Bác sĩ Stallworth hiện là Giám Đốc Sở Y Tế Công Cộng (Director of Public Health) và Health Officer của Quận Cam (Orange County).
HỎI: Đứa con gái còn đang ở tuổi vị thành niên của tôi quyết định sẽ ăn chay và đòi không ăn bất cứ loại thịt cá hay gà vịt nào (cháu nói bất cứ loài vật nào có cái mặt!). Tôi lo ngại là cháu sẽ không có đủ chất đạm (protein) trong cách ăn uống nàỵ Vì cháu còn đang lớn, việc ăn chay này có được lành mạnh không?
ĐÁP: Tuổi thanh thiếu niên thường là thời gian để xác định thái độ. Nhiều em ở tuổi vị thành niên thử thói quen ăn uống như là một hình thức bầy tỏ sự độc lập của các em. Đứng trên phương diện các mối quan tâm về ngoại cảnh, triết lý và sức khỏe được thăm dò tìm hiểu trong tuổi thanh thiếu niên, việc quyết định ăn chay không phải là một sự lựa chọn bất thường.
Tin vui là theo American Dietetic Association (ADA), việc ăn chay rất lành mạnh và có đủ chất bổ dưỡng khi được hoạch định đúng cách. Tuy nhiên, để bảo đảm là con bạn được dinh dưỡng đầy đủ, bạn cần phải biết con bạn theo cách ăn chay nào. Tất cả các hình thức ăn chay đều gồm có ngũ cốc, trái cây, rau đậu và các loại hạt. Sự khác biệt là ở loại sản phẩm do súc vật sản xuất, nếu có dùng. Có ba cách ăn chay thông thường nhất là:
• Ăn chay có uống sữa và ăn trứng (Lacto
Ovovegetarian), nhưng không ăn thịt cá, gà vịt và những loại hải sản
khác.
• Ăn chay có uống sữa (Lactovegetarian), nhưng không ăn trứng, thịt cá, gà
vịt và những loại hải sản khác.
• Ăn chay hoàn toàn (Strict Vegetarian / Vegan), không ăn tất cả thực phẩm
do súc vật sản xuất.
Cách ăn chay càng hạn chế bao nhiêu, bạn càng phải cẩn thận bấy nhiêu trong việc hoạch định những bữa ăn để đáp ứng nhu cầu về dinh dưỡng của con bạn. Nhiều sản phẩm do súc vật sản xuất có nhiều chất đạm, nhiệt lượng, chất sắt, B12 và nhiều chất bổ dưỡng khác. Hãy tìm ra những thực phẩm nào sẽ thay thế những thực phẩm không được ăn. Có thể tìm thấy tất cả những chất bổ dưỡng cần thiết ở trong cách ăn chay có uống sữa và ăn trứng. Tuy nhiên, để bảo đảm được bồi dưỡng tối đa, cần phải dùng nhiều thứ thực phẩm. Có nhiều chất đạm ở trong rau đậu, các loại hạt, trứng, sữa và các sản phẩm của đậu nành như đậu hũ hay chất đạm thực vật. Có thể tìm thấy chất Calcium ở trong sữa, sữa đậu nành có cho thêm Calcium và sinh tố D, hay nước cam có thêm Calcium.
Chất sắt đặc biệt quan trọng đối với các thiếu nữ đang có kinh nguyệt và đang lớn lên. Có thể tìm thấy chất sắt ở trong rau cải có nhiều lá mầu xanh hay sản phẩm có cho thêm chất sắt như cereals dùng để ăn sáng. Bạn cũng có thể nghĩ đến việc dùng thêm thuốc có chất sắt.
Bởi vì trong tuổi thanh thiếu niên, có nhiều nhu cầu về nhiệt lượng nên điều quan trọng là các em vị thành niên phải ăn những thực phẩm cho nhiều năng lượng như là đậu khô, các loại hạt, bơ đậu phộng, trái cây khô và ngũ cốc (whole grains).
Các sản phẩm làm từ sữa cũng cho nhiều năng lượng. Việc ăn chay hoàn toàn cần có sự hoạch định về thực phẩm cẩn thận hơn và có thể phải dùng thực phẩm có cho thêm sinh tố hay sinh tố để đáp ứng nhu cầu về sinh tố B’12 và các chất bổ dưỡng khác.
Việc ăn chay có thể là lành mạnh và cung ứng đủ chất bổ dưỡng cho một em còn ở tuổi vị thành niên nếu theo đúng những điều hướng dẫn tổng quát sau đây:
• Ăn
nhiều và ăn nhiều loại thực vật như trái cây, rau đậu và ngũ cốc.
• Dùng thực phẩm không chế biến, hay được chế biến ở mức tối thiểụ
• Uống thật nhiều nước và các loại nước trái cây khác.
• Tập thể thao, ra ngoài nắng để có sinh tố D và không khí trong lành.
• Nếu bạn có điều gì thắc mắc, hỏi ý kiến của bác sĩ hay chuyên viên dinh
dưỡng (dietitian).
Nếu bạn muốn có những tài liệu miễn phí “The Healthy Vegetarian,” trong tài liệu này có tháp chỉ dẫn thực phẩm ăn chay, xin liên lạc với Chương Trình Dinh Dưỡng thuộc Cơ Quan Y Tế Quận Cam (The County of Orange Health Care Agency Nutrition Services), điện thoại số (714) 834-7984.
