Viêm xoang, khó hiểu nếu chưa biết

Nhưng bệnh phát tán nhanh và nhiều đến thế không hẳn chỉ vì có thế! Viêm xoang sở dĩ đang và sẽ tiếp tục là mối đe dọa của sức khỏe cộng đồng là vì phần lớn bệnh nhân chưa hiểu đúng về căn bệnh này. Thí dụ:

Nhiều người vẫn tưởng hễ viêm xoang là do bội nhiễm. Đáng tiếc, vì theo thống kê của các hãng bảo hiểm y tế ở châu Âu, không hơn 30% viêm xoang là do bội nhiễm. Cho dù tình trạng ô nhiễm xứ mình có nghiêm trọng đến thế nào thì số người phải cần thuốc kháng sinh, cũng khó chiếm tỷ lệ cao hơn 50%! Bệnh nhân lỡ mang chẩn đoán “viêm xoang” nên mạnh dạn thảo luận với thầy thuốc thay vì cam phận “bị” điều trị bằng thuốc kháng sinh!, như nhiều người thậm chí đã thử thuốc kháng sinh đời mới trong nhiều tháng! Không lạ gì nếu Tổ chức Y tế Thế giới đã nhiều lần cảnh báo về tình trạng lờn thuốc kháng sinh ở các nước trong vùng Đông Nam Á! Cũng trong chiều hướng đó, nhiều y sĩ đoàn ở châu Âu đã từ lâu khuyến cáo thầy thuốc chỉ được dùng thuốc kháng sinh khi triệu chứng viêm xoang không thuyên giảm sau 1 tuần điều trị bằng các phương pháp sinh học, hoặc khi tình trạng bội nhiễm được xác minh qua xét nghiệm sinh hóa và huyết học. Không lẽ đó chỉ là chuyện trà dư tửu hậu ở nước người?!

Thêm vào đó, đừng quên không dưới 2/3 trường hợp được chẩn đoán vội vã là viêm xoang do căn cứ vào vài triệu chứng như nhức đầu, nghẹt mũi ..., trên thực tế chỉ là viêm mũi dị ứng, nghĩa là người bệnh chắc chắn không cần thuốc kháng sinh! Số bệnh nhân này tất nhiên khó lòng thuyên giảm nếu thầy thuốc không để ý đến biện pháp tăng cường sức đề kháng, thay vì chỉ tập trung vào việc đóng dấu tên thuốc kháng sinh trên toa.

Trong nhiều trường hợp, viêm xoang bị kết tội oan uổng như thủ phạm trong khi bệnh lại là hậu quả của nguồn bội nhiễm núp kỹ đâu đó trong ống tai, cổ họng, và nhất là ở nướu răng. Nhiều người bệnh thuyên giảm thấy rõ sau khi bệnh nhân viếng nha sĩ, thay vì lấy hẹn dài dài với thầy thuốc tai mũi họng!

Nhiều người vẫn tưởng hết xoang trán đến xoang mũi cứ nay viêm mai tấy là vì cảm lạnh, vì bụi khói, vì vi khuẩn. Không sai, nhưng ít ai ngờ lý do thường gặp hơn nhiều khiến viêm mũi dị ứng rồi biến thể thành viêm xoang là do dị ứng thực phẩm, đặc biệt là dị ứng với chất phụ gia trong thực phẩm công nghệ. Bằng chứng là nhiều nạn nhân chỉ cần thay đổi thói quen ăn uống thì bệnh thuyên giảm thấy rõ.

Theo nhận xét của nhiều y sĩ đoàn ở phương Tây, không thể đạt được hiệu quả tối đa trong điều trị viêm xoang, nếu phác đồ điều trị quá đơn điệu. Bên cạnh thuốc đặc hiệu tùy theo chẩn đoán, sức đề kháng của bệnh nhân cần được hỗ trợ, chẳng hạn với sinh tố bảo vệ niêm mạc (tiền sinh tố A), khoáng tố chống dị ứng (Ca), men kháng viêm và chống xuất tiết trong xoang (bromalin trong thơm, papain trong đu đủ) nhằm tối ưu hóa hoạt động của hệ miễn dịch.

Nếu tưởng chỉ cần có thuốc là đủ thì lầm. Không lạ gì khi phần lớn thầy thuốc ở châu Âu đang chú trọng việc áp dụng tinh dầu của cây thuốc để thanh trùng đường hô hấp cũng như khoáng tố vi lượng với công năng hưng phấn hoạt động hệ miễn dịch, thay vì chỉ tập trung vào thuốc kháng sinh và corticosteroid như trước đây.

Bên cạnh đó, chế độ dinh dưỡng vừa đủ nước cho cơ thể, nhất là trong giờ làm việc, vừa dồi dào tiền sinh tố A (gấc, bí rợ, cà-rốt, rau dền) và 3-Omega (cá biển, cá basa) là một trong những nhân tố quyết định cho hiệu quả của liệu pháp.

Thêm một điểm ít ai ngờ. Y sĩ đoàn ở Đức sau khi tổng kết dữ liệu nghiên cứu của nhiều trường đại học đã chính thức khuyến khích bệnh nhân viêm xoang nên điều trị bằng châm cứu vì vừa hiệu quả, vừa ít phản ứng phụ, tất nhiên chỉ khi bệnh nhân tìm được “châm gia” vững tay nghề.

Hiểu biết là danh từ kép. Không chỉ riêng với viêm xoang, với bệnh nào cũng thế, muốn bệnh nhân biết cách phòng bệnh để trở thành trợ thủ đắc lực cho thầy thuốc thì người bệnh phải hiểu về căn bệnh, càng rõ càng tốt. Trách nhiệm của thầy thuốc vì thế không chỉ đóng khung trong việc chữa bệnh. Đời sở dĩ ưu ái tặng cho cho tiếng thầy là để người làm thuốc đừng quên vai trò quảng bá kiến thức y học cho người bệnh. Chữa được vài người tất nhiên là hay, nhưng khéo hơn nhiều là chỉ cho trăm người, ngàn người cách ngừa bệnh.