá nhám khẽ mài cho bớt
dày. Không được cắt hay cậy.
Những người có bệnh tiểu đường và bệnh tim cần chú ý giữ gìn chân và móng chân.
Hết sức đề phòng để chân không bị viêm nhiễm. Nếu có vấn đề gì, phải nhờ bác sĩ
chữa trị ngay vì sự viêm nhiễm tay chân của những người này, có ảnh hưởng nhiều
tới bệnh.
48.- Móng tay có thể nói gì về sức khỏe?
Bạn đã ngắm nhìn ngón tay mình cả ngàn lần rồi, nhưng có bao giờ bạn nghĩ rằng
các móng tay có thể phản ảnh rất đúng tình trạng sức khỏe của mình hay không?
Gốc móng tay có vết trắng hình thìa thể hiện cơ thể thiếu chất sắt. Móng tay
mỏng, dễ gãy, cho biết tuyến giáp một tuyến nội tiết ở HỌNG - KÉM HOẠT ĐỘNG.
Để giữ các mong tay lành lặn, có thể phản ảnh cho mình biết sức khỏe của chính
mình, nên:
- ĂN NHIỀU trái cây và rau tươi, các loại hạt, thịt tươi và các thực phẩm ít
chất béo.
- Mang găng bảo vệ khi phải tiếp xúc bằng tay với các hoá chất và các chất
tấy rửa.
- Đánh móng tay sạch sau mỗi lần lao động.
- Cắt xén biểu bì ở 2 góc ngón để tránh bị xước ở PHẦN NÀY.
- Không dùng móng tay để gạch, nậy vật gì.
- Không cắt và giũa móng tay sát quá.
TRẠNG thái móng tay | NGUYÊN
nhân (chứng tỏ) |
| - Giòn dễ gãy | - Thường bị ngâm lâu trong nước nóng, sức khỏe
kém, thiếu vitamin A, C, B6, calci, sắt, tuyến giáp hoạt động kém. |
| - Các móng không đều | - Tim, phổi yếu, triệu chứng ung thư,
yếu bẩm sinh. |
| - Bề mặt không nhẵn | - ECZEMA, BỊ CHẤN THƯƠNG, BỆNH VẨY NẾN. |
| - Nhấp nhô | - Thấp khớp, thận yếu, cao tuổi, khí thũng. |
| - Móng nứt | - Dị ứng với chất tô móng tay, thiếu chất sắt, thiếu
hồng huyết cầu, có thai, bệnh vẩy nến. |
| - Nứt ở đầu móng | - Ngâm nước lâu, hiện tượng thay móng. |
| - Có vệt trắng hình thìa | - Tuyến nội tiết hoạt động yếu
(tuyến giáp) thiếu chất sắt và hồng cầu. |
49.- Kể bệnh thế nào?
ÔNG A BỊ SÂU RĂNG, BÀ B BỊ GÃY CHÂN, ANH C CÓ MỤN NHỨC NHỐI Ở BẮP ĐÙI. CẢ 3
NGƯỜI, NÓI CHUNG, ĐỀU bị đau, nhưng mỗi người đau một cách khác nhau. Bởi vậy,
khi chúng ta kể bệnh, người thầy thuốc chữa trị cho chúng ta bao giờ cũng muốn
biết rõ, chúng ta đau như thế nào để chẩn đoán cho đúng bệnh.
Sau đây là một số câu hỏi bác sĩ có thể đặt ra, hoặc nếu biết trước, chúng ta có
thể dựa vào đó để chuẩn bị kể bệnh với bác sĩ:
- Bạn bị đau từ bao giờ?
- Lúc nào trong ngày bạn bị đau, thỉnh thoảng đau hay đau liên tục?
- Tự nhiên bạn thấy đau hay mỗi khi làm gì đó mới bị đau?
- Đau một chỗ hay cảm giác đau di chuyển nơi này qua nơi khác?
- Mỗi lần đau bao nhiêu lâu?
- Uống aspirin có thấy giảm đau không?
- Bạn đã làm thế nào để đỡ đau? Có ĐỠ KHÔNG?
Mỗi lần đau có các triệu chứng gì kèm theo không (thí dụ: nôn, mệt).
CÓ THỂ CHIA ra làm nhiều loại đau và đau với mức độ khác nhau. Khi kể bệnh nên
nói rõ để giúp bác sĩ chữa trị, định được bệnh nặng hay nhẹ, thuộc bộ phận nào
trong cơ thể. Bạn có thể chọn một trong số những câu dưới đây để mô tả cái đau:
1.Về đau nhẹ | 2. Về đau vừa |
3. Về đau nặng |
|---|
- Cảm thấy khó chụi
- Đau như bị kim châm
- Đau tức
- Đau âm ỉ
- Đau rát
- Đau như bị cấu
- Đau nhức.
|
- Đau nhăn mặt
- Đau từng hồi
- Đau như bị đánh
- Đau nhói
- Đau thắt bụng
- Đau như bị cào
- Đau không làm gì được.
|
- Đau như cắt thịt
- Đau như có vật xuyên qua
- Đau như có vật quậy bên trong
- Đau lăn lộn
- Đau như ngạt thở
- Đau như nứt da thịt
- Đau chảy nước mắt
|
36.- Chứng lạnh chân tay
Nhiều người phải đi bít - tất (vớ) quanh năm, kể cả lúc ở NHÀ VÀO MÙA HÈ. CHÂN
tay họ lúc nào cũng lạnh, khi thì các ngón có màu đỏ và khi thì tím ngắt. Nguyên
nhân là đã dùng nhiều một loại thuốc nào đó hoặc mắc bệnh Raynaud, một thứ bệnh
có đặc điểm là máu khó lưu thông tới những mạch máu nhỏ li TI Ở BÀN chân và bàn
tay. Bệnh căng thẳng thần kinh cũng gây ra hiện tượng này.
Các triệu chứng gồm:
- Ngón chân tay nhợt, trắng hay tím. Chuyển sang màu đỏ khi lạnh.
- CÓ cảm giác như kiến bò và tê cóng.
- Thấy đau khi chuyển màu từ tím sang trắng hay đỏ sang trắng.
Để giảm bệnh, nên:
- Ngưng hút thuốc vì thuốc làm máu lưu thông chậm.
- Tránh uống cà phê vì chất cafein làm mạch máu thu hẹp lại.
- Tránh không cầm vật lạnh. Thí dụ: không cầm tay trực tiếp vào nước đá, khi
dùng phải lấy cặp, cặp đá.
Thỉnh thoảng tập vẩy mạnh tay xuống đất, hay quay 2cánh tay theo hình tròn,
ngược đi ngược lại như người tập bơi sải. Động tác này có mục đích dồn máu ra
đầu ngón tay.
- Khi đứng hay ngồi, động đậy đầu ngón tay, chân.
- Thực hiện bài tập thư giãn các cơ bắp (xem bài 160 mục trị bệnh Stress).
37.- Làm thế nào để khỏi mệt?
DÙ khoa học và kỹ thuật đã giúp cho chúng ta hoàn thành nhiều công việc hàng
ngày một cách nhẹ nhàng hơn, nhưng nhiều người vẫn tới bác sĩ kêu ca. T?I BỊ
MỆT.
Mỗi người chúng ta nên tự biết tại sao mình mệt và hiện tượng mệt của mình thuộc
loại nào? Người ta phân biệt 2 loại mệt: MỆT THỂ XÁC VÀ MỆT TINH THẦN.
Người lao động nhiều thường thấy mệt vào buổi chiều và có thể phục hồi được sức
khỏe sau một giấc ngủ qua đêm: đó là loại MỆT THỂ XÁC.
NGƯỜI MỆT TINH THẦN thường mệt từ buổi sáng và đỡ hơn về buổi chiều.
NGUYÊN NHÂN SỰ MỆT THỂ XÁC thường do:
- Ăn ít, ngủ không đẫy giấc.
- Lượng các chất có kim loại trong máu, không đúng tỷ lệ quy định như tỷ lệ
về các hợp chất có Na và K.
- LÀM VIỆC Ở môi trường nóng và ẩm.
- Thiếu máu.
- Bị cúm kéo dài hoặc cảm lạnh.
- Bị nhiễm bệnh do virus
- Một số tuyến nội tiết như tuyến giáp hoạt động yếu.
NGUYÊN NHÂN SỰ MỆT TINH THẦN, có thể do:
- Phải cáng đáng quá nhiều công việc, nên lo lắng.
- Phải làm các công việc nhàm chán, không hợp khả năng.
- CÓ sự thay đổi đột xuất trong đời sống (ly dị, về hưu...).
- Mất tinh thần, chán nản.
Các biện pháp sau, có thể làm ta đỡ mệt:
- Chú ý tạo cho mình một chế độ ăn uống tốt: thực phẩm nhiều chất sắt, có
trong thịt và các loại hạt, loại củ, rau và trái cây tươi.
- Chú ý hoạt động thân thể, tập thể dục, đi bộ ra ngoài trời, thở sâu.
- Tạo cho mình nơi làm việc thoáng mát: mở cửa sổ, uống nhiều nước.
- Điều hoà công việc như thế nào để có thời gian nghỉ và thư giãn. Một, hai
buổi tối ngủ đẫy giấc sẽ khiến sức khỏe phục hồi nhanh. Trong những ngày làm
việc, thu xếp sao để có một thời gian ngắn thư giãn bắp thịt, thở sâu và ngưng
mọi sự suy nghĩ (thư giãn thần kinh) cũng rất tốt
- Thay đổi lề lối làm việc để khỏi bị nhàm chán từ cách ngồi, cách sắp xếp và
thực hành công việc, thời gian làm việc và nghỉ ngơi... cốt để tạo ra cho mình
cái gì đó mới lạ.
Nếu hiện tượng Mệt kéo dài quá 2 tuần, nên đi tới bác sĩ.
38.- Trị bệnh thiếu máu
Nếu khi soi gương, bạn thấy mặt mình tái, có vẻ mệt mỏi lờ đờ, thì rất có thể,
bạn đang bị thiếu máu. Nói chính xác hơn là bạn thiếu hồng huyết cầu trong thành
phần của máu. Hồng huyết cầu rất cần thiết CHO CƠ THỂ VÌ CHÚNG CÓ NHIỆM VỤ NHẬN
ÔXY Ở phổi rồi mang đi phân phối cho mọi nơi trong cơ thể.
Một hiện tượng chính của bệnh thiếu máu là thiếu chất sắt TRONG THÀNH PHẦN MÁU.
Ở MỸ, 20% PHỤ NỮ Ở độ tuổi có thể sinh đẻ bị mắc bệnh thiếu máu trong khi chỉ có
2% đàn ông mắc bệnh này. Lý do là họ mất nhiều máu trong các kỳ KINH NGUYỆT. ĂN
ít chất sắt hoặc cơ thể ít khả năng hấp thụ chất sắt cũng là những vấn đề dẫn
tới bệnh này.
Mỗi ngày cơ thể chúng ta phải được hấp thụ từ 7-20mg sắt CÓ BẦU KHI sinh đẻ cho
con bú, bệnh gan, ruột, ung thư, đều là những nguyên nhân bệnh.
Khi cơ thể mất khả năng hấp thụ vitamin B12, người ta bảo người đó bị bệnh thiếu
máu mạn tính.
Chữa bệnh thiếu máu, phải tìm nguyên nhân. Nếu chỉ là do chế độ ăn không đầy đủ
thì thật là may vì dễ chữa trị. Bác sĩ sẽ chỉ dẫn cho bạn như sau:
- Ăn thực phẩm có nhiều chất sắt: rau xanh, thịt đỏ, gan bò, gà, vịt, chim,
cá, sò huyết, mầm lúa mì.
- Kích thích khả năng hấp thụ chất sắt bằng cách ăn nhiều TRÁI CÂY GIÀU
VITAMIN C như chanh, cà chua (tô-mát), củ cải đỏ. Thịt đỏ có nhiều chất sắt và
kích thích cơ thể hấp thụ chất sắt.
- Tránh uống nhiều nước trà, vì trong trà có chất ta-nin làm khả năng hấp thụ
chất sắt của cơ thể bị chậm lại.
- Uống thêm thuốc có chất sắt. Nên uống sau bữa ăn hoặc trước khi ăn. Không
nên uống khi đói, chất sắt sẽ làm dạ dày (bao tử) bị cồn cào, khó chịu.
39.- Đề phòng và chữa người bị ngất xỉu
Trước khi bị ngất xỉu, ta thường thấy chung quanh tối sầm lại và mọi vật quay
cuồng. Mắt hoa lên như nhìn thấy bao nhiêu ngôi sao lốm đốm, mặt tái đi, người
đổ mồ hôi lạnh. Thế rồi ta ngã xuống.
Tinh trạng ngất xỉu có thể lâu vài giây cho tới nửa giờ. Nguyên nhân vì lượng
máu lưu thông lên não bị giảm đột ngột do: xúc động, quá mệt, thay đổi tư thế
bất chợt, như đang ngồi bất chợt đứng nhanh lên, nồng độ đường trong máu thấp,
nhịp đập của tim thất thường, lên cơn đau tim, quá tức giận...
Đây là những việc ta phải làm khi cấp cứu một người bị ngất:
- ĐỠ không để cho nạn nhân bị ngã.
- Đặt nạn nhân nằm dài trên giường, đặt sao cho đầu thấp hơn tim, hai chân
gác lên cao. Mục đích để máu dễ lưu thông lên não.
Nếu nạn nhân được nằm sớm như vậy họ sẽ vẫn ý thức được sự việc chung quanh
không bị mất cảm giác hoàn toàn.
- Quay đầu nạn nhân sang một bên để lưỡi không bị tụt vào cổ
- Nới lỏng quần áo.
- Đắp khăn lạnh hay ướt lên mặt và gáy.
- Giữ cho người nạn nhân được ấm, nhất là nếu đang vào mùa lạnh.
Những điều không được làm:
- Không được tát hoặc lay nạn nhân, nhất là khi vừa mới ngất.
- Không được cho nạn nhân uống gì, kể cả uống nước.
- Chỉ để nạn nhân đứng dậy khi họ cám thấy chắc chắn đã hồi sức. Phải chú ý
theo dõi một vài phút sau đó, đề phòng họ bị ngất lại.
Nếu bạn đã từng bị ngất, hãy thử ngẫm lại xem nguyên nhân vì đâu. Ngất không
phải là một bệnh. Nhiều người có thể bị ngất cùng thời gian tại một nơi đông
đúc, nóng khi quá mệt, lúc bụng đói hoặc gặp một việc gì gây uất ức.
Nếu bạn vừa đứng lên bỗng eảm thấy chóng mặt: đó là bạn đang bị giảm huyết áp.
Tình trạng này xảy ra khi bạn thay đổi tư thế đột ngột như: đang ngồi vội đứng
dậy. Đã biết mình thường bị như thế, mỗi lần đang nằm cần ngồi dậy hay đang ngồi
muốn đứng lên, hãy làm thật chậm CHẠP, TỬ TỪ. KHÔNG ĐỨNG LÂU QUÁ Ở một chỗ.
Các dược phẩm (thuốc uống) cũng có khả năng làm cho bạn bị giảm huyết áp mà
không hay biết. Nếu thấy có triệu chứng chóng mặt sau khi dùng thuốc, nên hỏi
bác sĩ để đổi loại thuốc khác.
Những người hay ngất, cần mặc quần áo rộng để không ảnh hưởng tới sự lưu thông
của máu tới tận các mạch máu nhỏ tại những điểm tận cùng của hệ tuần hoàn.
40.- Trị chứng đau lưng
Phần lớn các trường hợp đau lưng là do các bắp thịt ở lưng dưới bị mỏi mệt. Cách
chữa trị đơn giản là:
- Nằm nghỉ trên giường. Tư thế nằm ngửa làm lưng bị ép xuống. Mỗi lần ta động
đậy, lưng như được xoa bóp: cảm giác nhức mỏi sẽ đỡ dần. Nhưng, nằm 2-3 ngày là
đủ.
Nằm lâu hơn sẽ làm các bắp thịt yếu đi. Trong thời gian nằm nghi hãy dưỡng bệnh:
- Chỉ ngồi hay đứng dạy lúc thật cần thiết. Khi nằm, thỉnh thoảng nên nghiêng
người sang trái, sang phải; co duỗi chân, chống tay vào giường đề nâng người lên
rồi lại nằm xuống.
Để tác dụng vào lưng dưới, để vật đệm xuống dưới đầu gối hoặc nằm nghiêng và co
hai chân lại.
Thuốc: các loài thuốc đều chỉ làm đỡ đau nhất thời (một thời gian không chữa
được hết mãi mãi.
- Aspirin là một thuốc thông dụng làm giảm đau nói chung, và đau lưng nói
riêng.
- Bác sĩ còn có thề cho chúng ta dùng một số thuốc làm giảm sự co thắt của
các cơ bắp. Những thuốc này cấn uống theo sự hướng dẫn của bác sĩ, kể cả các
thuốc an thần có codein.
Phương pháp chườm lạnh:
- Nếu lưng đau vì va chạm, có những mạch máu và cơ bắp bị rách, có thể chườm
lạnh: bọc nước đá vào một cái khăn rồi nằm đè lưng lên trong 20 phút. Làm 2, 3
lần mỗi ngày liên tục trong 3 ngày.
Phương pháp chườm nóng:
- Đau lưng vì cơ rách không nên chườm nóng vì như vậy sẽ làm chảy máu thêm.
Nếu chỉ có chỗ sưng phồng nhẹ, thử chườm nóng có thể LÀM XẸP CHỖ BỊ XƯNG.
- CÓ thể chườm nóng 4 ngày sau khi chườm lạnh. Ngoài ra còn các phương pháp
chạy điện, chườm bằng chai hay túi nước nóng, đắp khăn thấm nước nóng, chiếu
đèn, ngâm nước nóng hay tắm vòi hoa sen. Thường thời gian áp dụng là 20 phút mỗi
lần, 3 lần mỗi ngày.
Xoa bóp: là một phương pháp tốt trị đau lưng, có tác dụng làm cho máu lưu thông
tới những mạch máu nhỏ và làm thư dăn các cơ bắp.
Dùng áo nịt: Đối với người khỏe, lưng to, người ta còn dùng áo nịt mặc bó vào
phần lưng dưới để cố định phần nào xương sống VÀ CÁC CƠ BẮP Ở đây, để chúng được
nghỉ ngơi.
Bằng các phương pháp trên, khi cảm giác đau lưng đã đỡ nên chuyển qua luyện tập
thể dục nhẹ nhàng với các động tác tác dụng tới phần cơ bụng và lưng dưới. Thời
gian này nên tránh ngồi lâu. Khi ngủ, chỉ nằm ngửa hay nằm nghiêng. Không bao
giờ nằm sấp.
Sau 7 ngày, nếu lưng vẫn không đỡ đau, cảm giác đau lại chuyển chỗ sang điểm
khác như: đau hai bên lưng dưới, xuống mông, xuống dùi, khó đưa chân lên cao, đi
cũng thấy đau v.v... nên lại khám bác sĩ để được chẩn đoán thêm về các bệnh:
- Thận
- Cột sống và gai cột sống
- Thần kinh toạ v.v...
41.- Xử trí với móng mọc vào trong
Đôi khi, móng chân mọc không thẳng. Phần đầu, nhất là hai bên cạnh cong, khi mọc
đâm vào da thịt gây sưng tấy, đau và có trường hợp làm nhiễm trùng, có mủ.
Nguyên nhân như sau:
- Đầu móng chân bị va chạm mạnh, thường xảy ra khi chơi thể thao.
- Đi giầy chật.
- Cắt móng chân sát quá. Khi mọc, hai góc chân đâm vào thịt.
Móng chân cong, bẩm sinh.
XỬ TRÍ Ở TẠI nhà theo các bước sau:
- Ngâm rửa chân 3-4 lần trong ngày vào nước nóng.
- Khẽ nâng phần bị cong lên bằng cái dũa móng.
- Tẩm một miếng bông nhỏ vào dung dịch thuốc sát trùng rồi tìm cách đệm bông
vào dưới chỗ móng chân cong, để khỏi cắm vào thịt.
- Làm lại 3 bước trên hàng ngày tới khi móng mọc dài vượt chỗ đau. Trong
những ngày này, nên đi giầy để bảo vệ chỗ đau.
Nếu chỗ móng mọc vào da bị sưng tấy đỏ, có mủ nên tới bác sĩ, để quyết định nên
uống thuốc kháng sinh hoặc phải cắt bỏ phần MÓNG Ở HAI GÓC CHÂN ĐI.
Để đề phòng, nhất là đối với những người đã từng bị móng chân cong đâm vào da
thịt - khi cắt móng chân, bao giờ cũng phải cắt ngay, hoặc chú ý không cắt 2 đầu
góc móng chân sát quá.
Chú ý: những người có bệnh tiểu đường và bệnh tim càng phải chú ý cách đề phòng
để bàn chân không bị nhiễm trùng.
42.- Hai mươi câu hỏi về đau lưng
Đau lưng có nhiều nguyên nhân. Bác sĩ cần hỏi han những câu hỏi sau để chẩn đoán
bệnh. Bạn cũng có thể gửi cho bác sĩ những câu trả lời thay cho việc tới khám
bệnh, nếu bạn không có điều kiện.
- 1. Trước đây bạn đã bị đau lưng bao giờ chưa?
- 2. BẠN ĐAU Ở chỗ nào là chính? (lưng trên, ngang lưng, hai bên, dưới)
- 3. Đau vào lúc nào, đau thế nào, trước khi đau có triệu chứng gì không?
- 4. Cơn đau thấy tức thì hay tới từ từ?
- 5. Bạn có buồn nôn, ói trong khi đau không?
- 6. Cơn đau có làm bạn không ngủ được khỏng? Có BAO GIỜ BẠN BỊ THỨC TỈNH VÌ
CƠN ĐAU tới trong lúc ngủ không?
- 7. Phải chăng đây là lần đau đầu tiên?
- 8. Cơn đau liên tục?
- 9. Cơn đau có lúc nào gián đoạn không?
- 10. Đau nhức, âm ỉ, mỗi lúc lại đau thêm, đau nông hay sâu?
- 11. Bạn có thể dự đoán vì sao mình đau không? Hãy chọn các nguyên nhân sau:
- Vì thời tiết thay đổi
- Vì vác nặng
- Vì tư thế lúc đứng, ngồi, cúi, nằm...
- Vì thần kinh căng thẳng
- Vì thấy kinh nguyệt
- Vì bệnh
- Vì mang thai.
- Vì làm việc quá sức
- Các lý do khác...
- 12. Bạn thường đau vào lúc nào:
- Khi làm việc
- Khi nhấc một vật gì lên
- Khi nằm
- Khi cúi xuống
- Khi thần kinh căng thẳng
- Khi mệt
- Khi ngồi khâu, đan
- Khi ngồi
- Khi đứng
- Khi lái xe
- Khi vác nặng
- Lúc sáng
- Lúc trưa
- Lúc chiều, tối
- Những trường hợp khác...
- 13. Đau một chỗ hay lan đi nhiều chỗ?
- 14. CÓ BAO giờ bạn bị chuột rút chưa?
- 15. Bạn thường nằm đệm hay trên giường cứng?
- 16. CÓ LẦN nào bạn bị xúc động hay bị thần kinh căng thẳng quá hay chưa?
- 17. Trên người có chỗ nào bị tấy đỏ, đau, hay giộp phồng?
- 18. Bạn thường đau hàng ngày như thế nào?
- 19. Bạn thấy làm thế nào thì đỡ đau:
- Chườm nóng
- Chườm lạnh
- Tập thể dục, vận động người
- Nằm nghỉ
- Tắm nước nóng
- Xoa bóp, thư giãn
- Mang nịt
- Đi bộ.
- 20. Bạn muốn góp ý hay để nghị gì với bác sĩ không?
29.- Tránh rôm sẩy
RÔM SẨY LÀ BỆNH NGOÀI DA Ở mùa hè, nhất là tại các nước vùng nhiệt đới. Nhiều
mụn giộp nhỏ, nổi lên trên mặt da bị mẩn đỏ ở tay, cổ, nách, lưng... nhưng KHÔNG
BAO GIỜ XUẤT HIỆN Ở mặt. Thời tiết nóng, ấm, loại da nhạy cảm, người béo dư mỡ
là những điều kiện tốt để rôm mọc.
Đề phòng, tránh rôm sẩy, nên:
- Mặc đồ nhẹ, mỏng, thoáng.
- Rắc nhẹ phấn rôm vào các nơi bị rôm.
- Tắm nước mát.
- Tránh những chỗ nóng, ẩm, không thoáng và nếu có điều kiện, sử dụng máy
lạnh.
NẾU ĐƯỢC Ở nơi mát, rôm sẽ tự lặn trong vòng 1-2 ngày.
30.- Ngứa vì nhựa cây
Một cuộc dạo chơi trong rừng cây, trên bãi cỏ, nhìn vòm lá và nghe chim hót bao
giờ cũng có nhiều điều thú vị và mơ mộng. Tuy vậy, cũng nên cẩn thận vì sự mơ
mộng sẽ chóng tiêu tan nếu bạn bỗng bị ngứa cuồng cả người lên.
Nguyên nhân do một số cây có nhựa gây ngứa tới độ làm bạn giộp cả da.
Trong trường hợp như vậy, nên:
- Giũ và giặt quần áo, tất vớ. Những đồ không giặt được nên để dưới quạt hay
chỗ thoáng độ 3 tuần lễ.
- Tắm bằng xà phòng. Dùng bông tẩm cồn, rượu, thấm nhẹ lên chỗ ngứa. Lát sau,
rửa bằng nước.
- Thường, nhựa cây gây ngứa, rát tới 2-3 ngày. Nếu bị rát nhiều, rửa và đắp
bằng dung dịch calamin vào chỗ da bị ngứa rát.
- CÓ thể dùng thêm thuốc uống loại antihistamin như diphenhydramin, còn có
tên là Benadryl.
- Nếu da tiếp tục bị giộp và lan rộng, có thể rửa nhẹ bằng dung dịch soda.
Rửa như vậy, những nốt giộp có thể bị vỡ nhưng sẽ ngưng lan rộng.
- Nếu những vết giộp vẫn lây lan, nhất là ở VÙNG MIỆNG, MẮT VÀ CƠ quan sinh
dục, cần phải tới bác sĩ để được chỉ dẫn điều trị và uống thuốc. Thuốc được chỉ
định sẽ là loại steroid để uống và đắp lên chỗ ngứa.
31.- Chữa trị chứng phát ban
Sau một bữa ăn ngon có các thực phẩm đặc biệt như cua, tôm, sò... bạn có thể bị
mẩn ngứa khắp người. Những nốt phồng như muỗi đốt, nhưng từng đám, màu đỏ xuất
hiện từ mặt, thân mình tới tay, chân, đùi, gây ngứa ngáy khó chịu: đó là chứng
phát ban. Ban có thể lặn trong vòng 24 giờ nhưng sau đó lại bị lại.
Nguyên nhân chứng phát ban có thể do:
- Cơ thể kị với cá loại thuốc như aspirin, sunfa, penicillin.
- Thời tiết lạnh.
- Sự mệt mỏi, căng thẳng thần kinh (stress).
- Một số thực phẩm như chocolate, hạnh nhân, cà chua...
- Bị nhiễm độc
- Phản ứng với các chất như: phấn hoa, mốc, mùi hoá chất
- Bị côn trùng chích (đốt)
- BỊ XÂY SÁT Ở da
- Viêm cơ.
Nhiều khi chúng ta không xác định được nguyên nhân sự phát ban. Tuy vậy,việc
điều trị hoặc phòng chống sự phát ban tái phát là cần thiết vì ban cũng có thể
làm chết người trong trường hợp làm sưng lưỡi và cổ họng, khiến bệnh nhân không
thở được, hoặc ban ảnh hưởng tới tim, phổi và bộ phận tiêu hoá.
Khi bị ban, cần theo sự chỉ dẫn sau:
- KHÔNG TẮM NƯỚC NÓNG. CÓ thể tắm nước ấm. Nhiệt độ cao làm ban nặng thêm.
- Đắp khăn tắm nước lạnh lên chỗ ban mọc.
- Mặc quần áo rộng, thoáng.
- Nghỉ ngơi, cố thư giãn cơ thể và tinh thần.
- Đề nghị với bác sĩ cho uống antihistamin (Nên nhớ thuốc này g&# 226;y buồn
ngủ, không tỉnh táo). Bởi vậy, sau khi uống thuốc không được lái xe hoặc tham
gia công việc gì đòi hỏi sự tỉnh táo, xử trí nhanh, nhạy bén.
Không dùng aspirin làm ban tăng thêm.
32.- Trị mụn cóc và hạt cơm
Hạt cơm, mụn cóc có thể làm xấu tay, chân, nhưng vô hại. Chúng có thể lây từ
người này qua người khác. Người ta phân biệt:
- HẠT CƠM NÔNG, HÌNH TRÒN THƯỜNG Ở tay, màu đen nhẹ. Đôi khi mọc thành cụm,
nhiều hạt nhỏ chung quanh một hạt lớn.
- Hạt cơm sâu, phần dưới mọc rễ vào da thịt, thường thấy Ở GAN BÀN chân,
thường gây đau nhức khi ta đứng hay đi. Do vậy, cần phải trị bỏ hoặc lót một lớp
đệm để giảm sự cọ sát hay ép vào chúng.
Hạt cơm sâu cũng dễ lây. Bởi vậy, phải tránh sờ mó trực tiếp vào chân người có
hạt cơm. Những chỗ tắm chung cũng là chỗ dễ lây lan. Khi tắm, không nên đi chân
đất và lau khô chân ngay sau khi tắm.
Một số hạt cơm sẽ tự biến mất. Một số có thể trị bằng a-xít salicylic hay a-xít
lactic. Khi sử dụng các a-xít này, nên cẩn thận không để a-xít dính vào những
chỗ da không bị mụn, vì a-xít có thể huỷ hoại da.
Bác sĩ chữa trị mụn cóc hay hạt cơm thường chỉ định các biện pháp:
- Dùng dung dịch nitrogen.
- Làm tiểu phẫu thuật đối với các hạt cơm sâu (mụn )
- Dùng tia laser
- Không nên đốt bằng điện vì sẽ có sẹo.
33.- 9 BIỆN PHÁP ĐỀ PHÒNG DỊ ỨNG (ECZEMA)
DỊ ỨNG ECZEMA THƯỜNG XUẤT HIỆN Ở dạng những vết phồng nhỏ, có thể có VẨY CỨNG
GÂY NGỨA, RÁT, Ở cả trẻ em lẫn người lớn. Eczema có thể do di truyền. Những
người bị hen thường kèm theo bệnh eczema.
Những trường hợp sau, có thể làm bệnh nặng thêm:
- Mặc đồ len, lông.
- Người đổ mồ hôi.
- THẦN KINH CĂNG THẲNG (STRESS)
- ở nơi nóng và ẩm
- Ăn trứng, hải sản (cua, cá, ốc...), sữa và thực phẩm từ lúa mì.
- Tiếp xúc với hoá chất: các chất tẩy rửa, dầu thơm, kem bôi da, các dược
phẩm...
Eczema khó trị. Nhiều khi nó đeo đẳng người bệnh suốt đời hoặc giảm dần lúc tuổi
cao, rồi khỏi hẳn. Tuy vậy, chúng ta có thể xử trí để làm bệnh thuyên giảm như
sau:
- Ít tắm, tránh tắm lâu. Nên tắm bằng vòi hoa sen. Nếu tắm bồn tắm, nên pha
thêm dầu tắm vào nước.
- Tắm nước ấm.
- Không tắm xà phòng hoặc dùng xà phòng loại nhẹ, đặc biệt.
- Tránh mặc đồ len, chăn len
- Sau khi tắm tránh xoa dá bằng những dung dịch nhờn, có mùi.
- Không mặc nhiều quần áo để cơ thể được mát và thoáng.
- Tránh các thực phẩm, thuốc uống, dầu thơm đã gây cho mình dị ứng.
- Hết sức tránh gãi, gãi sẽ làm da bị xước, tạo điều kiện cho da bị viêm
nhiễm.
34.- Bệnh thủy đậu
BỆNH THỦY ĐẬU HAY GẶP Ở trẻ em nhưng đôi khi cũng gặp cả ở NGƯỜI LỚN. BỆNH LÂY
đối với trẻ em, nhưng không lây với người lờn. Virus bệnh chỉ tấn công người lớn
trên 50 tuổi, trong trường hợp hệ miễn dịch của những người này đặc biệt yếu và
có khả năng bị ung thư.
Những triệu chứng bệnh như sau:
- Trước khi mọc thủy đậu, cảm thấy da bị ngứa
- Những nốt phồng đỏ xuất hiện rồi xẹp xuống, phần lớn ở LƯNG, HAI BÊN MẶT,
ĐÔI KHI CẢ Ở VÙNG mắt.
- Đôi khi kèm theo sốt và cảm thấy người mệt mỏi.
Sau 3 tuần, các nốt mụn có thể lặn hết, nhưng vẫn còn cảm thấy da đau từ 1-6
tháng.
Khi các mụn đã khô hay vỡ, cần chú ý:
- Để nguyên không cần băng bó các nốt mụn. Không mặc đồ bó người
- Rửa nhẹ các nốt mụn nhưng không được gãi.
- Đắp khăn tẩm nước lạnh, dung dịch calamine hay nước soda.
ĐẶC BIỆT, NẾU CÓ MỤN Ở vùng mắt, cần hỏi bác sĩ để dùng thêm thuốc uống và thuốc
đắp loại steroid. Nhất là trường hợp mụn bị viêm nhiễm.
35.- Tránh để côn trùng chích
Những cuộc cắm trại dưới gốc cây, nằm dài trên bãi biển trong những ngày hè thật
là thú vị. Nhưng làm thế nào để khỏi bị côn trùng chích:
- Gói kín các thực phẩm và đồ uống, nhất là các đồ ngọt.
- Tránh dùng các loại dầu, kem bôi da có mùi.
- Không mặc quần áo màu sặc sỡ giống hình hoa. Nên chọn màu trắng hay một
màu.
- Mặc quần áo dài, che chân tay và không đi đất.
Nếu bị chích, cần:
- Nhẹ nhàng gắp ngòi côn trùng ra, càng sớm càng tốt.
- Chú ý không gãi hoặc lấy ngòi bằng tay không vì ngòi có chất độc. Làm như
vậy có thể làm vết chích đau thêm hoặc bị thêm vết chích (vì ngòi đâm vào tay.
Nếu côn trùng là ong thì sau khi chích nó để ngòi lại. Các loại côn trùng khác
không như vậy).
- Rửa chỗ bị chích bằng xà phòng và nước.
- Dùng nước đá áp lên chỗ chích để giảm đau rồi bôi loại pom-mát có
antihistamin lên.
- Uống thuốc aspirin hoặc acetaminophen và antihistamin.
- Nếu bị chích vào miệng hoặc vào lưỡi phải tới phòng cấp cứu ngay vì có thể
ảnh hưởng tới sự hô hấp.
Phần lớn chỗ chích gây ngứa hoặc đau, rát, nhưng tuỳ thuộc vào điểm bị chích, mà
phản ứng cơ thể có thể trầm trọng hơn, từ mức bị sưng phồng tới tình trạng khó
thở hay tăng nhịp đập của tim, bị ngất hoặc có thể chết.
Bởi vậy, nên căn cứ vào tình hình mà đưa đì cấp cứu. Những cuộc đi chơi xa có tổ
chức, thường phải mang theo túi thuốc cấp cứu, gồm thuốc làm giảm bớt phản ứng
của cơ thể, thuốc kháng sinh, thuốc trợ tim. Những người từng bị phản ứng bởi
các vết chích phải có biện pháp tự lo cho bản thân.
22.- ĐAU THỰC QUẢN
ở Mỹ cho tới ngày nay, có nhiều căn bệnh bị gọi sai với thực chất của chúng,
nhưng vì thói quen người ta vẫn không đổi tên. Chẳng hạn, sau một bữa ăn NGON,
BẠN BỖNG THẤY ĐAU RÁT Ở dưới ngực trái, tại vùng tim. Người Mỹ gọi đó là chứng
"Bỏng tim" (Heartburn). Thật ra, chứng đó chẳng có liên quan gì TỚI TIM CẢ, MÀ
NGUYÊN NHÂN LẠI DO DỊCH TIÊU HOÁ Ở dạ dày, có tính a-xít, trào lên phía trên,
chỗ ống thực quản nối với dạ dày. Vị trí này ở NGAY PHÍA SAU TIM: ĐÓ là hiện
tượng đau đoạn cuối ống thực quản.
Dạ dày (bao tử), có một lớp màng bên trong bảo vệ, nên không cảm thấy tác dụng
của a-xít (trừ trường hợp những người bị loét dạ dày, chỗ loét không có màng bảo
vệ). Phần ống thực quản không có lớp bảo vệ, nên khi tiếp xúc với dịch tiêu hoá
có tính a-xít là chúng ta cảm thấy đau rát ngay.
CÓ THỂ DO những nguyên nhân sau:
- ĂN NHIỀU thức ăn khó tiêu.
- ĂN NHANH.
- ĂN NHIỀU chololate, tỏi, hành, các chất cay như bạc hà...
- Hút thuốc sau khi ăn.
- Uống cà phê, rượu.
- Uống thuốc aspirin
- CÓ CHỨNG thoát vị, là một dị tật của dạ dày, có một đoạn trên bị nhô lên
sát chỗ nối với thực quản, khiến dịch tiêu hoá của dạ dày dễ trào lên thực quản.
Gần một nửa số người trên 60 tuổi hay có dị tật này.
Cách chữa khỏi đau:
- Ngồi thẳng người hay đứng dậy, đi đi lại lại một lát.
- Tránh cúi người hay nằm, vì như vậy, dịch tiêu hóa ở dạ dày dễ tràn lên
thực quản.
- Nếu bị đau ban đêm, khẽ nhổm dậy và gối cao đầu.
- Tìm cách làm cho người nhẹ cân bớt đi. Người béo mập và phụ nữ có mang
(bầu), dễ bị đau thực quản vì dạ dày có thể bị độn phồng LÊN Ở CHỖ CUỐNG THỰC
QUẢN.
- TRÁNH KHÔNG ĂN NO QUÁ. Ăn thức ăn dễ tiêu.
- Uống 1-2 muỗng magnesium hydroxít pha nước 1-2 giờ/lần.
Chú ý: những người có bệnh tim, bệnh thận, áp huyết cao phải hỏi ý kiến bác sĩ
trước khi dùng các loại thuốc chống a-xít như trên.
- Uống một ly sữa. Sữa không có tính trung hoà a-xít nhưng làm giảm đau, rát.
23.- Bệnh táo bón
Cục phân cứng, ngắn, thoát ra ngoài một cách khó khăn: đó là đặc điểm của bệnh
táo bón. Người ta không coi đây là một "bệnh" như các bệnh khác, tuy người bị
táo bón cảm thấy rất khó chịu. Mục đích của việc chữa trị bệnh táo bón là làm
cho bộ ruột làm việc đều đặn và chăm chỉ hơn theo các biện pháp sau:
- Ăn nhiều rau và trái cây, vì đấy là các chất có nhiều xơ. Các chất xơ có
khả năng hút nước nở ra, khi đi qua chỗ hẹp có thể bị nén nhỏ lại. Do đó, phân
mềm và dễ di chuyển trong ruột để thoát ra ngoài.
- Ăn các bánh làm từ ngũ cốc và các loại hạt.
- Uống nhiều nước.
- Tập thể dục và năng hoạt động để ruột cũng cử động theo.
- Khi thấy cần đi tiêu nên đi ngay, không nên nhịn.
- Nên nhớ: các loại thuốc chống a-xít, có sắt và hợp chất sắt trong thành
phần đều có thể gây táo bón cho những người vốn đã hay bị táo bón rồi.
- CÓ thể hỏi bác sĩ để uống thuốc làm phân mềm.
Nếu sau khi áp dụng những biện pháp trên mà không có kết quả, hãy dùng tới biện
pháp: uống thuốc tiêu, hay thuốc tẩy. Không nên uống thuốc tiêu và tẩy luôn vì
như vậy sẽ làm cho ruột mất dần những phản xạ eo bóp tự nhiên để chuyển phân ra
ngoài. Tẩy nhiều cũng làm cho cơ thể mất cân bằng về lượng các hợp chất có kim
loại trong cơ thể.
Việc thụt rửa nhiều cũng có tác dụng không có lợi cho ruột như trên.
Nếu bạn bị táo bón liên tục, nên đi tới bác sĩ khám để xác định rõ vì nguyên
nhân còn có thể gây nên bởi:
- Một số thuốc đã uống.
- Một số vấn đề về sức khỏe như: có bệnh trĩ liên quan TỚI CÁC CƠ VÒNG Ở hậu
môn; tuyến giáp hoạt động yếu; bệnh viêm ruột.v.v..
24.- Ngăn chặn bệnh tiêu chảy
Bệnh tiêu chảy ngược với bệnh táo bón. Chúng ta, ai cũng có thể đã bị qua một
vài lấn. Bệnh nhẹ chỉ trong một, hai ngày: Tuy vậy, những trận đau bụng vì dạ
dày và ruột bị co bóp, thì không thể nào quên!
NGUYÊN NHÂN BỆNH THÌ NHIỀU. CÓ thể tóm tắt:
- Bị nhiễm độc vì vi-rút, vi khuẩn, ăn hay uống phải đồ nhiễm độc, nhất là
trên đường đi du lịch tới những nơi lạ.
- Ăn phải bánh đã để lâu, mốc.
- BỘ máy tiêu hoá bị dị ứng.
- Quá lạm dụng việc dùng thuốc tẩy, thuốc tiêu.
- CÓ SỰ XÁO trộn vê tinh thần.
- Dị ứng với một số thuốc kháng sinh như tetracylin, cleocin, ampicillin.
- Viêm ruột.
- Triệu chứng ung thư ruột.
CƠ THỂ người đi tiêu chảy bị mất nhiều nước. Do đó, phải uống nhiều nước để bù
đáp lại. Việc này rất cần thiết, nhất là đối với trẻ em. Nên cho ăn súp, nước
luộc thịt, uống nước gừng, ngậm nước đá, uống nước đun sôi để nguội.
Sau đây là một số điều nên chú ý theo:
- ĂN ÍT. Những ngày đầu, tránh ăn chất đặc.
- Nên ăn: chuối, cháo gạo, nước táo, bánh mì nướng. Những thức ăn trên có tác
dụng làm phân cứng lại.
- Khi đã đỡ nên ăn nhẹ, ăn các thứ ăn mềm. Kiêng ăn các chất béo, nhiều dầu,
mỡ và prôtêin.
- Không ăn các chất có nhiều xơ, bánh làm từ ngũ cốc còn nguyên hạt, nhiều
cám.
- Kiêng trái cây, rau sống, đồ nguội, bánh để tủ lạnh, kẹo, uống cà phê và
mọi thực phẩm cứng, lâu tiêu.
- Hạn chế hoạt động để ruột được phục hồi.
CÓ THỂ DÙNG thử các thuốc có Bismuth.
Nếu từ 48-72 giờ, bệnh không thuyên giảm, đặc biệt, nếu thấy phân có máu, cần
phải tới bác sĩ để khám và hỏi ý kiến.
25.- Làm thế nào để tránh bị đầy hơi?
Bụng có hơi đo sự tiêu hoá sinh ra là việc thường đối với mọi người. Nhưng nếu
có nhiều hơi quá thì cũng có điều bất tiện! Những vi khuẩn trong ruột phân tích
các chất được tiêu hóa ra khí cacbonic và hydrogen. Các chất khí này nếu nguyên
chất thì không có mùi, nhưng lại thường lẫn với một số khí có mùi khác như
sunfua hydrô cùng mùi của chất THẢI ĐANG NĂM CHỜ Ở đoạn cuối ruột già để được
tống ra ngoài.
Trong các loại thực phẩm, có một số trong quá trình tiều hoá sinh ra nhiều khí
hơn các thực phẩm khác. Chúng ta cần biết để tránh ăn nhiều trong một bữa, nhất
là trước khi chúng ta đi hội họp tiếp khách hay gặp người yêu. Đó là các loại
rau và trái cây như:
- Các loại cải kể cả cải bắp
- Cải hoa (xúp-lơ)
- Các loại cà
- Các loại đậu; đậu thường, đậu Hà Lan, đậu tương...
- Lê
- Táo
- Đào
- Mận
- Hành, tỏi
- Nho
- Ngô rang
- Phó-mát
Trong các loại thuốc có tác dụng làm giảm việc "đánh hơi" (rắm), người ta thường
dùng Simethicone còn có tên gọi là Mylicon.
Khi bụng sình hơi nhiều, ta cũng nên nghĩ tới các vấn đề sau:
- BỘ máy tiêu hoá không tiêu thụ tốt các chất sữa và thực phẩm từ sữa, các
chất béo.
- Trong ruột có quá nhiều vi khuẩn.
- SỰ CO BÓP CỦA RUỘT Ở trạng thái không bình thường.
26.- Viêm đường tiểu tiện
Bình quân cứ 5 phụ nữ thì có một người từng bị viêm đường tiểu tiện. Đàn ông
cũng dễ bị, nhưng ít hơn.
Để hiểu rõ vấn đề này, chúng ra cần biết qua bộ máy thải nước tiểu của cơ thể
gồm: thận, bàng quang (bọng đái), ống dẫn nước tiểu nối thận với bọng đái (niệu
quản), ống dẫn nước tiểu từ bọng đái ra NGOÀI (NIỆU ĐẠO).
ở phụ nữ, niệu đạo rất dễ bị viêm nhiễm vì phần này thường bị đụng chạm, ma sát
trong quá trình quan hệ tình dục, khiến cho các vi khuẩn dễ xâm nhập vào. Sự
viêm nhiễm ống đái có thể dẫn tới sự viêm nhiễm của thận. Bởi vậy, sau khi quan
hệ tình dục, nên đi tiểu ngay dù chưa cảm thấy cần. Việc đi tiểu như vậy cốt để
tống các vi khuẩn ra, nếu chúng có.mặt tại cửa ống đái. Các phụ nữ đang mang
thai thường ống đái bị thai và dạ con ép, các người có ống đái không thông suốt
(dị hình), thường dễ bị viêm bộ máy tiểu tiện hơn người khác.
Các triệu chứng của bệnh viêm đường tiểu tiện gồm:
- Luôn buồn đi tiểu.
- Đi tiểu nhiều và lắt nhắt (đái luôn và ít một).
- Buốt, rát đường tiểu tiện.
- Nước tiểu có máu.
- Sau khi đái rồi vẫn cảm thấy bọng đái còn đầy, hoặc tức
- Đau bụng dưới (bọng đái) hay hai bên bụng (thận).
- Cảm thấy ớn lạnh, sốt, buồn nôn, ói mửa (triệu chứng của viêm thận).
Nếu có các triệu chứng trên, cần phải đi tới bác sĩ ngay. Càng để lâu, bệnh càng
nặng. Bác sĩ sẽ lấy mẫu nước tiểu đưa đi xét nghiệm để biết rõ tỉnh trạng của
bệnh.
Sau đó, bạn phải uống đủ liều thuốc kháng sinh do bác sĩ hướng dẫn và chỉ định.
Nhớ phải uống đủ liều thuốc, dù trong khi uống, KHÔNG CÒN CÁC TRIỆU CHỨNG Ở TRÊN
nữa.
Sau đây là những biện pháp đề phòng bệnh:
- Nếu bạn là phụ nữ, cần lau sạch và khô bên ngoài lỗ tiểu và bộ phận sinh
dục sau khi tiểu và sau khi tắm.
- Uống nhiều nước. Đi tiểu nhiều tốt vì mỗi lần đi như vậy là một dịp thông
rửa đường tiểu, tống các vi khuẩn (nếu có) ra ngoài.
- Không nên nhịn tiểu. Nếu cảm thấy muốn đi là đi.
- Sau quan hệ tình dục, phải đi tiểu ngay, dù chưa cảm thấy cần.
- Nên mặc đồ lót bằng vải bông cho thoáng, tránh nóng, ẩm là những điều kiện
thích hợp cho các vi khuẩn phát triển:
- Phụ nữ khi đang có bệnh, tránh rửa bộ phận sinh dục bằng các dụng cụ thụt,
bơm (để tránh lây vào âm đạo và dạ con).
27.- Tránh cước vì lạnh
Mỗi năm có tới 10.000 người Mỹ bị cước.
Nhìn bề ngoài, cước giống như những nốt da bị giộp vì BỎNG. THẬT RA THÌ MÔ DA Ở
những chỗ đó bị lạnh cóng và có thể đã bị huỷ hoại. Những chỗ da dễ bị cước là
ngón tay, ngón chân, dái tai, cằm và đầu mũi.
THOẠT ĐẦU, NGƯỜI TA CẢM THẤY ĐAU Ở những chỗ bị cước, rồi những chỗ đó phồng,
giộp lên và mất cả cảm giác.
TUỲ Ở thời tiết, cơn lạnh tới từ từ hay đột xuất mà người ta cảm thấy hay không
cảm thấy mình đã bị cước. Thật là sai lầm nếu muốn chữa cước lấy tuyết xoa lên
chỗ đau hay ngâm tay vào nước lạnh. Cần phải:
- Ngâm hay phun nước nóng từ 38oC - 40oC, và dung dịch chất kháng sinh vào
chỗ bị cước và ngưng, khi thấy cảm giác lại - chừng 45 phút.
- Tới phòng cấp cứu vì cước có thể làm bạn bị nhiễm trùng uốn ván.
Đề phòng cước, nên:
- Mặc nhiều lớp quần, áo, tất. Nhiều áo mỏng hơn một cái áo dày vì lớp không
khí giữa các lớp áo mỏng giữ nhiệt và sưởi ấm thân thể rất tốt.
- Tránh uống rượu và hút thuốc. Rượu làm máu bị mất nhiệt nhanh và thuốc lá
có tác dụng làm máu lưu thông chậm, nhất là tới các điểm tận cùng như ngón chân,
ngón tay.
- Khi nhiệt độ ngoài trời thấp quá, cũng như khi gió mạnh NÊN Ở TRONG nhà.
28.- Bệnh ngứa trong mùa đông
Mùa đông, người ta hay bị ngứa. Nguyên nhân là da khô đến mức có chỗ bị nứt nẻ
và sưng phồng.
Chữa bệnh ngứa mùa đông là làm thế nào cho da giữ được ĐỘ ẨM, KHÔNG MẤT NƯỚC
TRONG KHI KHÔNG KHÍ Ở ngoài khô. Bởi vậy, không nên tắm nhiều lần trong ngày vì
nước và xà phòng làm tan chất nhờn bảo vệ da. Ở NGƯỜI CAO TUỔI, lượng chất nhờn
này có xu hướng giảm:
- Dùng loại xà phòng nhẹ, đặc biệt.
- Tắm xong nên dùng khăn thấm nước trên mình, hơn là lau khô.
- Tránh ngâm tay vào nước nóng và những chất tẩy rứa. Nếu cần thiết, nên dùng
găng tay bảo vệ.
- Tránh ngồi gần lò sưởi quá.
Dùng máy phun, giữ độ ẩm cho phòng ở.
15.- Làm thế nào để đỡ đau họng
Trong bài 12, chúng ta đã nói tới chứng đau thanh quản. Vì THANH QUẢN Ở HỌNG nên
đau thanh quản cũng thấy đau họng. Trong bài này, chúng ta đề cập tới bệnh đau
họng do vi rút hay do vi khuẩn.
Vi khuẩn có thể làm đau họng là loại streptococus thường gây SỐT CAO, NHỨC ĐẦU,
SƯNG HỌNG KÈM THEO SỰ NỔI HẠCH Ở cổ. Nếu đau họng vì vi-rút thì không có các
triệu chứng trên. Tuy vậy, nhiều trường hợp đau họng do vi KHUẨN Ở TRẺ em đã làm
bác sĩ lúng túng trong việc chẩn đoán vì cũng không triệu chứng gì, nhưng nếu
không chữa kịp thời, bệnh này có thể dẫn tới nhiều biến chứng như viêm thận, suy
tim kể cả áp-xe. Do đó, bác sĩ cần chẩn đoán bệnh thuộc loại nào, để quyết định
có cần cho thuốc kháng sinh hay không. Một liều thuốc kháng sinh có khi phải
uống liền trong 10 ngày.
Chúng ta có thể làm họng đỡ đau rát bằng các biện pháp sau:
- Súc miệng luôn bằng nước muối ấm.
- Uống nhiều nước ấm, ăn súp, uống trà pha mật ong ấm.
- Sưởi ấm phòng ngủ.
- Không hút thuốc.
- Tránh ăn chất cay hay kích thích như hạt tiêu, bột cà ri....
- Mút đường phèn hay kẹo cứng.
- Nếu sốt, có thể dùng thuốc như aspirin hay acetaminophen (acetamol). Cấn
chú ý, từ 19 tuổi trở xuống không nên dùng aspirin. Người có bệnh đau dạ dày,
không được uống aspirin.
16.- Mụn trứng cá
Có sự biểu hiện gì, khi một chú choai choai hay một cô thiếu nữ bước vào độ tuổi
bắt đầu chú ý tới các bạn khác giới với mình? Đó LÀ CÁC MỤN TRỨNG CÁ. Đầu trắng,
đầuđen hay đầu đỏ, các mụn nhỏ như trứng cá mọc lên ở VAI, LƯNG, CỔ VÀ PHIỀN
NHẤT LÀ CẢ Ở MẶT Ở một số người, hiện tượng này có thể tiếp diễn tới quá tuổi
thành niên, không phải vì ăn nhiều mỡ, chất béo chocolat... như nhiều người
tưởng lầm.
Nguyên nhân sinh ra những mụn trứng cá này do hiện tượng TĂNG LƯỢNG HOÓC-MÔN
SINH DỤC Ở TUỔI DẬY THÌ. NHỮNG CHẤT NHỜN Ở trên bề mặt da kháng sinh ra mụn
TRỨNG CÁ. NHỮNG TUYẾN CHẤT NHỜN Ở dưới da khi bị tắc, chính là những ổ ĐỂ VI
KHUẨN TRÚ CHÂN và gây ra mụn trứng cá.
Ngoài ra, có thể kể tới các nguyên nhân sau:
- Sự tăng lượng hoóc-môn của các tuyến nội tiết trong thời kỳ kinh nguyệt
hay thai nghén của phụ nữ.
- Các chất thơm hay dầu bôi 'mặt có khả năng tạo thành một lớp mỡ nhờn trên
da.
- Sự căng thẳng thần kinh-stress.
- Thực phẩm có nhiều lượng Iốt trong thành phần như măng tây, tảo bẹ, hành
trắng.
- Đun nấu các chất dầu, mỡ để hơi các chất này bám vào da.
- Tiếp xúc nhiều với các chất tẩy rửa như creosote.
- Nằm ngủ nghiêng một bên làm một bên mặt bị nén lâu
- Dùng các loại thuốc: ngừa thai, chống co cơ hay có nguyên tố Lithium trong
thành phần thuốc.
Mụn trứng cá sẽ lặn đi sau một thời gian. Nhưng chúng ta cũng nên biết cách giữ
gìn da, trong thời gian có trứng cá như sau:
- Giữ da luôn sạch bằng cách rửa mặt hay lau nhiều lần bằng xà phòng trong
ngày. Dùng khăn sạch xoa nhẹ trên da mặt chừng 1-2 phút mỗi lần.
- Khăn phải sạch. Sau khí dùng phải giặt phơi khô vì các vi khuẩn có thể bám
vào và phát triển ở các khăn bẩn, ướt, rồi xâm nhập vào da qua các lỗ chân lông.
- Nên hỏi các bác sĩ chuyên khoa để mua được loại xà phòng dùng riêng cho da
có mụn trứng cá.
- Không được nặn, bóp, lẩy, nhể các mụn trứng cá. Làm như vậy có thể khiến
da nhiễm trùng và tạo thành những vết sẹo
- CÓ THỂ dùng thuốc bôi ngoài da có thành phần benzoylperoxit. Chú ý: một số
người có da dễ phản ứng với thuốc này, nên không dùng được.
- Sau mỗi lần hoạt động căng thẳng, hay gắng sức nên lau sạch mồ hôi trên da
để làm thoáng các lỗ chân lông.
- Gội đầu bằng xà phòng ít nhất 2 lần/tuần để làm sạch các chất nhờn có thể
ảnh hưởng tới trán, gáy, cổ và vai.
- Tránh để tóc xoã xuống mặt.
- Đối với nam giới trước khi cạo râu nên lau bằng khăn thấm nước ấm. Cạo râu
theo chiều râu mọc để tránh làm xước da.
- Tránh ra nắng nhiều.
- Tránh các loại đèn chiếu nóng.
- Tránh dùng các loại dầu, kem có thể tạo thành lớp kết dính, nhờn trên da.
- Nếu da nhiều mụn trứng cá một cách khác thường nên hỏi ý kiến của bác sĩ
chuyên khoa.
17.- Viêm xoang
Xoang nằm trên đường đi của không khí, qua mũi vào phổi. Khi đi qua xoang, không
khí được sưởi ấm. Nếu xoang bị viêm nhiễm, sưng phồng bạn sẽ bị ngạt mui, nhức
đầu, ho và nhiều khi đau đầu tới mức không ngủ được. Nếu bạn hút thuốc và có
hiện tượng bất bình thường ở mũi, các triệu chứng trên sẽ nặng hơn, như:
- Đau đầu.
- Nghẹt mũi, rỉ mũi thường có màu vàng sẫm.
- NHỨC ĐẦU, Ở trán và phần mặt trên, vùng mũi và hàm trên.
- Khi nằm, cảm giác đau nhức thường tái diễn mỗi khi trở mình và tạm ngưng
khi ngồi dậy.
- CÓ THỂ sốt.
Hít một hơi không khí lạnh có thể làm dịu đau hoặc:
- Uống nhiều nước để mũi được thông.
- Uống aspirin hay acetaminophen để giảm đau.
- Dùng thuốc nhỏ mũi
Chú ý:
- Không dùng aspirin cho người từ 19 trở xuống.
- Không nên nhỏ mũi quá 3 ngày liền vì như vậy, mũi sẽ quen việc dùng thuốc,
không có thuốc là mũi lại ngạt.
- Không nên dùng ống nhỏ mũi người khác đã dùng để tránh bị lây, nhiễm.
- NẾU VIỆC ĐIỀU TRỊ Ở nhà không có kết quả gì, nên đi khám bác sĩ TAI - MŨI
- HỌNG, ĐỂ NẾU CẦN, SẼ PHẢI uống thuốc kháng sinh.
Trường hợp xoang nặng, phải tiến hành tiểu phẫu thuật.
18.- Bệnh hen
BẠN ĐÃ BIẾT GÌ VỀ BỆNH HEN chưa? Thường xuyên có 10 triệu người Mỹ bị bệnh HEN,
khi lên cơn, họ thở khò khè, khó nhọc và cảm thấy hai buồng phổi CỦA MÌNH NHƯ BỊ
THU HẸP LẠI. BỆNH HEN có nguyên nhân vật lý chứ không phải tâm lý. Khi đã BỊ
BỆNH HEN RỒI, sự kích động về tâm
lý như sợ hãi, lo âu, giận dữ... làm căng thẳng thần kinh, đều có thể làm cho
bệnh nặng hơn. Tuy rằng đó không phải là những yếu tố gây bệnh. Khi lên cơn mà
không được cứu chữa kịp thời, bệnh nhân có thể chết.
BỆNH HEN có đặc điểm gì khác với các bệnh khác của cơ quan hô hấp? Nguyên nhân
đơn giản của HEN là do lớp cơ của những ống dẫn không khí tới phổi bị co thắt,
khiến cho đường ống hẹp lại làm bệnh nhân không thở được và cơ thể thiếu ôxy.
Một số trường hợp sau đây có ảnh hưởng không tốt tới bệnh và có thể dẫn tới sự
lên cơn:
- Thở không khí có phấn hoa, bụi mốc, khói thuốc, bụi bẩn.
- ăn hay uống những chất cơ thể đê phản ứng.
- Bị hồi hộp, xúc động.
- Làm việc hay cử động nặng nhọc.
- Bị nhiễm bệnh đường hô hấp.
BỆNH HEN CÓ loại nặng và loại nhẹ, sự tiến triển của bệnh thường rất phức tạp
nên cần phải có bác sĩ chỉ dẫn việc điều trị và thuốc thang.
Tuy vậy, người bệnh có thể tự săn sóc mình theo các điều chỉ dẫn sau:
- Cần uống luôn, và uống nhiều nước hàng ngày (2-3 lít/ngày).
- Không để các chất có mùi lạ trong nhà, nhất là trong phòng ngủ, nơi làm
việc.
- Tránh không dùng gối lông. Thay gối lông bằng gối tổng hợp.
- Không hút thuốc.
- Tránh những nơi có phấn hoa.
- Khi ra ngoài trời, nên quấn khăn che mũi và che miệng, nhất là khi thời
tiết lạnh, để sưởi ấm không khí trước khi không khí vào đường hô hấp.
- Nếu đang làm việc, thấy khó thở, phải ngưng làm việc ngay.
- Tránh dùng các thực phẩm hay thuốc uống có gốc sunfit (-S03) trong thành
phần. (Gốc nầy thường có trong rượu).
- Khi lên cơn hen, phải ngồi dậy, không được nằm.
- Các loại thuốc và dụng cụ bơm thuốc hạ cơn hen thường DÙNG, CẦN PHẢI ĐỂ Ở
gần người để khi lên cơn với tay là lấy được ngay.
- Phải tự nghe xem mình có dị ứng với aspirin không. Nên dùng acetaminophen
thay aspirin.
Thường, các bác sĩ sẽ kê toa thuốc cho các bệnh nhân hen các loại thuốc sau:
- Bronchodilator - thuốc uống hay phun vào họng để thở dễ hơn.
- Steroid - để chống lên cơn vì phản ứng với các chất lạ
- Cromolyn sodium để hít đề phòng lên cơn. Khi đã lên cơn rồi thì thuốc này
không có tác dụng.
19.- CHỨNG CÓ GÀU Ở da đầu
Chứng này vô hại. Là một chứng bệnh ngoài da thường thấy ở CÁC ĐIỂM CÓ CÁC TUYẾN
mồ hôi làm chỗ đó nhờn và có các vảy trắng dễ bong ra. Có NGƯỜI BỊ CẢ Ở LÔNG
MÀY. CÁC VẢY GÀU RƠI XUỐNG VÀ TỤ TẬP Ở vành tai, gáy, rơi xuống lưng. Người ta
chưa rõ được nguyên nhân, nhưng chứng bệnh này có thể do di truyền hoặc tiếp
theo các hiện tượng:
- Stress, căng thẳng thần kinh.
- Không gội đau luôn luôn bằng xà-phòng gội.
- Người có mồ hôi dầu.
- Ảnh hưởng thời tiết (nóng, lạnh, ẩm hay khô quá). Phương pháp tốt nhất là
luôn gội đầu bằng xà-phòng gội, chú ý:
- Gãi da đầu cho hết gàu, nhưng đừng làm xước da.
- Dùng loại xà-phòng chống gàu có chứa Selenium sunfit.
Trường hợp nặng, cần đến bác sĩ để được chỉ định dùng các loại thuốc bôi có
thành phần cortisone.
20.- Viêm phế quản (cuống phổi )
Nếu bạn lên một cơn ho không sao nén lại được, cơn ho tưởng chừng như bốc từ
dưới ngón chân bốc lên, thấm thía toàn thân, thì đúng là bạn bị viêm cuống phổi,
còn gọi là viêm phế quản rồi.
Người ta phân biệt viêm phế quản cấp tính và viêm phế quản mạn tính, căn cứ vào
thời gian bệnh tồn tại và hậu quả của bệnh.
Viêm phế quản cấp tính thường sinh ra do lớp màng nhầy ở PHẾ QUẢN BỊ VI-RÚT TẤN
CÔNG, HOẶC BỊ viêm nhiễm vì môi trường (khói thuốc lá chẳng hạn), khiến phế quản
bị sưng và đau rát. Viêm phế quản thường dẫn tới viêm xoang hoặc viêm các đường
hô hấp. Bệnh có thể lâu từ 3 ngày tới 3 tuần lễ.
Triệu chứng đầu của viêm phế quản cấp tính là ho, người ớn lạnh, sốt thấp, đau
họng và bắp thịt.
Cách chữa trị:
- Xông mũi bằng cách hít hơi nước nóng (nếu có dụng cụ hay máy hít càng tốt).
- Phun thuốc bằng máy phun vào họng.
- Dùng thuốc kháng sinh.
- Dùng aspirin hay acetaminophen để trị sốt và đau nhức.
- Dùng thuốc long đờm và kích thích ho để tống đờm ra.
- Nằm nghỉ
- Uống nhiều nước.
- Không hút thuốc.
Để sức khỏe phục hồi hoàn toàn, nhiều khi phải cần tới 1 tháng. Nếu sau khi chữa
trị 1 tuần, không thấy bệnh thuyên giảm, cần đi khám bác sĩ, vì có thể bệnh
chuyển sang thành viêm phổi.
Người bị viêm phế quản mạn tính ho nhiều và có nhiều đờm hơn, bệnh có thể kéo
dài từ 2 tháng tới 2 năm - phần lớn là đàn ông. Căn bệnh thường làm các phế nang
bị tổn thương ảnh hưởng tới chức năng thở ra, hít vào của phổi nên có ảnh hưởng
xấu tới toàn hệ thống hô hấp.
Những triệu chứng của viêm phế quản mạn tính là:
- Hơi thở ngắn khi hít vào.
- Thời gian nghỉ giữa thở ra hít vào, ngắn.
- Ho có đờm đặc, vàng.
Những người dễ mắc chứng viêm phế quản mạn tính là những NGƯỜI Ở TRONG VÙNG
KHÔNG KHÍ BỊ Ô NHIỄM CỦA KHU CÔNG nghiệp; những công nhân tiếp xúc với bụi kim
loại, sợi bông, vải; những người hút thuốc lá.
Đề phòng bệnh viêm phế quản mạn tính, nên:
- TRÁNH NHỮNG NƠI Ô nhiễm. Nếu cần thiết phải có mặt, nên có băng che mũi,
miệng.
- Không đi ra đường trong thời gian khí bị ô NHIỄM NẶNG.
- Dùng các thứ thuốc long đờm, thông khí quản và các thuốc kháng sinh khi bị
bệnh, theo sự chỉ dẫn của thầy thuốc.
- Nếu bệnh kéo dài quá một tuần, nhất thiết phải đi khám bệnh, coi có phải
bệnh tiến triển thành viêm phổi hay không.
21.- CƠN SỐT MÙA CỎ khô
MỘT BÁC SĨ Ở thế kỷ 19, đã đặt tên cho căn bệnh này như trên vì CHÍNH BẢN THÂN
ÔNG, MỖI KHI VỀ Ở tại một căn nhà lợp cỏ khô là bị bệnh. Nay, người ta gọi như
vậy thành quen, dù căn bệnh không liên quan gì tới cỏ.
Nhiều người bị bệnh này vào mùa xuân. Có NGƯỜI BỊ QUANH NĂM VỚI các triệu chứng:
chảy nước mắt, nước mũi, bị xung huyết, ngạt thở. Nguyên nhân chính của bệnh, là
sự phản ứng của cơ thể với không khí bị ô NHIỄM.
Sau đây, là một số lời khuyên:
- Quét dọn sạch quanh nhà cho hết các cỏ dại lá cành, hạt mục và mốc. Chú ý
không để chó làm bẩn vì chúng hay tha rác, xương và phóng uế.
- Đóng cửa phòng khi tới mùa có phấn hoa ở các cây quanh nhà, và có khi độ ẩm
của không khí cao.
- Dùng máy điều hoà không khí để làm ấm và lọc sạch KHÔNG KHÍ PHÒNG NGỦ. CÁC
ĐỒ VẬT Ở phòng ngủ phải luôn sạch sẽ.
- Các phòng phải quét bụi sạch và thoáng.
- Cần giặt chăn, mền luôn, nhất là chung quanh mền phải giữ sạch vì phần này
tiếp xúc với mũi, miệng).
- Tránh không phơi khăn trải giường, quần áo ngoài trời vì các phấn hoa và
bụi dễ bám vào.
Nếu việc phòng bệnh như trên ít hiệu quả, nên hỏi ý kiến bác sĩ để dùng thêm các
thuốc như:
- Thuốc chống histamin (antihistamin) để hạn chế sự phản ứng của cơ thể đối
với các chất lạ. Nên dùng thuốc này 30 phút trước khi đi ra ngoài.
- Thuốc làm thông mũi và đường hô hấp (uống và phun), nên chú ý không dùng
thuốc nhỏ mũi quá 3 ngày liền để cơ thể khỏi quen thuốc: cứ phải có thuốc thì
mũi mới thông.
- Thuốc nhỏ mắt.
Ngoài ra, bác sĩ còn có thể cho dùng các loại thuốc như:
- Cromolyn sodium và steroids.
- Thuốc miễn dịch.
- Xét nghiệm mẫu da để biết da dễ phản ứng với các loại chất gì.
- Thuốc chích chống phản ứng.
8.- Chứng ù tai:
Ở Hoa Kỳ thường xuyên có chừng 36 triệu người bị ù tai. Cả ngày, lẫn đêm, khi
làm việc cũng như lúc nghỉ ngơi họ luôn luôn cảm thấy có tiếng còi u u hay tiếng
lào xào ở TRONG TAI. TRONG SỐ ĐÓ, CÓ CHỪNG 7 triệu người bị nặng, phần lớn là
những người cao tuổi.
Cũng như đau răng, ù tai không phải là một bệnh nhưng là TRIỆU CHỨNG CỦA MỘT SỐ
VẤN ĐỀ CẦN PHẢI LƯU Ý. Ù tai có thể vì những nguyên nhân sau:
- Tai bị tắc vì dáy tai
- Dị ứng bởi thức ăn, thuốc uống
- BỊ VIÊM Ở TAI giữa
- CÓ HIỆN TƯỢNG BẤT BÌNH THƯỜNG Ở MẠCH máu não
- CÓ HIỆN tượng bất bình thường hay tổn thương các dây thần kinh thính giác
(do nghe tiếng nổ to, tiếng ồn thường xuyên...)
- Bệnh đái đường
- CÓ KHỐI U Ở NÃO
- Vì tuổi cao
Chứng ù tai thường ảnh hưởng tới khả năng nghe (nghe không rõ, không thính),
nhưng không dẫn đến bệnh điếc.
Khi khám bệnh ù tai, bác sĩ thường kiểm tra luôn sự liên hệ giữa: Tai - Mũi -
Họng
Để giảm nhẹ hoặc tránh hiện tượng ù tai, nên:
- Không nên ngồi trước loa ra-đi-ô hay cát-sét để tránh âm thanh mạnh. Tránh
nghe liên tục.
- Sử dụng máy chống ù. Máy chống ù là một dụng cụ giống NHƯ THIẾT BỊ NGHE
NHẠC, ĐEO Ở tai. Máy thường xuyên phát ra một dòng âm nhẹ. Trong khi đeo máy,
vẫn nghe được người khác nói chuyện với mình như bình thường.
- Bác sĩ chuyên khoa có thể hướng dẫn bạn một số động tác thư giãn giãn thần
kinh để không chú ý tới tiếng ù trong tai.
- Luyện tập thân thể để máu lưu thông tốt.
9.- Làm thế nào để chặn hiện tượng chảy máu cam
Chảy máu cam hay chảy máu mũi thường liên quan tới các trẻ em. Nguyên nhân do
một vết thương nhỏ hay đứt một mạch máu nhỏ ở BÊN TRONG MŨI: VÌ THỜI TIẾT LẠNH,
DỊ ứng, thời tiết khô làm các màng mũi bị khô theo rồi bị nứt, vì mũi bị va chạm
mạnh.
Phần lớn trường hợp đều chấm dứt mau. Một số ít TRƯỜNG HỢP CHẢY MÁU LÂU VÌ CHỖ
CHẢY MÁU NẰM SÂU Ở PHẦN MŨI TRONG, THƯỜNG GẶP Ở người lớn do:
- BỆNH XƠ CỨNG MẠCH MÁU Ở mũi.
- Huyết áp cao.
- Dùng thuốc chống đông máu
- TRIỆU CHỨNG BỆNH VỀ MẠCH MÁU.
- CÓ mụn trong mũi.
Những trường hợp chảy máu cam, sau 10 tới 15 phút không khỏi thì cần phải đưa
tới bác sĩ để tìm nguyên nhân và chữa trị
Các trường hợp thông thường có thể xử trí như sau:
- 1- Ngồi tựa, ngửa mặt ra sau, mũi hếch lên trời.
- 2- Dùng ngón tay cái và ngón trỏ, bóp nhẹ vào đoạn giữa mũi.
- 3- Thở bằng đường miệng từ 10-15 phút.
- 4- Dùng vải gạc, thấm nước lạnh đắp lên mũi.
- 5- Chú ý trong suốt thời gian 24 giờ sau khi chảy máu cam, khi NẰM: GỐI ĐẤU
CAO, ĐỂ MŨI BAO GIỜ CŨNG Ở độ cao hơn tim.
- 6- Cũng trong vòng 24 giờ đó, tránh mang nặng, và cử động mạnh., làm việc
căng thẳng hoặc phải ráng sức.
10.- Tấn công bệnh trốc mép
Không có gì tức mình bằng bị bệnh trốc mép! -Một vết rộp MÀU TRẮNG, CHUNG QUANH
VIỀN ĐỎ NẰM Ở cạnh mép khiến cho ai cũng chú ý đến mình. Đã vậy, nó còn đau rát,
nhiều lúc nói hay ăn, đều không thể mở miệng to được, cứ phải, chúm chím. Người
ta chúm chím cười, còn mình chúm chím vì đau! Trốc mép rất khó trị. Thường, phải
đợi cho nó tự khỏi.
Trốc mép hay bị đi bị lại vì lũ vi-rút gây ra trốc mép sau KHI HOÀNH HÀNH RỒI,
LẠI RÚT VÀO BÍ MẬT, Ở ẩn trong cơ thể ta hàng tháng, hằng năm chờ cơ hội, khi cơ
thể chúng ta có hiện tượng bất thường là chúng lại xuất đầu lộ diện.
ĐÓ LÀ KHI ta bị sốt, cảm lạnh, đau răng, eczema (bệnh nấm), bị sốt vì nắng, phụ
nữ tới ngày có kinh nguyệt. v.v...
THOẠT ĐẦU, CHÚNG TA THẤY KHÓ CHỊU Ở mép. Nhìn kỹ trong gương thấy xuất hiện một
chùm những nốt rộp như nốt bỏng, chung quanh là một viền màu hồng hay đỏ. Trong
vòng 2 tuần, các vết đỏ đó khô lại thành cái vẩy mỏng, thế là khỏi.
ĐỂ ĐỀ PHÒNG TRỐC MÉP, nên:
- Tránh những sự việc làm mình cảm động hoặc phải suy nghĩ thái quá.
- Hạn chế phơi mình ra nắng - nếu cần, nên dùng những loại kem bảo vệ da như
kem có kẽm oxýt, bôi lên môi.
- Tránh không tiếp xúc với người đang bị trốc mép.
- Chú ý rửa tay sạch để tránh sự lây lan.
Để giảm đau, nên: -
- Đắp nước lạnh, nước đá lên trốc.
- Uống nước lạnh.
- Không được lẩy, nhể chỗ đau.
- Có thể dùng thuốc giảm đau như aspirin, acetaminophen.
- Nếu bị đau nhiều, bác sĩ có thể cho bạn dùng thuốc acyclovir còn có tên là
Zovirax.
11.- Biện pháp chống hôi miệng
Nhiều người lấy làm phiền muội vì bị hôi miệng. Đứng gần hoặc muốn nói chuyện
thì thầm với người thân rất là bất tiện. Bị hôi miệng, hoặc hơi thở có mùi có
thể là triệu chứng của nhiều căn bệnh.
Hơi miệng:
- CÓ mùi trái cây có thể là triệu chứng của bệnh tiểu đường.
- CÓ MÙI amoniắc (khai) chứng tỏ: thận suy.
- CÓ MÙI CÁ là gan suy.
Ngoài ra miệng hôi còn vi các nguyên nhân về răng, miệng, lợi, họng, phổi và khi
bị cúm, xuất huyết dạ dày (bao tử)... Một số thực PHẨM THƯỜNG ĐỂ LẠI MÙI Ở MIỆNG
khi ăn như: hành, tỏi, một số dầu dễ bay hơi, một số thực phẩm giàu chất
prôtêin.
Các bác sĩ khám răng miệng thường chú ý tới các khe răng và lợi. Khe răng là chỗ
chứa các thức ăn bị lên men, thối rữa. Khi bị viêm LỢI, MÁU ỨA RA Ở CÁC CHÂN
răng chóng có mùi hôi.
Vì hôi miệng có nhiều nguyên nhân và có thể liên quan tới bệnh nên khi thấy hiện
tượng trên, nên tới thăm bác sĩ để được chữa trị đúng với căn nguyên bệnh. Nếu
không có bệnh chúng ta có thể tự chăm sóc để giảm mùi hôi bằng cách:
- Chăm đánh răng cẩn thận sau bữa ăn. Chú ý chải sạch những kẽ răng.
- Nạo lưỡi để bỏ lớp cặn màu trắng bám trên lưỡi; Không nên hút thuốc;
- Dùng thuốc súc miệng;
- Khám răng, lợi 6 tháng/một lần.
12.- 9 cách chống bệnh mất ngủ
Bạn có bao giờ mất ngủ không? Nếu có thì cũng là chuyện thường thôi vì người ta
ước lượng mỗi tối vẫn có 30 triệu người Mỹ ở TRONG TÌNH TRẠNG này.
HỌ có thể ngủ được một ít lúc mới vào giường, tới nửa đêm hay mờ sáng thì thức
giấc và không sao ngủ tiếp được nữa. Thật ra, như vậy thì không phải là họ không
ngủ được: họ chỉ không ngủ đẫy giấc thôi. Tuy vậy, nếu hiện tượng này quấy rầy
bạn tới 3 tuần liền, thì đấy cũng là một vấn đề cần chú ý.
Sau đây là một số biện pháp cần áp dụng:
- 1- Không uống cà phê, trà sau bữa trưa. Nên kiêng luôn các loại sô-cô-la,
nước uống Cola có chứa chất kích thích.
- 2- BỎ giấc ngủ trưa, kể cả những lúc chợp mắt một lát - đều có ảnh hưởng
tới giấc ngủ ban đêm.
- 3- Trước khi ngủ nên tắm lâu bằng nước nóng để các cơ trong người được thư
giãn.
- 4- Đọc truyện nhẹ nhàng hay làm công việc gì có tính đều đều lặp đi lặp lai
để không phải nghĩ ngợi gì, như đan len chẳng hạn.
- 5- Không nên coi ti vi hoặc nghe radio, những loại hình giải trí này sẽ làm
các bạn thêm mất ngủ.
- 6- Hãy chuẩn bị chỗ ngủ thật thoải mái, tĩnh mịch, ánh sáng mờ mờ, chăn,
gối khăn trải giường thật sạch, nhiệt độ phòng vừa phải, không nóng, không lạnh.
- 7- Khi đã lên giường rồi thì không nghĩ gì tới công việc nữa. Chỉ nghĩ tới
việc ngủ yên tâm mà ngủ.
1.- Cách ngừa và làm dịu cơn đau đầu
Nhiều người bị khổ vì bệnh đau đầu. Thời Trung Cổ, người ta đã nghĩ rằng do bị
quỷ nhập vào đầu nên cần đục một lỗ nhỏ ở SỌ CHO QUỶ THOÁT RA. Thật là may mắn
cho chúng ta, vì ngày nay các bác sĩ đã hiểu khá hơn về các nguyên nhân gây ra
chứng bệnh này và có thể chỉ dẫn cho ta nhiều phương pháp chữa trị.
Hiện tượng đau đầu có nhiều loại: Đau đầu vì huyết áp HAY VÌ SỰ CĂNG CƠ
THƯỜNG XẢY RA Ở phần mặt, cổ, da đầu làm ta cảm thấy đau nhức như búa bổ
nhất LÀ Ở TRÁN, HAI BÊN THÁI dương và sau gáy . Nguyên nhân có thể do:
mất ngủ, sự căng thẳng thần kinh vì bận bịu công việc tối ngày, phải lãnh trách
nhiệm một công việc quan trọng, đọc sách liên tục v.v...
NHỨC ĐẦU LÀ BỆNH THƯỜNG GẶP Ở các bà quá lo toan việc gia đình đến mức
sức khoẻ bị suy NHƯỢC. HỌ CẢM THẤY RẦN RẬT Ở THÁI DƯƠNG, ĐAU NỬA BÊN đầu đôi khi
lại kèm theo các hiện tượng buồn nôn, ói, mắt mờ hay hoa mắt, ù tai.
Đau đầu vì viêm xoang, thường thấy đau nhức ở VÙNG MẶT, Ở trán, dưới trán, quãng
dưới trán tới hai bên má, sống mũi. Sự viêm nhiễm và nước mũi gây khó chịu cho
người bệnh ấn tay vào vùng viêm cũng làm đau thêm.
Nguyên nhân, có thể do cảm lạnh, dị ứng với một số phấn hoa, một số vấn đề ảnh
hưởng tới đường hô hấp như không khí bị ô NHIỄM.
Để làm dịu con đau, nên:
- Nằm nghỉ trong phòng yên tĩnh, phòng tối (đóng cửa sổ che màn), nhắm mắt
lại.
- Dùng ngón tay cái, xoa từ tai tới gáy (phần dưới sọ). Day nhẹ hai bên thái
dương.
- Tắm nước nóng.
- Đắp một khăn tẩm nước lạnh lên mắt.
- Uống một liều thuốc aspirin (những người bị viêm loét dạ dày tuyệt đối
không được uống vì có thể bị chảy máu dạ dày nguy hiểm).
- THỰC HIỆN NHỮNG ĐIỀU CHỈ DẪN Ở chương VI về phương pháp thư dãn như ngồi
tĩnh toạ, không suy nghĩ (thiền), thở sâu.
Đề phòng bệnh, nên:
- Chú ý để biết mình hay bị đau đầu vào thời gian nào. Theo dõi báo chí để
biết tin về thời gian và địa điểm có dịch bệnh.
- Ghi nhớ các triệu chứng bệnh để có thể cảm thấy lúc sắp bị đau.
- Tránh ăn một số thức ăn có khả năng gây đau đầu đối với một số người dễ
phản ứng như:
- Chuối
- Cà phê và các thực phầm có thành phần cà-phê.
- Chocolate (Sôcôla).
- Chanh, giấm.
- Thịt muối.
- Bột ngọt.
- Thịt cừu khô.
- Hành, tỏi.
- Rượu đỏ.
- Sữa chua (yaout).
Chú ý: nên đến bác sĩ để khám bệnh nếu bạn bị đau đầu liên tục, trong một thời
gian dài hay bạn cảm thấy mình bị đau nhức một cách đặc biệt khác lạ với những
lần khác.
2.- Bệnh cúm
MỖI NĂM Ở Mỹ có tới 50.000 người chết vì bị viêm phổi, biến chứng từ bệnh cúm.
Cảm lạnh và cúm tưởng như giống nhau, nhưng chúng ta có thể phân biệt được chúng
do các điểm khác biệt dễ nhận thấy. Người bị cảm thường bắt đầu bị khụt khịt vì
sổ mũi, hắt hơi, người cảm thấy khó chịu nhẹ.
Người bị cúm mất sức nhanh hơn. Một giờ trước còn khỏe, giờ sau đã thấy mệt,
phải nằm nghỉ.
Chứng cảm lạnh ít khi tấn công vào phổi, nhưng bệnh cúm dễ gây biến chứng thành
viêm phổi.
Người bị cảm văn có thể cố gắng tới công sở, nhưng người bị cúm thấy mình không
còn sức để đi làm.
Bởi vậy, nếu chúng ta bị cơn bệnh đánh quỵ xuống giường một cách nhanh chóng thì
đấy chính là bệnh cúm. Những triệu chứng có thể kèm theo là:
- Ho khan
- Đau họng
- Đau nhức đầu
- Đau nhức bắp thịt
- Mệt nhiều
- Ớn lạnh
- Thân nhiệt có thể lên tới 40oC
- Mỏi mắt.
Những triệu chứng rõ nét nhất để ta nhận thấy mình bị cúm là rất mệt và đau khắp
người (đau các cơ bắp). Cảm lạnh không có các triệu chứng đó.
Thật ra thì không có thuốc nào làm ngưng ngay bệnh cúm. Phải để cho nó tự hết.
Mục đích của việc chữa trị vì uống thuốc là làm giảm sự đau nhức và ngăn chặn
không cho bệnh phát triển và biến chứng. Bình THƯỜNG, CHÚNG TA CÓ THỂ TỰ CHỮA
TRỊ Ở nhà. Nhưng, nếu thấy khó thở, ho nhiều, có đờm màu vàng - xanh thì cần
phải tới bác sĩ khám bệnh, vì bệnh cúm có thể đã biến chứng thành viêm phổi.
Nếu cúm nhẹ, cần nhất là phải nằm nghỉ để dành sức cho cơ thể chiến đấu chống
lại các vi-rút cúm. Ngoài ra, chúng ta nên theo các điều chỉ dẫn sau:
- Uống nhiều nước nóng để làm thông đường phổi, đường mũi và bù lượng nước
cơ thể đã bị mất vì đổ mồ hôi khi sốt
- Súc miệng nước muối.
- Mút kẹo cứng để đỡ rát cổ họng.
- Đừng nhịn ho, vì ho có tác dụng thông các ống ở PHỔI VÀ TỐNG CÁC CHẤT ĐỜM
RA. NẾU mũi và đờm có máu, cần hỏi ý kiến bác sĩ.
- Kiêng uống sữa, không ăn phó-mát và các thực phẩm làm từ bơ; sữa trong 2
ngày vì chúng có tác dụng làm cho các chất nhầy ở MŨI, VÀ HỌNG BỊ ĐẶC LẠI, KHÓ
XÌ hoặc nhổ ra.
- - Chăm rửa tay luôn, nhất là trước khi ăn để tránh lây lan sang người khác.
- Uống đều một liều aspirin (trừ người 19 tuổi trở xuống không dùng aspirin).
NẾU CHỮA TRỊ Ở nhà không thấy đỡ, nên đi bác sĩ.
Tại nhiều vùng, chính quyền đã tổ chức chích phòng cúm cho những người già trên
65 tuổi, mỗi khi có dịch cúm nên theo dõi tin tức trên báo chí để biết những nơi
có dịch cúm để đề phòng.
3.- Làm thế nào khi bị sốt?
Không phải tất cả các tường hợp có thân nhiệt cao là sự trục trặc về sức khoẻ.
Nhiều người khoẻ có thân nhiệt vào quãng trên dưới 37oC là bình thường. Nhưng
nếu thân nhiệt lấy ở MIỆNG TỚI 37O2 THÌ CHẮC CHẮN đã bị sốt.
Thường thân nhiệt của chúng ta thấp lúc sáng sớm và cao hơn VÀO BUỔI CHIỀU VÀ
BUỔI TỐI. THÂN NHIỆT LẤY Ở hậu môn chính xác nhất và thường cao hơn thân nhiệt
lấy ở miệng 0,3oC.
NẾU BẠN LẤY THÂN NHIỆT Ở miệng ngay sau khi uống nước nóng thì bạn cũng cơ thể
tưởng lầm rằng mình bị sốt. Thân nhiệt của bạn có thể cao hơn bình thường do các
nguyên nhân sau:
- Mặc nhiều quần áo quá.
- Vừa luyện tập hoặc hoạt động mạnh.
- Thời tiết nóng, ẩm.
- Lượng hoóc-môn tăng, giảm (sau khi rụng trứng, thân nhiệt của phụ nữ
thường tăng cao).
Nếu thân nhiệt đo được từ 37o2 - 37o7C trở lên, chắc chắn là bạn đã bị sốt. Cần
phải tới bác sĩ nếu hiên tượng này xảy ra:
- Với một trẻ em dưới 6 tháng tuổi.
- NẾU THÂN NHIỆT ĐỨA TRẺ CỨ GIỮ Ở 38O3C (LẤY Ở MIỆNG) HAY 38O8C (LẤY Ở hậu
môn) không thuyên giảm trong suốt 48 giờ.
- Cũng như vậy trong liền 5 ngày, đối với người lớn. Có CÁC HIỆN TƯỢNG: CỔ
BỊ cứng, đau ngực, nôn ói, ỉa chảy, đi lảo đảo, phát ban, ho, đau tai.
Hiện tượng sốt dưới 40oC là bình thường. Nếu cao hơn 40oC và kéo dài, thì cần
phải chữa trị.
Để làm dịu cơn sốt, hạ thân nhiệt, bạn nên:
- Uống nước hoặc nước trái cây. Lau người bằng khăn ướt thấm nước mát 21oC.
- Uống aspirin hoặc acetaminophen với liều lượng thích hợp với độ tuổi cách
3-4 giờ một lần (những người dưới 19 tuổi và những người đau dạ dày không nên
dùng aspirin).
- Nằm nghỉ, không hoạt động.
- Không mặc nhiều quần áo hoặc đắp chăn, mền quá dày.
- Tránh cử động mạnh.
4.- Cảm lạnh
Hàng ngày, luôn có con số chừng 80 triệu người Mỹ bị cảm lạnh với các triệu
chứng ho, ngạt mũi và chảy nước mũi (sổ mũi). Một người bị cảm lạnh tới 3-4 lần
trong năm, là điều bình thường. Nếu bạn chưa bị cảm lạnh, thì đấy là một điều
hết sức may mắn, vì nguyên nhân chứng cảm lạnh do rất nhiều loại vi-rút gây nên,
và sự lây lan thật dễ dàng.
Lúc bắt đầu, bạn có thể thấy ngạt mũi, chảy một ít nước mũi, hắt xì hơi hoặc sốt
nhẹ (có thể tới 39oC), tiến tới đau họng và ho. Thường thì sau 3 ngày tới 7 ngày
là khỏi.
Cảm dễ lây từ người này sang người khác qua đường không khí do người bệnh ho và
hắt xì hơi. Kết quả việc nghiên cứu cho thấy, bàn tay người bệnh thường dính mũi
hay đờm, do khi ho hay hắt hơi, người bệnh thường lấy tay che miệng hay che mũi,
sau đó, lau miệng hay lau mũi bằng khăn. Bởi vậy, khi có bệnh để tránh lây lan
sang người khác, nên:
- Rửa tay luôn.
- Khi ho, hắt hơi hay xì mũi phải dùng khăn che, rồi gấp lại.
- Tránh bắt tay và đụng chạm vào người khác. Những đồng tiền và giấy bạc của
người bệnh cũng là những vật trung gian truyền bệnh.
Về phía người bệnh, nên:
- Nằm nghỉ, nhất là trường hợp bị sốt.
- Uống nhiều nước nóng hoặc lạnh cũng được. Nước làm tan VÀ RỬA SẠCH PHẦN
NÀO CÁC CHẤT ĐỜM Ở họng, làm thông đường hô hấp.
- Dùng thuốc aspirin hay acetaminophen để giảm đau, nhức. Chú ý, từ 19 tuổi
trở xuống, không nên dùng aspirin.
- Súc miệng bằng nước muối ấm. Uống nước trà pha mật ong nước chanh hay mút
kẹo đều có tác dụng tốt để đỡ đau họng.
- Xông hơi.
- Món súp gà giò (gà nhỏ) có tác dụng thông mũi và ngắt bệnh.
5.- Bệnh đau mắt đỏ
Một buổỉ sáng nào đó, khi bạn vừa tỉnh dậy, sửa soạn đón một ngày mới thì chợt
nhận thấy mí mắt cồm cộm, khó chịu. Nhìn vào gương, bạn thấy mắt mình sưng húp
lên, lòng trắng con ngươi đỏ quạch sau một lớp ghèn, rỉ màu vàng. Vậy là bạn đa
mắc bệnh đau mắt đỏ rồi! Đau mắt đỏ là một chứng viêm bên trong mi mắt trên và
dưới, và lòng trắng con ngươi nữa
Nguyên nhân có thể do:
- Phản ứng của mắt đối với một số phấn hoa, bụi bám, lông thú hoặc nước bẩn,
dung dịch mỹ phẩm...
Vi trùng bệnh đau mắt tạo ra nhiều ghèn. Trong cả hai trường hợp vừa kể, cẩn nhỏ
thuốc đau mắt theo sự chỉ dẫn của bác sĩ. Đắp mắt bằng một tấm gạc tẩm thuốc
kháng sinh. Bệnh sẽ khỏi sau 2, 3 ngày chữa trị.
- Một loại vi-rút bệnh đau mắt cùng bệnh cúm và cảm lạnh. Loại vi-rút này
sinh ra ít ghèn hơn nhưng chảy nhiều nước mắt. Bệnh này phải mất từ 14 tới 21
ngày mới khỏi hẳn.
Sau đây là một số biện pháp làm giảm bệnh:
- Không được dùng tay sờ lên mắt. Muốn lau, rửa, phải dùng khăn sạch.
- Nhắm mắt lại và lấy khăn thấm nước ấm (không nóng) đắp lên mắt, mỗi lần để
lâu chừng 5 phút. Làm như vậy, có tác dụng làm tan ĐƯỢC MỘT PHẦN NHỮNG GHÈN Ở
mắt.
- Dùng ống nhỏ giọt để nhỏ thuốc. Thuốc đau mắt sẽ làm đỡ ngứa và dịu mắt.
- Ngưng tô điểm mắt bằng các loại son, phấn, lông mi giả. Không trao đổi hay
dùng chung nhưng thứ đó với người khác.
- Không dùng băng, gạc, vải che mắt. Những vật đó có thể làm mắt nhiễm bẩn
thêm.
- NGƯNG SỬ DỤNG CÁC LOẠI KÍNH ĐEO Ở mắt để phóng đại (kính của người thợ
đồng hồ hay kim hoàn).
- Rửa tay luôn luôn dùng khăn mặt riêng. Bệnh đau mắt đỏ rất dễ lây lan từ
người này qua người khác do tiếp xúc bàn tay, khăn lau...
Cần tới bác sĩ nếu tự chữa mà bệnh không đỡ sau 2, 3 ngày, hoặc thấy mắt đau
nhức và nhìn ra ánh sáng bị chói.
6.- Chắp mắt
CHẮP MẮT CÓ THỂ DO MỘT MẠCH NHỎ Ở mi mắt bị viêm nhiễm. Chắp mắt có thể là một
chấm làm cộm mắt và cũng có thể phát triển thành một hạt màu đỏ, gây đau nhức.
Trước khi bị lên chắp, có thể có những triệu chứng sau:
- THẤY NGỨA MI MẮT
- BỜ mi có màu đỏ
- Cảm thấy cộm
- Sờ vào thấy cảm giác khác những điểm khác. Thoạt đầu, mụn chắp xuất hiện
với cái đầu nhỏ, màuvàng vì bên trong có mủ. Sau đó chấm vàng nở dần thành hạt
và vỡ.
Khi có chắp, nên:
- Đắp lên mặt miếng gạc thấm nước ấm (không nóng) mỗi ngày 3-4 lần. Mỗi lần
từ 5 đến 10 phút.
- Tránh để mắt bụi bẩn.
- Không được sờ, nắn chỗ bị chắp, dù bạn sốt ruột muốn nặn ra ngay.
- Phần lớn mụn chắp đều có thể tự chữa ở gia đình. Thường sau 1, 2 ngày mụn
chắp sẽ khỏi. Nếu quá thời gian đó, chắp vẫn còn mới cần hỏi ý kiến của bác sĩ
để dùng thêm thuốc kháng sinh.
7.- Mắt mệt mỏi vì máy tính
Những người phải làm việc với máy tính ở CÔNG SỞ THƯỜNG KÊU than về đôi mắt bị
mỏi mệt kèm với những chứng đau lưng, nhức vai và thần kinh căng thẳng.
Tuy màn hình của máy không phát ra những tia có hại, nhưng HIỆN TƯỢNG NGỒI LÂU Ở
một tư thế, nhìn lâu vào một loại ánh sáng mờ, phải chú ý theo dõi các hàng chữ
nhỏ, đó là nguyên nhân của những hiện tượng trên. Những người nặng "duyên nợ"
với máy vi tính như thế, có thể làm giảm những tác động không tốt của máy với
mình bằng các biện pháp sau:
Để bảo vệ mắt:
- Nên đặt máy xa cửa sổ để tránh bị chói vì ánh sáng trực tiếp ngoài trời,
hay ánh sáng phản chiếu trên mặt hình vào mình. Những đèn từ trần rọi xuống nên
cho qua kính mờ. Nếu có điều kiện, đặt thêm tấm chống chói trước màn hình. Nên
để những giấy tờ cần nhìn lúc làm việc với máy. Ở GẦN MẮT để dễ đọc. Thường,
người ta dùng những giá nâng.
- ĐỘ CHẾCH của màn hình với đường nhìn xuống của mắt vào khoảng từ 10 tới
15o so với mặt bàn (l/3 của góc vuông).
- Chú ý lau sạch mặt màn hình luôn.
- Chú ý chớp mắt nhiều để con ngươi mắt không bị khô.
- Nên đi khám mắt và cho bác sĩ biết mình là nhân viên vi tính. Khi làm việc
không nên đeo những đồ trang sức cho mắt (lông mi giả, kính màu...). Kính hai
tròng không thích hợp vì thường tròng thứ hai được đặt để nhìn thẳng xuống sách
báo, không hợp với độ chếch của mắt và màn hình.
- Nếu các nét trên màn hình bị mờ, chập, nhảy, nên chữa máy ngay.
Để tránh mỏi, và khi thấy mỏi mắt, nhức đầu, nên:
- Dùng ghế tựa và chỉnh ghế với độ cao hợp với quan hệ MẮT - MÀN HÌNH.
- Rời máy, đi bách bộ từ 1 - 2 giờ.
- Nên nghỉ giải lao có định kỳ trong thời gian làm việc để tập một số động
tác về cổ, vai và lưng như:
- Nghiêng đầu về bên trái, phải, trước sau rồi lắc tròn ngược đi, ngược lại.
- Nhún vai lên, xuống rồi quay tròn.
- Ở TƯ thế đứng hay ngồi, cúi xuống phía trước mặt, hai bên phải, trái rồi
quay tròn.
|
