4 "THẬT
BIẾT ƠN KHI ÐƯỢC LÀM NGƯỜI."
Thầy kính mến, thật không
thể tin được! Chỉ thức dậy vào một buổi sáng--
thật vui biết bao! Thay vì thức dậy với điều lo âu, căng
thẳng, đói khát, đơn độc, đau khổ và cô lập sẳn có
từ khi tôi còn nhớ, thì thức dậy chỉ với KHÔNG đồng
nhất này, chỉ KHÔNG này, chỉ KHÔNG này. Ở ngay cái niệm
tưởng về KHÔNG, lòng biết ơn nảy sinh, biết ơn như vậy--vì
tu tập, vì thầy, vì tất cả đau đớn, thất vọng, những
điều dường như tiêu cực xảy ra với tôi. Vần thơ ấy
thật chính xác biết dường nào khi nói rằng muồn thưởng
thức hoa mận của mùa Xuân, cần phải trải qua cái giá lạnh
của mùa Ðông. Người ta có cảm giác như vừa thoát ra khỏi
ngục tù--đầu tiên KHÔNG tóm lấy anh và chỉ ra cho anh thấy
bị cầm tù cơ cực như thế nào, và rồi thả anh ra!
Ðối với tôi, thật khó mà
tin rằng sự căng thẳng của thân tâm lại xãy ra trước khoá
nhiếp tâm tháng Mười. Suốt sáu tháng trước, hầu như tôi
không ăn gì--tôi mất hơn chục ký. Tôi khốn khổ mà
không có lý do rõ ràng khi cuộc sống bình thường đang hài
hoà hơn trước. Dường như KHÔNG đang ăn hết tôi, và đôi
khi, đúng là tôi ghét tọa thiền. Sự chống cự này quá mạnh
đến nổi tôi phải buộc mình vào chiếu thiền để không
chạy khỏi thiền đường. Ðồng thời sự kháng cự làm tôi
khốn khổ, nó mạnh đến nổi làm tôi muốn tọa thiền nhiều
hơn để vượt qua nó. Một tuần trước khi khoá nhiếp tâm
bắt đầu, tôi bệnh nặng và đầy chướng ngại nên dường
như không thể đi đứng thoải mái. Tuy nhiên chỉ một khoảnh
khắc trong sáng, một ý tưởng loé lên trong đầu tôi: Chính
vì mi cương quyết vượt qua nên đây là một cơ hội hi hữu
dành cho mi đó.
Ngay khi khoá nhiếp tâm bắt
đầu, dù vậy, quyết tâm vẫn còn đó, nó vượt lên mọi
thứ, chà xát, nghiền nát tất cả trạng thái tâm-thân, những
thứ mà trước đây gây chướng ngại cho tôi. Bây giờ tôi
hiểu ra rằng từng nổi sợ, từng nổi đau, từng mối nghi
ngờ đều là giác tánh --một khi người ta cương quyết không
lùi bước trước những chướng ngại, chúng trở thành những
cái hích mạnh mẽ, đẩy người ta vọt tới phiá trước để
vượt qua chúng.
Buổi độc tham đầu tiên thật
là quan trọng. Nhưng khi ấy tôi không quan tâm đến chuyện
thầy nghĩ sao về tôi--con người nhỏ bé này. Nó là một
bản tuyên ngôn độc lập cần phải được thực hiện trước
khi tôi có thể làm gì cho chính mình cái điều phải làm.
Sau đó--chỉ KHÔNG, và KHÔNG, và KHÔNG. Tôi nhớ quá ít về
tuần lễ này--chỉ có KHÔNG thôi. Ðến giữa khoá nhiếp tâm,
cơ thể ở trong tình trạng kiệt sức, những ý tưởng nhượng
bộ và đầu hàng nảy sinh; tương tự như tự sát, những
ý tưởng xúi dục tôi chạy-khỏi-thiền đường. Nhưng
không phải lúc này. Không có cách nào, lão sư ơi, đúng
là không có cách nào, tôi có thể quay lại cuộc sống căng
thẳng mà tôi đã tạo ra trước đây. Phải có một cái gì
đó sinh ra và tôi phải làm điều đó. Trong ngày thứ sáu,
tôi hiểu ra rằng tôi chưa bao giờ thật sự nổ lực vượt
qua KHÔNG. Trên nó, dưới nó, quanh nó, ở xa nó--nhưng chưa
hề thật sự đối mặt với nó, đâm thẳng vào nó. Ngay lúc
này cái KHÔNG khổng lồ lớn lên trước mắt tôi, chận đường,
bít lối không chừa cho tôi mộ lối thoát.
Khi thầy bảo tôi có thể làm
việc với những công án kế tiếp, mọi thứ quá đơn giản,
qúa rõ, quá tự nhiên, quá thực tế đến nổi dường như
không có gì xãy ra. Chạy nhanh xuống lầu, tôi không biết
tôi đang chạy vào một thế giới hoàn toàn mới--một thế
giới mà trong đó sự đối kháng chống cự lại thiền hoàn
toàn biến mất. Và tôi nhận ra chính mình muốn tọa thiền
như người ta uống nước khi khát, muốn tọa thiền nhiều,
nhiều hơn ; không vì bất cứ lý do gì, không vì mục tiêu
này, đã lởn vởn trong đầu tôi quá lâu, nhưng chỉ bởi
một
thế giới, nơi mọi thứ tôi từng nghe nói đến về tu thiền
là có thực. Phải chi người ta chỉ việc tin thầy khi thầy
giảng giải--không kể đến chư Phật, chư Tổ. Dù mọi thứ
thầy nói đều đúng nhưng không có cách nào làm cho người
khác cảm nhận như thực--mỗi người phải tìm cho chính mình.
Kỳ diệu thay chúng ta ai cũng có thể! Thế giới này--ai đã
từng tin rằng mọi thứ có thể quá Ðúng như vậy? Tôi hãy
còn nhớ tôi cảm thấy quá sợ bởi thứ tôi thấy như nằm
ngoài "tôi"--gây lo âu quá đổi liên tục, liên tục. Bây giờ
mọi thứ đã khác theo cách không thể diễn tả được. Một
cảm giác nảy sinh khiiến tôi muốn gom mọi thứ vào tay tôi,
ôm lấy thế giới vào lòng--nhưng không cần làm thế. Nó
đã được làm rồi, nó không thể khác đi!
Mới đây một người bạn
trước đây tu thiền bảo với tôi rằng cô cảm thấy là
năm năm qua mối quan tâm trong cuộc đời cô đó là tọa thiền,
nhưng bây giờ là vì sức khoẻ. Khi nghe lời này, lòng tôi
chùng xuống--KHÔNG là bác sĩ tâm thần tốt nhất bất cứ
ai cũng có thể yêu cầu vị bác sĩ này chữa trị! Làm việc
với KHÔNG, người ta nhìn thấy mọi thứ về cái tôi tâm
lý bé nhỏ của mình mà người ta cần thấy--nhưng nó cũng
cho ta cái nhìn suốt cái tôi đến chân tánh của mình. Có
ai đã từng mua bán niềm vui, sự vững chãi, mà cái bóng mờ
nhất của cái KHÔNG tạo ra để lấy cái bóng gọi là sức
khoẻ tình cảm?
Một người nhìn thấy những
kiểu thói quen chốc lát bị nổ tung rồi hồi sinh trở lại.
Một người nhận biết cần phải làm việc theo một cách
hoàn toàn mới. Tôi qúa quen thúc đẩy bản thân đi tời cho
dù không có gì để thúc đẩy, cái thúc đẩy vẫn tiến đều.
Tôi cảm thấy nhu cầu cần được độc tham thường xuyên,
ước gì tôi có thể đến dự khóa nhiếp tâm vào ngày mai.
Tôi cảm thấy như tôi không biết làm thế nào để bước
vào cái thế giới hoàn toàn mới mẽ này.
Và về phần thầy, thưa lão
sư, tôi nhớ có nghe điều gì ở đâu đó về chuyện lột
vỏ quả vải. Ðúng là Thầy cho tôi ăn, cho tôi ăn--mỗi bậc
của lối đi--bằng sự trung thực của chính thầy và bằng
việc nói lên chân lý. Chắp tay, chắp tay, chắp tay vái . Không
có cách làm khác hơn là tiếp tục tiến tới và tiến tới.
Bây giờ, cuối cùng tôi có thể thật sự bắt đầu công
việc. Vô cùng biết ơn vì lần đầu tiên trong đời, tôi
biết ơn và vui sướng được làm một con người sống trong
thế giới này.
Cuối lạy thầy.
Pamela
5 "ÐỘI KHI
TÔI NGHĨ KINH NGHIỆM TÌNH DỤC THẬT HƠN KIẾN TÁNH--VỚI LỜI
ÐÁP CỦA LÃO SƯ
Thầy thân yêu, đã lâu không
gặp thầy, do đó tôi nghĩ đến việc viết thư này. Bổng
nhiên tôi có ấn tượng, dù tôi là học trò của thầy trong
một thời gian, thầy thật sự không biết nhiều về tôi,
vì vậy để tôi kể đôi điều về tôi.
Tôi sinh ra ở Chicago năm 1949.
Tôi có một người anh trai, lớn hơn tôi một tuổi, nhưng
chúng tôi không hề hợp tính nhau. Tôi tốt nghiệp đại học
với bằng cử nhân sư phạm và hiện là giáo viên tiểu học.
Tôi cảm thấy tôi chịu đựng
quá nhiều đau khổ trong cuộc sống và sự đau khổ này dẫn
tôi đến với Thiền. Tôi từng có nhiều tà kiến, chẳng
hạn, như thế nào là ngộ và tôi tìm ngộ như phương cách
xoa dịu nổi khổ này. Tôi chỉ làm việc với công án KHÔNG
khoảng hai tháng trước khi đến với sự tỉnh thức. Suốt
sáu tháng đầu tôi ngây ngất như xuất thân và ở khoá nhiếp
tâm bốn ngày mà tôi tham dự , trạng thái đó lên tới tột
đỉnh. Tôi dần dần hiểu ra cái ngộ cạn cợt này không
là trả giải đáp cho nổi đau của cuộc đời. Tôi sẽ luôn
luôn toạ thiền, nhưng tôi phải biết cái gì nằm ở đàng
sau một người đã có chứng ngộ sâu hơn. Tôi nhận ra việc
tham gia công án rất có giá trị, nhưng tôi cũng biết một
người không tham công án cũng có thể thoát khỏi nổi đau
cuộc sống như người có tham công án vậy.
Tôi là một con người hãy
có nhiều tham dục, hi vọng, và tình cảm. Lời bình của thầy
về công án " Nhảy qua đỉnh của cây sào cao Ba mươi trượng"
rất có ích đối với tôi. Vì trong đó, thầy đề cập đến
một người khi giác ngộ sâu không còn tham dục, hi vọng,
hay tham vọng, vì người ấy hoàn toàn thỏa mãn với đời
mình, dù nó tốt hay xấu, an nhiên đón nhận niềm vui và nổi
buồn cuộc đời trong sự bình yên trầm lặng. Tôi hiểu ra
là lúc đó phải chi tôi có thể chấp nhận cuộc sống với
những gì nó có và ngừng ôm ấp những hi vọng hão huyền,
những khao khát.v.v…cuộc đời tôi sẽ bình yên hơn. Sau khi
nghe thầy thuyết pháp, tôi cần mẫn thử áp dụng khái niệm
đó vào cuộc sống bình thường của mình. Nó giống như một
công án mà tôi giải quyết. Nó giúp ích rất nhiều và tôi
lấy làm ngạc nhiên khi thấy mình có thể làm cho nó hoạt
động bằng sự tư duy một cách có ý thức về nó. Trước
đây tôi cho rằng tham một chuổi công án là vô ích, vì người
ta phải cần mẫn suy nghĩ về chúng và những bài học có
liên quan tới những công án để rút tiả những lợi ích
và điều này hoàn toàn không tự nhiên chút nào.
Tôi muốn ngộ vì tôi muốn
biết ý nghĩa cuộc đời. Tôi phải nhìn nhận là tôi vẫn
chưa biết. Ðôi khi cuộc sống này dường như vô tận. Cho
dù tôi đã thoát được sự ràng buộc của thân trong một
chừng mực nào đó nhưng tôi không thể chịu đựng nổi cái
ý tưởng mình đang gìa đi.
Chỉ có một kinh nghiệm đã
ảnh hưởng sâu sắc đến tôi như kiến tánh. Ðó là kinh
nghiệm tình dục đầu tiên của tôi ở tuổi 22. Ðôi khi tôi
trở nên bối rối vì tôi bắt đầu nghĩ rằng kinh nghiệm
tình dục thật hơn đối với tôi, và quan trọng hơn kinh nghirệm
kiến tánh. Tôi biết cuối cùng rồi tôi cũng sẽ khám phá
ra là điều này không đúng, nhưng khao khát xác thịt vẫn
nắm chặc tôi như vậy, đến nổi tôi không thể làm gì hơn
so sánh kinh nghiệm tình dục với giác ngộ và nghĩ là kinh
nghiệm tình dục biểu lộ chân lý lớn hơn giác ngộ. Chắc
chắn thầy nghĩ là tôi đang mất niềm tin vào Pháp và tôi
sẽ lạc đường trong việc theo đuổi các lạc thú trần gian.
Tôi đầy ấp những câu hỏi phải được trả lời, cho dù
tôi biết là có lúc tôi sẽ tìm ra những lời giải đáp.Làm
sao tôi có thể diễn tả lòng biết ơn của tôi? Bởi những
điều tôi nói không đủ sức phô diễn trọn vẹn những cảm
nhận của tôi. Tôi biết thầy không yêu cầu gì ở học viên
ngoại trừ sự giác ngộ trọn vẹn và tôi sẽ tiếp tục
hành thiền hàng ngày trong đời tôi.
Chân thành tạ ơn thầy
Joan.
THƯ ÐÁP
Joan thân mến, cám ơn cô đã
viết cho tôi. Tôi luôn mừng khi nghe tin học trò mình, đặc
biệt là những người ở xa ít có dịp đến Trung tâm.
Cô nói về nổi khổ, Joan.
Thuở nọ có một người đàn bà đau khổ đến điên loạn
vì cái chết của đứa con sơ sanh của mình đến gặp Ðức
Phật. Ðặt đứa bé dưới chân ngài, bà cầu xin Phật khôi
phục sự sống cho nó. Sau khi nhẫn nại lắng nghe, Phật bảo
bà đi vào thành, xin cho được một hột cải từ một gia
đình chưa từng có người quá cố. Người phụ nữ ấy lặn
lội đến từng nhà trong toàn thành phố nhưng không tìm ra
được gia đình nào mà không có người chết. Nhận thức
rằng, cái chết không chừa một ai, cuối cùng bà chấp nhận
số phận của con mình.
Trong cuộc đời này có ai mà
không đau khổ? Chính nổi đau và ý muốn vượt khổ mang người
đến với tôn giáo, phải không?
Dù học trò tôi đã nghe đi
nghe lại rằng ngộ nông chỉ là một thoáng nhìn vào chân
tánh của vạn vật. Tuy nhiên, họ thấy khó chấp nhận điều
này. Trước hết kinh nghiệm kiến tánh có thể được so sánh
với ánh sáng của cây đèn cầy trong hang động mênh mông;
bóng tối hoàn toàn không còn ưu thế, nhưng ánh sáng vẫn
còn yếu ớt. Ðào sâu ngộ thì cũng giống như đốt ngày
càng nhiều nến hơn, vì vậy làm rõ từng chi tiết của hang
động.
Trạng thái hiện nay của cô
không phải không giống một con mèo con vừa mở mắt chào
đời, nó không còn bị nhận chìm trong bóng tối nhưng vẫn
chưa có thể tự bảo vệ chính nó. Cũng giống như chú mèo
con vẫn cần đến mẹ, cô phải tiếp xúc với thầy nhiều
hơn. Nhưng ít ra bây giờ cô biết chính từ kinh nghiệm mình
là ngộ không quét người ta vào hạnh phúc vô tận và sự
tu tập của cô có thể giúp cô thoát khỏi mê lầm thông thường
này. Mặc dù vậy, phải thừa nhận rằng sự kiến tánh của
cô, dù khiêm tốn, đang giải thoát cô theo một chiều hướng
căn bản. Cô có nhớ cô không, trước đây cô rụt rè, e thẹn,
và bây giờ bổng nhiên cô đến trước tôi như một chiến
binh? Ðúng là một số ma cảnh có thể khai phóng một số
nguồn năng lượng nào đó, nhưng điều xảy ra với cô không
phải là ma cảnh. Cô có nhớ cô đã tự tin và bén nhạy như
thế nào khi trả lời những câu hỏi kiểm tra của tôi hay
không? Cô nói là trạng thái xuất thần và năng lượng cao
kéo dài sáu tháng--quả là một thời gian dài bất thường.
Ðiều cô nói cho thấy là cô đã kiến tánh sâu hơn cô tưởng,
và tâm nguyện của cô sâu. Vì nếu không cô sẽ không quá
thất vọng với sự đột phá lần đầu tiên này.
Chắc chắn phiá trước cô
có một giác ngộ rộng rãi và rõ ràng mà cô khó hình dung
ra được. Cô có thể tự mình làm điều đó với điều kiện
phải kiên trì, can đảm và quyết tâm. Ở một khiá cạnh
nào đó, thư của cô nhắc tôi nhớ đến trường hợp Yaeko
trong cuốn Ba trụ thiền. Cô có nhớ cô ta đã mô tả niềm
vui và xúc động như một "trạng thái điên loạn" như thế
nào không? Càng ngộ cô ấy càng tiếp tục đào sâu, cô cũng
có thể làm thế.
Nhiều tham muốn và hi vọng
mà cô nói là chúng bám theo dai dẳng chỉ là ảo tưởng. Một
ngày nào đó cô sẽ nhận ra điều này. Một vị Phật giác
ngộ viên mãn, hoàn toàn thoát khỏi tất cả tham dục , còn
chúng ta, những con người nhỏ bé hơn, có những ước muốn
để đấu tranh. Nhưng hãy nhớ rằng có những ước muốn
thấp hèn, có những ước muốn cao thượng. Cái ước muốn
biến đổi cuộc đời nhân cách của một người trở nên
cao quí, giác ngộ trọn vẹn để cứu độ chúng sinh--đây
là ước muốn cao cả nhất. Những bậc thầy của tôi trước
đây nói rằng điều khác nhau giữa một vị Bồ tát và Phật
là Bồ tát vẫn còn chấp vào lòng mong muốn từ bi giải thoát
chúng sanh khỏi khổ đau, trong khi Phật không còn nghĩ đến
giải thoát hay không giải thoát; Ngài cứu độ chúng sinh tự
nhiên như ngài cần phải thở vậy.
Tình cảm, cô nói là cũng lưu
lại lâu với cô. Và tại sao không? Cô không cần biện giải
về chúng. Cô không từng nghe tôi nói, khi toạ thiền thường
xuyên nó hoà tan những ý niệm trừu tượng như hi vọng, hối
tiếc và mong đợi vào con đường của nó, trong thực hành
thiền không có cố gắng đè nén tình cảm sao? Khi một thiền
sư khóc công khai ở đám tang của một đệ tử thân thương,
một nhà sư trẻ trông thấy, bèn hỏi," Tôi nghĩ rằng thầy
đã vượt qua những điều này, bạch sư." " Lúc này ta không
khóc," sư đáp" thì ta sẽ khóc lúc nào?" tình cảm chân thật
là đủ; hi vọng hay mong muốn " đầu độc chân lý bằng điều
phi chân lý."
Nhận xét của cô về bài thuyết
pháp của tôi "Nhảy qua đỉnh của cây sào ba mươi trượng"
cho thấy cô hiểu lầm một điều hết sức quan trọng. Ðối
với người ngộ thì không có hi vọng, mong ước hay mong muốn,
không phải vì người ấy thoả mãn hoàn toàn với cuộc sống,
cho dù tốt hay xấu. Thỏa mãn hay không thỏa mãn--vấn vương
vào những ngôn từ như thế là tự đặt mình vào gọng kềm
của lý trí, hãy trôi với hiện nghiệp theo Phật tánh của
cô và cuộc đời sẽ trôi cùng cô và thông qua cô. Hãy suy
nghĩ kỹ về điều này.
Người đã ngộ không cưỡng
lại cũng không né tránh những điều nằm phiá trước. Mọi
thứ tuỳ duyên cớ và tuỳ thời. Khi cần hành động thì
hành động. Khi đã dứt khoát hành động thì không có gì
là thừa cả, tưởng chừng như người ấy không tạo tác
gì cả.
Cô nói," Ðôi khi cuộc sống
dường như vô tận. Cho dù tôi cách thoát khỏi sự ràn buộc
của thân trong một chừng mực nào đó, nhưng tôi không thể
chịu đựng được nổi cái ý tưởng mình đang già đi." Cuộc
sống dường như vô tận chỉ vì cô công nhận một điểm
cuối, một cái đích. Cô phải tự thoát khỏi sự bó buộc
của thời gian. Chính cô là thời gian--thân cô, tâm cô, những
đối tượng quanh cô. Lao vào dòng sông mà bơi thay vì đứng
trên bờ nhìn theo dòng chảy. Suy nghĩ lo toan về tuổi gìa
đi phát sinh từ mối bận tâm thương yêu tấm thân. Từ việc
tu luyện thiền, cô đã học được những gì mà lại bàn
đến vấn đề nhị nguyên "gìa " hay "trẻ"?
Theo tục đế mà nói, tuổi
của chính tôi xấp xỉ thất tuần nhưng tôi không nghĩ là
mình đã già. Chỉ có người cho mình còn trẻ mới có thể
nói," ông ấy già." Ðể đưa ra một phán đoán như vậy, người
đó phải đứng tách rời khỏi tôi. Và như vậy, anh ta không
bao giờ biết được tuổi thật của trái tim tôi. Nhưng nếu
chúng tôi ôm nhau thắm thiết, ở thời điểm đó hai người
nhập một trong vô niệm, thời "người già" ở đâu và "người
trẻ" ở đâu? Ai còn nói, "anh ấy già, tôi trẻ."?
Theo lời cô kể, kinh nghiệm
duy nhất có ảnh hưởng sâu sắc như thể kiến tánh đó là
kinh nghiệm tình dục đầu tiên của cô. Vâng, tình dục. Giác
ngộ thiền, cô biết đấy, được mô tả như một sự khoái
lạc đến cực độ của vũ trụ. Tuy nhiên theo nghĩa hẹp,
có thể so sánh ngộ với khoái lạc thể xác. Cảm nhận cùng
chung niềm vui vút cao với người ta yêu trong cái ôm ấp ái
ân mặn nồng là sự rung chuyển của cả tâm hồn, chắc chắn,
nhưng điều đó vẫn bị giới hạn và lôi kéo bởi một con
người đă? biệt. Tình yêu vũ trụ hay phổ quát, trái lại,
tuôn trào tự nhiên tới mọi sinh vật, lớn, nhỏ, và được
tiếp liệu không bởi tình yêu xác thịt mà bởi sự trực
nhận về tánh bất khả phân chia của toàn bộ cuộc sống.
Khi người ta yêu theo cách này, không có sự quyến luyến và
không có sự mong đợi đáp đền. Tình yêu mênh mông bao la
như vậy không đơn độc, không đứng tách rời, với người
mình yêu, mà bằng cách bỏ đi cái tôi của người đó và
ôm lấy tất cả cái tôi khi yêu.
Vào giai đoạn luyện tập này
của cô, kinh nghiệm tình dục có lẽ dường như thật hơn
sự kiến tánh của cô, bởi chính bản chất của nó cũng
cho gì để mà giữ lại. Chính cái "không là gì" (no-thingness)
này của ngộ đã chống lại tất cả cố gắng cột nó lại
như những kinh nghiệm khác, cho dù là kỳ diệu. Cô biết đó,
ngộ không phải là một kinh nghiệm, không có một loại ngộ
chống lại những cái khác. Kinh nghiệm tình dục, dù thật
theo ý nghĩa là một sư cảm nhận quá ư mạnh mẽ và ngắn
ngủi như mọi kinh nghiệm. Khi gặp người mà ta cảm thấy
có sự mạnh mẽ và cảm thông lẫn nhau, điều đó dễ bị
bị đánh lừa bởi sự tràn dâng tình cảm đột ngột theo
sau và lẫn lộn nó với điểm đích cuối cùng của ta. Nếu
cô dừng lại với niềm vui tình ái hay nghệ thuật hay âm
nhạc, chẳng hạn, thì sự tiến bộ của cô đến toàn giác
sẽ bị chướng ngại và như vậy điều tốt hơn sẽ cản
trở điều tốt nhất.
Chính cái tâm phân biệt đã
nuôi dưỡng những khái niệm còn lại như "muốn biết ý nghĩa
của cuộc đời." Nếu cô bị thu hút hoàn toàn vào những
gì cô làm ở từng khoảnh khắc, còn chổ nào nữa để cho
những tự hỏi về ý nghĩa của nó? Bí mật của cuộc đời
biểu lộ qua việc sống với nó, chứ không phải suy nghĩ
về nó.
Thật hài lòng được biết
là cô nhận ra tầm quan trọng của tọa thiền sau khi kiến
tánh và tiếp tục ngồi đều đặn. Vì như thiền sư Ðạo
nguyên nói," Không có sự khởi đầu với tu tập và kết thúc
bằng ngộ. Tu tập là ngộ và ngộ là tu tập."
Chừng nào mà cô còn có những
gì để hỏi, như cô nói, câu trả lời sẽ đến.
Thân ái.
P. Kapleau.
6" MỖI NGÀY
KHO TÀNG CUỘC SỐNG THU ÐƯỢC
SỰ LỘNG LẪY
VÀ ÐẸP ÐẼ.
1
Lão sư thân yêu, kể từ khoá
nhiếp tâm ấy, có một vũ công xuất hiện nhảy múa trên
các đường phố ở Rochester. Tôi vẫn không tin những gì xảy
ra là thật, mà chỉ là một giấc mơ hay tưởng tượng thoáng
qua. Tại sao khi chúng ta đến cái mà ta nổ lực nhiệt tình
tìm kiếm trong nhiều năm, nhiều đời, chúng ta lại bị choáng
ngợp và ngạc nhiên vui mừng quá đổi? Cũng khó mà chấp
nhận rằng những giải đáp về sinh, tử, và thực tại, chỉ
được tìm thấy ngay trong cuộc sống, ngay trong cái
chết và ngay trong thực tại, vì chúng ta không thể nào
tìm thấy những giải đáp ấy trong chốn vô minh hay những
pháp tu tập mù mờ. Hỏi và đáp không phải là hai. Dù tôi
không biết những kinh nghiệm của tôi quan hệ với kiến tánh
như thế nào, cái ngộ của tôi thật như buổi sáng thức
dậy từ một giấc mơ vô nghĩa và như hất nước lạnh vào
mặt. Ta cười khi nhớ lại những điệu bộ ngộ nghỉnh mà
ta mới trải qua trong giấc mơ, rồi hít một hơi thật sâu
và đi làm công việc của mình.
Có cách nào khác hơn là tự
nhủ với chính mình rằng hãy TIN--hãy tin đó
là sự thật không nào? Nếu chúng ta không thật sự
sống thì làm sao chúng ta có thể đưa ra những nghi vấn về
cuộc sống? Cái tâm nghi ngờ, lầm lẫn, ngớ ngẩn của ta
không gì khác hơn là Phật tánh. Nếu ta không thể có lòng
tin--tin là ta biết mũi ta thì nằm dưới mắt--ta sẽ không
bao giờ thấy cuộc sống mà ta đang tìm. Ta sẽ giống như
một đứa bé hư khi mồm thì đầy cháo mà vẫn cứ khóc cho
là mình đang đói. Cuộc sống mà tôi đang tìm kiếm không
gì hơn là cái mà tôi đang có . Cuộc đời tôi là cuộc
đời tôi. Thật kỳ lạ, thật ngạc nhiên biết bao khi nhận
ra điều này!
Hôm qua khi tôi bước xuống
đường toàn thể vũ trụ bổng nhiên được sinh ra. Cái tâm
lý luận đã bỏ lại một gã ngốc độc ác rên rĩ, giống
như Iago ở cuối vở kịch Othello. Làm thế nào có thể
nói là tôi là vũ trụ--tôi có thẩm quyền về sống
chết trên chính cái sống chết? Tôi bị sốc.
Tất cả mọi người, mọi
vật đã từng là một vấn đề nát óc đối với tôi, nay
đột nhiên như những đứa con lưu lạc từ lâu đã trở về.
Rơi lệ vì vui, vì ngạc nhiên
với từng cái nhìn, với từng âm thanh--tiến keng của tách
trà khi cái muỗng chạm nhẹ lúc tôi khuấy đường, tiếng
sột soạt khi tay tôi xếp những tờ giấy để bấm lại với
nhau, một trái cà chua đỏ…
Tôi có điên hay không khi nghĩ
là chỉ mình tôi đã tạo ra trời đất?
Những cảm xúc của tôi không
thể diển đạt được. Vì con người này, vẫn luôn căm ghét
những gì đơn điệu tầm thường, nhận thức rằng cuộc
sống bình thường của cô ta là chìa khoá mở toan cánh cửa
vũ trụ và nổi đau của tất cả chúng sinh, chắc chắn là
điều kỳ diệu nhất, sững sờ nhất. Tôi vừa mới được
sinh ra tuy là không có sự sinh nở…không có gì. Khi tôi viết,
không có dấu vết gì của chính mình hay những gì tôi đã
nói ra còn lưu lại. Con người này biết làm gì ngoài vui mừng
khi chính khái niệm này đã làm cô bối rối nhiều tháng,
nay được giải quyết. Bây giờ chắc chắn nhìn từ mọi
phía đều thấy là
Không có gì tuyệt đối!
Lão sư, tôi không thể hiểu
hàm ý của những gì đang xãy ra. Thậm chí tôi không thể
nói tôi biết cái gì đang xãy ra. Chỉ có điều gì tôi cảm
nhận được, điều đó mới chắc chắn. Làm cách nào những
kinh nghiệm như vậy đến với một người có đầu óc đơn
giản như tôi?
Bây giờ tôi ngồi ngạc nhiên,
khiêm tốn và câm lặng. Hầu như mở được các Pháp môn
và nhìn thấy ngọc quí bên trong còn thật hơn những gì tôi
đã nghĩ là có thể. Làm sao người ta có thể coi nhẹ tâm
thân, khi biết rằng cái cốt lõi sinh tử cũng tìm thấy nơi
những chúng sinh vô minh nhất?
Và nghĩ rằng có lẽ tôi sống
thêm được nhiều năm nữa. Thật diệu kỳ! Ðúng là được
sống--tôi không tin là mình tốt số đến thế. Thật vô cùng
biết ơn tấm thân này!
Có nhiều thứ nữa tôi muốn
nói. Có lẽ chẳng bao lâu nữa tôi sẽ tự tìm thấy trong
tâm, rồi tôi sẽ kể.
Ðừng cho là tôi điên. Nếu
điều tôi nói ra phát xuất từ vọng tưởng, thì rõ là vì
những mê hoặc vẫn còn bám vào đứa con gái ngu xuẩn này.
Tôi hứa sẽ làm việc cật lực hơn để có thể nhận thức
đầy đủ về giác tánh của mình, và nổ lực để xứng
đáng với niềm hạnh phúc vĩ đại là được sinh ra để
đảm nhận công việc kỳ diệu nhất này trong tất cả các
công việc.
Vô cùng biết ơn thầy,
Margaret
2
Lão sư kính mến, lòng tôn
kính của tôi hướng về mọi người ở Trung tâm, nơi mà
tôi đã lưu lại làm việc trong vài tháng qua--hướng về tất
cả chúng sinh --dường như là một phép mầu tự nhiên. Tự
thâm tâm tôi biết rằng cuộc sống của tôi phù hợp với
cách kỳ diệu của Pháp giúp cho tất cả chúng sinh đến gần
với chân lý hơn, như những hành động yêu thương của người
mẹ tác động tích cực lên con mình.
Mỗi ngày kho tàng bí mật nhất
của cuộc đời thu được sự lộng lẩy và đẹp đẻ. Tôi
sẽ cố gắng sống và làm việc trong chân lý. Cái cảm xúc
này quá mạnh đến nổi nghiệp của tôi lúc này nằm ở Trung
tâm--hay tôi phải nói là nghiệp của mọi người ở đây
và khắp nơi trong vũ trụ, là nghiệp của tôi--và của tôi
là của họ.
Rất biết ơn thầy,
Magaret
3
Lão sư kính mến, có thể nào
cuộc sống có thể tiếp tục trôi vững chải như hiện nay
khi mà mùa Ðông đang đè nặng lên chúng ta?
Cuối cùng, hôm nay tôi đã
hiểu ra lời của thiền sư Ðạo Nguyên, nó hãy còn vang vọng
trong tâm tôi từ lần đầu nghe được nó:" Trở về với
hai bàn tay không, tôi không giữ lại dấu tích nào của Phật
pháp. Tôi chỉ có thể nói điều này: mắt tôi nằm ngang,
mũi tôi nằm dọc."
Thật tự nhiên, hoàn toàn tự
nhiên biết bao cuộc sống của tôi bây giờ!
Lão sư, tôi đãnh lễ thầy
lần nữa và lần nữa. Cuối cùng từ bây giờ tôi có thể
di chuyển nhanh và không bị chướng ngại. Ngay cả sự chấp
thủ, quyến luyến bám rễ sâu của tôi đối với thầy và
mọi cái liên quan đến cách toàn hảo của Pháp đang tan rã
nhanh chóng như tuyết rơi trong tuần này. Nó sẽ là kết quả
hiển nhiên nhất của côn phu tọa thiền đều đặn và kiên
trì. Cái đệ nhất bí mật của Pháp đã được vén lên,
biến tôi từ một cô gái xuẩn ngốc thành một thiếu phụ
trẻ mà không nhận biết được vì sao như thế.
Lão sư, hãy chia sẽ niềm vui
với tôi, vì tôi được ban cho ý chí và sức khoẻ tốt để
đi theo chánh đạo của Ðức Phật trong kiếp này và tất
cả các kiếp vị lai.
Như thầy thấy đấy, từ những
điều vô nghĩa tôi viết ra, một ngàn, ồ! không, một triệu
cái ô uế vẫn còn lại đây. Nhưng chúng là những hạt sạn
trên lối đi mà nơi nước triều dâng. Tuy vậy, không có sạn
cũng không nước. Không còn cách để lựa chọn hay không có
chúng sinh nào để cứu độ. Tôi chỉ biết có mỗi điều
này: Buổi sáng mặt trời mọc và buổi tối trăng chiếu rực
rở.
Lão sư, đừng làm việc quá
sức và hãy quan tâm đến sức khoẻ của thầy.
Rất biết ơn thầy.
Margaret
7 " ÔI CON NGƯỜI
LÀ TÁC PHẨM KỲ DIỆU NHẤT
--CHỈ ÐỂ
BƯỚC TRÊN TRÁI ÐẤT NÀY"
Lão sư kính mến, thật là
lạc đề khi nói về những gì dường như lịch sử của một
phép mầu thật sự, cái đã giải thoát đời tôi tới tột
đỉnh như vậy trong khoá nhiếp tâm vừa qua. Tôi đã ngộ
pháp-bất-khả-thoát ( inescapable) và trực nhận một cách không
lầm lẫn chân lý của các lời dạy của chư thầy, tổ. Bây
giờ tôi biết tôi cần phải học nhiều hơn nữa. Giáo pháp
của Phật quá hiển nhiên cần gì phải xưng tán hay lý giải
bởi nó rất cần thiết cho cuộc sống dẫn đến ngộ ( đó
là cuộc sống với sự tỉnh thức), tất cả đều xuất phát
từ--sự hoàn hảo và thâm nhập vào pháp giới. Cái
mà tôi có vượt lên trên tất cả nghi ngờ, cảm nhận tuyệt
đối--ồ, không--đi vào--ồ, không--không gì cả, không gì
cả. Không một từ nào ngoài từ--câm lặng có ý nghĩa tuyệt
đối và vô nghĩa tuyệt đối vang trong im lặng bất tận bao
hàm tất cả. Với tôi, từ này, nhờ vào kích trượng và
đôi tay rắn chắc nhưng nhẹ nhàng của thầy, là KHÔNG. Như
thầy đã khăng khăng, cuối cùng đã dồn tôi vào tất cả
các chân tường-- chỉ KHÔNG, chỉ KHÔNG mà thôi.
Vì vậy--bây giờ tóm lại--từ
cái quá khứ luôn hiện diện đang phai mờ dần và không còn
thích ứng, cái KHÔNG này kẹp chặc lấy tôi. Và tôi nhìn
thấy tất cả sự điên rồ, những chướng ngại của đời
tôi lấy ngã làm nền tảng và nhất thiết phải đập tan
những ảo giác thật này. Và rồi trong tôi, đấu tranh với
tất cả những cuồng nộ và hiện thân độc ác của từng
chặn đường khó khăn gian khổ đi tới thiên đường như
trong tác phẩm Pilgrim's Progress. Và tôi thề là có thể sẽ
không bao giờ dừng lại cho tới lúc tất cả mất đi
và ngay cả lúc đó tôi cũng không dừng lại.Và vào một đêm
nọ, KHÔNG bót cổ tôi không cho tôi ngũ. Tôi nghe tiếng nói
và vật gì đó bò lên tôi, nhưng đó chỉ là KHÔNG, và KHÔNG,
và KHÔNG. Ngày hôm sau, tôi buồn vì tôi đã và không biết
một
tí gì về KHÔNG--Tôi không biết là câu trả lời
cho mỗi câu hỏi có thể hiểu được. Và khi tôi đi ra ngoài
đồng lúc giữa trưa trong tiếng chim hót, tiếng côn trùng
rả rích, và cỏ ấm áp bình yên, tôi khóc chua xót vì biết
không có gì để giữ lấy--không gì cả. Tôi không có
cách lựa chọn nào khác ngoài sự phục tùng. Và tôi trở
lại ngồi ở thiền đường và KHÔNG tràn đầy hơn nữa trong
tôi. Bây giờ tôi không còn biết gì về thời gian --chỉ cảm
nhận cái chuông này và quả lắc kia đã đẩy hay đập hay
đánh thức một cái gì xa xôi, và từ sự tan biến dần của
"những kinh nghiệm vĩ đại" trong quá khứ và đặc biệt từ
tuần nhiếp tâm này, tôi đã học được cách không bám vào
"kinh nghiệm", cho dù vui thú đến đâu --và vì vậy KHÔNG tiếp
tục. KHÔNG. KHÔNG. Kích trượng đập vào vai tôi mỗi khi nó
đập vào vai ai đó trong thiền đường và tiếng chuông, tiếng
gió, và tiếng ve, tất cả đều ở trong tâm tôi và KHÔNG
và KHÔNG và tôi sẽ không ngừng. Một cú đập cuối cùng
ở nơi nào đó trong tâm tôi chạy ngang qua vai một người
ở góc phòng mang tới một sự kết thúc và tôi bị vặn mạnh
trong cơn đau kịch phát của cái ngã bị vở vụn bởi KHÔNG,
KHÔNG, KHÔNG. Và lần thứ hai nó xãy ra, tôi không đầu hàng
sự cám dổ dừng nghỉ ở bất cứ thứ gì gọi là " vinh
quang" hay " Tôi hiện hữu nơi đây." Nhớ điều đó nó đã
giữ tôi mãi mãi và đưa tôi trọn vẹn vào tầm hoạt động
vui nhộn của nó, tôi không nắm mà thả ra, và không có gì
thu hút tôi. Tôi thấy không có gì trong vũ trụ tồn tại mà
có thể tách khỏi tôi ra khỏi cái tổng thể bất tử với
nó tôi bây giờ biết chính-Tôi là một. Nhưng nhiều hơn thì
trong tương lai. Thời gian không tồn tại trong những ngày đó,
kiếp đó và rồi thân tâm tôi biến mất. Tôi vững chắc
như những ngọn núi, không sợ sệt. Không có gì có thể được
làm đâu đó mà không được làm ở đây bây giờ. Và tôi
rời chổ ngồi trong thiền đường vì chuông reo xoay chuyển
bánh xe pháp, quả là vui, quả là vui, và thầy ở đó, tôi
đến trong nước mắt, nắm tay thầy và nói với thầy rằng
cái đó quá dễ, quá dễ. Tôi rất biết ơn và thầy ôm tôi.
Tôi và thầy xưa nay chưa từng hiện hữu và bây giờ không
tồn tại, không có khởi đầu hay kết thúc.
Một hôm khi tôi cắm nhang ở
bàn thờ, tôi cảm thấy thật uy nghi dể chịu và an tỉnh
để làm thế. Và lúc đi kinh hành, đôi chân trần của tôi
chạm sàn và lời phát ra:
Ôi! con người! tác phẩm diệu
kỳ
Chỉ để bước trên trái đất
này.
Tôi vâng theo và viết ra, rồi
để mảnh giấy ở chổ thầy nơi thiền đường.Và trong buổi
độc tham, không có một sự nghi ngờ nhưng hơi ngốc nghếch
vì những làn sóng của con người mới vô kích cở của tôi.
Tôi hỏi thầy phải làm gì và thầy đáp, nhìn vào tôi như
nhìn vào Phật," Anh biết phải làm gì--chỉ việc tiếp tục."
Và tôi biết rằng KHÔNG và thiền, thầy và tôi, và cái bánh
xe pháp khổng lồ quay với sự Ðại giải thoát, sẽ tiếp
tục và sẽ tiếp tục mãi mãi trong tự do trọn vẹn của
phi-lựa chọn, vì Pháp môn vô môn đã bị xé toạt và tôi
bước tự do giữa trời đất.
Tôi đã nói hết những điều
cần thiết, giờ tôi sẽ cố quăng nó đi. Còn một việc nữa.
Lý do duy nhất mà tôi viết thư này là vì tôi chẳng liên
quan gì tới nó, nó được viết ra vì không kềm chế được,
vì vậy có lẽ nó có ích ở đâu đó lúc, vào một lúc nào
đó như những thứ khác mà tôi hay ai khác đã từng viết
được sử dụng một cách bí mật.
Tôi biết bây giờ thầy như
một người bạn, người thầy thân thiết và tôi cám ơn thầy
rất nhiều vì vai trò dẫn đường đầy cảm động của thầy
trong cuộc đời tôi, trong Phật sự, và bây giờ tôi phải
tìm lối cho mình, với sự trợ giúp của thầy, vào một khung
trời mới của thế giới cũ, vâng theo tiếng gọi của Pháp,
loại bỏ tất cả dấu vết của ngã và ngộ và những thứ
rác rưỡi, bừa bải khác và tiếp tục và tiếp tục tiến
tới, và cố gắng làm sống những chân lý sâu sắc nhất
này và tiếp tục tiến tới, không trú ở bất cứ nơi nào
.
Ðãnh lễ thầy với tấm lòng
biết ơn, Pháp huynh của tôi
Carl
